Yenice Muharebesi veya Giannitsa Muharebesi (Yunanca: Μάχη των Γιαννιτσών), 19- 20 Ekim (2- 3 Kasım 1912 tarihleri arasında yapılan, Yunanların zaferiyle sonuçlanan bir Balkan savaşı muharebesi. Gerek Yunan ordusunun doğru taktiği, gerek de Yunan ordusunun ve donanımının sayıca Osmanlı Devleti'nin savaştaki ordusundan fazla olması Yunan ordusunun zaferini kesinleştirmiştir.
Yenice Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Birinci Balkan Savaşı | |||||||
![]() Yenice Muharebesi | |||||||
40°47′24″N 22°22′48″E / 40.7900°K 22.3800°D
| |||||||
Taraflar | |||||||
![]() | ![]() | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
![]() | ![]() | ||||||
Çatışan birlikler | |||||||
Yunan Teselya Ordusu 1.Tümen 2.Tümen 3.Tümen 4.Tümen 6.Tümen 7.Tümen | Selanik Kolordusu (8.Geçici Kolordu) | ||||||
Güçler | |||||||
80.000 120 top | 25.000 30 top | ||||||
Kayıplar | |||||||
188 ölü, 785 yaralı | 250+ ölü 1000+ yaralı 200 esir 11 sahra topu |
Yenice'yi çevreleyen engebeli ve bataklık arazi, Yunan ordusunun, özellikle de topçusunun ilerlemesini önemli ölçüde karmaşıklaştırdı.Ancak 3 Kasım sabahı erken saatlerde Yunan 9. Evzon Taburu'nun piyade hücumu, Yunan ordusunun ivme kazanmasına ve Osmanlı'nın tüm batı kanadının çökmesine neden oldu. Osmanlı'nın morali düştü ve savunucuların büyük kısmı iki saat sonra kaçmaya başladı. Yenice'deki Yunan zaferi, Selanik'in ele geçirilmesinin ve garnizonunun teslim edilmesinin yolunu açarak modern Yunanistan haritasının şekillenmesine yardımcı oldu.
Arka plan
1912'de Yunanistan, Sırbistan, Bulgaristan ve Karadağ, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı bir Balkan Birliği'ne katıldı. Bu arada çoktan büyük bir seferberlik ve silahlanmada başlatmışlardı. Balkanlar'da yeni bir savaştan korkan Osmanlılar, 27 Eylül'de (Jülyen takvimde 14 Eylül)'de silahlı kuvvetlerini harekete geçirdi ve Trakya'ya birlikler sevk etmeye başladı; Balkan Ligi de aynı şekilde karşılık verdi. Ancak I. Balkan Savaşı'nın hemen 3-4 ay öncesi savaş çıkmayacağından bahisle Osmanlı Yüksek Komutası Balkanlardaki 70.000 askerin ve bunların bulunduğu mobil askerî birliklerin tasarruf ve yaş haddi gerekçeleriyle terhis edilmesine karar vererek ölümcül bir hata yaptı; tecrübeli askerlerden yoksunluk ve böyle büyük çapta bir askeri terhis Balkan Savaşı'nda ve bu muharebede Osmanlının felaketini hazırlayan en büyük nedenlerden biri oldu. Bu askerlerin çoğu bir daha silah altına savaş boyu alınamamıştır. 13 Ekim'de Birlik, Osmanlılara Hristiyan nüfusunun haklarına ilişkin bir talep listesi sundu. Osmanlı İmparatorluğu talepleri geri çevirerek 17 Ekim'de Sofya, Belgrad ve Atina'daki büyükelçilerini geri çağırdı ve Birlik müzakerecilerini sınır dışı etti. Birlik Osmanlılara savaş ilan ederken, bunları beklemeden Karadağ 8 Ekim'de çoktan askeri operasyonlara başlamıştı. Osmanlı ordusu seferberlik ilan etmeye başladığında ise artık durum çok geçti,silah altına alınan kişiler redif denen tecrübesiz askerlerden oluşan birliklerdi ve içlerinde gayrimüslim unsurlarda vardı. Osmanlıların Yunanistan çevresinde Makedonya Ordusuna bağlı 8.Kolordu (Selanik Kolordusu) ve Yanya kolorduları bulunmaktayken Yunanların ise Yanya Kolordusuna dönük Epir Ordusu buna karşın Selanik Kolordusu'na dönük Teselya Ordusu bulunmaktaydı.
Yunan Teselya Ordusunun karşısında Osmanlı 8. Geçici Kolordusu bulunmaktadır. Kuvvet dengesine bakıldığında Selanik'i korumakla da görevli geçici olarak oluşturulmuş 8.Kolordu 29 piyade taburuna sahip iken Yunanların Teselya Ordusu 73 piyade taburuna sahiptir. 8.Kolordunun 3 süvari alayı karşısında Teselya Ordusunun 11 süvari alayı, 8.Geçici Kolordunun 9 topçu bataryasına karşı 39 topçu bataryası,8 makinalı tüfeğe karşı 84 makinalı tüfek 29.328 askere karşı 100.000 askeri bulunmaktadır. Yunanların ezici bir üstünlüğü bulunmaktadır. Yunanların bölgedeki 5 tümenine karşı Osmanlı'nın 2 tane tümeni vardır ve bu tümenlerin de %25 eksiği bulunmaktadır. Ancak sorunlar bununla da bitmemektedir. 8.kolordunun başına getirilen Arnavut kökenli Hasan Tahsin Paşa aynı zamanda da jandarma subaylığından buraya kadar yükseltilmiş bir paşadır. Esasen savaşa etki edebilecek hiçbir kurmay askerlik bilgisi ve deneyimi bulunmamaktadır. Kısacası Osmanlı İmparatorluğu Balkan Savaşı'nda hata üstüne hata yapmıştır.
Seferberliğini tamamlayan Yunan ordusunun planı bellidir öncelikle Makedonya ve çevresi ele geçirilecek ardından Yanya üzerine yürünecektir. Ancak burada tartışmalı tek sorun başbakan Venizelos ile Veliaht Prens Konstantin arasındadır. Konstantin Kuzey Makedonya ve özellikle Manastır'ın öncelikle ele geçirilmesi yanlısı iken kurt bir siyasetçi diplomat olan Venizelos ise Yunan Megali ideası gereği bölgedeki en önemli liman ve şehir olan Selanik'in alınması taraftarıdır. Manastır'ı Yunan ordusunun almaya zamanının ve gücünün yetmeyeceği düşüncesindedir. Bulgar kralı'nın Selanik arzusu ile ilgili bilgiler kendisine de gelmektedir. Ona göre Bulgarlar veya Sırplar gelmeden Selanik alınmalıdır. Nitekim Soroviç Muharebesi Venizelos'u haklı çıkaracak ve Yenice Muharebesinin hemen ardından Kral I. Yeoryos 'u ikna edip ordunun Selanik üzerine hızla yürümesini ve teslimini sağlayacaktır.
Savaşın başlangıcında Yunan Teselya Ordusu, 18 Ekim sabahı erken saatlerde Osmanlı topraklarına girdi ve çoğu sınır karakolunun terk edildiğini gördü. İlk büyük çatışmalar ertesi gün 1. ve 2. Yunan Tümenlerinin Elassona'ya saldırması ve bunun sonucunda Osmanlı'nın Sarandaporo'ya çekilmesiyle gerçekleşti. 19 Ekim’de Alasonya 'da Türk ordusu tekrar Yunanlara karşı koymayı denedi ancak ağır zayiatta uğradı. Yunan tümenleri ileri harekâta kalkarak bölgedeki Menekşe Tepesi ve Milona geçidini ele geçirip. 19/20 Ekim gecesi Alasonya’yı aldılar. 19 Ekimde ise Dışkata'da bir muharebe ile yine Osmanlı birliklerini yenilgiye uğratacaklardır. Dışkata’ya Evzon Müfrezesi saldırmış olup Türk mevziilerini kısa sürede ele geçirmişti. Bu savaş sırasında, Osmanlı 61. Alay’ının II. Taburu içerisindeki Hristiyan erler Türk ordusunu terk ederek Yunan tarafına geçmişlerdir. 22 Ekim sabahı saat 7'de Yunan piyade Sarandaporo'ya saldırmaya başladı. 1. 2. ve 3. Tümen Osmanlı ana hattına cepheden saldırdı. Bu arada süvari tugayı ile 4. ve 5. Tümen, Osmanlı mevzilerinin gerisini vurmak amacıyla batıdan kuşatma manevrası yaptı. Konstantinopoulos Evzone müfrezesi geçidin doğusundan vurdu. Konstantinopoulos Evzone müfrezesi tarafından kuşatılacağından korkan Osmanlılar, akşam saat 19.00'da gece karanlığında Hani 739'daki ikinci savunma hattına doğru çekilmeye başladılar. Osmanlılar, ikinci savunma hattına ulaştıklarında, 4. Tümen'in Porta Geçidi'ni ele geçirdiğini fark etti, saflarında panik yayıldı ve birçok asker kaçmaya ve ekipmanlarını terk etmeye başladı. 23 Ekim sabahı, 4. Tümen Rahovo Dağı'nın kuzey yamacından aşağı hücum etti ve düzensiz bir geri çekilmeye girişen Osmanlı piyade ve topçularını şaşırttı.
23 Ekim'de 4 civarında, Yunan 4. Tümeni Serfiçe üzerine yürüdü, Yunan süvarisi ise bir ciddi direniş görmeden Kozani şehrini ertesi gün ele geçirdi. 26 Ekim'de Yunan ordusu genel karargahını Kozani'ye taşıdı; bir gün sonra Kral I. George, ordunun Selanik ve Veroia'ya doğru yürümesini emrederek Kozani şehrine geldi. Osmanlılar Kolokouri, Tripotamos ve Perdika'da bir dizi küçük çaplı geciktirme harekâtı yaptı, ancak Yunan ordusu 29 Ekim'de Veroia ve Katerini'yi alarak ilerlemesini sürdürdü. 30 Ekim ve 1 kasım arasında, Yunan genel komutanlığı birliklerini Veroia (Karaferye- Ağustos ovasına gönderdi.
Bütün bunlar olurken Hasan Tahsin Paşa bu zamana kadar ordunun başında durmayı değil, geri de kalmayı tercih etmiştir 21 Ekime kadar Kozana'da kalıp hiç siperleri denetlemekle uğraşmamış kolordunun yönetimini de 22. Tümen komutanına bırakmıştır. Böylece başarısızlığı üzerinden atarak sorumluluktan kaçmış olacaktı. Bu durum bu paşanın silah atmadan Selanik'i tesliminden ayrı olarak kolordu için bir utanç ve esef vesilesidir. İlave olarak geri çekilme emirlerini de Yenice'ye kadar geç vermiştir, muharebelerde hazırlıklarında da hataları vardır. Ordu da zaten redif askerlerinin çoğunlukta olmasından mütevellit disiplinsizlikleri yanında birde komuta kademesi ile asker arasında da iletişim eksikliği had safhadadır. Başkomutanı olmadan moralsizce savaşan sayıca az Osmanlıların karşısında her ekipmanı tamam,sayıca fazla ve Veliaht prensinin bizzat başta olduğu morali yüksek bir Yunan ordusu bulunmaktadır.
Ancak Sarandaporo'daki yenilgilerinden sonra Osmanlılar, Hasan Tahsin Paşa'nın kuvvetinden geriye kalanları yeni takviyelerle güçlendirmeye başlamıştı. Doğu Makedonya'dan iki tümen, Anadolu'dan bir yedek tümen ve Selanik'ten bir yedek tümen; bölgedeki toplam Osmanlı kuvvetlerini 25.000 adama ve 36 topçuya çıkardı. Nihayet paşa'da komutayı çok geçte olsa eline alabildi. Osmanlılar, ya şehrin Makedonya'nın Müslüman nüfusu için dini önemi nedeniyle ya da Selanik'e çok yakın bir yerde savaşmak istemedikleri için ana savunma hattını Yenice'de düzenlemeyi seçtiler. Şehrin batısındaki ovaya bakan yüksek tepeye 130 metre (430 ft)lik hendek kazdılar. Tepe iki kaba dere ile çevriliydi, güney yaklaşımları bataklıklı Giannitsa Gölü ile kaplıyken, Paiko Dağı'nın yamaçları kuzeyden olası herhangi bir kuşatma manevrasını zorlaştırıyordu. Yenice'ye doğu yaklaşımlarında, Osmanlılar Loudias Nehri üzerindeki köprüleri, Plati ve Gida'daki demiryolu hattını koruyan garnizonları güçlendirdi.
1 Kasım'da Yunan genel komutanlığı, düşman birliklerinin düzenine ilişkin çelişkili istihbarat raporları almasına rağmen birliklerine ilerleme emri verdi. 2. ve 3. Yunan Tümenleri, her ikisi de Yenice'nin kuzey doğusunda yer alan sırasıyla Tsaousli ve Tsekre'ye doğru aynı rota boyunca yürüdüler. 1. Yunan Tümeni ordunun artçısı olarak görev yaptı. 4. Tümen kuzeybatıdan Yenice'ye yönelirken, 6. Tümen ise Nedir'i ele geçirmek amacıyla daha batıya doğru çevirdi. 7. Tümen ve süvari tugayı, Gida'ya doğru ilerleyerek ordunun sağ kanadını kapladı; Konstantinopoulos Evzon müfrezesine ise Trikala'yı ele geçirme emri verildi.
Muharebe

İlk kurşunlar 2 Kasım sabahı erken saatlerde atıldı, 2. ve 3. Yunan Tümenlerinin ileri birlikleri Osmanlıları Burgaz'da geri püskürttü. Balitzas nehri üzerindeki köprüye ulaştıklarında, iki tümen Yenice'yi çevreleyen tepelerden yoğun bombardımanın hedefi oldu. 4. ve 6. Tümen de aynı şekilde toplu tüfek ateşiyle püskürtüldükten sonra ilerlemelerini durdurdu. Yunan ordusu komutanlığı, durumu değerlendirmek ve yeni emirler vermek için öğle saatlerinde savaş alanına geldi. 2. ve 3. Tümen, köprünün arkasındaki Osmanlı kuvvetlerinin ana gövdesine cepheden bir saldırı düzenleyerek köprüyü geçmeye çalışacaktı. 4. ve 6. Tümen batıdan kuşatma manevrası yaptı, bu arada Konstantinopoulos Evzon müfrezesi ve süvari tugayı Loudias'a doğru koştu; böylece Giannitsa Gölü'nün her iki tarafında iki cephe oluşturuyordu.

Zemin bataklık ve dengesiz olduğu için Yunan topçusunun bombardımanı hatalıydı. Sadece tek bir top bataryası Osmanlı hattına 4,5 kilometre (2,8 mi) bir mesafede kurulup ateş etmeyi başardı Bu, 2. ve 3. Yunan Tümenlerinin ilerlemelerini önemli ölçüde yavaşlatmasına neden oldu, ancak Yuanlılar akşama doğru kuzeyden Yenice Gölü'ne akan Gramos nehri üzerinde büyük bir köprübaşı kurmayı başardılar Aldıkları emirlerin aksine 7. Tümen ve süvari tugayı oraya ulaştıklarında Gida'da kamp kurdu, Konstantinopoulos Evzone müfrezesi de bir köprü bulamayınca Loudias'ı geçemedi. 4. ve 6. Yunan Tümenleri, savaş alanının batı ucunda istikrarlı bir şekilde ilerledi, iki Osmanlı karşı saldırısının başarısız kalmasına neden olup, Osmanlıların karargahlarını daha da geriye çekmeye zorladı.
3 Kasım sabahı saat 8'de, 4. Yunan Tümeni'ne bağlı 9. Evzone Taburu tarafından piyade hücumunda bir Osmanlı bataryası ele geçirildi. 4. Yunan Tümeni, kazandığı ivmeyi Osmanlı'nın tüm batı kanadını geri itmek için kullandı. 2. ve 3. Yunan Tümenleri rakiplerine karşı ilerlediler, Yenice sınırına ulaştılar ve 4.tümen şehrin batı kanadına ulaştı. Sabah saat 10.00'da Osmanlılar, çoğu Selanik ve Doyran'a düzensizce geri çekilmeye başladı. Doyran'a çekilmeye uğraşan birlikler, Vardar Nehri vadisine doğru ilerleyen bir Sırp süvari birliği tarafından esir alındı. Veliaht Prens Konstantin, 2. Yunan Tümeni'nden tek bir alaya, geri çekilen Osmanlıları Selanik yolu boyunca kovalaması emrini verdi, ancak bu birliğin etkili bir takip için çok yetersiz olduğu anlaşıldı.
Aynı zamanda, bölgede oyalanan 3.000 kişilik Osmanlı kuvveti Gida'daki 7. Yunan Tümeni'ne saldırdı. Yunanlar yerlerini korudular ve bir kez daha emirlere uymayarak hemen taarruza geçtiler, kendilerini Vardar Nehri'ni geçmek yerine Kirtzalar'da bir köprübaşı kurmakla sınırladılar. Konstantinopoulos Evzone müfrezesi öğlene kadar Loudias'ı geçmeyi başardı. Ancak 7. Tümen ve süvari tugayının mühendisleri zamanında gelmediği için Vardar Nehrine ulaşamadı ve Osmanlı köprülerini ve bunları sonrasında yıkmasını da engelleyemedi; birçok Osmanlı askeri bu sayede kaçabildi.
Sonrası
Yenice savaşında Yunan kayıpları 188 ölü ve 785 yaralıdır. Osmanlılar 250'den fazla ölü, 1.000'den fazla yaralı, 200'den fazla asker iki bayrak kaybetti, İlaveten 11 ila 14 arası sahra topu Yunanların eline geçti ve diğer askeri malzemeler ve ekipmanı da kaybettiler. Yenice'nin ele geçirilmesinin ardından, Veliaht Prens Konstantin, Teselya Ordusu'nun büyük bir bölümünün on beş günlük sürekli savaşın ardından üç gün dinlenmesine izin verdi. Yunan mühendislik birimleri, daha önce Osmanlıların yıktığı Vardar üzerindeki köprüleri onarmaya başladı.
Selanik Osmanlı Rumelisi’nin ikinci başkentiydi. Makedonya’daki en büyük limana sahip olan Selanik şehri, kozmopolit bir yapıya sahipti. Yaklaşık 40.000 kadar Rum nüfusa sahip olan bu şehrin ele geçirilmesi hem sosyal hem de siyasi olarak büyük öneme sahipti. Aynı zamanda bu şehre sahip olmak için Yunan-Bulgar hatta Sırp rekabeti de söz konusuydu. Selanik Ortodoks kilisesinin önemli merkezlerinden biri olarak dinî öneme de sahipti. Selanik’i ele geçirmek demek, Yunan ordusuna denizden yardım ulaştırmak ve Osmanlı ordusunun ise denizden İstanbul bağlantısının kesilmesi demekti. Osmanlı komutanlığı bu şehrin ne pahasına olursa olsun elden çıkmaması ve son ana kadar direnilmesini istemişti. Ancak bu muharebe ve öncesindeki muharebeler inanılmaz derecede kısa sürede Yunan ordusunun Selanik kapısına dayanmasına sebep olmuştu.
Buna rağmen Veliaht Prens Konstantin hala Manastır'ı öncelikle ele geçirme derdindeydi. Selanik üzerine sonra yürüme peşindeydi. Ancak iki olay bu durumu hızlandırdı ve kaderin akışını değiştirdi. İlk olarak muharebe sonrasında Konstantin'in emriyle Manastır üzerine yürümeye çalışan 5. Yunan Tümeni, 4 Kasım'da Soroviç'in önünde pusuya düşürüldü ve Osmanlılarca bozguna uğratıldı. Soroviç Muharebesi ve uğranılan bozgun Manastır'ı alma peşindeki Konstantin'i şaşırttı ve ümidinin kırılmasına neden oldu. İkincisi başbakan Venizelos Bulgar başkenti Sofya'ya gönderdiği ajanlardan Bulgarların Serez'i alıp hızla Selanik üzerine yürüme peşinde oldukları bilgisini aldı. Bu haberi Yunan Kralı ile paylaşıp oğlunun Manastır arzularını engelleyip Selanik üzerine yürümesine kendisini ikna etti. 8 Kasım'da Teselya Ordusu sonunda Vardar Nehri'ni geçerek Tekeli-Bathylakkos-Gourdino hattına ulaştı.
Bu arada Osmanlı Ordusu'nda Yenice Muharebesi sonrası çekilme tam bir felaketle sonuçlanmış Selanik'e giden yolsa pek çok askerde firar etmişti. Ordu berbat disiplinsiz morali bozuk ve asker komutan iletişiminin olmadığı bir haldeydi. Yaklaşık 25.000 civarı bir Osmanlı Kuvveti, Selanik'te sıkışmış bir durumdaydı. Muharebenin hemen ardından Osmanlı için bir yıkımda denizden gelmiştir. Bir Yunan torpido botu 5 kasımda nasıl olabildiyse Selanik Limanına sızıp Osmanlı'nın Liman girişini tutan ve Yunan saldırılarını engelleme amacı güden kara topçu bataryalarınca da korunan Fethi Bülent Kruvazörünü batırdı. Üstelik bu bot hiçbir yara almadan limandan sağ salim çıkmayı da başardı. Osmanlı birliklerinin halkın morali iyice çöktü.Bu arada Selanik idari meclisi ve halktan ileri gelenler 5 Kasım'da toplanarak Hasan Tahsin Paşa'ya şehrin içinde savunma yapmamasını, bunun şehre ve halka zarar vereceğini bildiren bir mazbata gönderdiler. Yabancı elçiliklerden de paşaya teslim olması yönünde baskılar gelmekteydi.6 Kasım'da bu kruvazörün batırılması akabinde içlerinde Averof'unda olduğu 4 Yunan savaş gemisi Karaburun (Megalo Embolo ) istihkamlarını bombaladı. Hasan Tahsin Paşa'nın direniş konusunda en küçük bir ümidi kalmamıştı. Selanik'te sürgünde bulunan II.Abdülhamit ikna edilerek bir Alman gemisi ile apar topar İstanbul'a gönderildi. Yunanlar ise 8 Kasımda şehri kuşatıp Hasan Tahsin Paşa ve Osmanlı birliklerine teslim olmaları aksi takdirde saldıracakları yönünde bir bildirimde bulundular. Osmanlı'nın Balkanlardaki en önemli limanı olan Selanik artık kimin eline geçeceği yolunda Bulgar,Yunan ve Sırp ordularının yarıştığı bir yer haline gelmişti.
Aynı gün Veliaht Konstantin Selanik elçileri ve Osmanlı generali Şefik Paşa'dan oluşan bir heyeti kabul etti. Tahsin Paşa, şehri savaşmadan teslim etmeyi teklif etti ve buna karşılık Selanik garnizonunun silahlarını elinde tutmasını ve savaşın sonuna kadar kalacağı Karaburnu'na çekilmesini istedi. Konstantin, Osmanlı'nın çağrısını reddetti, Osmanlıların tamamen silahsızlandırılmasını talep etti ve onları seçtikleri bir Anadolu limanına taşımayı teklif etti. 26 Ekim günü sabah saat 5'te, ikinci bir Osmanlı heyeti nakliye sırasında 5.000 silah bulundurulması talebinde bulundu, Konstantin, Osmanlılara şartlarını yerine getirmeleri için iki saatlik süre veren bir ültimatom vererek yanıt verdi. 7'nci Yunan Tümeni saat 11:00'de şehrin önündeki son su bariyeri olan Gallikos nehrini geçti. Aynı sıralarda, Tahsin Paşa, Konstantin'i niyeti hakkında uyarmak için elçiler göndererek Yunan taleplerine boyun eğmeye karar verdi; Konstantin teslim haberini öğleden sonra 2'de aldı
7. Yunan Tümeni ve iki Evzone taburuna derhal şehri ele geçirmeleri emredildi; Konstantin ise Selanik'e en yakın Bulgar tümeninin komutanına bir mesaj göndererek, birliklerinin daha yararlı olacağı bir yöne yönelmesini tavsiye etti. Tahsin Paşa, saat 23.00'te subay Viktor Dousmanis ve Ioannis Metaxas'ın huzurunda teslimiyet belgesi imzaladı. Antlaşma hükümlerine göre Yunanistan 26.000 adam ve 70 top, 30 makineli tüfek, 70.000 tüfek ve büyük miktarda mühimmat ve diğer askeri teçhizatı ele geçirdi. Bulgar ordusundan sadece 7 saat önce şehir Yunanlara teslim edilmişti. Bulgar ordusu, Osmanlı'nın çoktan teslim olduğunu bilmeden şehre doğru ilerlemeye devam etti. Bulgar general Georgi Todorov, şehrin kontrolünün Bulgaristan ve Yunanistan arasında bölünmesini istedi. Konstantin reddetti ve sadece iki Bulgar taburunun şehir içinde dinlenmesine izin verdi. Savaş, şehrin ele geçirilmesini ve Yunan devletine dahil edilmesini işaret ederek modern Yunanistan haritasının şekillenmesine yardımcı oldu. Yine de Yunanistan'ın Selanik'i ele geçirmesi, Bulgaristan ile önemli bir gerilim noktası olarak kaldı ve sonuçta İkinci Balkan Savaşı'nın patlak vermesine katkıda bulundu.
Mayıs 1913'e gelindiğinde, sayısal olarak yetersiz olan Osmanlılar, Birlik'in ordularına karşı tüm cephelerde bir dizi ciddi yenilgiye uğradılar. Birlik, Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa topraklarının çoğunu ele geçirmişti ve hızla İstanbul'a yaklaşıyordu. 30 Mayıs günü, iki taraf imzalı Londra Antlaşmasının Osmanlı batısından toprakları Ligi üyelerini kabul Enez üzerine Ege Denizi ve kuzey Midia üzerinde Karadeniz'in yanı sıra Girit . Arnavutluk'un ve Osmanlı'nın elindeki Ege adalarının kaderi Büyük Güçler tarafından belirlenecekti.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e f g h i j k l m Kargakos 2012.
- ^ Hall (2000), p. 18
- ^ Uyar & Erickson (2009), pp. 225–226
- ^ Erickson s.216
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o Oikonomou 1977.
- ^ Son Dönem Osmanlı Kumandanlarından Mehmed Esad (Bülkat) Paşa (1862-1952) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Talha Savaş. Sakarya Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2019. ss. 71-72. 9 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2021.
- ^ a b c d Apostolidis 1913.
- ^ a b Dimitracopoulos 1992.
- ^ a b c Erickson 2003.
- ^ Balkan Harbi Osmanlı Devri (1912-1913) Garp Ordusu Yunan Cephesi Harekâtı. Genelkurmay Başkanlığı. Genelkurmay Başkanlığı Yayınları Cilt: 3, Kısım: 2, Baskı: 2, Ankara. 1993. ss. 166-168.
- ^ Savaş, s.72-73
- ^ Hall,s.82
- ^ Svolopoulos 1977.
- Genel
- Apostolidis, Dimitrios (1913). Ο νικηφόρος ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1912-1913 [The Victorious Greco-Turkish War of 1912–1913] (Yunanca). Volume I. Atina: Estia. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2019.
- Dimitracopoulos, Anastasios (1992). The First Balkan War Through the Pages of Review L'Illustration. Atina: Hellenic Committee of Military History. OCLC 37043754.
- Erickson, Edward (2003). Defeat in Detail: The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913. Westport: Praeger. ISBN .
- Hooton, Edward (2014). Prelude to the First World War: The Balkan Wars 1912–1913. Stroud: Fonthill Media. ISBN .
- Kargakos, Sarandos (2012). Η Ελλάς κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913) [Greece in the Balkan Wars (1912–1913)] (Yunanca). Atina: Peritechnon. ISBN .
- Oikonomou, Nikolaos (1977). "Ο Α′ Βαλκανικός Πόλεμος: Οι επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού και στόλου" [The First Balkan War: Operations of the Greek Army and Fleet]. In Christopoulos, Georgios A. & Bastias, Ioannis K. (eds.). Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΔ΄: Νεώτερος Ελληνισμός από το 1881 έως το 1913 [History of the Greek Nation, Volume XIV: Modern Hellenism from 1881 to 1913] (in Greek). Athens: Ekdotiki Athinon. pp. 289–326. .
- Svolopoulos, Konstantinos (1977). "Η Συνθήκη του Λονδίνου" [The Treaty of London]. In Christopoulos, Georgios A. & Bastias, Ioannis K. (eds.). Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΔ΄: Νεώτερος Ελληνισμός από το 1881 έως το 1913 [History of the Greek Nation, Volume XIV: Modern Hellenism from 1881 to 1913] (in Greek). Athens: Ekdotiki Athinon. pp. 330–334. .
- Genelkurmay Başkanlığı, Balkan Harbi Osmanlı Devri (1912-1913) Garp Ordusu Yunan Cephesi Harekâtı. Genelkurmay Başkanlığı Yayınları Cilt: 3, Kısım: 2, Baskı: 2, Ankara. 1993
- Savaş, Mustafa Talha Son Dönem Osmanlı Kumandanlarından Mehmed Esad (Bülkat) Paşa (1862-1952) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Sakarya Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2019.
- Hall, Richard C., The Balkan Wars 1912-1913: Prelude to the First World War,Routledge,2000
- Erickson, Edward J.-Uyar,Mesut; A Military History of the Ottomans: From Osman to Atatürk, ABC Clio,2009
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yenice Muharebesi veya Giannitsa Muharebesi Yunanca Maxh twn Giannitswn 19 20 Ekim 2 3 Kasim 1912 tarihleri arasinda yapilan Yunanlarin zaferiyle sonuclanan bir Balkan savasi muharebesi Gerek Yunan ordusunun dogru taktigi gerek de Yunan ordusunun ve donaniminin sayica Osmanli Devleti nin savastaki ordusundan fazla olmasi Yunan ordusunun zaferini kesinlestirmistir Yenice MuharebesiBirinci Balkan SavasiYenice Muharebesi40 47 24 N 22 22 48 E 40 7900 K 22 3800 D 40 7900 22 3800 Tarih2 3 Kasim 1912BolgeYenice i Vardar Kazasi Selanik Vilayeti Osmanli Devleti bugun Giannitsa civari Yunanistan SonucKesin Yunan zaferi Yenice Yunanlarin eline gecti Selanik teki birlikler bu muharebe sonrasi savasmadan Yunanlara teslim oldu Selanik Yunanlarin eline gecti TaraflarYunan KralligiOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerPrens KonstantinHasan Tahsin PasaCatisan birliklerYunan Teselya Ordusu 1 Tumen 2 Tumen 3 Tumen 4 Tumen 6 Tumen 7 TumenSelanik Kolordusu 8 Gecici Kolordu Gucler80 000 120 top25 000 30 topKayiplar188 olu 785 yarali250 olu 1000 yarali 200 esir 11 sahra topu Yenice yi cevreleyen engebeli ve bataklik arazi Yunan ordusunun ozellikle de topcusunun ilerlemesini onemli olcude karmasiklastirdi Ancak 3 Kasim sabahi erken saatlerde Yunan 9 Evzon Taburu nun piyade hucumu Yunan ordusunun ivme kazanmasina ve Osmanli nin tum bati kanadinin cokmesine neden oldu Osmanli nin morali dustu ve savunucularin buyuk kismi iki saat sonra kacmaya basladi Yenice deki Yunan zaferi Selanik in ele gecirilmesinin ve garnizonunun teslim edilmesinin yolunu acarak modern Yunanistan haritasinin sekillenmesine yardimci oldu Arka plan1912 de Yunanistan Sirbistan Bulgaristan ve Karadag Osmanli Imparatorlugu na karsi bir Balkan Birligi ne katildi Bu arada coktan buyuk bir seferberlik ve silahlanmada baslatmislardi Balkanlar da yeni bir savastan korkan Osmanlilar 27 Eylul de Julyen takvimde 14 Eylul de silahli kuvvetlerini harekete gecirdi ve Trakya ya birlikler sevk etmeye basladi Balkan Ligi de ayni sekilde karsilik verdi Ancak I Balkan Savasi nin hemen 3 4 ay oncesi savas cikmayacagindan bahisle Osmanli Yuksek Komutasi Balkanlardaki 70 000 askerin ve bunlarin bulundugu mobil askeri birliklerin tasarruf ve yas haddi gerekceleriyle terhis edilmesine karar vererek olumcul bir hata yapti tecrubeli askerlerden yoksunluk ve boyle buyuk capta bir askeri terhis Balkan Savasi nda ve bu muharebede Osmanlinin felaketini hazirlayan en buyuk nedenlerden biri oldu Bu askerlerin cogu bir daha silah altina savas boyu alinamamistir 13 Ekim de Birlik Osmanlilara Hristiyan nufusunun haklarina iliskin bir talep listesi sundu Osmanli Imparatorlugu talepleri geri cevirerek 17 Ekim de Sofya Belgrad ve Atina daki buyukelcilerini geri cagirdi ve Birlik muzakerecilerini sinir disi etti Birlik Osmanlilara savas ilan ederken bunlari beklemeden Karadag 8 Ekim de coktan askeri operasyonlara baslamisti Osmanli ordusu seferberlik ilan etmeye basladiginda ise artik durum cok gecti silah altina alinan kisiler redif denen tecrubesiz askerlerden olusan birliklerdi ve iclerinde gayrimuslim unsurlarda vardi Osmanlilarin Yunanistan cevresinde Makedonya Ordusuna bagli 8 Kolordu Selanik Kolordusu ve Yanya kolordulari bulunmaktayken Yunanlarin ise Yanya Kolordusuna donuk Epir Ordusu buna karsin Selanik Kolordusu na donuk Teselya Ordusu bulunmaktaydi Yunan Teselya Ordusunun karsisinda Osmanli 8 Gecici Kolordusu bulunmaktadir Kuvvet dengesine bakildiginda Selanik i korumakla da gorevli gecici olarak olusturulmus 8 Kolordu 29 piyade taburuna sahip iken Yunanlarin Teselya Ordusu 73 piyade taburuna sahiptir 8 Kolordunun 3 suvari alayi karsisinda Teselya Ordusunun 11 suvari alayi 8 Gecici Kolordunun 9 topcu bataryasina karsi 39 topcu bataryasi 8 makinali tufege karsi 84 makinali tufek 29 328 askere karsi 100 000 askeri bulunmaktadir Yunanlarin ezici bir ustunlugu bulunmaktadir Yunanlarin bolgedeki 5 tumenine karsi Osmanli nin 2 tane tumeni vardir ve bu tumenlerin de 25 eksigi bulunmaktadir Ancak sorunlar bununla da bitmemektedir 8 kolordunun basina getirilen Arnavut kokenli Hasan Tahsin Pasa ayni zamanda da jandarma subayligindan buraya kadar yukseltilmis bir pasadir Esasen savasa etki edebilecek hicbir kurmay askerlik bilgisi ve deneyimi bulunmamaktadir Kisacasi Osmanli Imparatorlugu Balkan Savasi nda hata ustune hata yapmistir Seferberligini tamamlayan Yunan ordusunun plani bellidir oncelikle Makedonya ve cevresi ele gecirilecek ardindan Yanya uzerine yurunecektir Ancak burada tartismali tek sorun basbakan Venizelos ile Veliaht Prens Konstantin arasindadir Konstantin Kuzey Makedonya ve ozellikle Manastir in oncelikle ele gecirilmesi yanlisi iken kurt bir siyasetci diplomat olan Venizelos ise Yunan Megali ideasi geregi bolgedeki en onemli liman ve sehir olan Selanik in alinmasi taraftaridir Manastir i Yunan ordusunun almaya zamaninin ve gucunun yetmeyecegi dusuncesindedir Bulgar krali nin Selanik arzusu ile ilgili bilgiler kendisine de gelmektedir Ona gore Bulgarlar veya Sirplar gelmeden Selanik alinmalidir Nitekim Sorovic Muharebesi Venizelos u hakli cikaracak ve Yenice Muharebesinin hemen ardindan Kral I Yeoryos u ikna edip ordunun Selanik uzerine hizla yurumesini ve teslimini saglayacaktir Savasin baslangicinda Yunan Teselya Ordusu 18 Ekim sabahi erken saatlerde Osmanli topraklarina girdi ve cogu sinir karakolunun terk edildigini gordu Ilk buyuk catismalar ertesi gun 1 ve 2 Yunan Tumenlerinin Elassona ya saldirmasi ve bunun sonucunda Osmanli nin Sarandaporo ya cekilmesiyle gerceklesti 19 Ekim de Alasonya da Turk ordusu tekrar Yunanlara karsi koymayi denedi ancak agir zayiatta ugradi Yunan tumenleri ileri harekata kalkarak bolgedeki Menekse Tepesi ve Milona gecidini ele gecirip 19 20 Ekim gecesi Alasonya yi aldilar 19 Ekimde ise Diskata da bir muharebe ile yine Osmanli birliklerini yenilgiye ugratacaklardir Diskata ya Evzon Mufrezesi saldirmis olup Turk mevziilerini kisa surede ele gecirmisti Bu savas sirasinda Osmanli 61 Alay inin II Taburu icerisindeki Hristiyan erler Turk ordusunu terk ederek Yunan tarafina gecmislerdir 22 Ekim sabahi saat 7 de Yunan piyade Sarandaporo ya saldirmaya basladi 1 2 ve 3 Tumen Osmanli ana hattina cepheden saldirdi Bu arada suvari tugayi ile 4 ve 5 Tumen Osmanli mevzilerinin gerisini vurmak amaciyla batidan kusatma manevrasi yapti Konstantinopoulos Evzone mufrezesi gecidin dogusundan vurdu Konstantinopoulos Evzone mufrezesi tarafindan kusatilacagindan korkan Osmanlilar aksam saat 19 00 da gece karanliginda Hani 739 daki ikinci savunma hattina dogru cekilmeye basladilar Osmanlilar ikinci savunma hattina ulastiklarinda 4 Tumen in Porta Gecidi ni ele gecirdigini fark etti saflarinda panik yayildi ve bircok asker kacmaya ve ekipmanlarini terk etmeye basladi 23 Ekim sabahi 4 Tumen Rahovo Dagi nin kuzey yamacindan asagi hucum etti ve duzensiz bir geri cekilmeye girisen Osmanli piyade ve topcularini sasirtti 23 Ekim de 4 civarinda Yunan 4 Tumeni Serfice uzerine yurudu Yunan suvarisi ise bir ciddi direnis gormeden Kozani sehrini ertesi gun ele gecirdi 26 Ekim de Yunan ordusu genel karargahini Kozani ye tasidi bir gun sonra Kral I George ordunun Selanik ve Veroia ya dogru yurumesini emrederek Kozani sehrine geldi Osmanlilar Kolokouri Tripotamos ve Perdika da bir dizi kucuk capli geciktirme harekati yapti ancak Yunan ordusu 29 Ekim de Veroia ve Katerini yi alarak ilerlemesini surdurdu 30 Ekim ve 1 kasim arasinda Yunan genel komutanligi birliklerini Veroia Karaferye Agustos ovasina gonderdi Butun bunlar olurken Hasan Tahsin Pasa bu zamana kadar ordunun basinda durmayi degil geri de kalmayi tercih etmistir 21 Ekime kadar Kozana da kalip hic siperleri denetlemekle ugrasmamis kolordunun yonetimini de 22 Tumen komutanina birakmistir Boylece basarisizligi uzerinden atarak sorumluluktan kacmis olacakti Bu durum bu pasanin silah atmadan Selanik i tesliminden ayri olarak kolordu icin bir utanc ve esef vesilesidir Ilave olarak geri cekilme emirlerini de Yenice ye kadar gec vermistir muharebelerde hazirliklarinda da hatalari vardir Ordu da zaten redif askerlerinin cogunlukta olmasindan mutevellit disiplinsizlikleri yaninda birde komuta kademesi ile asker arasinda da iletisim eksikligi had safhadadir Baskomutani olmadan moralsizce savasan sayica az Osmanlilarin karsisinda her ekipmani tamam sayica fazla ve Veliaht prensinin bizzat basta oldugu morali yuksek bir Yunan ordusu bulunmaktadir Ancak Sarandaporo daki yenilgilerinden sonra Osmanlilar Hasan Tahsin Pasa nin kuvvetinden geriye kalanlari yeni takviyelerle guclendirmeye baslamisti Dogu Makedonya dan iki tumen Anadolu dan bir yedek tumen ve Selanik ten bir yedek tumen bolgedeki toplam Osmanli kuvvetlerini 25 000 adama ve 36 topcuya cikardi Nihayet pasa da komutayi cok gecte olsa eline alabildi Osmanlilar ya sehrin Makedonya nin Musluman nufusu icin dini onemi nedeniyle ya da Selanik e cok yakin bir yerde savasmak istemedikleri icin ana savunma hattini Yenice de duzenlemeyi sectiler Sehrin batisindaki ovaya bakan yuksek tepeye 130 metre 430 ft lik hendek kazdilar Tepe iki kaba dere ile cevriliydi guney yaklasimlari bataklikli Giannitsa Golu ile kapliyken Paiko Dagi nin yamaclari kuzeyden olasi herhangi bir kusatma manevrasini zorlastiriyordu Yenice ye dogu yaklasimlarinda Osmanlilar Loudias Nehri uzerindeki kopruleri Plati ve Gida daki demiryolu hattini koruyan garnizonlari guclendirdi 1 Kasim da Yunan genel komutanligi dusman birliklerinin duzenine iliskin celiskili istihbarat raporlari almasina ragmen birliklerine ilerleme emri verdi 2 ve 3 Yunan Tumenleri her ikisi de Yenice nin kuzey dogusunda yer alan sirasiyla Tsaousli ve Tsekre ye dogru ayni rota boyunca yuruduler 1 Yunan Tumeni ordunun artcisi olarak gorev yapti 4 Tumen kuzeybatidan Yenice ye yonelirken 6 Tumen ise Nedir i ele gecirmek amaciyla daha batiya dogru cevirdi 7 Tumen ve suvari tugayi Gida ya dogru ilerleyerek ordunun sag kanadini kapladi Konstantinopoulos Evzon mufrezesine ise Trikala yi ele gecirme emri verildi MuharebeMuharebenin haritasi Ilk kursunlar 2 Kasim sabahi erken saatlerde atildi 2 ve 3 Yunan Tumenlerinin ileri birlikleri Osmanlilari Burgaz da geri puskurttu Balitzas nehri uzerindeki kopruye ulastiklarinda iki tumen Yenice yi cevreleyen tepelerden yogun bombardimanin hedefi oldu 4 ve 6 Tumen de ayni sekilde toplu tufek atesiyle puskurtuldukten sonra ilerlemelerini durdurdu Yunan ordusu komutanligi durumu degerlendirmek ve yeni emirler vermek icin ogle saatlerinde savas alanina geldi 2 ve 3 Tumen koprunun arkasindaki Osmanli kuvvetlerinin ana govdesine cepheden bir saldiri duzenleyerek kopruyu gecmeye calisacakti 4 ve 6 Tumen batidan kusatma manevrasi yapti bu arada Konstantinopoulos Evzon mufrezesi ve suvari tugayi Loudias a dogru kostu boylece Giannitsa Golu nun her iki tarafinda iki cephe olusturuyordu Savas sirasinda golde Yunan askerleri Zemin bataklik ve dengesiz oldugu icin Yunan topcusunun bombardimani hataliydi Sadece tek bir top bataryasi Osmanli hattina 4 5 kilometre 2 8 mi bir mesafede kurulup ates etmeyi basardi Bu 2 ve 3 Yunan Tumenlerinin ilerlemelerini onemli olcude yavaslatmasina neden oldu ancak Yuanlilar aksama dogru kuzeyden Yenice Golu ne akan Gramos nehri uzerinde buyuk bir koprubasi kurmayi basardilar Aldiklari emirlerin aksine 7 Tumen ve suvari tugayi oraya ulastiklarinda Gida da kamp kurdu Konstantinopoulos Evzone mufrezesi de bir kopru bulamayinca Loudias i gecemedi 4 ve 6 Yunan Tumenleri savas alaninin bati ucunda istikrarli bir sekilde ilerledi iki Osmanli karsi saldirisinin basarisiz kalmasina neden olup Osmanlilarin karargahlarini daha da geriye cekmeye zorladi 3 Kasim sabahi saat 8 de 4 Yunan Tumeni ne bagli 9 Evzone Taburu tarafindan piyade hucumunda bir Osmanli bataryasi ele gecirildi 4 Yunan Tumeni kazandigi ivmeyi Osmanli nin tum bati kanadini geri itmek icin kullandi 2 ve 3 Yunan Tumenleri rakiplerine karsi ilerlediler Yenice sinirina ulastilar ve 4 tumen sehrin bati kanadina ulasti Sabah saat 10 00 da Osmanlilar cogu Selanik ve Doyran a duzensizce geri cekilmeye basladi Doyran a cekilmeye ugrasan birlikler Vardar Nehri vadisine dogru ilerleyen bir Sirp suvari birligi tarafindan esir alindi Veliaht Prens Konstantin 2 Yunan Tumeni nden tek bir alaya geri cekilen Osmanlilari Selanik yolu boyunca kovalamasi emrini verdi ancak bu birligin etkili bir takip icin cok yetersiz oldugu anlasildi Ayni zamanda bolgede oyalanan 3 000 kisilik Osmanli kuvveti Gida daki 7 Yunan Tumeni ne saldirdi Yunanlar yerlerini korudular ve bir kez daha emirlere uymayarak hemen taarruza gectiler kendilerini Vardar Nehri ni gecmek yerine Kirtzalar da bir koprubasi kurmakla sinirladilar Konstantinopoulos Evzone mufrezesi oglene kadar Loudias i gecmeyi basardi Ancak 7 Tumen ve suvari tugayinin muhendisleri zamaninda gelmedigi icin Vardar Nehrine ulasamadi ve Osmanli koprulerini ve bunlari sonrasinda yikmasini da engelleyemedi bircok Osmanli askeri bu sayede kacabildi SonrasiYenice savasinda Yunan kayiplari 188 olu ve 785 yaralidir Osmanlilar 250 den fazla olu 1 000 den fazla yarali 200 den fazla asker iki bayrak kaybetti Ilaveten 11 ila 14 arasi sahra topu Yunanlarin eline gecti ve diger askeri malzemeler ve ekipmani da kaybettiler Yenice nin ele gecirilmesinin ardindan Veliaht Prens Konstantin Teselya Ordusu nun buyuk bir bolumunun on bes gunluk surekli savasin ardindan uc gun dinlenmesine izin verdi Yunan muhendislik birimleri daha once Osmanlilarin yiktigi Vardar uzerindeki kopruleri onarmaya basladi Selanik Osmanli Rumelisi nin ikinci baskentiydi Makedonya daki en buyuk limana sahip olan Selanik sehri kozmopolit bir yapiya sahipti Yaklasik 40 000 kadar Rum nufusa sahip olan bu sehrin ele gecirilmesi hem sosyal hem de siyasi olarak buyuk oneme sahipti Ayni zamanda bu sehre sahip olmak icin Yunan Bulgar hatta Sirp rekabeti de soz konusuydu Selanik Ortodoks kilisesinin onemli merkezlerinden biri olarak dini oneme de sahipti Selanik i ele gecirmek demek Yunan ordusuna denizden yardim ulastirmak ve Osmanli ordusunun ise denizden Istanbul baglantisinin kesilmesi demekti Osmanli komutanligi bu sehrin ne pahasina olursa olsun elden cikmamasi ve son ana kadar direnilmesini istemisti Ancak bu muharebe ve oncesindeki muharebeler inanilmaz derecede kisa surede Yunan ordusunun Selanik kapisina dayanmasina sebep olmustu Buna ragmen Veliaht Prens Konstantin hala Manastir i oncelikle ele gecirme derdindeydi Selanik uzerine sonra yurume pesindeydi Ancak iki olay bu durumu hizlandirdi ve kaderin akisini degistirdi Ilk olarak muharebe sonrasinda Konstantin in emriyle Manastir uzerine yurumeye calisan 5 Yunan Tumeni 4 Kasim da Sorovic in onunde pusuya dusuruldu ve Osmanlilarca bozguna ugratildi Sorovic Muharebesi ve ugranilan bozgun Manastir i alma pesindeki Konstantin i sasirtti ve umidinin kirilmasina neden oldu Ikincisi basbakan Venizelos Bulgar baskenti Sofya ya gonderdigi ajanlardan Bulgarlarin Serez i alip hizla Selanik uzerine yurume pesinde olduklari bilgisini aldi Bu haberi Yunan Krali ile paylasip oglunun Manastir arzularini engelleyip Selanik uzerine yurumesine kendisini ikna etti 8 Kasim da Teselya Ordusu sonunda Vardar Nehri ni gecerek Tekeli Bathylakkos Gourdino hattina ulasti Bu arada Osmanli Ordusu nda Yenice Muharebesi sonrasi cekilme tam bir felaketle sonuclanmis Selanik e giden yolsa pek cok askerde firar etmisti Ordu berbat disiplinsiz morali bozuk ve asker komutan iletisiminin olmadigi bir haldeydi Yaklasik 25 000 civari bir Osmanli Kuvveti Selanik te sikismis bir durumdaydi Muharebenin hemen ardindan Osmanli icin bir yikimda denizden gelmistir Bir Yunan torpido botu 5 kasimda nasil olabildiyse Selanik Limanina sizip Osmanli nin Liman girisini tutan ve Yunan saldirilarini engelleme amaci guden kara topcu bataryalarinca da korunan Fethi Bulent Kruvazorunu batirdi Ustelik bu bot hicbir yara almadan limandan sag salim cikmayi da basardi Osmanli birliklerinin halkin morali iyice coktu Bu arada Selanik idari meclisi ve halktan ileri gelenler 5 Kasim da toplanarak Hasan Tahsin Pasa ya sehrin icinde savunma yapmamasini bunun sehre ve halka zarar verecegini bildiren bir mazbata gonderdiler Yabanci elciliklerden de pasaya teslim olmasi yonunde baskilar gelmekteydi 6 Kasim da bu kruvazorun batirilmasi akabinde iclerinde Averof unda oldugu 4 Yunan savas gemisi Karaburun Megalo Embolo istihkamlarini bombaladi Hasan Tahsin Pasa nin direnis konusunda en kucuk bir umidi kalmamisti Selanik te surgunde bulunan II Abdulhamit ikna edilerek bir Alman gemisi ile apar topar Istanbul a gonderildi Yunanlar ise 8 Kasimda sehri kusatip Hasan Tahsin Pasa ve Osmanli birliklerine teslim olmalari aksi takdirde saldiracaklari yonunde bir bildirimde bulundular Osmanli nin Balkanlardaki en onemli limani olan Selanik artik kimin eline gececegi yolunda Bulgar Yunan ve Sirp ordularinin yaristigi bir yer haline gelmisti Ayni gun Veliaht Konstantin Selanik elcileri ve Osmanli generali Sefik Pasa dan olusan bir heyeti kabul etti Tahsin Pasa sehri savasmadan teslim etmeyi teklif etti ve buna karsilik Selanik garnizonunun silahlarini elinde tutmasini ve savasin sonuna kadar kalacagi Karaburnu na cekilmesini istedi Konstantin Osmanli nin cagrisini reddetti Osmanlilarin tamamen silahsizlandirilmasini talep etti ve onlari sectikleri bir Anadolu limanina tasimayi teklif etti 26 Ekim gunu sabah saat 5 te ikinci bir Osmanli heyeti nakliye sirasinda 5 000 silah bulundurulmasi talebinde bulundu Konstantin Osmanlilara sartlarini yerine getirmeleri icin iki saatlik sure veren bir ultimatom vererek yanit verdi 7 nci Yunan Tumeni saat 11 00 de sehrin onundeki son su bariyeri olan Gallikos nehrini gecti Ayni siralarda Tahsin Pasa Konstantin i niyeti hakkinda uyarmak icin elciler gondererek Yunan taleplerine boyun egmeye karar verdi Konstantin teslim haberini ogleden sonra 2 de aldi 7 Yunan Tumeni ve iki Evzone taburuna derhal sehri ele gecirmeleri emredildi Konstantin ise Selanik e en yakin Bulgar tumeninin komutanina bir mesaj gondererek birliklerinin daha yararli olacagi bir yone yonelmesini tavsiye etti Tahsin Pasa saat 23 00 te subay Viktor Dousmanis ve Ioannis Metaxas in huzurunda teslimiyet belgesi imzaladi Antlasma hukumlerine gore Yunanistan 26 000 adam ve 70 top 30 makineli tufek 70 000 tufek ve buyuk miktarda muhimmat ve diger askeri techizati ele gecirdi Bulgar ordusundan sadece 7 saat once sehir Yunanlara teslim edilmisti Bulgar ordusu Osmanli nin coktan teslim oldugunu bilmeden sehre dogru ilerlemeye devam etti Bulgar general Georgi Todorov sehrin kontrolunun Bulgaristan ve Yunanistan arasinda bolunmesini istedi Konstantin reddetti ve sadece iki Bulgar taburunun sehir icinde dinlenmesine izin verdi Savas sehrin ele gecirilmesini ve Yunan devletine dahil edilmesini isaret ederek modern Yunanistan haritasinin sekillenmesine yardimci oldu Yine de Yunanistan in Selanik i ele gecirmesi Bulgaristan ile onemli bir gerilim noktasi olarak kaldi ve sonucta Ikinci Balkan Savasi nin patlak vermesine katkida bulundu Mayis 1913 e gelindiginde sayisal olarak yetersiz olan Osmanlilar Birlik in ordularina karsi tum cephelerde bir dizi ciddi yenilgiye ugradilar Birlik Osmanli Imparatorlugu nun Avrupa topraklarinin cogunu ele gecirmisti ve hizla Istanbul a yaklasiyordu 30 Mayis gunu iki taraf imzali Londra Antlasmasinin Osmanli batisindan topraklari Ligi uyelerini kabul Enez uzerine Ege Denizi ve kuzey Midia uzerinde Karadeniz in yani sira Girit Arnavutluk un ve Osmanli nin elindeki Ege adalarinin kaderi Buyuk Gucler tarafindan belirlenecekti KaynakcaOzel a b c d e f g h i j k l m Kargakos 2012 Hall 2000 p 18 Uyar amp Erickson 2009 pp 225 226 Erickson s 216 a b c d e f g h i j k l m n o Oikonomou 1977 Son Donem Osmanli Kumandanlarindan Mehmed Esad Bulkat Pasa 1862 1952 Yayinlanmamis Yuksek Lisans Tezi Mustafa Talha Savas Sakarya Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu 2019 ss 71 72 9 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2021 a b c d Apostolidis 1913 a b Dimitracopoulos 1992 a b c Erickson 2003 Balkan Harbi Osmanli Devri 1912 1913 Garp Ordusu Yunan Cephesi Harekati Genelkurmay Baskanligi Genelkurmay Baskanligi Yayinlari Cilt 3 Kisim 2 Baski 2 Ankara 1993 ss 166 168 Savas s 72 73 Hall s 82 Svolopoulos 1977 GenelApostolidis Dimitrios 1913 O nikhforos ellhnotoyrkikos polemos toy 1912 1913 The Victorious Greco Turkish War of 1912 1913 Yunanca Volume I Atina Estia 24 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2019 Dimitracopoulos Anastasios 1992 The First Balkan War Through the Pages of Review L Illustration Atina Hellenic Committee of Military History OCLC 37043754 Erickson Edward 2003 Defeat in Detail The Ottoman Army in the Balkans 1912 1913 Westport Praeger ISBN 978 0 275 97888 4 Hooton Edward 2014 Prelude to the First World War The Balkan Wars 1912 1913 Stroud Fonthill Media ISBN 978 1781551806 Kargakos Sarandos 2012 H Ellas kata toys Balkanikoys Polemoys 1912 1913 Greece in the Balkan Wars 1912 1913 Yunanca Atina Peritechnon ISBN 978 960 8411 26 5 Oikonomou Nikolaos 1977 O A Balkanikos Polemos Oi epixeirhseis toy ellhnikoy stratoy kai stoloy The First Balkan War Operations of the Greek Army and Fleet In Christopoulos Georgios A amp Bastias Ioannis K eds Istoria toy Ellhnikoy E8noys Tomos ID Newteros Ellhnismos apo to 1881 ews to 1913 History of the Greek Nation Volume XIV Modern Hellenism from 1881 to 1913 in Greek Athens Ekdotiki Athinon pp 289 326 ISBN 978 960 213 110 7 Svolopoulos Konstantinos 1977 H Syn8hkh toy Londinoy The Treaty of London In Christopoulos Georgios A amp Bastias Ioannis K eds Istoria toy Ellhnikoy E8noys Tomos ID Newteros Ellhnismos apo to 1881 ews to 1913 History of the Greek Nation Volume XIV Modern Hellenism from 1881 to 1913 in Greek Athens Ekdotiki Athinon pp 330 334 ISBN 978 960 213 110 7 Genelkurmay Baskanligi Balkan Harbi Osmanli Devri 1912 1913 Garp Ordusu Yunan Cephesi Harekati Genelkurmay Baskanligi Yayinlari Cilt 3 Kisim 2 Baski 2 Ankara 1993 Savas Mustafa Talha Son Donem Osmanli Kumandanlarindan Mehmed Esad Bulkat Pasa 1862 1952 Yayinlanmamis Yuksek Lisans Tezi Sakarya Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu 2019 Hall Richard C The Balkan Wars 1912 1913 Prelude to the First World War Routledge 2000 Erickson Edward J Uyar Mesut A Military History of the Ottomans From Osman to Ataturk ABC Clio 2009