Yenibademli Höyük, Kuzey Ege'de, Gökçeada'nın güneyinde, Kaleköy'ün yaklaşık 1,7 km. güney-güneybatısında yer alan bir höyüktür. Günümüzde denizden uzaklığı 1,5 km.dir. Tepe 130 x 120 metre ölçülerindedir.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Yenibademli Höyük |
il: | Çanakkale |
İlçe: | Gökçeada |
Köy: | Yenibademli |
Türü: | Höyük |
Tahribat: | |
Tescil durumu: | |
Tescil No ve derece: | |
Tescil tarihi: | |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Höyük ilk olarak 1963 yılında bildirilmiştir. Kazılar 1996 yılından bu yana Doç. Dr. başkanlığında sürdürülmektedir. Kazıların yanı sıra 2005 yılından itibaren arkeozooloji ve litoloji konularında da araştırmalar yapılmaktadır.
Tabakalanma
Henüz ilk dört yılın çalışmalarıyla ilgili raporlar yayımlanmadığından tabakalanma ile ilgili kesin bir açıklama yoktur. Batı terastaki açmada 4 yapı katı, doğu terastaki açmada ise 5 yapı katı belirlenmiştir. Doğu terasındaki üç mimari tabaka Erken Tunç Çağı II'ye tarihlendirilmektedir. Höyükte MÖ 3. binyıl yerleşmeleri olduğu ve güney tarafta MÖ 2. binyıl sonu, Geç Miken Dönemi yerleşmesi bulunduğu belirtilmektedir.
Buluntular
İlk yerleşimcilerin kayalık bir burunda yerleştikleri, barınaklarını ana kayaya oyarak yaptıkları anlaşılmaktadır. Yuvarlak planlı, 3,65 metre çapındaki bir yapı 2 metre derinliktedir. Bulunan kaba nitelikli, açkısız çanak çömlek, henüz çömlekçi çarkının bilinmediğini göstermektedir. Barınakta bulunan geyik kemik ve boynuzları sürek avını düşündürmektedir. Yine aynı barınakta çeşitli midye kabukları bulunmuştur. Sınırlı sayıda bulunan taş ve kemik aletler, günlük yaşamın çok yönlü olmadığını göstermektedir. Kemik alet buluntuları da birkaç çeşitle sınırlıdır. Belirtilen bu buluntular, kısıtlı bir yontmataş alet endüstrisine ve teknolojik açıdan gelişkin olmayan bir topluma işaret etmektedir.
Yerleşmenin MÖ 3. binyıl başı itibarıyla üç yönden surla çevrili olduğu, kuzey tarafın derin bir körfeze dayanması nedeniyle doğal olarak korunaklı olduğu belirtilmektedir. Çoğunluğu konut olan dikdörtgen planlı yapılar taş temelli ve kerpiç duvarlıdır. Ağır düz damlar için ahşap dikmeler kullanıldığı anlaşılmaktadır. Uzun yapılar arasındaki 1,6 metre genişliğindeki sokakların, Thermi ve Bakla Tepe Höyüğü'nde görüldüğü gibi taş döşeli olduğu belirtilmektedir. Konutların iç boyutları 5,2 x 3,4 metre olup at nalı ya da armut biçimli fırınlarla birlikte yuvarlak ya da oval ocaklar barındırdıkları saptanmıştır. Konutların iç mekanında ayrıca iri, insan boyundaki erzak küplerine de rastlanmaktadır. Küpler, sıkıştırılmış topraktan tabana açılan çukurlara konmuştur.
Tahıllar ve baklagillerden olmak üzere en az dokuz çeşit bitkinin tarıma alındığı elde edilen buluntulardan anlaşılmaktadır. Fakat asmanın fazlaca kullanılmadığı belirtilmektedir. Tarımı yapılan bitkiler arpa, günümüz (Triticum durum) atası sayılan buğdayı, buğdayı, burçak, bakla, mürdümük, bezelye, mercimek ve yoncadır. Evcilleştirilmiş ve etinden, sütünden, yününden yararlanılan hayvanlar sığır, koyun, keçi ve domuzdur. Avcılığa konu olanlar ise geyik, yaban domuzu, yaban keçisi, tavşan ve tilkidir. Ayrıca denizden toplanan çift ya da tek kabuklu en az 24 deniz yumuşakçası türü de beslenmede kullanılmıştır.
Kuzey Ege'de Semadirek, Limni ve Midilli gibi adalardaki arkeolojik yerleşmelerde tüm Tunç Çağı evrelerinde kesintisiz bir iskan görüldüğü halde Yenibademli, Erken Tunç Çağı ve Geç Tunç Çağı buluntuları vermektedir.
Sur yapımı gibi kolektif çalışmayı gerektiren inşa işlerinin olması, Yenibademli'de bir yöneticinin varlığını göstermektedir. Ancak bir yöneticinin varlığı, kendini mimari olarak doğrudan doğruya göstermemektedir. Diğer deyişle bir yöneticiye ait, farklı bir mimariyi gösterir herhangi bir buluntuya rastlanmamıştır.
Taş alet yapımında büyük ölçüde adada bulunan hammaddeler kullanılmıştır. Bunlar , andezit, çakmak taşı, riyolit, kumtaşı ve . Obsidiyen ve , az sayıda alet yapımında kullanılmış olup ithal malzemedendir.
Höyüğün tepe düzlüğünde 2010 yılında açılan bir açma (G8), deprem sonucu oluşan bir duvardaki hasarı netleştirmiştir. Taş örgüde aralanma, kayma ve son sıraları oluşturan taşların devrilmiş olarak bulunması, diğer yandan bir istilaya işaret edecek buluntulara rastlanmamış olması, bu hasarın depreme dayandırılmasını sağlamıştır. Öte yandan deprem sonucu uğranılan can kayıplarına bir örnek teşkil etmek üzere iki iskelet açığa çıkarılmıştır. Orta yaşta iki kadına ait olan iskeletlerden biri hocker (ana rahmindeki gibi) yatmış olup kaburga ve kalça kemikleri üzerinde duvar örgüsünden düştüğü anlaşılan taşlar bulunmuştur. İkinci iskeletin kolları başının hizasında düz uzanmakta olup el parmakları yine duvar örgüsünden bir taşın altındadır. İskeletin duruş biçiminden sağ yanına ve dizlerinin üstüne düştüğü anlaşılmaktadır. Güney kesimde ortaya çıkarılan biri yaşlı bir erkeğe, diğeri de orta yaşta bir kadına ait iki iskeletin de üzerlerinden duvarlardan düştüğü anlaşılan irili ufaklı taşlar vardır. Aynı düzlemede bulunan bu iskeletlerin yatış biçimleri, olağan biçimde gömülmemiş olmaları, yakınlarındaki kırık çanak çömlekler, yangın ve istila belirtisi bulunmaması, bu ölümlerin doğal bir felaket, çok muhtemelen bir deprem sonucu olduğu yönünde yorumlanmıştır. Yakın çevrelerinde ele geçen kırık çanak çömleğin çark yapımı olmayıp el yapımı olması, Batı Anadolu'da çömlekçi çarkının ortaya çıkışından daha önceki bir tarihe, MÖ 3. binyılın ortalarından eskiye dayandırılmalarına olanak vermektedir.
Dış bağlantılar
- Fotoğraflar
- Yakın plan kroki 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b c d "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2012.
- ^ Halime Hüryılmaz, Gökçeada – Yenibademli Höyük: 5000 yıllık Bir Yerleşmede Sosyal Yaşam 13 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sayı 17, Sh.: 87
- ^ Halime Hüryılmaz, Sh.: 88-89
- ^ a b Halime Hüryılmaz, Sh.: 93
- ^ a b Halime Hüryılmaz, Sh.: 89
- ^ Halime Hüryılmaz, Sh.: 92
- ^ 32. Kazı Sonuçları Toplantısı (2010) Cilt 1, Sh.: 133
- ^ 33. Kazı Sonuçları Toplantısı (2011) Cilt 1, Sh.: 1-3
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yenibademli Hoyuk Kuzey Ege de Gokceada nin guneyinde Kalekoy un yaklasik 1 7 km guney guneybatisinda yer alan bir hoyuktur Gunumuzde denizden uzakligi 1 5 km dir Tepe 130 x 120 metre olculerindedir Arkeolojik HoyukAdi Yenibademli Hoyukil CanakkaleIlce GokceadaKoy YenibademliTuru HoyukTahribat Tescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi KaziKazilarHoyuk ilk olarak 1963 yilinda bildirilmistir Kazilar 1996 yilindan bu yana Doc Dr baskanliginda surdurulmektedir Kazilarin yani sira 2005 yilindan itibaren arkeozooloji ve litoloji konularinda da arastirmalar yapilmaktadir TabakalanmaHenuz ilk dort yilin calismalariyla ilgili raporlar yayimlanmadigindan tabakalanma ile ilgili kesin bir aciklama yoktur Bati terastaki acmada 4 yapi kati dogu terastaki acmada ise 5 yapi kati belirlenmistir Dogu terasindaki uc mimari tabaka Erken Tunc Cagi II ye tarihlendirilmektedir Hoyukte MO 3 binyil yerlesmeleri oldugu ve guney tarafta MO 2 binyil sonu Gec Miken Donemi yerlesmesi bulundugu belirtilmektedir BuluntularIlk yerlesimcilerin kayalik bir burunda yerlestikleri barinaklarini ana kayaya oyarak yaptiklari anlasilmaktadir Yuvarlak planli 3 65 metre capindaki bir yapi 2 metre derinliktedir Bulunan kaba nitelikli ackisiz canak comlek henuz comlekci carkinin bilinmedigini gostermektedir Barinakta bulunan geyik kemik ve boynuzlari surek avini dusundurmektedir Yine ayni barinakta cesitli midye kabuklari bulunmustur Sinirli sayida bulunan tas ve kemik aletler gunluk yasamin cok yonlu olmadigini gostermektedir Kemik alet buluntulari da birkac cesitle sinirlidir Belirtilen bu buluntular kisitli bir yontmatas alet endustrisine ve teknolojik acidan geliskin olmayan bir topluma isaret etmektedir Yerlesmenin MO 3 binyil basi itibariyla uc yonden surla cevrili oldugu kuzey tarafin derin bir korfeze dayanmasi nedeniyle dogal olarak korunakli oldugu belirtilmektedir Cogunlugu konut olan dikdortgen planli yapilar tas temelli ve kerpic duvarlidir Agir duz damlar icin ahsap dikmeler kullanildigi anlasilmaktadir Uzun yapilar arasindaki 1 6 metre genisligindeki sokaklarin Thermi ve Bakla Tepe Hoyugu nde goruldugu gibi tas doseli oldugu belirtilmektedir Konutlarin ic boyutlari 5 2 x 3 4 metre olup at nali ya da armut bicimli firinlarla birlikte yuvarlak ya da oval ocaklar barindirdiklari saptanmistir Konutlarin ic mekaninda ayrica iri insan boyundaki erzak kuplerine de rastlanmaktadir Kupler sikistirilmis topraktan tabana acilan cukurlara konmustur Tahillar ve baklagillerden olmak uzere en az dokuz cesit bitkinin tarima alindigi elde edilen buluntulardan anlasilmaktadir Fakat asmanin fazlaca kullanilmadigi belirtilmektedir Tarimi yapilan bitkiler arpa gunumuz Triticum durum atasi sayilan bugdayi bugdayi burcak bakla murdumuk bezelye mercimek ve yoncadir Evcillestirilmis ve etinden sutunden yununden yararlanilan hayvanlar sigir koyun keci ve domuzdur Avciliga konu olanlar ise geyik yaban domuzu yaban kecisi tavsan ve tilkidir Ayrica denizden toplanan cift ya da tek kabuklu en az 24 deniz yumusakcasi turu de beslenmede kullanilmistir Kuzey Ege de Semadirek Limni ve Midilli gibi adalardaki arkeolojik yerlesmelerde tum Tunc Cagi evrelerinde kesintisiz bir iskan goruldugu halde Yenibademli Erken Tunc Cagi ve Gec Tunc Cagi buluntulari vermektedir Sur yapimi gibi kolektif calismayi gerektiren insa islerinin olmasi Yenibademli de bir yoneticinin varligini gostermektedir Ancak bir yoneticinin varligi kendini mimari olarak dogrudan dogruya gostermemektedir Diger deyisle bir yoneticiye ait farkli bir mimariyi gosterir herhangi bir buluntuya rastlanmamistir Tas alet yapiminda buyuk olcude adada bulunan hammaddeler kullanilmistir Bunlar andezit cakmak tasi riyolit kumtasi ve Obsidiyen ve az sayida alet yapiminda kullanilmis olup ithal malzemedendir Hoyugun tepe duzlugunde 2010 yilinda acilan bir acma G8 deprem sonucu olusan bir duvardaki hasari netlestirmistir Tas orgude aralanma kayma ve son siralari olusturan taslarin devrilmis olarak bulunmasi diger yandan bir istilaya isaret edecek buluntulara rastlanmamis olmasi bu hasarin depreme dayandirilmasini saglamistir Ote yandan deprem sonucu ugranilan can kayiplarina bir ornek teskil etmek uzere iki iskelet aciga cikarilmistir Orta yasta iki kadina ait olan iskeletlerden biri hocker ana rahmindeki gibi yatmis olup kaburga ve kalca kemikleri uzerinde duvar orgusunden dustugu anlasilan taslar bulunmustur Ikinci iskeletin kollari basinin hizasinda duz uzanmakta olup el parmaklari yine duvar orgusunden bir tasin altindadir Iskeletin durus biciminden sag yanina ve dizlerinin ustune dustugu anlasilmaktadir Guney kesimde ortaya cikarilan biri yasli bir erkege digeri de orta yasta bir kadina ait iki iskeletin de uzerlerinden duvarlardan dustugu anlasilan irili ufakli taslar vardir Ayni duzlemede bulunan bu iskeletlerin yatis bicimleri olagan bicimde gomulmemis olmalari yakinlarindaki kirik canak comlekler yangin ve istila belirtisi bulunmamasi bu olumlerin dogal bir felaket cok muhtemelen bir deprem sonucu oldugu yonunde yorumlanmistir Yakin cevrelerinde ele gecen kirik canak comlegin cark yapimi olmayip el yapimi olmasi Bati Anadolu da comlekci carkinin ortaya cikisindan daha onceki bir tarihe MO 3 binyilin ortalarindan eskiye dayandirilmalarina olanak vermektedir Dis baglantilarFotograflar Yakin plan kroki 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b c d TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 28 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2012 Halime Huryilmaz Gokceada Yenibademli Hoyuk 5000 yillik Bir Yerlesmede Sosyal Yasam 13 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hacettepe Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi sayi 17 Sh 87 Halime Huryilmaz Sh 88 89 a b Halime Huryilmaz Sh 93 a b Halime Huryilmaz Sh 89 Halime Huryilmaz Sh 92 32 Kazi Sonuclari Toplantisi 2010 Cilt 1 Sh 133 33 Kazi Sonuclari Toplantisi 2011 Cilt 1 Sh 1 3