Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kruvazör (Felemenkçe: Kruiser, "çarpışan") büyük savaş gemilerinin sınıfıdır. Muhrip sınıfı gibi dışarıda destek ihtiyacı olan bir sınıftı fakat modern zamanda bu fark ortadan kalkmıştır. Geçmişte bağımsız operasyonlar için en küçük gemi olarak düşünülürdü. Modern savaşta kruvazörün eski işlevi ortadan kalkmış, yerlerini muhriplere terk etmiştir. Askeri işlev nedeniyle kruvazör adı en büyük gemiler için kullanılmaktadır.
Deutschland sınıfı kruvazörler Versay Antlaşması sınırlamalarına uyum içinde Alman Reichsmarine tarafından yapılan ağır zırhlara sahip kruvazör formuyla üç Panzerschiff'in serisidir. Sınıfın ismi, ilk tamamlanan gemi Deutschlandın ardından belirlenmiştir. Seriye mensup üç gemi 1931 ile 1934 yılları arasında yapılmıştır ve II. Dünya Savaşı sırasında Kriegsmarine’e hizmet etmiştir.
İngiltere, zırhlı ve kruvazörden küçük olmalarına karşın ağır ateş gücüne sahip olmalarından dolayı ve deplasmanlarının ağır kruvazöre yakın olmasına karşın diğer devletlerin ağır kruvazörlerinden daha fazla topla donatılmış olmalarından dolayı gemilerini cep zırhlısı olarak adlandırmaya başladı. Deutschland sınıfı gemiler de bu daire içinde ‘’cep zırhlısı’’ olarak anıldı. Aslında gemiler Amerikan Pensylvania sınıfı zırhlılardan iki feet daha uzundu. Deutschland sınıfı gemiler başlangıçta olarak sınıflandırıldıysa da Şubat 1940'ta Kriegsmarine, gemileri ağır kruvazör olarak tekrar sınıflandırıldı.[]
Sovyet kruvazör geliştirme
Sovyet Donanmasında, kruvazörler savaş gruplarının temelini oluşturdu. Savaştan hemen sonraki dönemde, silahlı hafif kruvazör filosu inşa edildi ancak bunların yerini 1960'ların başında çok sayıda gemi savar gemi seyir füzeleri (ASCM'ler) (ingilizce: anti-ship cruise missile) ve uçaksavar füzeleri taşıyan "roket kruvazörleri" olarak adlandırılan büyük gemiler aldı. Sovyet savaş doygunluk saldırı doktrini, kruvazörlerinin (aynı zamanda muhripler ve hatta füze teknelerinin yanı sıra) büyük konteyner/fırlatma tüpü yuvalarına birden fazla füze monte etmesi ve NATO muadillerinden çok daha fazla ASCM taşıması anlamına gelirken, NATO savaşçıları bunun yerine daha küçük ve daha hafif füzeler (Sovyet gemilerine kıyasla silahsız görünürken) kullandılar.
1962–1965'te dört Kynda sınıfı kruvazör hizmete girdi; bunlar sekiz uzun menzilli SS-N-3 Shaddock ASCM için tam yeniden yükleme setli fırlatma rampalarına sahipti; bunların orta-menzil kılavuzlu 450 kilometre (280 mi) menzili vardı. Dört SS-N-3 ASCM için fırlatıcılı ve yeniden yüklemesiz, dört adet daha mütevazı Kresta I sınıfı kruvazör 1967-69'da hizmete girdi. 1969–79'da Sovyet kruvazör sayısı, hizmete giren on Kresta II sınıfı kruvazör ve yedi Kara sınıfı kruvazör ile üç kattan fazla arttı. Bunlar, başlangıçta NATO için belirsiz olan sekiz büyük çaplı füze fırlatma rampaları vardı. Bu SS-N-14 Silex, esasen denizaltı savar rolü için üstten/alt roketle gönderilen ağır torpidoydu ancak 90 kilometre (56 mi) menzile kadar yüzey önleyici (İngilizce: anti-surface) etki yapabilirdi.
Sovyet doktrini değişmişti; nükleer savaş durumunda Sovyet balistik füze denizaltılarının Birleşik Devletler’in menziline girmesine izin vermek için NATO denizaltılarını yok etmek amacıyla güçlü denizaltı-savar gemilere (bunlar "Büyük Denizaltısavar Gemileri" olarak adlandırıldı, ancak çoğu referansta kruvazör olarak listelendi) ihtiyaç duyuldu. Bu zamana kadar Uzun Menzilli Havacılık ve Sovyet denizaltı kuvveti çok sayıda ASCM konuşlandırabilirdi. Doktrin daha sonra "Slava" ve "Kirov" sınıfları ASCM'ler ile ezici taşıyıcı grup savunmalarına geri döndü.
Mevcut kruvazörler
En yeni Sovyet/Rus roket kruvazörleri, dört Kirov sınıfı muharebe kruvazörü 1970'lerde ve 1980'lerde inşa edildi. "Kirov" sınıfından biri tamirde ve 2'si hurdaya çıkarıldı, Pyotr Velikiy muharebe kruvazörü ise aktif hizmettedir. Rusya ayrıca iki Slava sınıfı kruvazör ve 12 P-700 Granit Granit süpersonik AShMs tamamlayıcılığı nedeniyle resmi olarak bir kruvazör, özellikle "ağır havacılık kruvazörü" (Rusça: тяжелый авианесущий крейсер) olarak belirlenmiş bir Admiral Kuznetsov sınıfı uçak gemisi işletmektedir. Pyotr Velikiy Kuzey Filosunun amiral gemisi olduğundan, halen Kirov sınıfı ağır füze kruvazörleri komuta amaçlı kullanılmaktadır. Ancak, 44 OSA-MA füzesinden 196 9K311 Tor füzesine kadar taşıdıkları nokta savunma füzeleri dizisinin gösterdiği gibi hava savunma yetenekleri hala güçlüdür. Daha uzun menzilli hedefler için S-300 kullanılır. Daha yakın menzilli hedefler için AK-630 veya Kashtan CIWS'ler kullanılır. Bunun dışında, Kirovs'un gemi savar savaş için 20 adet P-700 Granit füzesi vardır. Radar ufkunun ötesindeki hedef tespiti için üç helikopter kullanılabilir. Kirov sınıfı kruvazörler, geniş bir silah yelpazesinin yanı sıra, filoya liderlik etmelerini sağlayan birçok sensör ve iletişim ekipmanı ile donatılmıştır.
Birleşik Devletler Donanması, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana uçak gemisine odaklandı. 1980'lerde inşa edilen "Ticconderoga" sınıfı kruvazörler, aslında muhrip sınıfı olarak belirlenip ve tasarlanmıştı ve uçak gemisi merkezli filolarda çok güçlü bir hava savunmasını amaçlıyordu.
ABD ve Sovyet donanmaları dışında, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra yeni kruvazörler nadirdi. Çoğu donanmalar, filo hava savunması için güdümlü füze muhripleri ve seyir füzeleri için muhripler ve fırkateynler kullanır. Görev kuvvetlerinde faaliyet gösterme ihtiyacı, çoğu donanmanın tek bir role, genellikle denizaltı savar veya uçaksavarlara adanmış gemiler etrafında tasarlanmış filolara geçmesine neden oldu ve büyük "genelci" gemi çoğu deniz kuvvetlerinden kayboldu.
Birleşik Devletler Donanması ve Rus Donanması, kruvazör işleten tek donanmalardır. İtalya 2003 yılına kadar Vittorio Veneto kruvazörünü kullandı; Fransa, Mayıs 2010'a kadar Jeanne d'Arc kruvazörünü yalnızca eğitim amaçlı tek bir helikopter kruvazörü olarak işletti. Çin Donanmasının Type 055'i ABD Savunma Bakanlığı tarafından kruvazör olarak sınıflandırılırken, Çinliler onu güdümlü füze destroyeri olarak görür.
Uçak kruvazörleri
Zaman zaman, bazı donanmalar uçak taşıyan kruvazörleri denedi. Bir örnek İsveçli Gotland ‘dır. Bir diğeri, 1942'de büyük bir deniz uçağı grubunu taşımak üzere dönüştürülen Japon Mogami idi. “Helikopter kruvazörü”‘de başka bir çeşittir. Hizmetteki son örnek, son birimi Amiral Gorshkov'un saf bir uçak gemisine dönüştürüldüğü ve Hindistan‘a INS Vikramaditya olarak satıldığı Sovyet Donanmasının Kiev sınıfıydı. Rus Donanması'nın Amiral Kuznetsov sözde bir havacılık kruvazörü olarak belirlenmiş ama bunun dışında Karadan karaya füze bataryası ile de olsa da standart orta büyüklükte bir uçak gemisine benzer.
Kraliyet Donanması'nın uçak taşıyan Invincible ve İtalyan Donanması'nın uçak taşıyan Giuseppe Garibaldi gemileri aslında 'güverte kruvazörleri' olarak belirlenmiş ancak o zamandan beri ise küçük uçak gemileri olarak belirlenmiştir. Benzer şekilde, Japonya Deniz Öz Savunma Kuvvetleri'nin Haruna sınıfı ve Shirane sınıfı "helikopter muhripleri" gerçekten daha çok helikopter kruvazörleri olarak çalışır ve uçakları tamamlar ancak San Francisco Antlaşması nedeniyle muhrip olarak belirlenmelidirler.
1980'lerin sonlarında Amerika Birleşik Devletleri tarafından üzerinde çalışılan bir kruvazör alternatifine çeşitli şekillerde Mission Essential Unit (MEU) veya CG V/STOL olarak adlandırıldı. 1930'ların bağımsız operasyon kruvazör-taşıyıcılarının ve Sovyet “Kiev” sınıfının düşüncelerine dönüşte, gemi bir hangar, asansörler ve bir uçuş güvertesi ile donatılacaktı. Görev sistemleri Aegis, SQS-53 sonar, 12 SV-22 ASW uçağı ve 200 VLS hücresiydi. Ortaya çıkan geminin su hattı uzunluğu 700 fit, su hattı kirişi 97 fit ve yaklaşık 25,000 ton deplasmana sahip olacaktı. Diğer özellikler arasında entegre bir elektrikli sürücü ve hem bağımsız hem de ağ bağlantılı gelişmiş bilgisayar sistemleri yer aldı. ABD Donanması'nın "Denizde Devrim" çabasının bir parçasıydı. Proje, Soğuk Savaş'ın aniden sona ermesi ve sonrasında kısıtlandı, aksi takdirde sınıfın birincisi büyük olasılıkla 1990'ların başında sipariş edilecekti.
Dış bağlantılar
- Philip Sims; Michael Bosworth; Chris Cable; Howard Fireman. . SFAC Report Number 9030-04-C1. Future Concepts and Surface Ship Design Group, Naval Sea Systems Command, United States Navy. 5 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2011.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kruvazor Felemenkce Kruiser carpisan buyuk savas gemilerinin sinifidir Muhrip sinifi gibi disarida destek ihtiyaci olan bir sinifti fakat modern zamanda bu fark ortadan kalkmistir Gecmiste bagimsiz operasyonlar icin en kucuk gemi olarak dusunulurdu Modern savasta kruvazorun eski islevi ortadan kalkmis yerlerini muhriplere terk etmistir Askeri islev nedeniyle kruvazor adi en buyuk gemiler icin kullanilmaktadir Slava sinifi kruvazor Deutschland sinifi kruvazorler Versay Antlasmasi sinirlamalarina uyum icinde Alman Reichsmarine tarafindan yapilan agir zirhlara sahip kruvazor formuyla uc Panzerschiff in serisidir Sinifin ismi ilk tamamlanan gemi Deutschlandin ardindan belirlenmistir Seriye mensup uc gemi 1931 ile 1934 yillari arasinda yapilmistir ve II Dunya Savasi sirasinda Kriegsmarine e hizmet etmistir Ingiltere zirhli ve kruvazorden kucuk olmalarina karsin agir ates gucune sahip olmalarindan dolayi ve deplasmanlarinin agir kruvazore yakin olmasina karsin diger devletlerin agir kruvazorlerinden daha fazla topla donatilmis olmalarindan dolayi gemilerini cep zirhlisi olarak adlandirmaya basladi Deutschland sinifi gemiler de bu daire icinde cep zirhlisi olarak anildi Aslinda gemiler Amerikan Pensylvania sinifi zirhlilardan iki feet daha uzundu Deutschland sinifi gemiler baslangicta olarak siniflandirildiysa da Subat 1940 ta Kriegsmarine gemileri agir kruvazor olarak tekrar siniflandirildi kaynak belirtilmeli Sovyet kruvazor gelistirme Sovyet Donanmasinda kruvazorler savas gruplarinin temelini olusturdu Savastan hemen sonraki donemde silahli hafif kruvazor filosu insa edildi ancak bunlarin yerini 1960 larin basinda cok sayida gemi savar gemi seyir fuzeleri ASCM ler ingilizce anti ship cruise missile ve ucaksavar fuzeleri tasiyan roket kruvazorleri olarak adlandirilan buyuk gemiler aldi Sovyet savas doygunluk saldiri doktrini kruvazorlerinin ayni zamanda muhripler ve hatta fuze teknelerinin yani sira buyuk konteyner firlatma tupu yuvalarina birden fazla fuze monte etmesi ve NATO muadillerinden cok daha fazla ASCM tasimasi anlamina gelirken NATO savascilari bunun yerine daha kucuk ve daha hafif fuzeler Sovyet gemilerine kiyasla silahsiz gorunurken kullandilar 1962 1965 te dort Kynda sinifi kruvazor hizmete girdi bunlar sekiz uzun menzilli SS N 3 Shaddock ASCM icin tam yeniden yukleme setli firlatma rampalarina sahipti bunlarin orta menzil kilavuzlu 450 kilometre 280 mi menzili vardi Dort SS N 3 ASCM icin firlaticili ve yeniden yuklemesiz dort adet daha mutevazi Kresta I sinifi kruvazor 1967 69 da hizmete girdi 1969 79 da Sovyet kruvazor sayisi hizmete giren on Kresta II sinifi kruvazor ve yedi Kara sinifi kruvazor ile uc kattan fazla artti Bunlar baslangicta NATO icin belirsiz olan sekiz buyuk capli fuze firlatma rampalari vardi Bu SS N 14 Silex esasen denizalti savar rolu icin ustten alt roketle gonderilen agir torpidoydu ancak 90 kilometre 56 mi menzile kadar yuzey onleyici Ingilizce anti surface etki yapabilirdi Sovyet doktrini degismisti nukleer savas durumunda Sovyet balistik fuze denizaltilarinin Birlesik Devletler in menziline girmesine izin vermek icin NATO denizaltilarini yok etmek amaciyla guclu denizalti savar gemilere bunlar Buyuk Denizaltisavar Gemileri olarak adlandirildi ancak cogu referansta kruvazor olarak listelendi ihtiyac duyuldu Bu zamana kadar Uzun Menzilli Havacilik ve Sovyet denizalti kuvveti cok sayida ASCM konuslandirabilirdi Doktrin daha sonra Slava ve Kirov siniflari ASCM ler ile ezici tasiyici grup savunmalarina geri dondu Mevcut kruvazorler En yeni Sovyet Rus roket kruvazorleri dort Kirov sinifi muharebe kruvazoru 1970 lerde ve 1980 lerde insa edildi Kirov sinifindan biri tamirde ve 2 si hurdaya cikarildi Pyotr Velikiy muharebe kruvazoru ise aktif hizmettedir Rusya ayrica iki Slava sinifi kruvazor ve 12 P 700 Granit Granit supersonik AShMs tamamlayiciligi nedeniyle resmi olarak bir kruvazor ozellikle agir havacilik kruvazoru Rusca tyazhelyj avianesushij krejser olarak belirlenmis bir Admiral Kuznetsov sinifi ucak gemisi isletmektedir Pyotr Velikiy Kuzey Filosunun amiral gemisi oldugundan halen Kirov sinifi agir fuze kruvazorleri komuta amacli kullanilmaktadir Ancak 44 OSA MA fuzesinden 196 9K311 Tor fuzesine kadar tasidiklari nokta savunma fuzeleri dizisinin gosterdigi gibi hava savunma yetenekleri hala gucludur Daha uzun menzilli hedefler icin S 300 kullanilir Daha yakin menzilli hedefler icin AK 630 veya Kashtan CIWS ler kullanilir Bunun disinda Kirovs un gemi savar savas icin 20 adet P 700 Granit fuzesi vardir Radar ufkunun otesindeki hedef tespiti icin uc helikopter kullanilabilir Kirov sinifi kruvazorler genis bir silah yelpazesinin yani sira filoya liderlik etmelerini saglayan bircok sensor ve iletisim ekipmani ile donatilmistir Birlesik Devletler Donanmasi Ikinci Dunya Savasi ndan bu yana ucak gemisine odaklandi 1980 lerde insa edilen Ticconderoga sinifi kruvazorler aslinda muhrip sinifi olarak belirlenip ve tasarlanmisti ve ucak gemisi merkezli filolarda cok guclu bir hava savunmasini amacliyordu Cin in en yeni Type 055 muhribi buyuklugu ve silahlari nedeniyle Amerika Birlesik Devletleri Savunma Bakanligi tarafindan kruvazor olarak siniflandirildi ABD ve Sovyet donanmalari disinda Ikinci Dunya Savasi ndan sonra yeni kruvazorler nadirdi Cogu donanmalar filo hava savunmasi icin gudumlu fuze muhripleri ve seyir fuzeleri icin muhripler ve firkateynler kullanir Gorev kuvvetlerinde faaliyet gosterme ihtiyaci cogu donanmanin tek bir role genellikle denizalti savar veya ucaksavarlara adanmis gemiler etrafinda tasarlanmis filolara gecmesine neden oldu ve buyuk genelci gemi cogu deniz kuvvetlerinden kayboldu Birlesik Devletler Donanmasi ve Rus Donanmasi kruvazor isleten tek donanmalardir Italya 2003 yilina kadar Vittorio Veneto kruvazorunu kullandi Fransa Mayis 2010 a kadar Jeanne d Arc kruvazorunu yalnizca egitim amacli tek bir helikopter kruvazoru olarak isletti Cin Donanmasinin Type 055 i ABD Savunma Bakanligi tarafindan kruvazor olarak siniflandirilirken Cinliler onu gudumlu fuze destroyeri olarak gorur Ucak kruvazorleri Amerika Birlesik Devletleri tarafindan 1980 lerin sonlarinda incelenen bir kruvazor alternatifi cesitli sekillerde Gorev Temel Birimi MEU veya CG V STOL olarak adlandirildi Zaman zaman bazi donanmalar ucak tasiyan kruvazorleri denedi Bir ornek Isvecli Gotland dir Bir digeri 1942 de buyuk bir deniz ucagi grubunu tasimak uzere donusturulen Japon Mogami idi Helikopter kruvazoru de baska bir cesittir Hizmetteki son ornek son birimi Amiral Gorshkov un saf bir ucak gemisine donusturuldugu ve Hindistan a INS Vikramaditya olarak satildigi Sovyet Donanmasinin Kiev sinifiydi Rus Donanmasi nin Amiral Kuznetsov sozde bir havacilik kruvazoru olarak belirlenmis ama bunun disinda Karadan karaya fuze bataryasi ile de olsa da standart orta buyuklukte bir ucak gemisine benzer Kraliyet Donanmasi nin ucak tasiyan Invincible ve Italyan Donanmasi nin ucak tasiyan Giuseppe Garibaldi gemileri aslinda guverte kruvazorleri olarak belirlenmis ancak o zamandan beri ise kucuk ucak gemileri olarak belirlenmistir Benzer sekilde Japonya Deniz Oz Savunma Kuvvetleri nin Haruna sinifi ve Shirane sinifi helikopter muhripleri gercekten daha cok helikopter kruvazorleri olarak calisir ve ucaklari tamamlar ancak San Francisco Antlasmasi nedeniyle muhrip olarak belirlenmelidirler 1980 lerin sonlarinda Amerika Birlesik Devletleri tarafindan uzerinde calisilan bir kruvazor alternatifine cesitli sekillerde Mission Essential Unit MEU veya CG V STOL olarak adlandirildi 1930 larin bagimsiz operasyon kruvazor tasiyicilarinin ve Sovyet Kiev sinifinin dusuncelerine donuste gemi bir hangar asansorler ve bir ucus guvertesi ile donatilacakti Gorev sistemleri Aegis SQS 53 sonar 12 SV 22 ASW ucagi ve 200 VLS hucresiydi Ortaya cikan geminin su hatti uzunlugu 700 fit su hatti kirisi 97 fit ve yaklasik 25 000 ton deplasmana sahip olacakti Diger ozellikler arasinda entegre bir elektrikli surucu ve hem bagimsiz hem de ag baglantili gelismis bilgisayar sistemleri yer aldi ABD Donanmasi nin Denizde Devrim cabasinin bir parcasiydi Proje Soguk Savas in aniden sona ermesi ve sonrasinda kisitlandi aksi takdirde sinifin birincisi buyuk olasilikla 1990 larin basinda siparis edilecekti Dis baglantilarPhilip Sims Michael Bosworth Chris Cable Howard Fireman SFAC Report Number 9030 04 C1 Future Concepts and Surface Ship Design Group Naval Sea Systems Command United States Navy 5 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Mart 2011 Kaynakca Gardiner and Chumbley p 380 Gardiner and Chumbley p 381 Gardiner and Chumbley pp 345 381 382 PDF dod defense gov 27 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi