Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yeni Camii, Malatya'nın şehir merkezinde bulunan, inşaatı 1913'te tamamlanmış bir Osmanlı camisiydi. Malatya'nın simgesi sayılan cami, Hacı Yusuf Camisi, Hoca Cami, Hace Cami, Taze (Teze) Cami, Taş Cami gibi isimlerle de anılır. 1843'te inşa edilmiş "Hacı Yusuf Camii" adlı caminin 1889 ve 1890'daki yangınlarda yanmasından sonra aynı yerde inşa edilen cami 1913'te ibadete açıldı; minareleri Cumhuriyetin ilk yıllarında yapıldı. Eski caminin şerefeden sonrası yıkılmış minaresi caminin yanı başındaydı.
Yeni Camii | |
 2005'te Yeni Camii. | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | Yıkıldı |
| Mimari tarz | Osmanlı |
| Şehir | Malatya |
| Ülke | Türkiye |
| Koordinatlar | 38°20′58″K 38°19′05″D / 38.34944°K 38.31806°D |
| Tamamlanma | 1913 |
| Yıkılma | 6 Şubat 2023 |
Cami, 2020 Elazığ depreminde hasar gördü ve restore edildi. 2023 yılında yaşanan depremde tamamen yıkılmıştır.
Tarihçe
Mustafa oğlu Yusuf tarafından yaptırılmış 1843'te yaptırılmış "Hacı Yusuf Efendi Camii" adlı cami, 1889'da Malatya Çarşısı'ndaki yangında yanmış, henüz tamire başlamadan 1890'da bir başka yangına maruz kalmıştı. Yangınlardan sonra caminin yanında medrese ile beraber yeniden inşası için halktan para toplanması planlandı ancak bu yolla yeterince kaynak yaratılamayınca padişah II. Abdülhamid'in ihsanına başvuruldu. Gerekli paranın vergi borçlarının tahsilinden karşılanması konusu ile Malatya ulemasının caminin isminin "Hamidiye" olarak değiştirilmesine yönelik talepleri Şubat 1893'te kabul edildi.
İnşaat, 3 Mart 1893'te meydana gelen deprem sonucu zarar gördü. Yangınlardan sonra inşaat yavaş yavaş 21 yıl boyunca devam etti; 1900 yılında duvarları yükseldi, 1907'de çatı seviyesine ulaşıldı. "Hamidiye" adını almış olan camiye, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra "Yeni Camii" denilmeye başlandı; ancak halk arasında camiye "Teze Cami" de denilmekteydi. Caminin yapımı 1913'te tamamlandı.
Minarelerinin inşaatı I. Dünya Savaşı nedeniyle durduruldu ve Cumhuriyetin ilk yıllarında tamamlandı. Minarelerin yapımı sırasında bir ustanın düşerek öldüğü bilinir. Kemal Tahir’in yazdığı, konusu Malatya’da geçen Namuscular isimli eserininde ustanın düştüğü minareye müftülüğün 10 gün hapis cezası verildiği anlatılır.
Cami, 14 Haziran 1964'te yaşanan depremde hasar gördü. Kubbesi ve duvarları restore edilen cami, 2005'te tekrar kapsamlı bir restorasyondan geçti. 24 Ocak 2020 Elazığ Sivrice Depreminde kubbesi büyük hasar alan cami restore edilip açılmasından kısa bir süre sonra 6 Şubat 2023 yılında yaşanan Kahramanmaraş Pazarcık depreminde tamamen yıkıldı.
Mimarisi
Kare planlı, kesme taştan bir yapıdır. Dört fil ayağı üzerine oturtulmuş merkez kubbe ve beş gözlü son cemaat mekanından oluşur. Mihrabı dışa çıkıntılı bir camidir. Caminin doğu ve batı köşelerinde ikişer şerefeli birer taş minare vardır.
Caminin giriş kapısının üzerindeki kitabede Necefi mahlasıyla şiirler yazmış olan Malatyalı Aksoğanoğlu Hacı Ali Osman Efendi'ye ait bir şiir yer alır.
Caminin kuzeye bakan ön cephesinde 24 adet abdest musluğu bulunmaktadır. Doğu cephesinde geniş bir avlu bulunur. Musalla taşı, doğu cephesindeki avludadır.
Camisiz minare
Yeni Cami'nin yerine inşa edildiği Hacı Yusuf Efendi Cami'nin, şerefeden sonrası yıkılmış olan minaresi korunmuştur; caminin yanında bulunur.
-
![image]()
2008'de Yeni Cami -
![image]()
Cami ve yanındaki camisiz minare
Kaynakça
- ^ a b Yalvaç, Celal (12 Haziran 2022). . Malatyahaber.com. 5 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023.
- ^ "Turkey earthquake: Before and after pictures show extent of destruction". BBC News (İngilizce). 6 Şubat 2023. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2023.
- ^ a b c Satilmiş, Selahattin (15 Ekim 2021). "Osmanlı Devleti'nde Afet Yönetimine Bir Örnek: 1889 ve 1890 Malatya Yangınları". Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi (13): 101-128. doi:10.21021/osmed.978876. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2023.
- ^ Coşlun, Okan (26 Aralık 2019). . Anadolu Ajansı. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023.
- ^ Duvar, Gazete (2 Haziran 2023). . GazeteDuvar. 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
- ^ "Yeni Cami - Malatya". 18 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yeni Camii Malatya nin sehir merkezinde bulunan insaati 1913 te tamamlanmis bir Osmanli camisiydi Malatya nin simgesi sayilan cami Haci Yusuf Camisi Hoca Cami Hace Cami Taze Teze Cami Tas Cami gibi isimlerle de anilir 1843 te insa edilmis Haci Yusuf Camii adli caminin 1889 ve 1890 daki yanginlarda yanmasindan sonra ayni yerde insa edilen cami 1913 te ibadete acildi minareleri Cumhuriyetin ilk yillarinda yapildi Eski caminin serefeden sonrasi yikilmis minaresi caminin yani basindaydi Malatya Yeni CamiiYeni Camii2005 te Yeni Camii Genel bilgilerDurumYikildiMimari tarzOsmanliSehirMalatyaUlkeTurkiyeKoordinatlar38 20 58 K 38 19 05 D 38 34944 K 38 31806 D 38 34944 38 31806Tamamlanma1913Yikilma6 Subat 2023 Cami 2020 Elazig depreminde hasar gordu ve restore edildi 2023 yilinda yasanan depremde tamamen yikilmistir TarihceMustafa oglu Yusuf tarafindan yaptirilmis 1843 te yaptirilmis Haci Yusuf Efendi Camii adli cami 1889 da Malatya Carsisi ndaki yanginda yanmis henuz tamire baslamadan 1890 da bir baska yangina maruz kalmisti Yanginlardan sonra caminin yaninda medrese ile beraber yeniden insasi icin halktan para toplanmasi planlandi ancak bu yolla yeterince kaynak yaratilamayinca padisah II Abdulhamid in ihsanina basvuruldu Gerekli paranin vergi borclarinin tahsilinden karsilanmasi konusu ile Malatya ulemasinin caminin isminin Hamidiye olarak degistirilmesine yonelik talepleri Subat 1893 te kabul edildi Insaat 3 Mart 1893 te meydana gelen deprem sonucu zarar gordu Yanginlardan sonra insaat yavas yavas 21 yil boyunca devam etti 1900 yilinda duvarlari yukseldi 1907 de cati seviyesine ulasildi Hamidiye adini almis olan camiye II Mesrutiyet in ilanindan sonra Yeni Camii denilmeye baslandi ancak halk arasinda camiye Teze Cami de denilmekteydi Caminin yapimi 1913 te tamamlandi Minarelerinin insaati I Dunya Savasi nedeniyle durduruldu ve Cumhuriyetin ilk yillarinda tamamlandi Minarelerin yapimi sirasinda bir ustanin duserek oldugu bilinir Kemal Tahir in yazdigi konusu Malatya da gecen Namuscular isimli eserininde ustanin dustugu minareye muftulugun 10 gun hapis cezasi verildigi anlatilir 6 Subat 2023 Depremlerinden Sonra Yeni Camii Cami 14 Haziran 1964 te yasanan depremde hasar gordu Kubbesi ve duvarlari restore edilen cami 2005 te tekrar kapsamli bir restorasyondan gecti 24 Ocak 2020 Elazig Sivrice Depreminde kubbesi buyuk hasar alan cami restore edilip acilmasindan kisa bir sure sonra 6 Subat 2023 yilinda yasanan Kahramanmaras Pazarcik depreminde tamamen yikildi MimarisiKare planli kesme tastan bir yapidir Dort fil ayagi uzerine oturtulmus merkez kubbe ve bes gozlu son cemaat mekanindan olusur Mihrabi disa cikintili bir camidir Caminin dogu ve bati koselerinde ikiser serefeli birer tas minare vardir Caminin giris kapisinin uzerindeki kitabede Necefi mahlasiyla siirler yazmis olan Malatyali Aksoganoglu Haci Ali Osman Efendi ye ait bir siir yer alir Caminin kuzeye bakan on cephesinde 24 adet abdest muslugu bulunmaktadir Dogu cephesinde genis bir avlu bulunur Musalla tasi dogu cephesindeki avludadir Camisiz minareYeni Cami nin yerine insa edildigi Haci Yusuf Efendi Cami nin serefeden sonrasi yikilmis olan minaresi korunmustur caminin yaninda bulunur 2008 de Yeni Cami Cami ve yanindaki camisiz minareKaynakca a b Yalvac Celal 12 Haziran 2022 Malatyahaber com 5 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2023 Turkey earthquake Before and after pictures show extent of destruction BBC News Ingilizce 6 Subat 2023 9 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2023 a b c Satilmis Selahattin 15 Ekim 2021 Osmanli Devleti nde Afet Yonetimine Bir Ornek 1889 ve 1890 Malatya Yanginlari Osmanli Medeniyeti Arastirmalari Dergisi 13 101 128 doi 10 21021 osmed 978876 9 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2023 Coslun Okan 26 Aralik 2019 Anadolu Ajansi 9 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2023 Duvar Gazete 2 Haziran 2023 GazeteDuvar 8 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2023 Yeni Cami Malatya 18 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2023