Yeraltından Notlar (Rusça: Записки из подполья, Zapiski iz podpolya), Dostoyevski'nin, Camus dahil olmak üzere birçok Batılı düşünürü varoluşçu anlamda etkilemiş bir klasik olarak kabul edilen kısa romanıdır. 1864 yılında Sankt-Peterburg'da basılmıştır.
Записки из подполья Zapiski iz podpolya | |
![]() 1866 baskısının kapak resmi | |
Yazar | Fyodor Dostoyevski |
---|---|
Ülke | Rusya |
Dil | Rusça |
Tür | Uzun hikâye |
Yayım | Ocak-Nisan 1864 |
Yayımcı | (Rusya) |
OCLC | 31124008 |
891.73/3 20 | |
PG3326 .Z4 1993 |
Yeraltından Notlar, gerçek dünyadan kendini soyutlamış veya buna zorunlu kalmış bir kişinin iç çatışmalarını ve hezeyanlarını ana eksen olarak belirler. Yeraltı Adamı'nın monoloğu ve ünlü "Ben hasta bir adamım." ifadesi ile romana giren Dostoyevski bu romanıyla sonraki döneminin büyük eserlerine bir giriş yapar.
Yeraltından Notlar, modernite eleştirileri için erken sayılabilecek bir yılda, 1864'te, Rusya'da köleliğin feshedildiği 1861'den üç yıl sonra basılır. Köleliğin kaldırılması ile Rusya'da yeni bir havanın estiği bilinmektedir. Ancak Dostoyevski'nin karakteri ayrı bir alemdedir. İçerdiği temalar Rus edebiyatına dışsal olarak görülse de Rus düşünsel yaşamına dışsal değildir, ancak çoğuna ters bir yanıttır. Dostoyevski'nin bu eserini Çernişevski'nin "Nasıl Yapmalı" adlı ütopik sosyalist eserine bir nevi cevap olarak yazdığı kabul edilir. Çernişevski'nin yine Petersburg'da geçen romanındaki iyimserliğin karşısında Yeraltı'nın karanlık gurultusunu seslendirir Dostoyevski.
Dostoyevski'nin Rus aydınına karşı seslendirdiği haklı sitem ve bunun getirisi olarak romana sinen kötümserce eleştirisi aslen yine Dostoyevski'nin "Rusluk" olarak tanımladığı Batı Hayranlığına karşıdır. Batılılaşma, modernizasyonun Rusya'da şehir olarak temsili olan Petersburg'un seçilmesi batılılaşma sorununu bir şekilde ele alan veya ona dokunan tüm romanların, hikâyelerin zorunluluğudur. Çernişevski'nin ""sı gibi Gogol'ün ünlü "Palto"'su da St. Petersburg'u mekan olarak alır, keza Dostoyevski'nin bir sonraki romanı olan ve belki de en ünlü romanı olan "Suç ve Ceza"nın da mekanı St. Petersburg'dur.
Romanın ilk bölümü bu romanın ardından zamanla "Yeraltı Adamı" olarak tanınan karakterin itirafları, serzenişleri, hakaretleri, hayıflanmaları kısaca iç dünyası üzerine bir monologdur. Çevresindeki insanlardan tiksinen, nefretle insanları anan, insanları belki de hiç sevmemiş gibi görünen kapalı bir karakterin fazlasıyla açık ifadeleridir. İkinci bölümde ise Yeraltı Adamı'nın yeraltından bir anlık çıkışı ve daha önceden arkadaşı olduğu anaşılan kişilerle bir hesap görmeye çabalamasını izleriz.
Dostoyevski Yeraltından Notlar ile yeni çağına girer. Bu romanını takip eden "Suç ve Ceza" ile büyük ün kazanır. Suç ve Ceza ile Yeraltından Notlar arasında sürekli bir bağlantı kurma çabası vardır, ancak Suç ve Ceza büyük bir ahlak öğretisidir aynı zamanda, Yeraltı ise bu minvalde sert bir eleştiri olabilir ancak. Yazarın tarihi kendisini bu ahlâk kavgasında bularak başlamıştır.
Zeki Demirkubuz, 2012'de Yeraltından Notlar'dan serbest bir uyarlama olarak "Yeraltı" filmini çekmiştir.
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Yeraltından Notlar ile ilgili sözler mevcuttur.
- Yeraltından Notlar 23 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça)
- Yeraltından Notlar 29 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yeraltindan Notlar Rusca Zapiski iz podpolya Zapiski iz podpolya Dostoyevski nin Camus dahil olmak uzere bircok Batili dusunuru varoluscu anlamda etkilemis bir klasik olarak kabul edilen kisa romanidir 1864 yilinda Sankt Peterburg da basilmistir Yeraltindan NotlarZapiski iz podpolya Zapiski iz podpolya1866 baskisinin kapak resmiYazarFyodor DostoyevskiUlkeRusyaDilRuscaTurUzun hikayeYayimOcak Nisan 1864Yayimci en Rusya OCLC31124008DDC891 73 3 20LCCPG3326 Z4 1993 Yeraltindan Notlar gercek dunyadan kendini soyutlamis veya buna zorunlu kalmis bir kisinin ic catismalarini ve hezeyanlarini ana eksen olarak belirler Yeralti Adami nin monologu ve unlu Ben hasta bir adamim ifadesi ile romana giren Dostoyevski bu romaniyla sonraki doneminin buyuk eserlerine bir giris yapar Yeraltindan Notlar modernite elestirileri icin erken sayilabilecek bir yilda 1864 te Rusya da koleligin feshedildigi 1861 den uc yil sonra basilir Koleligin kaldirilmasi ile Rusya da yeni bir havanin estigi bilinmektedir Ancak Dostoyevski nin karakteri ayri bir alemdedir Icerdigi temalar Rus edebiyatina dissal olarak gorulse de Rus dusunsel yasamina dissal degildir ancak coguna ters bir yanittir Dostoyevski nin bu eserini Cernisevski nin Nasil Yapmali adli utopik sosyalist eserine bir nevi cevap olarak yazdigi kabul edilir Cernisevski nin yine Petersburg da gecen romanindaki iyimserligin karsisinda Yeralti nin karanlik gurultusunu seslendirir Dostoyevski Dostoyevski nin Rus aydinina karsi seslendirdigi hakli sitem ve bunun getirisi olarak romana sinen kotumserce elestirisi aslen yine Dostoyevski nin Rusluk olarak tanimladigi Bati Hayranligina karsidir Batililasma modernizasyonun Rusya da sehir olarak temsili olan Petersburg un secilmesi batililasma sorununu bir sekilde ele alan veya ona dokunan tum romanlarin hikayelerin zorunlulugudur Cernisevski nin si gibi Gogol un unlu Palto su da St Petersburg u mekan olarak alir keza Dostoyevski nin bir sonraki romani olan ve belki de en unlu romani olan Suc ve Ceza nin da mekani St Petersburg dur Romanin ilk bolumu bu romanin ardindan zamanla Yeralti Adami olarak taninan karakterin itiraflari serzenisleri hakaretleri hayiflanmalari kisaca ic dunyasi uzerine bir monologdur Cevresindeki insanlardan tiksinen nefretle insanlari anan insanlari belki de hic sevmemis gibi gorunen kapali bir karakterin fazlasiyla acik ifadeleridir Ikinci bolumde ise Yeralti Adami nin yeraltindan bir anlik cikisi ve daha onceden arkadasi oldugu anasilan kisilerle bir hesap gormeye cabalamasini izleriz Dostoyevski Yeraltindan Notlar ile yeni cagina girer Bu romanini takip eden Suc ve Ceza ile buyuk un kazanir Suc ve Ceza ile Yeraltindan Notlar arasinda surekli bir baglanti kurma cabasi vardir ancak Suc ve Ceza buyuk bir ahlak ogretisidir ayni zamanda Yeralti ise bu minvalde sert bir elestiri olabilir ancak Yazarin tarihi kendisini bu ahlak kavgasinda bularak baslamistir Zeki Demirkubuz 2012 de Yeraltindan Notlar dan serbest bir uyarlama olarak Yeralti filmini cekmistir Dis baglantilarVikisoz de Yeraltindan Notlar ile ilgili sozler mevcuttur Yeraltindan Notlar 23 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Yeraltindan Notlar 29 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce