Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yaylalar, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
| Yaylalar | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Yaylalar Yaylalar'ın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Yusufeli |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 2300 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 165 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08820 |
Tarihçe
Yaylalar köyünün eski adı Heveki'dir. Bu yer adı, "dere" ve "vadi" anlamına gelen Gürcüce "hevi" (ხევი) veya "heva" (ხევა) kelimesinden türemiş olan Hevaki'den (ხევაკი) gelir. Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği bölgede "hevi" veya "heva" kelimesinden türemiş Heoti (ხეოთი), Hevaşeni (ხევაშენი), Hevahi (ხევახი), Heviskari (ხევისკარი) gibi başka yer adları da bulunuyordu. Heveki veya Hevaki adı Türkçeye Hevek (خوك) şeklinde girmiştir. Yusufeli ilçesine bağlı Bıçakçılar köyünün eski adı da Heveki veya Hevek'tir. Bundan dolayı bu iki köyü biribirinden ayırmak için kaynaklarda Yaylalar köyünün eski adı Hevek-i Kiskim (خوك كسكیم) ve Büyük Hevek, Bıçakçılar köyünün eski adı ise Hevek-i Livane (خوك لیوانە) ve Küçük Hevek şeklinde de geçer.
Heveki köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Korameti (ქორამეთი), İeti (იეთი), Mereteti (მერეთეთი), Mikelisi (მიქელისი), Koreti (ქორეთი), Şaradze (შარაძე), Zenamati (ზენამათი), Haristavi (ხარისთავი) gibi Gürcüce mevki adları da bu dönemden kalmış olmalıdır.
Heveki köyü, Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi salma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Hevek köyü, Çıldır Eyaleti'nin Kiskim sancağına bağlı Kiskim kazasının bir köyüydü. Hevek köyünde 119 hanede 324 Müslüman erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 668 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. 1848 tarihli Erzurum vilayeti nüfus defterinde Hevek-i Ulya olarak kaydedilen köyde 35 hane Müslüman, 7 hane Katolik ve 5 hane Rum kaydedilmiştir. Hevek-i Ula'ya bağlı olan Mikelis mahallesisinin nüfusu yanlışlıkla Hevek-i Süfla (Bıçakçılar) köyüne yazılmıştır. Mikelis mahallesinde ise, 21 hane Müslüman kaydedilmişti. Sonuç olarak 1848 yılında Hevek-i Ulya köyünde 68 hanenin yaşadığı orataya çıkar.
Heveki köyü, birkaç kaynakta Armenhevi (არმენხევი) veya Ermenhevi (ერმენხევი) olarak geçer. Gürcü asker ve coğrafyacı Giorgi Kazbegi 1874 yılında Armenehvi'de Osmanlı döneminde Müslümanlaşmamış beş hane Ortodoks Gürcünün yaşadığını, Ğebradze (ღებრაძე) soyadını taşıyan birinin bu cemaatin rahibi olduğunu, ayrıca Armenhevi ve Heveki köylerinde 80 kadar kişinin de gizli Hristiyan olduğunu yazmıştır. Gürcü yazar Rapiel Eristavi de 1875 yılında gazetesinde aynı bilgiyi aktarmış, Anton Ğebadze ile oğlu İoseb Ğebadze'nin köyün rahipleri olduğunu belirtmiştir. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili de 1917 yılında Kazbegi’nin verdiği bilgiyi aktarmış, açık ve gizli Hristiyan inancına sahip nüfusun Armenhevi ve Heveki köylerinde yaşadığını belirtmiştir. Takaişvili Gürcü dilinin konuşulduğu köyler arasında Armenhevi köyünü de saymıştır.
Hevek-i Kiskim, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesine göre Artvin vilayetinin Yusufeli ilçesinin merkez nahiyesi olan Öğdem'e bağlıydı. Yusufeli ilçesi bu tarihte Öğdem ve Erkinis nahiyelerinden oluşuyordu. 1935 genel nüfusu sayımında "Hevegikiskim" olarak kaydedilmiş olan köy, bu tarihte Erzurum vilayeti içinde Yusufeli kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Köyün nüfusu 978 kişiden oluşuyordu. Heveki veya Hevegikiskim "yabancı kökten geldiğiı" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yaylalar olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında köyde 848 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 202 kişi okuma yazma biliyordu.
Yaylalar köyünde, Büyük Hevek Deresi üzerinde tek kemerli bir taş köprü bulunmaktadır. Bu eski köprünün yapım tarihi bilinmemektedir. Büyük Hevek Köprüsü'nün uzunluğu 13 metre, genişliği 2,5 metre ve yüksekliği 6 metredir. Köprü, orta irilikte kaba yonu taşlarla inşa edilmiştir. Kenarlarında düzgün kesme taş kullanılmıştır. Büyük Hevek Köprüsü'nün yanında "Kilise Sırtı" adını taşıyan bir yer vardır. Burada eski bir kilisenin var olduğu tahmin edilebilir. Ancak günümüze herhangi bir kalıntı ulaşmamıştır. Yaylalar köyünün Korameti (ქორამეთი) mahallesinde, köylülerin verdiği bilgiye göre eski bir kilisenin bulunuyordu. Bununla birlikte bu mahallede herhangi bir kalıntı tespit edilmemiştir.
Coğrafya
Yaylalar köyü, Artvin il merkezine 155 km, Yusufeli ilçe merkezine 50 km uzaklıktadır. Köyün merkezi Hevek Deresinin üst kıyısında kuruludur. Geniş bir alana dağılmış olan köyün Olgunlar (Mereteti), Cami, Şereze (Şaradze), Köramet (Korameti), Karamolla gibi mahalleleri vardır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 165 |
| 2020 | 165 |
| 2019 | 187 |
| 2018 | 201 |
| 2017 | 147 |
| 2016 | 165 |
| 2015 | 180 |
| 2014 | 222 |
| 2013 | 191 |
| 2012 | 174 |
| 2011 | 185 |
| 2010 | 185 |
| 2009 | 200 |
| 2008 | 199 |
| 2007 | 221 |
| 2000 | 381 |
| 1990 | 594 |
| 1985 | 470 |
Kaynakça
- ^ "Yaylalar, Turkey Page". Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Yusufeli Yaylalar Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 155, 230, 462, 599". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2024.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 82.
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. Cilt, s. 375, .
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 95. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Neriman Albayrak,Yusufeli İlçesinin Hidronomi ve Toponomisi (იუსუფელის მხარის ჰიდრონიმია და ტოპონიმია), Tiflis, 2018, s. 33-39" (PDF). 8 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Aralık 2021.
- ^ a b Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. Cilt, s. 376, .
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 100. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Giorgi Kazbegi, Türkiye Gürcistan'ında Üç Ay: Bir Seyyahın Notları (სამი თვე თურქეთის საქართველოში : მოგზაურის ჩანაწერები), Batum, 1995, s. 141-142, 145-147". 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2024.
- ^ "Rapiel Eristavi, "Osmanlı Gürcistan'ı Üzerine Notlar" ("ცნობები ოსმალოს საქართველოზე"), Droeba, 16 Temmuz 1875". 11 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2024.
- ^ Ekvtime Takaişvili, “İslam Gürcistanı” ("სამუსლიმანო საქართველოა"), Kartlosi dergisi, Paris, 1939, No:19-23.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 173" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Aralık 2021.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 552". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 90.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 95-96. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Yaylalar, Yusufeli için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yaylalar Artvin ilinin Yusufeli ilcesine bagli bir koydur YaylalarKoyArtvin in Turkiye deki konumuYaylalarYaylalar in Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceYusufeliCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim2300 mNufus 2021 Toplam165Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08820TarihceYaylalar koyunun eski adi Heveki dir Bu yer adi dere ve vadi anlamina gelen Gurcuce hevi ხევი veya heva ხევა kelimesinden turemis olan Hevaki den ხევაკი gelir Osmanlilarin Gurculerden ele gecirdigi bolgede hevi veya heva kelimesinden turemis Heoti ხეოთი Hevaseni ხევაშენი Hevahi ხევახი Heviskari ხევისკარი gibi baska yer adlari da bulunuyordu Heveki veya Hevaki adi Turkceye Hevek خوك seklinde girmistir Yusufeli ilcesine bagli Bicakcilar koyunun eski adi da Heveki veya Hevek tir Bundan dolayi bu iki koyu biribirinden ayirmak icin kaynaklarda Yaylalar koyunun eski adi Hevek i Kiskim خوك كسكیم ve Buyuk Hevek Bicakcilar koyunun eski adi ise Hevek i Livane خوك لیوانە ve Kucuk Hevek seklinde de gecer Heveki koyu tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Tao da yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirmistir Korameti ქორამეთი Ieti იეთი Mereteti მერეთეთი Mikelisi მიქელისი Koreti ქორეთი Saradze შარაძე Zenamati ზენამათი Haristavi ხარისთავი gibi Gurcuce mevki adlari da bu donemden kalmis olmalidir Heveki koyu Osmanli idaresinin askere alma ve vergi salma amaciyla sadece erkek nufusunu tespit ettigi 1835 yilinda Hevek koyu Cildir Eyaleti nin Kiskim sancagina bagli Kiskim kazasinin bir koyuydu Hevek koyunde 119 hanede 324 Musluman erkek yasiyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun toplam nufusunun yaklasik 668 kisiden olustugu ortaya cikar 1848 tarihli Erzurum vilayeti nufus defterinde Hevek i Ulya olarak kaydedilen koyde 35 hane Musluman 7 hane Katolik ve 5 hane Rum kaydedilmistir Hevek i Ula ya bagli olan Mikelis mahallesisinin nufusu yanlislikla Hevek i Sufla Bicakcilar koyune yazilmistir Mikelis mahallesinde ise 21 hane Musluman kaydedilmisti Sonuc olarak 1848 yilinda Hevek i Ulya koyunde 68 hanenin yasadigi orataya cikar Heveki koyu birkac kaynakta Armenhevi არმენხევი veya Ermenhevi ერმენხევი olarak gecer Gurcu asker ve cografyaci Giorgi Kazbegi 1874 yilinda Armenehvi de Osmanli doneminde Muslumanlasmamis bes hane Ortodoks Gurcunun yasadigini Gebradze ღებრაძე soyadini tasiyan birinin bu cemaatin rahibi oldugunu ayrica Armenhevi ve Heveki koylerinde 80 kadar kisinin de gizli Hristiyan oldugunu yazmistir Gurcu yazar Rapiel Eristavi de 1875 yilinda gazetesinde ayni bilgiyi aktarmis Anton Gebadze ile oglu Ioseb Gebadze nin koyun rahipleri oldugunu belirtmistir Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili de 1917 yilinda Kazbegi nin verdigi bilgiyi aktarmis acik ve gizli Hristiyan inancina sahip nufusun Armenhevi ve Heveki koylerinde yasadigini belirtmistir Takaisvili Gurcu dilinin konusuldugu koyler arasinda Armenhevi koyunu de saymistir Hevek i Kiskim 1928 tarihli Osmanlica koy listesine gore Artvin vilayetinin Yusufeli ilcesinin merkez nahiyesi olan Ogdem e bagliydi Yusufeli ilcesi bu tarihte Ogdem ve Erkinis nahiyelerinden olusuyordu 1935 genel nufusu sayiminda Hevegikiskim olarak kaydedilmis olan koy bu tarihte Erzurum vilayeti icinde Yusufeli kazasinin merkez nahiyesine bagliydi Koyun nufusu 978 kisiden olusuyordu Heveki veya Hevegikiskim yabanci kokten geldigii icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Yaylalar olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayiminda koyde 848 kisi yasiyor ve bu nufus icinde 202 kisi okuma yazma biliyordu Yaylalar koyunde Buyuk Hevek Deresi uzerinde tek kemerli bir tas kopru bulunmaktadir Bu eski koprunun yapim tarihi bilinmemektedir Buyuk Hevek Koprusu nun uzunlugu 13 metre genisligi 2 5 metre ve yuksekligi 6 metredir Kopru orta irilikte kaba yonu taslarla insa edilmistir Kenarlarinda duzgun kesme tas kullanilmistir Buyuk Hevek Koprusu nun yaninda Kilise Sirti adini tasiyan bir yer vardir Burada eski bir kilisenin var oldugu tahmin edilebilir Ancak gunumuze herhangi bir kalinti ulasmamistir Yaylalar koyunun Korameti ქორამეთი mahallesinde koylulerin verdigi bilgiye gore eski bir kilisenin bulunuyordu Bununla birlikte bu mahallede herhangi bir kalinti tespit edilmemistir CografyaYaylalar koyu Artvin il merkezine 155 km Yusufeli ilce merkezine 50 km uzakliktadir Koyun merkezi Hevek Deresinin ust kiyisinda kuruludur Genis bir alana dagilmis olan koyun Olgunlar Mereteti Cami Sereze Saradze Koramet Korameti Karamolla gibi mahalleleri vardir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 1652020 1652019 1872018 2012017 1472016 1652015 1802014 2222013 1912012 1742011 1852010 1852009 2002008 1992007 2212000 3811990 5941985 470Kaynakca Yaylalar Turkey Page Fallingrain com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Yusufeli Yaylalar Koy Nufusu Nufusune com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 155 230 462 599 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2024 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 82 Taner Artvinli Yusufeli Kulliyati Istanbul 2013 2 cilt I Cilt s 375 ISBN 978 605 86248 1 8 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 95 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Neriman Albayrak Yusufeli Ilcesinin Hidronomi ve Toponomisi იუსუფელის მხარის ჰიდრონიმია და ტოპონიმია Tiflis 2018 s 33 39 PDF 8 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Aralik 2021 a b Taner Artvinli Yusufeli Kulliyati Istanbul 2013 2 cilt I Cilt s 376 ISBN 978 605 86248 1 8 Tao Gurcuce Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 100 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Giorgi Kazbegi Turkiye Gurcistan inda Uc Ay Bir Seyyahin Notlari სამი თვე თურქეთის საქართველოში მოგზაურის ჩანაწერები Batum 1995 s 141 142 145 147 10 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2024 Rapiel Eristavi Osmanli Gurcistan i Uzerine Notlar ცნობები ოსმალოს საქართველოზე Droeba 16 Temmuz 1875 11 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2024 Ekvtime Takaisvili Islam Gurcistani სამუსლიმანო საქართველოა Kartlosi dergisi Paris 1939 No 19 23 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 173 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Aralik 2021 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 552 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 90 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 95 96 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarYaylalar Yusufeli icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft