Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. (Haziran 2020) () |
Yana Nehri (Rusça: Я́на; Yakutça: Дьааҥы Caanı), Rusya'nın Saha Cumhuriyeti'nde bulunan bir nehirdir. Nehir, 872 km uzunluğunda olup batıda Lena ve doğuda İndigirka nehirleri arasında yer alır ve Laptev Denizi'ne dökülür.
| Yana Nehri | |
|---|---|
 Yana Nehri | |
| Konum | |
| Ülke(ler) | Rusya |
| Genel bilgiler | |
| Kaynak | Sartang ve Dulgalah |
| Ağız | Laptev Denizi |
| Uzunluk | 872 km |
| Havza alanı | 238,000 km² |
| Debi | 1,100 m³/s |
Nehir rotası
872 kilometre (542 mi) uzunluğunda ve boşalma alanı 238,000 kilometrekare (91,892 sq mi) kapsar. En uzun kaynak nehri olan Sartang da dahil olmak üzere 1.492 km (927 mi) uzunluğundadır.
Yıllık deşarjının toplamı yaklaşık 35 kilometreküptür (28.000.000 dönüm⋅fit). Bu boşalmanın çoğu, nehirdeki buz parçalanıp eridikçe mayıs ve haziran aylarında olur.
Yana, ekim ayında yüzeyde donar ve mayıs sonlarına veya haziran başlarına kadar buzun altında kalır. Verhoyansk alanında 70 ila 110 gün arası dibe kadar donmuş halde kalır ve yılın 220 günü ise kısmen donar. Nehir, Sartang ve Dulgalah nehirlerinin birleşmesi ile başlar. Doğudan İndigirka ile paylaşılan büyük Doğu Sibirya Ovası'nın parçası olan geniş Yana-İndigirka Ovası boyunca kuzeye akar. Nehir Laptev Denizi'nin Yana körfezinin içine akarken, 10,200 kilometrekare (3,938 sq mi)' yı kapsayan dev bir nehir deltası oluşturur. Yarok Yana'nın ana ağızlarının doğusunda yer alan büyük bir yassı adadır.
Yana havzasında Verhoyansk Dağları'nda buzullar'dan oluşan alpin gölleri de dahil olmak üzere yaklaşık 40.000 göl vardır ve kuzeybatıdaki bataklık ovalarda taşma gölleri vardır. Bütün Yana havzası sürekli donmuş toprak altındadır ve çoğu karaçam yaklaşık 70°N kuzeydeki tundra'ya kadar ağaçlıktır ancak ağaçlar deltaya kadar uygun mikrohabitatlarda uzanır.
Kollar
Yana'nın ana nehir kolları sağdan Adycha, Oldzho ve Abyrabyt ve sağdan Dulgalah, Bytantay ve soldan Baky'dir. Bu kolların çoğu Verkhoyansk Dağları'ndan veya Doğu Sibirya Dağları'nın parçası Çerski Dağları' ndan akan kısa nehirlerdir.
Verkhoyansk, Batagay, Ust-Kuyga ve Nijneyansk Yana'nın ana limanlarıdır.
Yana havzası, Kuzey Yarımkürede en düşük sıcaklıkların kaydedildiği Rusya'nın Soğuk kutup adı verilen alandır. Kışın havza merkezindeki sıcaklıklar -51 °C (-60 °F) kadar düşük ve dağlarda -71 °C (-96 °F) kadar düşer. Sıcaklıkların -82 °C (-116 °F) ye kadar düştüğüne inanılmaktadır. Yakut folklorunda, böyle sıcaklıklarda bir arkadaşınıza bağırırsanız ve sizi duyamıyorlarsa bunun nedeni kelimelerin havada donmasıdır. Ancak, bahar geldiğinde "çözülme" kelimeleri gelir ve aylar önce söylenen her şeyi duyabilirsiniz.
Tarihçe
Yana RHS'deki (Gergedan Boynuzu Bölgesi) deltada, 32.000 yıl kadar erken bir tarihte, modern insan yerleşiminin kanıtı bulundu. "Eski Kuzey Sibiryalılar" olarak adlandırılan bu insanlar, Batı Avrasyalıların Doğu Asyalılardan ayrılmasından kısa bir süre sonra, 38.000 yıl önce Batı Avrasyalılardan genetik olarak ayrılmışlardı.
Yana, Arktika'da bilinen ilk insan yerleşimine ev sahipliği yapmaktadır; deltada 32.000 yıl öncesine aitBüyük Buzul Çağı'ndan yaklaşık 3.500 yıl öncesine ait yerleşim kanıtı bulunmuştur.
1633-38'de İlya Perfilyev ve İvan Rebrov, Kuzey Kutbu kıyısı boyunca Lena ve doğuya, Yana'nın ağzına doğru yola çıktı ve İndigirka halicine ulaştı.
1636-42'de Elisei Buza esasen aynı rotayı izledi.
1638-40'ta Poznik Ivanov, alt Lena'nın bir koluna çıktı, Verkhoyansk bölgesinden üst Yana'ya geçti ve sonra Çerski Dağları'ndan indigirka'ya geçti.
1892-1894'te Baron Eduard Von Toll, keşif lideri Alexander von Bunge ile birlikte, Rus İmparatorluğu Bilimler Akademisi adına Yana havzasında (diğer Uzak Doğu Sibirya nehirleri arasında) jeolojik araştırmalar gerçekleştirdi. Bir yıl iki gün süren keşif gezisinin 25,000 kilometre (15,534 mi) lik rotasının 4,200 kilometre (2,610 mi) lik kısmı jeodezik etütleri yaparak yukarıya doğru çıkan nehirlerin keşfini kapsıyordu.
Ayrıca bakınız
 | Rusya coğrafyası ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Akarsu ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Wikimedia Commons'ta Yana Nehri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ 255830(Река ЯНА)
- ^ 255868(Река Сартанг)
- ^ a b Яна 11 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Great Soviet Encyclopedia
- ^ Sikora, Martin; Pitulko, Vladimir V.; Sousa, Vitor C.; Allentoft, Morten E.; Vinner, Lasse; Rasmussen, Simon; Margaryan, Ashot; De Barros Damgaard, Peter; de la Fuente Castro, Constanza; Renaud, Gabriel; Yang, Melinda; Fu, Qiaomei; Dupanloup, Isabelle; Giampoudakis, Konstantinos; Bravo Nogues, David; Rahbek, Carsten; Kroonen, Guus; Peyrot, Michäel; McColl, Hugh; Vasilyev, Sergey V.; Veselovskaya, Elizaveta; Gerasimova, Margarita; Pavlova, Elena Y.; Chasnyk, Vyacheslav G.; Nikolskiy, Pavel A.; Grebenyuk, Pavel S.; Fedorchenko, Alexander Yu.; Lebedintsev, Alexander I.; Slobodin, Sergey B.; ve diğerleri. (2018). . doi:10.1101/448829. hdl:1887/3198847. 1 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2019.
- ^ Lantzeff, George V., and Richard A. Pierce (1973). Eastward to Empire: Exploration and Conquest on the Russian Open Frontier, to 1750. Montreal: McGill-Queen's U.P.
Kaynakça2
- William Barr, Baron Eduard Von Toll's Last Expedition. Arctic, Sept 1980.
- Alexander von Bunge & Baron Eduard Von Toll, The Expedition to the New Siberian Islands and the Jana country, equipped by the Imperial Academy of Sciences. 1887.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Haziran 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Yana Nehri Rusca Ya na Yakutca Daaҥy Caani Rusya nin Saha Cumhuriyeti nde bulunan bir nehirdir Nehir 872 km uzunlugunda olup batida Lena ve doguda Indigirka nehirleri arasinda yer alir ve Laptev Denizi ne dokulur Yana NehriYana NehriKonumUlke ler RusyaGenel bilgilerKaynak Sartang ve DulgalahAgiz Laptev DeniziUzunluk 872 kmHavza alani 238 000 km Debi 1 100 m sYana nehir haritasi Rus Uzak Dogusu ndaki iki Yana nehrini gosteren harita Bu makalenin nehri Laptev denizi ne akan kuzeydekidir Nehir rotasi872 kilometre 542 mi uzunlugunda ve bosalma alani 238 000 kilometrekare 91 892 sq mi kapsar En uzun kaynak nehri olan Sartang da dahil olmak uzere 1 492 km 927 mi uzunlugundadir Yillik desarjinin toplami yaklasik 35 kilometrekuptur 28 000 000 donum fit Bu bosalmanin cogu nehirdeki buz parcalanip eridikce mayis ve haziran aylarinda olur Yana ekim ayinda yuzeyde donar ve mayis sonlarina veya haziran baslarina kadar buzun altinda kalir Verhoyansk alaninda 70 ila 110 gun arasi dibe kadar donmus halde kalir ve yilin 220 gunu ise kismen donar Nehir Sartang ve Dulgalah nehirlerinin birlesmesi ile baslar Dogudan Indigirka ile paylasilan buyuk Dogu Sibirya Ovasi nin parcasi olan genis Yana Indigirka Ovasi boyunca kuzeye akar Nehir Laptev Denizi nin Yana korfezinin icine akarken 10 200 kilometrekare 3 938 sq mi yi kapsayan dev bir nehir deltasi olusturur Yarok Yana nin ana agizlarinin dogusunda yer alan buyuk bir yassi adadir Yana havzasinda Verhoyansk Daglari nda buzullar dan olusan alpin golleri de dahil olmak uzere yaklasik 40 000 gol vardir ve kuzeybatidaki bataklik ovalarda tasma golleri vardir Butun Yana havzasi surekli donmus toprak altindadir ve cogu karacam yaklasik 70 N kuzeydeki tundra ya kadar agacliktir ancak agaclar deltaya kadar uygun mikrohabitatlarda uzanir Kollar Yana nin ana nehir kollari sagdan Adycha Oldzho ve Abyrabyt ve sagdan Dulgalah Bytantay ve soldan Baky dir Bu kollarin cogu Verkhoyansk Daglari ndan veya Dogu Sibirya Daglari nin parcasi Cerski Daglari ndan akan kisa nehirlerdir Verkhoyansk Batagay Ust Kuyga ve Nijneyansk Yana nin ana limanlaridir Yana havzasi Kuzey Yarimkurede en dusuk sicakliklarin kaydedildigi Rusya nin Soguk kutup adi verilen alandir Kisin havza merkezindeki sicakliklar 51 C 60 F kadar dusuk ve daglarda 71 C 96 F kadar duser Sicakliklarin 82 C 116 F ye kadar dustugune inanilmaktadir Yakut folklorunda boyle sicakliklarda bir arkadasiniza bagirirsaniz ve sizi duyamiyorlarsa bunun nedeni kelimelerin havada donmasidir Ancak bahar geldiginde cozulme kelimeleri gelir ve aylar once soylenen her seyi duyabilirsiniz TarihceYana RHS deki Gergedan Boynuzu Bolgesi deltada 32 000 yil kadar erken bir tarihte modern insan yerlesiminin kaniti bulundu Eski Kuzey Sibiryalilar olarak adlandirilan bu insanlar Bati Avrasyalilarin Dogu Asyalilardan ayrilmasindan kisa bir sure sonra 38 000 yil once Bati Avrasyalilardan genetik olarak ayrilmislardi Yana Arktika da bilinen ilk insan yerlesimine ev sahipligi yapmaktadir deltada 32 000 yil oncesine aitBuyuk Buzul Cagi ndan yaklasik 3 500 yil oncesine ait yerlesim kaniti bulunmustur 1633 38 de Ilya Perfilyev ve Ivan Rebrov Kuzey Kutbu kiyisi boyunca Lena ve doguya Yana nin agzina dogru yola cikti ve Indigirka halicine ulasti 1636 42 de Elisei Buza esasen ayni rotayi izledi 1638 40 ta Poznik Ivanov alt Lena nin bir koluna cikti Verkhoyansk bolgesinden ust Yana ya gecti ve sonra Cerski Daglari ndan indigirka ya gecti 1892 1894 te Baron Eduard Von Toll kesif lideri Alexander von Bunge ile birlikte Rus Imparatorlugu Bilimler Akademisi adina Yana havzasinda diger Uzak Dogu Sibirya nehirleri arasinda jeolojik arastirmalar gerceklestirdi Bir yil iki gun suren kesif gezisinin 25 000 kilometre 15 534 mi lik rotasinin 4 200 kilometre 2 610 mi lik kismi jeodezik etutleri yaparak yukariya dogru cikan nehirlerin kesfini kapsiyordu Ayrica bakinizRusya cografyasi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Akarsu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Wikimedia Commons ta Yana Nehri ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca 255830 Reka YaNA 255868 Reka Sartang a b Yana 11 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Great Soviet Encyclopedia Sikora Martin Pitulko Vladimir V Sousa Vitor C Allentoft Morten E Vinner Lasse Rasmussen Simon Margaryan Ashot De Barros Damgaard Peter de la Fuente Castro Constanza Renaud Gabriel Yang Melinda Fu Qiaomei Dupanloup Isabelle Giampoudakis Konstantinos Bravo Nogues David Rahbek Carsten Kroonen Guus Peyrot Michael McColl Hugh Vasilyev Sergey V Veselovskaya Elizaveta Gerasimova Margarita Pavlova Elena Y Chasnyk Vyacheslav G Nikolskiy Pavel A Grebenyuk Pavel S Fedorchenko Alexander Yu Lebedintsev Alexander I Slobodin Sergey B ve digerleri 2018 doi 10 1101 448829 hdl 1887 3198847 1 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Arsivlenmis kopya 1 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2019 Lantzeff George V and Richard A Pierce 1973 Eastward to Empire Exploration and Conquest on the Russian Open Frontier to 1750 Montreal McGill Queen s U P Kaynakca2William Barr Baron Eduard Von Toll s Last Expedition Arctic Sept 1980 Alexander von Bunge amp Baron Eduard Von Toll The Expedition to the New Siberian Islands and the Jana country equipped by the Imperial Academy of Sciences 1887