Yeni Dünya (Kırım Tatarcası: Янъы дюнья; Yañı Dünya), Kırım Tatarca yayınlanan gazete. 1918 yılında kurulup aralıklarla yayın hayatına devam eden gazete, yaklaşık 3.700 adet tiraja sahiptir ve Cuma günleri Simferopol'de yayınlanan haftalık bir gazetesidir.
Tür | Haftalık gazete |
---|---|
Format | Basılı kâğıt |
Kuruluş tarihi | 1918 |
Dil | Kırım Tatarca |
Genel merkez | ul. Gorkogo 23/3, Simferopol |
Tiraj | 3.700 (2007) |
Resmî site | yanidunya.org |
Tarihi
Gazete, 1918'de Moskova'da kuruldu. Önemli Kırım Tatarı entelektüeli İsmail Gaspıralı'nın çıkarmış olduğu Tercüman gazetesinin devamı olarak da görülmüştür.
İlk dönemde kadrosu, herhangi bir nedenle savaşa katılmamış veya katılma olanağı bulamamış Türkiyelilerden oluşuyordu. İlk editörü, daha sonra Türkiye Komünist Partisi'ni kuracak olan Türk komünist Mustafa Suphi idi. Gazete, yoğun olarak bolşevik devrimini destekleyen yayınlar yapıyordu.
Gazete daha sonra Simferopol'a (Akmescit) taşındı ve 1930'ların sonunda Kızıl Kırım olarak isim değişikliğine gittı. 1944'te Kırım Tatarlarının sınır dışı edilmesiyle gazete kapatıldı ve 1957'de Özbekistan SSC Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin bir organı olarak Lenin'in bayrağı adıyla Taşkent'te yeniden kuruldu. 1970’lerde, 2300 tirajı ile haftada üç kez basılmaktaydı.
1991 yılında gazete Simferopol'e ve eski adı olan Yeni Dünya ismine geri döndü.
Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesi sonrasında gazete de sorunlar yaşamaya başladı. Yeni hükûmetin Bakanlar Kurulu, Yeni Dünya gazetesini ve Yıldız dergisini “yeniden düzenleme” adı altında tüzel kişiliğini ortadan kaldırmak için kararname çıkardı. Her iki kurumun da İsmail Gasprinskiy Media Merkezi içine alınması öngörüldü. Yayınların yalnız bağımsızlıklarının değil tüzel kişilik statülerinin de ellerinden alınması söz konusuydu. İki kurumun çalışanları, gazeteciler ve yazarları, yeni düzenlemeye kesin bir şekilde karşı çıktılar, yayınların tüzel kişilik statüsünü korumak amacıyla, konunun üzerinde daha çok çalışılmasını ve incelenmesini talep ettiler. Ayrıca, Bakanlar Kurulu kararnamesine gerekli düzeltmelerin eklenmesini de istediler. Taleplerine yanıt gelmemesi halinde, Rusya Federasyonu üst düzey devlet organlarına hatta başbakana bile başvuru yapacaklarını bildirdiler. Fakat bir sonuç elde etmeleri mümkün olmadı.
İşgal yönetiminin gazete üzerindeki baskıları daha sonra da sürdü ve gazetenin 30 yıllık çalışanı ve son altı yıldır baş editörlük görevini yürüten Zera Bekirova 29 Ağustos 2015 tarihinde istifa etti. Ardından gazete çalışanlarının bir kısmı daha istifa dilekçesi verdi. Dilekçelerde istifa gerekçesi olarak hükûmet tarafından uygulanan baskı ve sansür gösterildi. Bu dönemde gazete, Kırım Tatar dilini korumak ve geliştirmek için yarışmalar ve maratonlar düzenlemekteydi. Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov konuyla ilgili olarak, "Zera Bekirova'nın işten çıkarılmasında özellikle aşağılık rol Ayder Emirov'a aittir" ifadeleri kullanmış ve Kremlin kontrolündeki yönetiminin desteğiyle kurulan İsmail Gaspralı Medya Merkezi Müdürü olarak atandığında işbirlikçi olmakla suçlaban Ayder Emirov’u eleştirmiştir.
Kaynakça
- ^ "YAÑI DÜNYA GAZETESİ 100 YAŞINDA!". . 28 Kasım 2018. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2019.
- ^ Nuri, Süleyman (12 Temmuz 2007). Çanakkale Siperlerinden TKP Yönetimine Uyanan Esirler. Artcivic. s. 51. ISBN . 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2019.
- ^ Atasoy, Emel Seyhan; Bayülgen, Meral (5 Kasım 2008). Türkiye İştirakiyun Teşkilatlarının Birinci Kongresi (TKP Kuruluş Kongresi). 4. Artcivic. s. 87. ISBN . 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2019.
- ^ . Kırım Haber Ajansı. 2 Aralık 2015. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2019.
- ^ . Kırım Haber Ajansı. 29 Ağustos 2018. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yeni Dunya Kirim Tatarcasi Yany dyunya Yani Dunya Kirim Tatarca yayinlanan gazete 1918 yilinda kurulup araliklarla yayin hayatina devam eden gazete yaklasik 3 700 adet tiraja sahiptir ve Cuma gunleri Simferopol de yayinlanan haftalik bir gazetesidir Yeni Dunya Yani Dunya Yany dyunyaTurHaftalik gazeteFormatBasili kagitKurulus tarihi1918DilKirim TatarcaGenel merkezul Gorkogo 23 3 SimferopolTiraj3 700 2007 Resmi siteyanidunya orgTarihiGazete 1918 de Moskova da kuruldu Onemli Kirim Tatari entelektueli Ismail Gaspirali nin cikarmis oldugu Tercuman gazetesinin devami olarak da gorulmustur Ilk donemde kadrosu herhangi bir nedenle savasa katilmamis veya katilma olanagi bulamamis Turkiyelilerden olusuyordu Ilk editoru daha sonra Turkiye Komunist Partisi ni kuracak olan Turk komunist Mustafa Suphi idi Gazete yogun olarak bolsevik devrimini destekleyen yayinlar yapiyordu Gazete daha sonra Simferopol a Akmescit tasindi ve 1930 larin sonunda Kizil Kirim olarak isim degisikligine gitti 1944 te Kirim Tatarlarinin sinir disi edilmesiyle gazete kapatildi ve 1957 de Ozbekistan SSC Komunist Partisi Merkez Komitesi nin bir organi olarak Lenin in bayragi adiyla Taskent te yeniden kuruldu 1970 lerde 2300 tiraji ile haftada uc kez basilmaktaydi 1991 yilinda gazete Simferopol e ve eski adi olan Yeni Dunya ismine geri dondu Rusya nin Kirim i ilhak etmesi sonrasinda gazete de sorunlar yasamaya basladi Yeni hukumetin Bakanlar Kurulu Yeni Dunya gazetesini ve Yildiz dergisini yeniden duzenleme adi altinda tuzel kisiligini ortadan kaldirmak icin kararname cikardi Her iki kurumun da Ismail Gasprinskiy Media Merkezi icine alinmasi ongoruldu Yayinlarin yalniz bagimsizliklarinin degil tuzel kisilik statulerinin de ellerinden alinmasi soz konusuydu Iki kurumun calisanlari gazeteciler ve yazarlari yeni duzenlemeye kesin bir sekilde karsi ciktilar yayinlarin tuzel kisilik statusunu korumak amaciyla konunun uzerinde daha cok calisilmasini ve incelenmesini talep ettiler Ayrica Bakanlar Kurulu kararnamesine gerekli duzeltmelerin eklenmesini de istediler Taleplerine yanit gelmemesi halinde Rusya Federasyonu ust duzey devlet organlarina hatta basbakana bile basvuru yapacaklarini bildirdiler Fakat bir sonuc elde etmeleri mumkun olmadi Isgal yonetiminin gazete uzerindeki baskilari daha sonra da surdu ve gazetenin 30 yillik calisani ve son alti yildir bas editorluk gorevini yuruten Zera Bekirova 29 Agustos 2015 tarihinde istifa etti Ardindan gazete calisanlarinin bir kismi daha istifa dilekcesi verdi Dilekcelerde istifa gerekcesi olarak hukumet tarafindan uygulanan baski ve sansur gosterildi Bu donemde gazete Kirim Tatar dilini korumak ve gelistirmek icin yarismalar ve maratonlar duzenlemekteydi Kirim Tatar Milli Meclisi Baskani Refat Cubarov konuyla ilgili olarak Zera Bekirova nin isten cikarilmasinda ozellikle asagilik rol Ayder Emirov a aittir ifadeleri kullanmis ve Kremlin kontrolundeki yonetiminin destegiyle kurulan Ismail Gasprali Medya Merkezi Muduru olarak atandiginda isbirlikci olmakla suclaban Ayder Emirov u elestirmistir Kaynakca YANI DUNYA GAZETESI 100 YASINDA 28 Kasim 2018 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2019 Nuri Suleyman 12 Temmuz 2007 Canakkale Siperlerinden TKP Yonetimine Uyanan Esirler Artcivic s 51 ISBN 975 8 68305 5 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2019 Atasoy Emel Seyhan Bayulgen Meral 5 Kasim 2008 Turkiye Istirakiyun Teskilatlarinin Birinci Kongresi TKP Kurulus Kongresi 4 Artcivic s 87 ISBN 978 9 75868 373 4 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2019 Kirim Haber Ajansi 2 Aralik 2015 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2019 Kirim Haber Ajansi 29 Agustos 2018 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2019