Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Ekim 2017) |
| Yahniler Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı,Alacadağ Muharebesi | |||||||
 3 Ekim'deki Yahniler Muharebesinden bir sahne. | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |  Rus İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Ahmet Muhtar Paşa | Vasiliy Aleksandroviç Geyman Mihail Tarieloviç Loris-Melikov | ||||||
| Güçler | |||||||
| 34.000 piyade, 2.000 süvari, 6.000 aşiretli, halktan gelen düzensiz süvari kuvveti, 96 top | 42.000 piyade, 12.000 süvari ve 240 top | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 5.000 ölü ve yaralı | 3.383 ölü ve yaralı | ||||||
Saldırı Öncesi
93 harbinde Kafkas Cephesinde İlk büyük Rus taarruzunda Ardahan,Doğu Beyazıt alınmış ancak Kızıltepe, Haylaz ve Zivin Muharebeleri ile Kars,Erzurum üzerine Rus taarruzu durdurulmuştur. Rus ordusu geri çekilmiş ancak Iğdır, Doğu Beyazıt yönüne Osmanlı Saldırıları takviye yetersizliği vs. nedenlerden başarılı olamamış buna karşın 25 Ağustos'ta Başgedikler Muharebesinde Osmanlı ordusu sürpriz bir şekilde Rus ordusunun bu bölgedeki kumandanlık merkezine ve ordusuna saldırarak başarı kazanmış ve onları gerilemeye zorlamıştır. Diğer taraftan Batum'u Osmanlı ordusu boşaltmak zorunda kalmış, Ruslara karşı isyan eden Gürcistan'daki Abhaz halkına Osmanlı yardım etmeye çalışmışsa da pek başarılı olamamıştır.
Eylül 1877'de Kafkaslarda Osmanlı saldırıları durma noktasına gelmişti, Osmanlı ordusu takviye asker alamıyordu, zira Ruslar Balkanlar'da başarılarına devam ettikleri için takviyeler burada kullanılıyordu. Şıpka geçidini almak için yapılan 3. Osmanlı taarruzu da başarı ile püskürtülmüş, Ruslar Lofça Muharebesi'ni kazanıp Plevne'deki Osmanlı ordusunu tam anlamıyla çembere almıştı. Buna rağmen Plevne'deki Osmanlı ordusu Gravitsa mevzilerini alan Rumen ordusuna karşı aynı başarıyı gösteremese de Rusların güneyde ele ettiği mevzileri geri alarak 3. Plevne Muharebesi'ni de kazandı.
Ahmet Muhtar Paşa; Doğu Anadolu'da doğru düzgün takviye alamamasına, söz verildiği halde askerlerinin üzerine giydirecek sonbahar ve kışa uygun giysiler bile bulamamasına karşın Ruslar için durum hiç de öyle değildi. Melikov talep ettiği takviye yardımını Zivin Muharebesinin üzerinden 1,5 ay bile geçmeden alabildi, 1 piyade bölüğü, bir topçu bataryası, Don Kazaklarından 2 tabur; Ardahan'a çekilen Rus ordusundan 5 tabur 1 bölük, bağlı Erivan'daki ordudan 1 tabur, dragon birlikleri... Eylül sonunda kısa sürede sadece Melikof komutasındaki Rus ordusu 42.000 piyade,12.000 süvari ve 240 topa ulaşmıştı.
Ahmet Muhtar Paşa mobil güçlerinin yarısını Kerhane-Dünyeli arasında tutuyordu, diğer taraftan kalan kısım Küçük Yahni ve arasında tahkim edilmiş mevzilerde tutulurken, küçük bir takviye birliği ve Vezinköy arasındaydı. Bu duruma göre Türk hatlarının zayıf noktası Küçük Yahni-İnah Tepe arasında gözükmekteydi, Büyük Yahni Dağı-Evliya Tepe, Vezinköy arasındaki bölgenin koruması zayıftı. Buna karşın Vezinköy Türk ordusu için aşırı önemli bir yerdi zira burası ele geçerse Muhtar Paşa zaruri olarak lojistik ve ikmal hatları kesildiğinden Kars'tan çekilmek zorunda kalacak ve savunmasız, takviyesiz kalan Kars sonunda düşecekti.
Rus Planı
Vasiliy Aleksandroviç Geyman ve diğer bir kısım subaylar Melikof'un ordusunun 8 tabur ve 4 toptan oluşan Küçük Yahni'deki Osmanlı kuvvetlerinin ihmal edilerek doğrudan Avliar ve Vezinköy hattına hücumunu savunuyorlardı. Buna karşın Grand Dük Nikolay ve Melikov ise sistematik bir saldırıdan yanaydı. Buna göre öncelikle Yahni zapt edilmeli ondan sonra Vezinköy'e ilerlenmeli ve böylece Rus ordusu ardında bir Osmanlı Kuvveti bırakmamalıydı.
Sonuçta, aynı zamanda Rus Kafkas ordusu Başkumandanı olan Grand Dük'ün kararına Rus ordusuydu. Rus generallerden tarafından hazırlanan harekât planı 2 aşamadan oluşuyordu. Önce Büyük ve Küçük Yahni'deki Osmanlı mevzileri alınacak, ardından Vezinköy'e ilerlenip Osmanlı hatları arkadan kuşatılacaktı. Bu şekilde Kars yakınındaki Osmanlı ordusu tamamen imha edilip şehirden uzaklaştırılacak ve Kars alınacaktı.
Muharebe
2 Ekim'de Yahniler Muharebesinin bir parçası olan Küçük Yahni Muharebesi ile Kafkas Cephesinde 2. Büyük Rus taarruzu başladı. Lakin Türk ordusu bütün hatlarda direnmeye devam etti, savunmanın hemen her kesiminde Rusları püskürttü, fakat gece vakti Rus ordusu Büyük Yahni tepesini ele geçirmeyi başardı. Bunun üzerine Türk hatlarının arkasından Alaca Köyü'ne saldırdılar ve köy halkının ve ordunun içinde paniğe neden oldular; ancak Ahmet Muhtar Paşa verdiği bir kararla elindeki 10 tabur ve 24 toptan oluşan bir kuvveti takviye olarak sürünce Osmanlı ordusunu arkadan çevirmeye çalışan bu Rus kolu, köy halkı tarafından gösterilen direniş ve Osmanlı ordusu'nun karşı saldırısı sonucunda bir başarıya ulaşamadı ve 582 ölü ve birçok yaralı bırakıp geri çekildi. 4 Ekim'de Osmanlı ordusu Kızıltepe yönünde bir karşı saldırı başlattı ancak saldırıda bir başarı elde edilmedi. Melikov karşı saldırılar ve su sıkıntısı nedeniyle Büyük Yahni tepesinden ve Küçük Yahni'den çekilmek zorunda kaldı ve Osmanlı ordusu mevzilerini geri aldı.
Sonuçları
Bu muharebe ile Kars ve Türk lojistik hatlarından Vezinköy sadece 2 hafta kadar Osmanlı ordusunca güvence altına alınmıştı. Her iki tarafın kayıpları ağırdı. Rus ordusu bu muharebede 3383 ölü ve yaralı verirken Ahmet Muhtar Paşa ordusunun kaybı 5000 ölü ve yaralıydı. Ancak Ruslar takviye alabiliyorlardı, Türkler açısından her kaybın yeri doldurulamayacak durumdaydı. Çarpışmalar bundan sonra da sürekli sürdü, zira Ruslar Yahni saldırıları ile durmadılar; Evliyatepe, Alacadağ, Erzurum ve Kars'a daha da güçlü saldırılarda Yahniler muharebesinin hemen ardından bulundular. 9 Ekim'de Yahni tepeleri ve çevresindeki köyler Rusların bu köyleri işgalini ve Osmanlı ordusunu kıstırmasını engellemek için boşaltmak ve Alacadağ'a taşınıp orada savunma kurmak zorunda kalındı, bu muharebenin ardından daha 2 hafta geçmeden Ruslar 13 Ekim'de çok daha büyük bir saldırı başlattılar ve 15 Ekim'de Alacadağ Muharebesi'nde Osmanlı ordusunu yenilgiye uğrattılar.
Kaynakça
- ^ a b c d Bu savaşı Rus ve Bulgar kaynakları ayrı bir muharebe olarak değil Alacadağ Muharebesi'nin içinde bir muharebe olarak göstermektedirler. Bkz. Rus Vikipedisi'nde Alacadağ Savaşı: http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%BB%D0%B8%D1%8F%D1%80-%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5 23 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Ekim 2017 Yahniler Muharebesi1877 1878 Osmanli Rus Savasi Alacadag Muharebesi3 Ekim deki Yahniler Muharebesinden bir sahne Tarih2 Ekim 4 Ekim 1877BolgeKars in 15 km dogusundaki Yahni Dagi Buyuk Yahni ve Yahni Tepesi Kucuk Yahni Sonuc Osmanli zaferi Turk Ingiliz kaynaklari Sinirli Rus basarisi Rus Bulgar kaynaklari Ruslar Buyuk ve Kucuk Yahni tepelerini ele gecirdiler ancak mevzilerinden geri atildilar Ama Kars uzerine Rus saldirilarini durdurmak mumkun olmadi Kafkas cephesinde 2 buyuk Rus Taarruzu bu muharebe ile basladi Muharebeden hemen sonra 9 Ekim de Yahni tepeleri bosaltilip Alacadag da savunma hatti kurulmak zorunda kalindi TaraflarOsmanli ImparatorluguRus ImparatorluguKomutanlar ve liderlerAhmet Muhtar PasaVasiliy Aleksandrovic Geyman Mihail Tarielovic Loris MelikovGucler34 000 piyade 2 000 suvari 6 000 asiretli halktan gelen duzensiz suvari kuvveti 96 top42 000 piyade 12 000 suvari ve 240 topKayiplar5 000 olu ve yarali3 383 olu ve yaraliSaldiri Oncesi93 harbinde Kafkas Cephesinde Ilk buyuk Rus taarruzunda Ardahan Dogu Beyazit alinmis ancak Kiziltepe Haylaz ve Zivin Muharebeleri ile Kars Erzurum uzerine Rus taarruzu durdurulmustur Rus ordusu geri cekilmis ancak Igdir Dogu Beyazit yonune Osmanli Saldirilari takviye yetersizligi vs nedenlerden basarili olamamis buna karsin 25 Agustos ta Basgedikler Muharebesinde Osmanli ordusu surpriz bir sekilde Rus ordusunun bu bolgedeki kumandanlik merkezine ve ordusuna saldirarak basari kazanmis ve onlari gerilemeye zorlamistir Diger taraftan Batum u Osmanli ordusu bosaltmak zorunda kalmis Ruslara karsi isyan eden Gurcistan daki Abhaz halkina Osmanli yardim etmeye calismissa da pek basarili olamamistir Eylul 1877 de Kafkaslarda Osmanli saldirilari durma noktasina gelmisti Osmanli ordusu takviye asker alamiyordu zira Ruslar Balkanlar da basarilarina devam ettikleri icin takviyeler burada kullaniliyordu Sipka gecidini almak icin yapilan 3 Osmanli taarruzu da basari ile puskurtulmus Ruslar Lofca Muharebesi ni kazanip Plevne deki Osmanli ordusunu tam anlamiyla cembere almisti Buna ragmen Plevne deki Osmanli ordusu Gravitsa mevzilerini alan Rumen ordusuna karsi ayni basariyi gosteremese de Ruslarin guneyde ele ettigi mevzileri geri alarak 3 Plevne Muharebesi ni de kazandi Ahmet Muhtar Pasa Dogu Anadolu da dogru duzgun takviye alamamasina soz verildigi halde askerlerinin uzerine giydirecek sonbahar ve kisa uygun giysiler bile bulamamasina karsin Ruslar icin durum hic de oyle degildi Melikov talep ettigi takviye yardimini Zivin Muharebesinin uzerinden 1 5 ay bile gecmeden alabildi 1 piyade bolugu bir topcu bataryasi Don Kazaklarindan 2 tabur Ardahan a cekilen Rus ordusundan 5 tabur 1 boluk bagli Erivan daki ordudan 1 tabur dragon birlikleri Eylul sonunda kisa surede sadece Melikof komutasindaki Rus ordusu 42 000 piyade 12 000 suvari ve 240 topa ulasmisti Ahmet Muhtar Pasa mobil guclerinin yarisini Kerhane Dunyeli arasinda tutuyordu diger taraftan kalan kisim Kucuk Yahni ve arasinda tahkim edilmis mevzilerde tutulurken kucuk bir takviye birligi ve Vezinkoy arasindaydi Bu duruma gore Turk hatlarinin zayif noktasi Kucuk Yahni Inah Tepe arasinda gozukmekteydi Buyuk Yahni Dagi Evliya Tepe Vezinkoy arasindaki bolgenin korumasi zayifti Buna karsin Vezinkoy Turk ordusu icin asiri onemli bir yerdi zira burasi ele gecerse Muhtar Pasa zaruri olarak lojistik ve ikmal hatlari kesildiginden Kars tan cekilmek zorunda kalacak ve savunmasiz takviyesiz kalan Kars sonunda dusecekti Rus PlaniVasiliy Aleksandrovic Geyman ve diger bir kisim subaylar Melikof un ordusunun 8 tabur ve 4 toptan olusan Kucuk Yahni deki Osmanli kuvvetlerinin ihmal edilerek dogrudan Avliar ve Vezinkoy hattina hucumunu savunuyorlardi Buna karsin Grand Duk Nikolay ve Melikov ise sistematik bir saldiridan yanaydi Buna gore oncelikle Yahni zapt edilmeli ondan sonra Vezinkoy e ilerlenmeli ve boylece Rus ordusu ardinda bir Osmanli Kuvveti birakmamaliydi Sonucta ayni zamanda Rus Kafkas ordusu Baskumandani olan Grand Duk un kararina Rus ordusuydu Rus generallerden tarafindan hazirlanan harekat plani 2 asamadan olusuyordu Once Buyuk ve Kucuk Yahni deki Osmanli mevzileri alinacak ardindan Vezinkoy e ilerlenip Osmanli hatlari arkadan kusatilacakti Bu sekilde Kars yakinindaki Osmanli ordusu tamamen imha edilip sehirden uzaklastirilacak ve Kars alinacakti Muharebe2 Ekim de Yahniler Muharebesinin bir parcasi olan Kucuk Yahni Muharebesi ile Kafkas Cephesinde 2 Buyuk Rus taarruzu basladi Lakin Turk ordusu butun hatlarda direnmeye devam etti savunmanin hemen her kesiminde Ruslari puskurttu fakat gece vakti Rus ordusu Buyuk Yahni tepesini ele gecirmeyi basardi Bunun uzerine Turk hatlarinin arkasindan Alaca Koyu ne saldirdilar ve koy halkinin ve ordunun icinde panige neden oldular ancak Ahmet Muhtar Pasa verdigi bir kararla elindeki 10 tabur ve 24 toptan olusan bir kuvveti takviye olarak surunce Osmanli ordusunu arkadan cevirmeye calisan bu Rus kolu koy halki tarafindan gosterilen direnis ve Osmanli ordusu nun karsi saldirisi sonucunda bir basariya ulasamadi ve 582 olu ve bircok yarali birakip geri cekildi 4 Ekim de Osmanli ordusu Kiziltepe yonunde bir karsi saldiri baslatti ancak saldirida bir basari elde edilmedi Melikov karsi saldirilar ve su sikintisi nedeniyle Buyuk Yahni tepesinden ve Kucuk Yahni den cekilmek zorunda kaldi ve Osmanli ordusu mevzilerini geri aldi SonuclariBu muharebe ile Kars ve Turk lojistik hatlarindan Vezinkoy sadece 2 hafta kadar Osmanli ordusunca guvence altina alinmisti Her iki tarafin kayiplari agirdi Rus ordusu bu muharebede 3383 olu ve yarali verirken Ahmet Muhtar Pasa ordusunun kaybi 5000 olu ve yaraliydi Ancak Ruslar takviye alabiliyorlardi Turkler acisindan her kaybin yeri doldurulamayacak durumdaydi Carpismalar bundan sonra da surekli surdu zira Ruslar Yahni saldirilari ile durmadilar Evliyatepe Alacadag Erzurum ve Kars a daha da guclu saldirilarda Yahniler muharebesinin hemen ardindan bulundular 9 Ekim de Yahni tepeleri ve cevresindeki koyler Ruslarin bu koyleri isgalini ve Osmanli ordusunu kistirmasini engellemek icin bosaltmak ve Alacadag a tasinip orada savunma kurmak zorunda kalindi bu muharebenin ardindan daha 2 hafta gecmeden Ruslar 13 Ekim de cok daha buyuk bir saldiri baslattilar ve 15 Ekim de Alacadag Muharebesi nde Osmanli ordusunu yenilgiye ugrattilar Kaynakca a b c d Bu savasi Rus ve Bulgar kaynaklari ayri bir muharebe olarak degil Alacadag Muharebesi nin icinde bir muharebe olarak gostermektedirler Bkz Rus Vikipedisi nde Alacadag Savasi http ru wikipedia org wiki D0 90 D0 B2 D0 BB D0 B8 D1 8F D1 80 D0 90 D0 BB D0 B0 D0 B4 D0 B6 D0 B8 D0 BD D1 81 D0 BA D0 BE D0 B5 D1 81 D1 80 D0 B0 D0 B6 D0 B5 D0 BD D0 B8 D0 B5 23 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi a b Arsivlenmis kopya 25 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2011