Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yakapınar (1960 öncesindeki adı Misis), Misis antik kenti üzerine kurulmuş, günümüzde Adana ilinin Yüreğir ilçesine bağlı mahalle.
| Yakapınar | |
|---|---|
 Roma köprüsü | |
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Adana | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Adana |
| İlçe | Yüreğir |
| Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
| Nüfus (2015)[1] | 2.740 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 322 |
| İl plaka kodu | 01 |
| Posta kodu | 01350 |
Ceyhan Nehri kıyısında, Neolitik çağdan günümüze yaşamın kesintisiz devam ettiği bir yerleşimdir. İpek Yolu ve Hac güzergâhı üzerinde yer alan yerleşimde tarih boyunca bölgenin tarım ve ticaret üssü konumunda olmuştur.
Konumu
Adana’nın 34 km doğusunda, Ceyhan Nehri kıyısında yer almaktadır. Geçitli Cumhuriyet, Havraniye ve Eski Misis mahalleleri ile birlikte Misis arkeolojik sit alanının üzerindedir.
Tarihçe
Yörede yerleşimin tarihi Neolitik Çağ'a kadar gitmektedir. Misis Höyüğü kazılarında M.Ö. 7000-4000 yılları arasında yerleşimin varlığını gösteren seramik eserler ile obsidyen aletler bulunmuştur.
Misis’in, Tunç ve Demir çağlarında bölgenin merkezi konumunda olan bu yerleşimin Hitit İmparatorluğu’nun ilk kentlerinden biri olduğu düşünülür. Kentte MÖ 1. bin yılın ilk yarısında Asur egemen olmuştur. M.Ö 334 yılında Büyük İskender’in egemenliğine giren kent, onun ölümünden sonra Selevkos İmparatorluğu'na dahil oldu.
Kent, Helenistik dönemden itibaren hızla büyüdü; özellikle Roma ve Bizans dönemlerinde İpek Yolu üzerinde önemli bir ulaşım ve ticaret merkezi haline geldi. Misis Köprüsü, Roma döneminde inşa edildi; tarih boyunca birçok kez yıkılmasına rağmen defalarca onarım görerek işlevini korudu.
Misis kenti, Anadolu’da Hristiyanlığın yayılmaya başladığı dönemde bir dinî merkez oldu. 7. yüzyılda Müslümanlar (Emeviler, Abbasiler) ile Bizans Devleti arasında sınır bölgesi haline geldi. 10. yüzyıl sonlarında yeniden Bizans topraklarına katılan kente, Ermeniler yerleştirildi.
1083-1084 yıllarında Anadolu Selçuklu Sultanı Süleyman Şah, Adana, Misis ve Anazarba’yı fethetti. Bölge, I. Haçlı Seferi’ne kadar Selçuklu hâkimiyetinde kaldı. Anadolu’ya ticari mal akışının sağlandığı bir merkez olarak önemini korudu. Haçı Seferleri sırasında Antakya Prensliği yönetimine giren bölge 12. yüzyılda tekrar Bizans hâkimiyeti altına girdi.
Misis, 1151-1375 yılları arasında kesintisiz olarak Kilikya Ermeni Krallığı'na bağlı idi. Ceyhan Nehri’ndeki kumlaşma nedeniyle liman kenti olma özelliğini 13. yüzyıl sonlarında yitirmeye başladı.
1375 yılında Memluk Devleti'nin egemenliğine; 1516-1517'de Osmanlı Devleti'nin egemenliğine girdi. Memluklar döneminde yörük aşiretlerinin yerleştiği Misis kentini Ramazanoğlu Beyleri önce Memluklar'a sonra Osmanlılar'a bağlı bir beylik olarak 1608'e kadar yönetti.
1608'de Ramazanoğlu Beyi Piri Mansur Bey'in kendi isteği ile beylikten çekilmesinden sonra beyliğin merkezi Adana, Osmanlı Devleti'nin Halep eyaletine bağlandı ve diğer sancaklar gibi yönetildi. Evliya Çelebi'nin seyahatnamesine göre Misis, 1671’de harap ve küçük bir mevki idi; şehir dışındaki köprü ile diğer yakasında yer alan kervansaray IV. Mehmed döneminde Köprülü Mehmed Paşa tarafından onarılmıştı. 18. yüzyılda Misis’ten, Adana’ya yedi saat uzaklıkta, yolu bozuk büyük bir köy olarak bahsedilir.
Adana 1867'de ise bağımsız bir vilayet oldu. O dönemde yaşanan göç hareketleri sonucunda bir Ermeni yerleşkesi olan Misis civarında da birçok yeni köy meydana geldi. 19. yüzyıl başlarında hayvan besisi için uygun olan işlenebilir toprakları nedeniyle Misis çevresine göçenler oldu.
I. Dünya Savaşı'ndan sonra Misis, bir süre Fransızların himayesinde kaldı ve 1919’da Fransızlar bölgeye Ermeni birlikleri yerleştirdi. Türk kuvvetleri 1920'de bölgeyi kontrol altına aldı.
20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yaşanan depremlerde yıkılan köyün nüfusu azaldı; ekseriyetle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden göç eden mevsimsel tarım işçileri köye yerleşti. Antik Kent, gerek depremler gerekse göç edenlerin antikk kentten toplanan devşirme taşlarla bina yapması sonucu büyük zarar gördü. Çukobirlik Çırçır Fabrikası, 20. yüzyılda inşa edilen en önemli yapıdır; yapımında kısmen antik kentin taşları kullanılmıştır.
1956-1959 yıllarında Misis’te Helmuth Teodor Bossert başkanlığında yüzey araştırmaları ve kazılar yapıldı. Misis Höyüğü’nde arkeolojik kazılar 2012'de yeniden başldı.
Misis’in adı 1960 yılında "Yakapınar" olarak değiştirildi. 1980'lere kadar tarihî dokusu iyi korunan köy, kimi sinema filmlerine mekan oldu. Yılmaz Duru’nun yönettiği İnce Cumali (1967) adlı Yılmaz Güney filmi, burada çekilen filmlerdendir.
Yakapınar Köyü, 8 Aralık 1988 tarihinde belediye statüsü alarak beldeye dönüştü. 29 Mart 2009 tarihinden itibaren Adana'nın Yüreğir ilçesine bağlı bir mahalle oldu.
Ekonomi
Yakapınar'da narenciye, pamuk, buğday, mısır, ayçiçeği, karpuz, marul, patates ve soğan tarımı yapılır. Nüfusun büyük bölümü Adana Organize Sanayi Bölgesi’nde veya civardaki tarım alanlarında mevsimlik işçi olarak çalışır. Mevsimlik işçilerin bir kısmı, ilkbahar ve sonbaharda Misis Höyüğü kazılarında görev alır. 1940'lı yıllarda kurulan Çukobirlik Çırçır Fabrikasıi; 2000'lere kadar faaliyetini sürdürmüştür.
Yapılar
- Misis Köprüsü:Tarih boyunca defalarca yıkılmasına rağmen onarım görüp işlevini sürdüren Roma devri yapısıdır.
- Stadyum:Köprünün kuzeydoğusundadır. Narenciye bahçeleri ve tarım arazilerinin içindedir.
- Havraniye Kervansarayı: 11. yüzyıl yapısıdır. Osmanlı Sultanı IV. Mehmed döneminde yenilenmiştir.
- Lokman Hekim Camii: Kervansarayın hemen yanındadır. Kervansarayda konaklayan yolcular için yapıldığı düşünülür.
- Eski Misis Cami:17. yüzyılda inşa edildiği düşünülür.
- Kilise taban mozaikleri:MS 4. yüzyıla tarihlenen ve Antakyalı bir ustanın yaptığı düşünülen kilise taban mozaikleri, 1955'te bulundu. Günümüzde Adana Müzesi'nde sergilenir.
- Misis Kalesi: Günümüzde tamamen harap durumdaki kale, Osmanlı dönemine ait bazı kaynaklarda ve seyyah Langlois’in gravürlerinde görülür
- Su değirmenleri: Günümüzde iki adet ulaşmış; 2016'da restorasyonu başlamıştır.
Nüfus
| Yakapınar | |
|---|---|
| 2015 | 2.740 |
| 2007 | 5.765 |
| 2000 | 5.453 |
| 1990 | 3.703 |
| 1985 | 2.752 |
| 1980 | 2.357 |
| 1975 | 1.650 |
| 1970 | 1.382 |
| 1965 | 1.447 |
Kaynakça
- ^ DiKmen, Çiğdem; Toruk, Ferruh (24 Kasım 2021). "KORUNMASI GEREKEN BİR YERLEŞİM: MİSİS". Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 5 (3): 707-737. doi:10.30692/sisad.969228. ISSN 2587-2621.
- ^ a b c d e f Cardak, Fatma Seda; Salmeri, Giovanni (1 Temmuz 2023). "MİSİS ANTİK KENTİ İÇİN KÜLTÜRPARK TASARIM MODELİ ÖNERİSİ". Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi (86): 151-169. ISSN 1302-9231.
- ^ (PDF). Resmî Gazete. 9 Aralık 1988. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021.
Dış bağlantılar
- Yerel-Net 8 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yakapinar 1960 oncesindeki adi Misis Misis antik kenti uzerine kurulmus gunumuzde Adana ilinin Yuregir ilcesine bagli mahalle YakapinarMahalleRoma koprusuMahallenin haritadaki yeriAdanaUlke TurkiyeIlAdanaIlceYuregirCografi bolgeAkdeniz BolgesiNufus 2015 1 2 740Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu322Il plaka kodu01Posta kodu01350 Ceyhan Nehri kiyisinda Neolitik cagdan gunumuze yasamin kesintisiz devam ettigi bir yerlesimdir Ipek Yolu ve Hac guzergahi uzerinde yer alan yerlesimde tarih boyunca bolgenin tarim ve ticaret ussu konumunda olmustur KonumuAdana nin 34 km dogusunda Ceyhan Nehri kiyisinda yer almaktadir Gecitli Cumhuriyet Havraniye ve Eski Misis mahalleleri ile birlikte Misis arkeolojik sit alaninin uzerindedir TarihceYorede yerlesimin tarihi Neolitik Cag a kadar gitmektedir Misis Hoyugu kazilarinda M O 7000 4000 yillari arasinda yerlesimin varligini gosteren seramik eserler ile obsidyen aletler bulunmustur Misis in Tunc ve Demir caglarinda bolgenin merkezi konumunda olan bu yerlesimin Hitit Imparatorlugu nun ilk kentlerinden biri oldugu dusunulur Kentte MO 1 bin yilin ilk yarisinda Asur egemen olmustur M O 334 yilinda Buyuk Iskender in egemenligine giren kent onun olumunden sonra Selevkos Imparatorlugu na dahil oldu Kent Helenistik donemden itibaren hizla buyudu ozellikle Roma ve Bizans donemlerinde Ipek Yolu uzerinde onemli bir ulasim ve ticaret merkezi haline geldi Misis Koprusu Roma doneminde insa edildi tarih boyunca bircok kez yikilmasina ragmen defalarca onarim gorerek islevini korudu Misis kenti Anadolu da Hristiyanligin yayilmaya basladigi donemde bir dini merkez oldu 7 yuzyilda Muslumanlar Emeviler Abbasiler ile Bizans Devleti arasinda sinir bolgesi haline geldi 10 yuzyil sonlarinda yeniden Bizans topraklarina katilan kente Ermeniler yerlestirildi 1083 1084 yillarinda Anadolu Selcuklu Sultani Suleyman Sah Adana Misis ve Anazarba yi fethetti Bolge I Hacli Seferi ne kadar Selcuklu hakimiyetinde kaldi Anadolu ya ticari mal akisinin saglandigi bir merkez olarak onemini korudu Haci Seferleri sirasinda Antakya Prensligi yonetimine giren bolge 12 yuzyilda tekrar Bizans hakimiyeti altina girdi Misis 1151 1375 yillari arasinda kesintisiz olarak Kilikya Ermeni Kralligi na bagli idi Ceyhan Nehri ndeki kumlasma nedeniyle liman kenti olma ozelligini 13 yuzyil sonlarinda yitirmeye basladi 1375 yilinda Memluk Devleti nin egemenligine 1516 1517 de Osmanli Devleti nin egemenligine girdi Memluklar doneminde yoruk asiretlerinin yerlestigi Misis kentini Ramazanoglu Beyleri once Memluklar a sonra Osmanlilar a bagli bir beylik olarak 1608 e kadar yonetti Misis Koprusu 1608 de Ramazanoglu Beyi Piri Mansur Bey in kendi istegi ile beylikten cekilmesinden sonra beyligin merkezi Adana Osmanli Devleti nin Halep eyaletine baglandi ve diger sancaklar gibi yonetildi Evliya Celebi nin seyahatnamesine gore Misis 1671 de harap ve kucuk bir mevki idi sehir disindaki kopru ile diger yakasinda yer alan kervansaray IV Mehmed doneminde Koprulu Mehmed Pasa tarafindan onarilmisti 18 yuzyilda Misis ten Adana ya yedi saat uzaklikta yolu bozuk buyuk bir koy olarak bahsedilir Adana 1867 de ise bagimsiz bir vilayet oldu O donemde yasanan goc hareketleri sonucunda bir Ermeni yerleskesi olan Misis civarinda da bircok yeni koy meydana geldi 19 yuzyil baslarinda hayvan besisi icin uygun olan islenebilir topraklari nedeniyle Misis cevresine gocenler oldu I Dunya Savasi ndan sonra Misis bir sure Fransizlarin himayesinde kaldi ve 1919 da Fransizlar bolgeye Ermeni birlikleri yerlestirdi Turk kuvvetleri 1920 de bolgeyi kontrol altina aldi Su degirmeni 20 yuzyilin ikinci yarisindan itibaren yasanan depremlerde yikilan koyun nufusu azaldi ekseriyetle Dogu ve Guneydogu Anadolu Bolgesi nden goc eden mevsimsel tarim iscileri koye yerlesti Antik Kent gerek depremler gerekse goc edenlerin antikk kentten toplanan devsirme taslarla bina yapmasi sonucu buyuk zarar gordu Cukobirlik Circir Fabrikasi 20 yuzyilda insa edilen en onemli yapidir yapiminda kismen antik kentin taslari kullanilmistir 1956 1959 yillarinda Misis te Helmuth Teodor Bossert baskanliginda yuzey arastirmalari ve kazilar yapildi Misis Hoyugu nde arkeolojik kazilar 2012 de yeniden basldi Misis in adi 1960 yilinda Yakapinar olarak degistirildi 1980 lere kadar tarihi dokusu iyi korunan koy kimi sinema filmlerine mekan oldu Yilmaz Duru nun yonettigi Ince Cumali 1967 adli Yilmaz Guney filmi burada cekilen filmlerdendir Yakapinar Koyu 8 Aralik 1988 tarihinde belediye statusu alarak beldeye donustu 29 Mart 2009 tarihinden itibaren Adana nin Yuregir ilcesine bagli bir mahalle oldu EkonomiYakapinar da narenciye pamuk bugday misir aycicegi karpuz marul patates ve sogan tarimi yapilir Nufusun buyuk bolumu Adana Organize Sanayi Bolgesi nde veya civardaki tarim alanlarinda mevsimlik isci olarak calisir Mevsimlik iscilerin bir kismi ilkbahar ve sonbaharda Misis Hoyugu kazilarinda gorev alir 1940 li yillarda kurulan Cukobirlik Circir Fabrikasii 2000 lere kadar faaliyetini surdurmustur YapilarMisis Koprusu Tarih boyunca defalarca yikilmasina ragmen onarim gorup islevini surduren Roma devri yapisidir Stadyum Koprunun kuzeydogusundadir Narenciye bahceleri ve tarim arazilerinin icindedir Havraniye Kervansarayi 11 yuzyil yapisidir Osmanli Sultani IV Mehmed doneminde yenilenmistir Lokman Hekim Camii Kervansarayin hemen yanindadir Kervansarayda konaklayan yolcular icin yapildigi dusunulur Eski Misis Cami 17 yuzyilda insa edildigi dusunulur Kilise taban mozaikleri MS 4 yuzyila tarihlenen ve Antakyali bir ustanin yaptigi dusunulen kilise taban mozaikleri 1955 te bulundu Gunumuzde Adana Muzesi nde sergilenir Misis Kalesi Gunumuzde tamamen harap durumdaki kale Osmanli donemine ait bazi kaynaklarda ve seyyah Langlois in gravurlerinde gorulur Su degirmenleri Gunumuzde iki adet ulasmis 2016 da restorasyonu baslamistir NufusYakapinar2015 2 7402007 5 7652000 5 4531990 3 7031985 2 7521980 2 3571975 1 6501970 1 3821965 1 447Kaynakca DiKmen Cigdem Toruk Ferruh 24 Kasim 2021 KORUNMASI GEREKEN BIR YERLESIM MISIS Stratejik ve Sosyal Arastirmalar Dergisi 5 3 707 737 doi 10 30692 sisad 969228 ISSN 2587 2621 a b c d e f Cardak Fatma Seda Salmeri Giovanni 1 Temmuz 2023 MISIS ANTIK KENTI ICIN KULTURPARK TASARIM MODELI ONERISI Turk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 86 151 169 ISSN 1302 9231 PDF Resmi Gazete 9 Aralik 1988 5 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2021 Dis baglantilarYerel Net 8 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde