Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yağma (Çince: 样磨/樣磨, pinyin: Yàngmó), Orta Çağ'daki bir Türk boyudur, bu boy günümüz Uygurlar'ın ve Özbekler'in atalarıdır. Bu boy bir kolu olan ve Üç Oğuzlar denilen birlik, Yağma, Karluk ve Çiğil boylarından oluşmuştur. 7. yüzyıldan itibaren Karahanlılar dönemi boyunca Yağma boyu Müslüman Araplar ve Çinliler tarafından kuvvetli ve kudretli siyasi varlıklar olarak Tarım Havzası, (kuzeybatı Çin'i ve batı Moğolistanı içine alan bir bölge) ve Yedinehir (Yedisu) bölgesinde göze çarpmışlardır.
İsim kökeni
Kazak Çin tarihcisi Yury Zuev (Rusça: Юрий Алексеевич Зуев)'e göre, Yağma(yaγgma) eski Türkçede, "saldır, yayıl, yağmala" demektir.".
نهبواَ Yağma: "Türklerden bir bölüğün adı. Bunlara " كاَراَ نهبواَ Kara Yağma" da denir. نهبواَ Yağma Taraz yakınında bir köyün adı.".Tartuk, Yağma ilinde bir şehir.
Dokuzoğuz ve Yağmalar (khargah: "keçeden yapılma yurt, keçe kulübe") kalırlar.
Kâşgarlı Mahmud'dan Türklerden Yağma, ve Çiğil'lerden bir bölüğün İla(İli) nehrine indiğini öğreniyoruz. 10. yüzyıllarda Yağma boyu, Kaşgar'da ve kuzeybatısında yaşarlardı.
Abu Saīd Gardēzī, ünlü eseri Zayn al-akhbār da şöyle bahsediyor, Yağma "zengin insanlar büyük at sürüleri ile", "bir ay süren seyahat" bir ülkede yaşarlar. Yağma boyu, sürekli Karluk ve Türklerden bir bölük olan Yemek'lerle Batı Göktürk Kağanlığı'nın bitimine kadar savaşırlarmış.
Kâşgarlı Mahmud Yağma, (Tukhs),Kıpçak, Yabaku, Tatar, Kay (Kayı), Çomul ve Oğuz'lar, biribirlerine uygun olarak, (ذ Dhāl; dh) harfini her zaman (ى Yā; y) ye çevirirler ve hiçbir zaman Dhāl (ذ) lı söylemezler. Kayın ağacı"na bunlardan başkası "kadhıng", bunlar "kayınğ" derler.
nahiyat-i Yaghmiya denilen bölgede Yağmalar, Kaşgar'ın etrafında ve kuzeyindeki Artuç isminde iki köyde ve Khırmkı(Khıraklı) denilen büyük bir köyden, oluşan bir bölgede yaşarlardı.
Kâşgarlı Mahmud, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divân-ı Lügati't-Türk'te;
"Rûm ülkesine en yakın olan boy Beçenek'tir; sonra Kıpçak, Oğuz, Yemek, Başgırt, Basmıl, Kay (Kayı), Yabaku, Tatar, Kırkız (Kırgız) gelir. Kırgızlar Çin ülkesine yakındırlar.". Ayrıca "Çomul boyunun kendilerinden bulunduğu çöl halkı ayrı bir dile sahiptir, Türkçeyi iyi bilirler. Kay, Yabaku, Tatar, Basmıl boyları da böyledir. Her boyun ayrı bir ağzı vardır; bununla beraber Türkçeyi de iyi konuşurlar. Kırgız, Kıpçak, Oğuz, , Yağma, Çiğil, Oğrak, Çaruk boylarının öz Türkçe olarak yalnız bir dilleri vardır. Yemeklerle Başgırtların dilleri bunlara yakındır. .... Dillerin en yeğnisi Oğuzların, en doğrusu da Toxsi ile Yağmaların dilidir." şeklinde tanımlanmıştır.
Notlar
- ^ Yu. Zuev, "Early Türks: Essays on history and ideology", Almaty, Daik-Press, 2002, p. 227,
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt III, sayfa 34
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 467
- ^ a b Hudud ul-'alam min al-mashriq ila al-maghrib - Tr. and expl. by V. Minorsky
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 92
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 328, 30, 32, 61, 97, 94, 473.
- ^ "Hudud al-'Alam, The Regions of the World". 7 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Eylül 2008.
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 32
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 28
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 30
Kaynakça
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Hudud ul-'alam min al-mashriq ila al-maghrib
Dış bağlantılar
- Yağma tarihi ve Şehirleri 25 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yagma Cince 样磨 樣磨 pinyin Yangmo Orta Cag daki bir Turk boyudur bu boy gunumuz Uygurlar in ve Ozbekler in atalaridir Bu boy bir kolu olan ve Uc Oguzlar denilen birlik Yagma Karluk ve Cigil boylarindan olusmustur 7 yuzyildan itibaren Karahanlilar donemi boyunca Yagma boyu Musluman Araplar ve Cinliler tarafindan kuvvetli ve kudretli siyasi varliklar olarak Tarim Havzasi kuzeybati Cin i ve bati Mogolistani icine alan bir bolge ve Yedinehir Yedisu bolgesinde goze carpmislardir Yagma ve Cigil lerden bir bolugun Ila Ili nehrine inerlerdi Isim kokeniKazak Cin tarihcisi Yury Zuev Rusca Yurij Alekseevich Zuev e gore Yagma yaggma eski Turkcede saldir yayil yagmala demektir نهبوا Yagma Turklerden bir bolugun adi Bunlara كا را نهبوا Kara Yagma da denir نهبوا Yagma Taraz yakininda bir koyun adi Tartuk Yagma ilinde bir sehir Dokuzoguz ve Yagmalar khargah keceden yapilma yurt kece kulube kalirlar Kasgarli Mahmud dan Turklerden Yagma ve Cigil lerden bir bolugun Ila Ili nehrine indigini ogreniyoruz 10 yuzyillarda Yagma boyu Kasgar da ve kuzeybatisinda yasarlardi Abu Said Gardezi unlu eseri Zayn al akhbar da soyle bahsediyor Yagma zengin insanlar buyuk at suruleri ile bir ay suren seyahat bir ulkede yasarlar Yagma boyu surekli Karluk ve Turklerden bir boluk olan Yemek lerle Bati Gokturk Kaganligi nin bitimine kadar savasirlarmis Kasgarli Mahmud Yagma Tukhs Kipcak Yabaku Tatar Kay Kayi Comul ve Oguz lar biribirlerine uygun olarak ذ Dhal dh harfini her zaman ى Ya y ye cevirirler ve hicbir zaman Dhal ذ li soylemezler Kayin agaci na bunlardan baskasi kadhing bunlar kaying derler nahiyat i Yaghmiya denilen bolgede Yagmalar Kasgar in etrafinda ve kuzeyindeki Artuc isminde iki koyde ve Khirmki Khirakli denilen buyuk bir koyden olusan bir bolgede yasarlardi Kasgarli Mahmud Turk Dili nin en eski ve degerli sozluklerinden Divan i Lugati t Turk te Rum ulkesine en yakin olan boy Becenek tir sonra Kipcak Oguz Yemek Basgirt Basmil Kay Kayi Yabaku Tatar Kirkiz Kirgiz gelir Kirgizlar Cin ulkesine yakindirlar Ayrica Comul boyunun kendilerinden bulundugu col halki ayri bir dile sahiptir Turkceyi iyi bilirler Kay Yabaku Tatar Basmil boylari da boyledir Her boyun ayri bir agzi vardir bununla beraber Turkceyi de iyi konusurlar Kirgiz Kipcak Oguz Yagma Cigil Ograk Caruk boylarinin oz Turkce olarak yalniz bir dilleri vardir Yemeklerle Basgirtlarin dilleri bunlara yakindir Dillerin en yegnisi Oguzlarin en dogrusu da Toxsi ile Yagmalarin dilidir seklinde tanimlanmistir Notlar Yu Zuev Early Turks Essays on history and ideology Almaty Daik Press 2002 p 227 ISBN 9985 441 52 9 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt III sayfa 34 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 467 a b Hudud ul alam min al mashriq ila al maghrib Tr and expl by V Minorsky Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 92 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 328 30 32 61 97 94 473 Hudud al Alam The Regions of the World 7 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Eylul 2008 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 32 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 28 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 30KaynakcaAtalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Hudud ul alam min al mashriq ila al maghribDis baglantilarYagma tarihi ve Sehirleri 25 Aralik 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca