Fyodor Mihayloviç Dostoyevski (Rusça: Фёдор Миха́йлович Достое́вский,
Fyodor Mihayloviç Dostoyevski | |
---|---|
Vasiliy Perov tarafından 1872'de çizilen portresi | |
Kendi dilinde adı | Фёдор Михайлович Достоевский |
Doğum | 11 Kasım 1821 Moskova, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 9 Şubat 1881 (59 yaşında) Sankt-Peterburg, Rus İmparatorluğu |
Defin yeri | Tihvin Mezarlığı, Sankt-Peterburg |
Meslek | Yazar Askeri mühendis |
Milliyet | Rus |
Dönem | 1846–1881 |
Tür | Roman, öykü |
Edebî akım | Gerçekçilik |
Etkiledikleri
| |
İmza | |
Resmî site | |
fedordostoevsky.ru |
Çocukluğunu sarhoş bir baba ve hasta bir anne arasında geçiren Dostoyevski, annesinin ölümünden sonra Sankt-Peterburg'daki Mühendis Okulu'na girdi. Babasının ölüm haberini de burada aldı. Okulu başarıyla bitirdikten sonra istihkâm bölüğüne girdi. Bir yıl sonra istifa ederek buradan ayrıldı. Ordudan ayrıldıktan sonra edebiyata yönelen Dostoyevski, ilk kitabı İnsancıklar'ı 1846 yılında yayımladı. Bu eserinin ardından yazdığı kitaplarla beklediği başarıya ulaşamayan Dostoyevski'nin umudu kırıldı ve politikayla ilgilenmeye başladı.
1849 yılında devlet aleyhindeki bir komploya karıştığı iddiası ile tutuklandı. 4 ay hapishanede kalan Dostoyevski, kurşuna dizilmek üzereyken diğer sekiz tutuklu arkadaşı ile affedildi. Cezası dört yıl kürek, dört yıl da adî hapse dönüştürüldü. Cezasını çekmesi için Sibirya'da bulunan Omsk Cezaevi'ne gönderildi. Burada geçirdiği dört yılın ardından er rütbesi ile hizmete verildi. Subaylığa kadar yükseldi. 1857 yılında Mariya Dmitriyevna İsayeva ile evlendi. Beş yıl boyunca görev yapan Dostoyevski, 1859 yılında özgür bırakıldı ve Sankt-Peterburg'a yerleşti.
Sankt-Peterburg'a döndükten sonra Ezilenler (1861) ve Ölüler Evinden Anılar (1862) adlı eserlerini yazdı. Kardeşiyle birlikte iki dergi çıkardı. 1862'de, arzuladığı Avrupa seyahatini gerçekleştirdi. Sara nöbetleri ve kumar bağımlılığı yüzünden maddi açıdan darlığa düştü. Bu dönemde Yeraltından Notlar (1864), Suç ve Ceza (1866), Kumarbaz (1866), Budala (1868), Ebedi Koca (1870) ve Ecinniler (1872) gibi eserleri yazdı. Eşinin ölümünden sonra sekreteriyle evlendi. Yeniden borçlandı ve kumarhanelerde gezmeye başladı. Kızının ölümünün ardından büyük bir sarsıntı geçirdi. Delikanlı (1875), Bir Yazarın Günlüğü (1876) ve Karamazov Kardeşler (1879) adlı eserlerinde yazarlık hayatı boyunca konu edindiği temaları yeniden ele aldı. Karamazov Kardeşler adlı yapıtını üç yılda bitiren Dostoyevski, bir ciğer kanamasıyla yatağa düştü ve 28 Ocak 1881 tarihinde öldü. Dostoyevski için 31 Ocak 1881 tarihinde yapılan cenaze töreninde yaklaşık otuz bin kişi tabutunun arkasından yürüdü.Dünya edebiyatını en çok etkileyen ve en çok okunan yazarlardan biri olan Dostoyevski'nin eserleri birçok 20. yüzyıl düşünürünün fikirlerini derinden etkiledi.
Yaşamı
Çocukluğu ve gençliği
Dostoyevski, Mihail ve Mariya Dostoyevski'nin oğlu olarak 11 Kasım 1821 tarihinde Moskova'da doğdu. Altı çocuklu ailenin ikinci çocuğuydu. Babası Mihail, askeri cerrahlıktan emekli olduktan sonra Mariinskiy Hastanesi'nde yoksullara hizmet etmeye başladı. Hastane, Moskova'nın en kötü yerlerinden birinde bulunuyordu. Dostoyevski de bu hastanede doğdu. Mihail, alkole bağımlıydı ve evini sıkı disiplin ile yönetiyordu. Çok kolay sinirlenebiliyordu. Dostoyevski'nin annesi Mariya ise bir tüccar kızıydı.
Dostoyevski, çocukluğunu çoğu zaman sarhoş bir baba ve hasta bir anne arasında geçirdi. Babasının çalıştığı huzurevi hastanelerinde bulunan hastalar ile vakit geçirmeyi ve onların hikâyelerini dinlemeyi çok seven Dostoyevski, ilköğrenimini Moskova'da yaptı. Annesi tüberküloz hastalığı yüzünden öldüğü zaman, sert disipliniyle tanınan Sankt-Peterburg Mühendis Okulu'na gönderildi. Arkadaşlarının, sinirli ve aşırı duyarlı bir yapıya sahip olduğu için "Ateş Fedya" lakabını verdikleri Dostoyevski, Sankt-Peterburg'da zamanını kitap okuyarak, düşüncelere dalarak ya da kardeşi Mihail ile söyleşerek geçirdi. Babasının 1839'daki ani ölümünü burada öğrendi.
Eşinin ölümünden sonra kendisini içkiye daha çok veren babası Mihail bu olayın ardından sahibi olduğu toprağa çekilmişti. Mihail'in ölümünün sebebi tam olarak bilinmiyor. İddialardan biri, eşinin ölümünden sonra toprağına çekilen Mihail'in buradaki köylülere çok kötü davrandığı ve onun kötülüklerine katlanamayan köy halkının en sonunda onu öldürdüğüdür. Bir başka iddia da Mihail'in tamamen doğal sebeplerden öldüğüdür. Babasının ölümünü Sankt-Peterburg'da haber alan Dostoyevski, onun ölümünü istediği düşüncesi yüzünden depresyona girdi. Sara nöbetlerinin ilkini hayatının bu evresinde geçirmeye başladı. Sankt-Peterburg Mühendis Okulu'ndaki öğrenimini başarıyla bitirerek, asteğmen rütbesiyle Sankt-Peterburg'daki İstihkâm Müdürlüğü'nde göreve verildi. Ancak bu görevi bir yıl sürdürebildi. Askerlikten nefret eden Dostoyevski görevinden istifa ederek yazarlığa başladı.
İlk yazarlık dönemi
Ordudan ayrıldıktan sonra kurgusal roman yazmaya başladı. Dostoyevski'nin ilk kitabı olan İnsancıklar (Bednye Lyudi) ilk olarak 1846 yılında yayımlandı. Dostoyevski, toplumunu acımasız kurallarında yaşlı bir adamın öksüz bir kıza duyduğu sevdayı iç dünyasındaki derin çatışmalarla işledi. Halkın sıcak ilgisiyle karşılanan bu kitap, eleştirmenlerden de övgüler aldı. Ünlü eleştirmen Belinski, romanı okuduktan sonra Dostoyevski'ye gelecekte büyük bir yazar olacağına dair övgü dolu sözler söyledi. Şair , Dostoyevski hakkında "Yeni bir Gogol doğdu" diye konuştu. Yazarlıkta ün sağladıktan sonra 1846 yılında Gogol esintileri bulunan kitabı Öteki (Dvoynik) yayımlandı. Yazar bu romanda, kendini ortadan kaldırmaya çalışan benzeriyle sürekli çatışma hâlinde bulunan bir memurun hikâyesini anlattı. Bu romanda ele aldığı çift kişilik temasını daha sonra bazı romanlarında kullansa da roman, Belinsky dahil hiçbir eleştirmence beğenilmedi. Eleştirmenler romanı sıkıcı buldu ve alay etti.
1847 yılında ise Ev Sahibesi (Hozyayka) isimli romanı yayımlandı. Dostoyevski bu eseri ile de beklediği övgülerin aksine olumsuz eleştiriler aldı. Dostoyevski, ruhsal çöküntüye düştü ve üzüntüden hasta oldu. Ancak yazarlığı bırakmayan Dostoyevski, 1848 senesinde Beyaz Geceler (Belıye Noçi) ve Bir Yufka Yürekli (Slaboye Serdtse) adlı kitapları yayımlattı. Bir Yufka Yürekli, yazara itibarını yeniden kazandırsa da beklediği başarıyı elde edemeyen Dostoyevski'nin umudunu kırdı. Yazarlıkta umudunu kırılan Dostoyevski, politikayla ilgilenmeye başladı ve genç liberallerin (Tetrashevski) grubuna girdi.
Sibirya'ya sürgün
Dostoyevski, 23 Nisan 1849 tarihinde devlet aleyhindeki bir komploya karıştığı iddiasıyla sekiz arkadaşı ve ağabeyi ile birlikte tutuklandı. Ölüm cezasına çarptırılan Dostoyevski, sekiz ay hapishanede yattıktan sonra diğer dokuz komplocu ile idam edilecekleri yere götürüldü. Tam kurşuna dizilmek üzerelerken af kararı çıktı. İdam cezası, dört yıl kürek ve altı yıl adî hapis cezasına dönüştürüldü. Sibirya'daki Omsk Kalesi'ne sürüldü. Suç ve ceza kavramları ile en yoğun şekilde burada tanıştı. Kürek mahkûmu olduğu süre içinde, kolları damgalandı, kafası tıraş edildi ve taş kırdı. Sara nöbetleri yüzünden birçok kere hastaneye kaldırıldı. Burada geçirdiği yıllar İncil'i ve mahkûmlardaki gönül zenginliğini keşfetmesine olanak sağladı.
Sürgünde geçirdiği dört senenin ardından 1854 yılında kürek cezasından kurtularak er rütbesi ile kışla hizmetine verildi. Semipalatinsk'te zorunlu ikamete mahkûm edildi. Burada bulunan Alayın Yedinci Hat Taburunda beş yıl görev yaptı. Subaylığa kadar yükseldi. 1857 yılının Şubat ayında, veremli ve dul Mariya Dmitriyevna İsayeva ile, subay kocasının ölümünden sonra evlendi.
İkinci yazarlık dönemi
1859'da ordudan terhis edilerek Moskova dışında küçük bir yerde kalmaya zorlanan Dostoyevski, özgürlüğüne kavuştuktan sonra Sankt-Peterburg'a döndü. Kardeşi Mihail ve arkadaşı N.N. Strahov ile birlikte Vremya (Zaman) ve sonra da Epoha (Dönem) adlı dergileri hazırladı. Bu dergilerde Slavcı düşünceyi savunduğunu belirten yazılar yazdı. Ezilenler (Unijenniye i Oskorblyonniye) ve Ölüler Evinden Anılar (Zapiski iz Mertvogo Doma) ile kendinden söz ettirdi. 1863 yılında arzuladığı Avrupa seyahatini gerçekleştirdi. Sara nöbetleri ve kumar borçları yüzünden sıkıntıya düşen ve yayımcılardan yazmadığı romanların avanslarını alarak yaşayan Dostoyevski, Yeraltından Notlar adlı yapıtı 1864 yılında yayımlandı. Romanda bir zihnin derinliklerine indi.Suç ve Ceza (Prestuplenie i Nakazanie) ve Kumarbaz (İgrok) adlı yapıtları 1866 yılında yayımlandı. Dostoyevski, Suç ve Ceza'yı 1868 yılında Semipalatinsk'te bulunduğu zaman Roussky Slovo dergisi için uzun bir hikâye olarak tasarlamıştı. Bunun nedeni, Sibirya'dan ayrılana dek roman yazmama kararı almasıydı. Dostoyevski, kardeşi Mihail'e gönderdiği bir mektupta kitap hakkında
“ | Konusu gerçekten çok güzel. Kahramana gelince, bugüne kadar hiç denenmemiş bir kişi. Ama bugünün Rusyasına bakacak olursak, böyle bir kişi karşımıza sık sık çıkmaktadır. Bu sonuca halkın kafasını yeni fikirleri anlayarak vardım. Öyle hissediyorum ki, yeni fikirler ve görüşlerle döndüğüm zaman, romanımı genişletmekte başarılı olacağım. Kişi aceleye gelmemelidir dostum. Ve insan iyi olanın dışında hiçbir şey yapmamalıdır | „ |
diye yazdı.
Dostoyevski, bu eserinde bir Rus aydını olan Raskolnikov'un kendi doğrusu adına işlediği cinayetleri ve vicdanıyla hesaplaşmasını konu edindi. Yazar, küçük bir otel odasında ve kötü bir ekonomik durumla yazdığı Suç ve Ceza'yı 1866 yılında tamamlamıştı. Dostoyevski'nin yazdığı Budala (Idiot) eseri 1866,Ebedi Koca (Veçnıy Muj) 1870,Ecinniler (Besı) 1872 yılında yayımlandı. Bütün bu başyapıtlar birbirinin izledi. Karısı öldükten sonra sekreteri Anna Grigoriyevna Snitkina ile evlendi. Yeniden borçlanan ve kumaranelerde dolaşmaya başlayan Dostoyevski, bir kız çocuk sahibi oldu. Ancak kızı fazla yaşayamadı ve doğduktan kısa süre sonra öldü. Dostoyevski de bu yüzden büyük bir sarsıntı geçirdi. 1875'te Delikanlı (Podrostok), 1876'da Bir Yazarın Günlüğü (Dnevnik Pisatelya) ve 1879'da Karamazov Kardeşler (Bratya Karamazovi) adlı romanları yayımlandı. Hayatı boyunca eserlerinde işlediği temaları yeniden ele aldığı, insan duygularının derinliğine inen eserler yazan Dostoyevski, Karamazov Kardeşler'de Ivan ve Alyosha Karamazov adlı karakterler için filozof 'dan ilham aldı. Zosima ve Alyosha'nın öne çıkacağı Bir Büyük Günahkarın Yaşamı adlı eseri tamamlayamadı. 1881 yılının Ocak ayında bir ciğer kanaması geçirerek yatağa düştü ve 28 Ocak 1881 tarihinde öldü. Dostoyevski için 31 Ocak 1881 tarihinde yapılan cenaze töreninde yaklaşık otuz bin kişi tabutunun arkasında yürüdü.
Temalar
Fyodor Dostoyevski, beğeniyle karşılanan ilk romanı İnsancıklar'dan sonra yazdığı Öteki ve Ev Sahibesi ile olumsuz yorumlar aldı ve depresyona girdi. Ancak yazar, kendisini ruhsal çöküntüye götüren düşüncelerden uzaklaşmayı bildi. Dış dünyadan kopan zihninin parçalanışını kendi çözen yazarın eserlerindeki ruhbilimsel açıdan en zengin tema da çift kişilik temasıdır. Kendini ortadan kaldırmaya çalışan benzeriyle sürekli çatışma hali içerisinde bulunan bir memuru anlattığı Öteki adlı yapıtında daha sonra da işleyeceği bir tema olan çift kişilik temasını işlemişti.
Ellili yaşlarında içine bazen bir karamsarlık ve ağırlık çöken Dostoyevski, bu durumu ikinci eşi Anna Grigoriyevna Snitkina’ya "Sanki bir suç işlemişim gibi bir çeşit sebepsiz hüzün ve keder içindeyim" diye açıklamıştı. Ecinniler'de Stavrogin'i bir çocuğa tecavüz ettirmiş olması yüzünden de kendini hep suçlamıştı.
Dostoyevski kendi çocukluğunda, annesine acı çektirmesinden, sürekli sarhoş olmasından ve hizmetkârlara kötü davranmasından dolayı babasından nefret ediyordu. Eserlerinde kullandığı, kaderine boyun eğen ve uysal kadın örneğini kendi evinde; annesinde gördü. Kadının alttan alması, erkeği daha da kızdırmaktan başka bir işe yaramayacağını görmüştü. Çok duyarlı biri olan Dostoyevski, bu yüzden babasına kin besliyordu. Babasının ölümünü haber aldığında, "Babamın ölümünde benim hiçbir suçum yok, ama bu öldürmenin kefaretini ödemeye hazırım; çünkü içimden onu öldürmek geçiyordu" diyerek Karamazov Kardeşler adlı romanında yer alan Dimitri Karamazov'un tepkisinin benzerini gösterdi. Dostoyevski, babasının ölümünü istediğini düşünerek depresyona girdi. Bazı yazarlara göre de ilk sara nöbetlerine de bu düşünce sebep oldu. Sigmund Freud ve birçok psikanalizci, babaya duyulan bu nefrete ve bunu izleyen suçluluk düşüncesine dayanarak Dostoyevski'nin hastalığının sinirsel kökenli olduğunun ortaya çıkardı.
Andre Gide, Ezilenler adlı romanın, aşağılanışın insanı cehennemlik ettiği, alçakgönüllüğünse kutsallaştırdığı fikriyle dolu olduğunu söylemişti. George Steiner ise Charles Dickensvari bir havanın olduğunu söylediği Ezilenler'de bulunan temanın Ebedi Koca'da, Ecinniler'de ve Karamozov Kardeşler'de de yer aldığını söyledi. Nicholas Berdyaev, Dostoyevski'nin bütün yaratıcı gücünü insana ve insanın kaderi temasına adadığını, bunun da onu ölümsüz kılmaya yettiğini belirtti.
Devlet aleyhinde bir komploya katıldığı iddiası ile tutuklandıktan sonra sekiz ay hapishanede kalan Dostoyevski, suç ve ceza kavramlarıyla en yoğun şekilde burada karşılaştı. İdam edilmek üzereyken affedildi. Cezası dört yıl kürek ve altı yıl adî hapse dönüştürüldü. Dört yılın sonunda er rütbesi ile kışlaya verildi ve 1859 yılında terhis edildi. Suç ve Ceza adlı eserini 1858 yılında oluşturmaya başladı. Bu eserinde ahlak kavramını ve siyaseti harmanladı. Dostoyevski, bu romanda sadece Rus halkını değil, tüm insanlığı tehdit eden bir kısır döngüden kurtulmanın gerçekleşebileceğini vurguladı. Yazar, John Stuart Mill'in ekonomik refah için bireysel bencilleşmeyi öneren kuramını Semyon Zaharoviç Marmeladov'un ağzından eleştirdi.
Dostoyevski, düşünce ve sanat deneyimini sürekli olarak arttırdı. Tanrı'dan, ateizmden, kötülükten, özgürlükten söz eden roman karakterleri, gerçekte aynı bilincin farklı anları gibidir. Bu karakterler aracılığıyla Dostoyevski, cinleri ruhundan uzaklaştırır. Bakış açısı değişmekle beraber eserleri, gerçeğin hep aynı coşkulu ve acı veren arayışı içerisindedir.
Eserleri
Romanlar
- (1846) Bednye lyudi (Бедные люди); Türkçe yayım adı: İnsancıklar
- (1846) Dvoynik (Двойник. Петербургская поэма); Türkçe yayım adları: "İkiz," "Öteki"
- (1849) Netoçka Nezvanova (Неточка Незванова); Türkçe yayım adı: Netochka Nezvanova
- (1859) Selo Stepançikovo i ego obitateli (Село Степанчиково и его обитатели); Türkçe yayım adı: Stepançikovo Köyü
- (1861) Unijennye i oskorblennye (Униженные и оскорбленные); Türkçe yayım adı: Ezilmiş ve Aşağılanmışlar
- (1862) Zapiski iz mertvogo doma (Записки из мертвого дома); Türkçe yayım adı: Ölüler Evinden Anılar
- (1864) Zapiski iz podpolya (Записки из подполья); Türkçe yayım adı: Yeraltından Notlar
- (1866) Prestuplenie i nakazanie (Преступление и наказание); Türkçe yayım adı: Suç ve Ceza
- (1867) Igrok (Игрок); Türkçe yayım adı: Kumarbaz
- (1869) Idiot (Идиот); Türkçe yayım adı: Budala
- (1872) Besy (Бесы); Türkçe yayım adı: Ecinniler
- (1875) Podrostok (Подросток); Türkçe yayım adı: Delikanlı
- (1881) Brat'ya Karamazovy (Братья Карамазовы); Türkçe yayım adı: Karamazov Kardeşler
Kısa Öyküler
- (1847) Roman v devyati pis'mah (Роман в девяти письмах); Türkçe yayım adı: "Dokuz Mektupluk Roman"
- (1847) "Gospodin Prokharçin" (Господин Прохарчин); Türkçe yayım adı: "Bay Proharçin"
- (1847) "Hozyayka" (Хозяйка); Türkçe yayım adı: "Ev Sahibesi"
- (1848) "Polzunkov" (Ползунков); Türkçe yayım adı: "Polzunkov"
- (1848) "Slaboe serdtse" (Слабое сердце); Türkçe yayım adı: "Bir Yufka Yürekli"
- (1848) "Çujaya jena i muj pod krovat'yu" (Чужая жена и муж под кроватью); Türkçe yayım adı: "The Jealous Husband" Kıskanç Koca
- (1848) "Çestnıy vor" (Честный вор); Türkçe yayım adı: "Namuslu Bir Hırsız"
- (1848) "Elka i svad'ba" (Елка и свадьба); Türkçe yayım adı: "" Bir Noel Ağacı Ve Düğün
- (1848) Belye noçi (Белые ночи); Türkçe yayım adı: Beyaz Geceler
- (1857) "Malen'kiy geroy" (Маленький герой); Türkçe yayım adı: "Küçük Kahraman"
- (1859) "Dyadyuşkin son" (Дядюшкин сон); Türkçe yayım adı: "Amcanın Rüyası"
- (1862) "Skvernıy anekdot" (Скверный анекдот); Türkçe yayım adı: "Tatsız Bir Olay"
- (1865) "Krokodil" (Крокодил); Türkçe yayım adı: "Timsah"
- (1870) "Veçnıy muj" (Вечный муж); Türkçe yayım adı: "Ebedi Koca"
- (1873) "Bobok" (Бобок); Türkçe yayım adı: "Bobok"
- (1876) "Krotkaya" (Кроткая); Türkçe yayım adı: "Uysal Bir Ruh"
- (1876) "Mujnik Marey" (Мужик Марей); Türkçe yayım adı:Köylü Marey
- (1876) "Mal'çik u Hrista na elke" (Мальчик у Христа на елке); Türkçe yayım adı: Mesih'in Noel ağacı Boy de
- (1877) "Son smeşnogo çeloveka" (Сон смешного человека); Türkçe yayım adı: Gülünç Bir Adamın Düşü"
Kurgusal olmayan eserler
- Yaz İzlenimleri Üzerine Kış Notları (Zimniye zametki o letnih vpeçatleniyah - Зимние заметки о летних впечатлениях) (1863)
- Bir Yazarın Günlüğü (Dnevnik pisatelya - Дневник писателя) (1873–1881)
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h Büyük Larousse Ansiklopedisi 7.Cilt 3333.sayfa
- ^ a b c d Genel Kültür Ansiklopedisi 98.sayfa
- ^ a b c "Dostoyevski gerçeği yakalamak". Hürriyet. 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ a b c d . İletişim Yayınları. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ Dostoevski'nin En İyi Kısa Öyküleri: David Magarshack tarafından çevrildi. New York: The Modern Library, Random House; 1971.
- ^ . Biyografi.info sitesi. 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ "Poor Folk". online-literature.com sitesi. 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ . ebooks.adelaide.edu.au sitesi. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ a b c d e Dictionnaire Larousse Ansiklopedisi 2.Cilt 694.sayfa
- ^ "Fyodor Mikhailoviç Dostoyevski (1821 - 1881)". Biyografi bankası. 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ a b c d e f Büyük Larousse Ansiklopedisi 7.Cilt 3334.sayfa
- ^ "Crime and Punishment". books.google.com.tr sitesi. 24 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ "The Gambler". britannica.com sitesi. 24 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ . middlebury.edu sitesi. 17 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ . netkitap.com sitesi. 20 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ . ebooks.adelaide.edu.au sitesi. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ "A Writer's Diary". books.google.com.tr sitesi. Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ "The Brothers Karamazov". books.google.com.t sitesi. Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ Zouboff, Peter, Solovyov on Godmanhood: Solovyov’s Lectures on Godmanhood Harmon Printing House: Poughkeepsie, New York, 1944. Lindisfarne Baskısı: Hudson, New York 1990.
- ^ . netkitap.com sitesi. 20 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
- ^ "Suç ve Ceza, Fyodor Mihailoviç Dostoyevski". 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
Ayrıca bakınız
hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Commons'ta dosyalar | |
Vikisöz'de alıntılar |
- Rus edebiyatı
- Tikhvin Mezarlığı (Dostoyevski'nin de gömülü olduğu Sankt-Peterburg'daki mezarlık)
- Lev Tolstoy
Dış bağlantılar
- FyodorDostoevsky.com 5 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Dostoyevski hayran sitesi
- Fyodor Dostoyevski'nin biyografisi ve eserleri 27 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Penn Librarys Dijital Kütüphane Projesi'nde seçilen Dostoyevski eserleri 11 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Dostoyevski'nin eserlerinin bazıları Rusça olan tam metinleri 9 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Dostoyevski'nin eserlerinin bazıları Rusça olan tam metinlerinin yer aldığı diğer site 7 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Fyodor Dostoyevsky 12 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Biyografisi, yorumlar ve diğer kaynaklar
- Dostoyevski Araştırma İstasyonu 25 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ALEXANDER II AND HIS TIMES: Alexander II, Tolstoy ve Dostoyevski dönemindeki Rusya'nın öyküsel tarihi12 Ocak 2006 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- Dostoevsky, Joseph Frank. Princeton University Press, Princeton, 1979-2003 (5 bölüm).
- Internet Book List'de yer alan Fyodor Dostoevsky
- Medya galerisi ve etkileşimli zaman çizelgesi 23 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fyodor Mihaylovic Dostoyevski Rusca Fyodor Miha jlovich Dostoe vskij 11 Kasim 1821 Moskova 9 Subat 1881 Sankt Peterburg Rus roman yazaridir Fyodor Mihaylovic DostoyevskiVasiliy Perov tarafindan 1872 de cizilen portresiKendi dilinde adiFyodor Mihajlovich DostoevskijDogum11 Kasim 1821 1821 11 11 Moskova Rus ImparatorluguOlum9 Subat 1881 59 yasinda Sankt Peterburg Rus ImparatorluguDefin yeriTihvin Mezarligi Sankt PeterburgMeslekYazar Askeri muhendisMilliyetRusDonem1846 1881TurRoman oykuEdebi akimGercekcilikEtkiledikleri Knut Hamsun Richard Brautigan Charles Bukowski Albert Camus Witold Gombrowicz Franz Kafka Jack Kerouac Czeslaw Milosz Yukio Misima Alberto Moravia Iris Murdoch Friedrich Nietzsche Marcel Proust Ayn Rand Jean Paul Sartre Aleksandr Solzhenitsyn Wislawa Szymborska Irvine Welsh Sigmund Freud Ludwig Wittgenstein Cormac McCarthy Orhan Pamuk Nuri Bilge Ceylan Zeki Demirkubuz Oguz Atay Erlend LoeEtkilendikleri Miguel de Cervantes Charles Dickens Edgar Allan Poe Friedrich Schiller Balzac Gogol Victor Hugo E T A Hoffmann Mihail Lermontov Puskin Mihail Bakunin Vissarion Belinsky Cernisevski Hegel Aleksandr Herzen Adam Mickiewicz Sergey Necayev ImzaResmi sitefedordostoevsky ru Cocuklugunu sarhos bir baba ve hasta bir anne arasinda geciren Dostoyevski annesinin olumunden sonra Sankt Peterburg daki Muhendis Okulu na girdi Babasinin olum haberini de burada aldi Okulu basariyla bitirdikten sonra istihkam bolugune girdi Bir yil sonra istifa ederek buradan ayrildi Ordudan ayrildiktan sonra edebiyata yonelen Dostoyevski ilk kitabi Insanciklar i 1846 yilinda yayimladi Bu eserinin ardindan yazdigi kitaplarla bekledigi basariya ulasamayan Dostoyevski nin umudu kirildi ve politikayla ilgilenmeye basladi 1849 yilinda devlet aleyhindeki bir komploya karistigi iddiasi ile tutuklandi 4 ay hapishanede kalan Dostoyevski kursuna dizilmek uzereyken diger sekiz tutuklu arkadasi ile affedildi Cezasi dort yil kurek dort yil da adi hapse donusturuldu Cezasini cekmesi icin Sibirya da bulunan Omsk Cezaevi ne gonderildi Burada gecirdigi dort yilin ardindan er rutbesi ile hizmete verildi Subayliga kadar yukseldi 1857 yilinda Mariya Dmitriyevna Isayeva ile evlendi Bes yil boyunca gorev yapan Dostoyevski 1859 yilinda ozgur birakildi ve Sankt Peterburg a yerlesti Sankt Peterburg a dondukten sonra Ezilenler 1861 ve Oluler Evinden Anilar 1862 adli eserlerini yazdi Kardesiyle birlikte iki dergi cikardi 1862 de arzuladigi Avrupa seyahatini gerceklestirdi Sara nobetleri ve kumar bagimliligi yuzunden maddi acidan darliga dustu Bu donemde Yeraltindan Notlar 1864 Suc ve Ceza 1866 Kumarbaz 1866 Budala 1868 Ebedi Koca 1870 ve Ecinniler 1872 gibi eserleri yazdi Esinin olumunden sonra sekreteriyle evlendi Yeniden borclandi ve kumarhanelerde gezmeye basladi Kizinin olumunun ardindan buyuk bir sarsinti gecirdi Delikanli 1875 Bir Yazarin Gunlugu 1876 ve Karamazov Kardesler 1879 adli eserlerinde yazarlik hayati boyunca konu edindigi temalari yeniden ele aldi Karamazov Kardesler adli yapitini uc yilda bitiren Dostoyevski bir ciger kanamasiyla yataga dustu ve 28 Ocak 1881 tarihinde oldu Dostoyevski icin 31 Ocak 1881 tarihinde yapilan cenaze toreninde yaklasik otuz bin kisi tabutunun arkasindan yurudu Dunya edebiyatini en cok etkileyen ve en cok okunan yazarlardan biri olan Dostoyevski nin eserleri bircok 20 yuzyil dusunurunun fikirlerini derinden etkiledi YasamiCocuklugu ve gencligi Dostoyevski nin dogum yeri olan Moskova daki Mariinskiy Hastanesi Dostoyevski Mihail ve Mariya Dostoyevski nin oglu olarak 11 Kasim 1821 tarihinde Moskova da dogdu Alti cocuklu ailenin ikinci cocuguydu Babasi Mihail askeri cerrahliktan emekli olduktan sonra Mariinskiy Hastanesi nde yoksullara hizmet etmeye basladi Hastane Moskova nin en kotu yerlerinden birinde bulunuyordu Dostoyevski de bu hastanede dogdu Mihail alkole bagimliydi ve evini siki disiplin ile yonetiyordu Cok kolay sinirlenebiliyordu Dostoyevski nin annesi Mariya ise bir tuccar kiziydi Dostoyevski cocuklugunu cogu zaman sarhos bir baba ve hasta bir anne arasinda gecirdi Babasinin calistigi huzurevi hastanelerinde bulunan hastalar ile vakit gecirmeyi ve onlarin hikayelerini dinlemeyi cok seven Dostoyevski ilkogrenimini Moskova da yapti Annesi tuberkuloz hastaligi yuzunden oldugu zaman sert disipliniyle taninan Sankt Peterburg Muhendis Okulu na gonderildi Arkadaslarinin sinirli ve asiri duyarli bir yapiya sahip oldugu icin Ates Fedya lakabini verdikleri Dostoyevski Sankt Peterburg da zamanini kitap okuyarak dusuncelere dalarak ya da kardesi Mihail ile soyleserek gecirdi Babasinin 1839 daki ani olumunu burada ogrendi Esinin olumunden sonra kendisini ickiye daha cok veren babasi Mihail bu olayin ardindan sahibi oldugu topraga cekilmisti Mihail in olumunun sebebi tam olarak bilinmiyor Iddialardan biri esinin olumunden sonra topragina cekilen Mihail in buradaki koylulere cok kotu davrandigi ve onun kotuluklerine katlanamayan koy halkinin en sonunda onu oldurdugudur Bir baska iddia da Mihail in tamamen dogal sebeplerden oldugudur Babasinin olumunu Sankt Peterburg da haber alan Dostoyevski onun olumunu istedigi dusuncesi yuzunden depresyona girdi Sara nobetlerinin ilkini hayatinin bu evresinde gecirmeye basladi Sankt Peterburg Muhendis Okulu ndaki ogrenimini basariyla bitirerek astegmen rutbesiyle Sankt Peterburg daki Istihkam Mudurlugu nde goreve verildi Ancak bu gorevi bir yil surdurebildi Askerlikten nefret eden Dostoyevski gorevinden istifa ederek yazarliga basladi Ilk yazarlik donemi Ordudan ayrildiktan sonra kurgusal roman yazmaya basladi Dostoyevski nin ilk kitabi olan Insanciklar Bednye Lyudi ilk olarak 1846 yilinda yayimlandi Dostoyevski toplumunu acimasiz kurallarinda yasli bir adamin oksuz bir kiza duydugu sevdayi ic dunyasindaki derin catismalarla isledi Halkin sicak ilgisiyle karsilanan bu kitap elestirmenlerden de ovguler aldi Unlu elestirmen Belinski romani okuduktan sonra Dostoyevski ye gelecekte buyuk bir yazar olacagina dair ovgu dolu sozler soyledi Sair Dostoyevski hakkinda Yeni bir Gogol dogdu diye konustu Yazarlikta un sagladiktan sonra 1846 yilinda Gogol esintileri bulunan kitabi Oteki Dvoynik yayimlandi Yazar bu romanda kendini ortadan kaldirmaya calisan benzeriyle surekli catisma halinde bulunan bir memurun hikayesini anlatti Bu romanda ele aldigi cift kisilik temasini daha sonra bazi romanlarinda kullansa da roman Belinsky dahil hicbir elestirmence begenilmedi Elestirmenler romani sikici buldu ve alay etti 1847 yilinda ise Ev Sahibesi Hozyayka isimli romani yayimlandi Dostoyevski bu eseri ile de bekledigi ovgulerin aksine olumsuz elestiriler aldi Dostoyevski ruhsal cokuntuye dustu ve uzuntuden hasta oldu Ancak yazarligi birakmayan Dostoyevski 1848 senesinde Beyaz Geceler Beliye Noci ve Bir Yufka Yurekli Slaboye Serdtse adli kitaplari yayimlatti Bir Yufka Yurekli yazara itibarini yeniden kazandirsa da bekledigi basariyi elde edemeyen Dostoyevski nin umudunu kirdi Yazarlikta umudunu kirilan Dostoyevski politikayla ilgilenmeye basladi ve genc liberallerin Tetrashevski grubuna girdi 1863 yilinda DostoyevskiSibirya ya surgun Dostoyevski 23 Nisan 1849 tarihinde devlet aleyhindeki bir komploya karistigi iddiasiyla sekiz arkadasi ve agabeyi ile birlikte tutuklandi Olum cezasina carptirilan Dostoyevski sekiz ay hapishanede yattiktan sonra diger dokuz komplocu ile idam edilecekleri yere goturuldu Tam kursuna dizilmek uzerelerken af karari cikti Idam cezasi dort yil kurek ve alti yil adi hapis cezasina donusturuldu Sibirya daki Omsk Kalesi ne suruldu Suc ve ceza kavramlari ile en yogun sekilde burada tanisti Kurek mahkumu oldugu sure icinde kollari damgalandi kafasi tiras edildi ve tas kirdi Sara nobetleri yuzunden bircok kere hastaneye kaldirildi Burada gecirdigi yillar Incil i ve mahkumlardaki gonul zenginligini kesfetmesine olanak sagladi Surgunde gecirdigi dort senenin ardindan 1854 yilinda kurek cezasindan kurtularak er rutbesi ile kisla hizmetine verildi Semipalatinsk te zorunlu ikamete mahkum edildi Burada bulunan Alayin Yedinci Hat Taburunda bes yil gorev yapti Subayliga kadar yukseldi 1857 yilinin Subat ayinda veremli ve dul Mariya Dmitriyevna Isayeva ile subay kocasinin olumunden sonra evlendi Ikinci yazarlik donemi 1859 da ordudan terhis edilerek Moskova disinda kucuk bir yerde kalmaya zorlanan Dostoyevski ozgurlugune kavustuktan sonra Sankt Peterburg a dondu Kardesi Mihail ve arkadasi N N Strahov ile birlikte Vremya Zaman ve sonra da Epoha Donem adli dergileri hazirladi Bu dergilerde Slavci dusunceyi savundugunu belirten yazilar yazdi Ezilenler Unijenniye i Oskorblyonniye ve Oluler Evinden Anilar Zapiski iz Mertvogo Doma ile kendinden soz ettirdi 1863 yilinda arzuladigi Avrupa seyahatini gerceklestirdi Sara nobetleri ve kumar borclari yuzunden sikintiya dusen ve yayimcilardan yazmadigi romanlarin avanslarini alarak yasayan Dostoyevski Yeraltindan Notlar adli yapiti 1864 yilinda yayimlandi Romanda bir zihnin derinliklerine indi Suc ve Ceza Prestuplenie i Nakazanie ve Kumarbaz Igrok adli yapitlari 1866 yilinda yayimlandi Dostoyevski Suc ve Ceza yi 1868 yilinda Semipalatinsk te bulundugu zaman Roussky Slovo dergisi icin uzun bir hikaye olarak tasarlamisti Bunun nedeni Sibirya dan ayrilana dek roman yazmama karari almasiydi Dostoyevski kardesi Mihail e gonderdigi bir mektupta kitap hakkinda Konusu gercekten cok guzel Kahramana gelince bugune kadar hic denenmemis bir kisi Ama bugunun Rusyasina bakacak olursak boyle bir kisi karsimiza sik sik cikmaktadir Bu sonuca halkin kafasini yeni fikirleri anlayarak vardim Oyle hissediyorum ki yeni fikirler ve goruslerle dondugum zaman romanimi genisletmekte basarili olacagim Kisi aceleye gelmemelidir dostum Ve insan iyi olanin disinda hicbir sey yapmamalidir diye yazdi Dostoyevski nin ikinci esi Anna Dostoyevski bu eserinde bir Rus aydini olan Raskolnikov un kendi dogrusu adina isledigi cinayetleri ve vicdaniyla hesaplasmasini konu edindi Yazar kucuk bir otel odasinda ve kotu bir ekonomik durumla yazdigi Suc ve Ceza yi 1866 yilinda tamamlamisti Dostoyevski nin yazdigi Budala Idiot eseri 1866 Ebedi Koca Vecniy Muj 1870 Ecinniler Besi 1872 yilinda yayimlandi Butun bu basyapitlar birbirinin izledi Karisi oldukten sonra sekreteri Anna Grigoriyevna Snitkina ile evlendi Yeniden borclanan ve kumaranelerde dolasmaya baslayan Dostoyevski bir kiz cocuk sahibi oldu Ancak kizi fazla yasayamadi ve dogduktan kisa sure sonra oldu Dostoyevski de bu yuzden buyuk bir sarsinti gecirdi 1875 te Delikanli Podrostok 1876 da Bir Yazarin Gunlugu Dnevnik Pisatelya ve 1879 da Karamazov Kardesler Bratya Karamazovi adli romanlari yayimlandi Hayati boyunca eserlerinde isledigi temalari yeniden ele aldigi insan duygularinin derinligine inen eserler yazan Dostoyevski Karamazov Kardesler de Ivan ve Alyosha Karamazov adli karakterler icin filozof dan ilham aldi Zosima ve Alyosha nin one cikacagi Bir Buyuk Gunahkarin Yasami adli eseri tamamlayamadi 1881 yilinin Ocak ayinda bir ciger kanamasi gecirerek yataga dustu ve 28 Ocak 1881 tarihinde oldu Dostoyevski icin 31 Ocak 1881 tarihinde yapilan cenaze toreninde yaklasik otuz bin kisi tabutunun arkasinda yurudu TemalarFyodor Dostoyevski begeniyle karsilanan ilk romani Insanciklar dan sonra yazdigi Oteki ve Ev Sahibesi ile olumsuz yorumlar aldi ve depresyona girdi Ancak yazar kendisini ruhsal cokuntuye goturen dusuncelerden uzaklasmayi bildi Dis dunyadan kopan zihninin parcalanisini kendi cozen yazarin eserlerindeki ruhbilimsel acidan en zengin tema da cift kisilik temasidir Kendini ortadan kaldirmaya calisan benzeriyle surekli catisma hali icerisinde bulunan bir memuru anlattigi Oteki adli yapitinda daha sonra da isleyecegi bir tema olan cift kisilik temasini islemisti Ellili yaslarinda icine bazen bir karamsarlik ve agirlik coken Dostoyevski bu durumu ikinci esi Anna Grigoriyevna Snitkina ya Sanki bir suc islemisim gibi bir cesit sebepsiz huzun ve keder icindeyim diye aciklamisti Ecinniler de Stavrogin i bir cocuga tecavuz ettirmis olmasi yuzunden de kendini hep suclamisti Dostoyevski kendi cocuklugunda annesine aci cektirmesinden surekli sarhos olmasindan ve hizmetkarlara kotu davranmasindan dolayi babasindan nefret ediyordu Eserlerinde kullandigi kaderine boyun egen ve uysal kadin ornegini kendi evinde annesinde gordu Kadinin alttan almasi erkegi daha da kizdirmaktan baska bir ise yaramayacagini gormustu Cok duyarli biri olan Dostoyevski bu yuzden babasina kin besliyordu Babasinin olumunu haber aldiginda Babamin olumunde benim hicbir sucum yok ama bu oldurmenin kefaretini odemeye hazirim cunku icimden onu oldurmek geciyordu diyerek Karamazov Kardesler adli romaninda yer alan Dimitri Karamazov un tepkisinin benzerini gosterdi Dostoyevski babasinin olumunu istedigini dusunerek depresyona girdi Bazi yazarlara gore de ilk sara nobetlerine de bu dusunce sebep oldu Sigmund Freud ve bircok psikanalizci babaya duyulan bu nefrete ve bunu izleyen sucluluk dusuncesine dayanarak Dostoyevski nin hastaliginin sinirsel kokenli oldugunun ortaya cikardi Andre Gide Ezilenler adli romanin asagilanisin insani cehennemlik ettigi alcakgonullugunse kutsallastirdigi fikriyle dolu oldugunu soylemisti George Steiner ise Charles Dickensvari bir havanin oldugunu soyledigi Ezilenler de bulunan temanin Ebedi Koca da Ecinniler de ve Karamozov Kardesler de de yer aldigini soyledi Nicholas Berdyaev Dostoyevski nin butun yaratici gucunu insana ve insanin kaderi temasina adadigini bunun da onu olumsuz kilmaya yettigini belirtti Suc ve Ceza nin ilk baskisinin kapagi Devlet aleyhinde bir komploya katildigi iddiasi ile tutuklandiktan sonra sekiz ay hapishanede kalan Dostoyevski suc ve ceza kavramlariyla en yogun sekilde burada karsilasti Idam edilmek uzereyken affedildi Cezasi dort yil kurek ve alti yil adi hapse donusturuldu Dort yilin sonunda er rutbesi ile kislaya verildi ve 1859 yilinda terhis edildi Suc ve Ceza adli eserini 1858 yilinda olusturmaya basladi Bu eserinde ahlak kavramini ve siyaseti harmanladi Dostoyevski bu romanda sadece Rus halkini degil tum insanligi tehdit eden bir kisir donguden kurtulmanin gerceklesebilecegini vurguladi Yazar John Stuart Mill in ekonomik refah icin bireysel bencillesmeyi oneren kuramini Semyon Zaharovic Marmeladov un agzindan elestirdi Dostoyevski dusunce ve sanat deneyimini surekli olarak arttirdi Tanri dan ateizmden kotulukten ozgurlukten soz eden roman karakterleri gercekte ayni bilincin farkli anlari gibidir Bu karakterler araciligiyla Dostoyevski cinleri ruhundan uzaklastirir Bakis acisi degismekle beraber eserleri gercegin hep ayni coskulu ve aci veren arayisi icerisindedir EserleriRomanlar 1846 Bednye lyudi Bednye lyudi Turkce yayim adi Insanciklar 1846 Dvoynik Dvojnik Peterburgskaya poema Turkce yayim adlari Ikiz Oteki 1849 Netocka Nezvanova Netochka Nezvanova Turkce yayim adi Netochka Nezvanova 1859 Selo Stepancikovo i ego obitateli Selo Stepanchikovo i ego obitateli Turkce yayim adi Stepancikovo Koyu 1861 Unijennye i oskorblennye Unizhennye i oskorblennye Turkce yayim adi Ezilmis ve Asagilanmislar 1862 Zapiski iz mertvogo doma Zapiski iz mertvogo doma Turkce yayim adi Oluler Evinden Anilar 1864 Zapiski iz podpolya Zapiski iz podpolya Turkce yayim adi Yeraltindan Notlar 1866 Prestuplenie i nakazanie Prestuplenie i nakazanie Turkce yayim adi Suc ve Ceza 1867 Igrok Igrok Turkce yayim adi Kumarbaz 1869 Idiot Idiot Turkce yayim adi Budala 1872 Besy Besy Turkce yayim adi Ecinniler 1875 Podrostok Podrostok Turkce yayim adi Delikanli 1881 Brat ya Karamazovy Bratya Karamazovy Turkce yayim adi Karamazov KardeslerKisa Oykuler 1847 Roman v devyati pis mah Roman v devyati pismah Turkce yayim adi Dokuz Mektupluk Roman 1847 Gospodin Prokharcin Gospodin Proharchin Turkce yayim adi Bay Proharcin 1847 Hozyayka Hozyajka Turkce yayim adi Ev Sahibesi 1848 Polzunkov Polzunkov Turkce yayim adi Polzunkov 1848 Slaboe serdtse Slaboe serdce Turkce yayim adi Bir Yufka Yurekli 1848 Cujaya jena i muj pod krovat yu Chuzhaya zhena i muzh pod krovatyu Turkce yayim adi The Jealous Husband Kiskanc Koca 1848 Cestniy vor Chestnyj vor Turkce yayim adi Namuslu Bir Hirsiz 1848 Elka i svad ba Elka i svadba Turkce yayim adi Bir Noel Agaci Ve Dugun 1848 Belye noci Belye nochi Turkce yayim adi Beyaz Geceler 1857 Malen kiy geroy Malenkij geroj Turkce yayim adi Kucuk Kahraman 1859 Dyadyuskin son Dyadyushkin son Turkce yayim adi Amcanin Ruyasi 1862 Skverniy anekdot Skvernyj anekdot Turkce yayim adi Tatsiz Bir Olay 1865 Krokodil Krokodil Turkce yayim adi Timsah 1870 Vecniy muj Vechnyj muzh Turkce yayim adi Ebedi Koca 1873 Bobok Bobok Turkce yayim adi Bobok 1876 Krotkaya Krotkaya Turkce yayim adi Uysal Bir Ruh 1876 Mujnik Marey Muzhik Marej Turkce yayim adi Koylu Marey 1876 Mal cik u Hrista na elke Malchik u Hrista na elke Turkce yayim adi Mesih in Noel agaci Boy de 1877 Son smesnogo celoveka Son smeshnogo cheloveka Turkce yayim adi Gulunc Bir Adamin Dusu Kurgusal olmayan eserler Yaz Izlenimleri Uzerine Kis Notlari Zimniye zametki o letnih vpecatleniyah Zimnie zametki o letnih vpechatleniyah 1863 Bir Yazarin Gunlugu Dnevnik pisatelya Dnevnik pisatelya 1873 1881 Kaynakca a b c d e f g h Buyuk Larousse Ansiklopedisi 7 Cilt 3333 sayfa a b c d Genel Kultur Ansiklopedisi 98 sayfa a b c Dostoyevski gercegi yakalamak Hurriyet 8 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2009 a b c d Iletisim Yayinlari 19 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2009 Dostoevski nin En Iyi Kisa Oykuleri David Magarshack tarafindan cevrildi New York The Modern Library Random House 1971 Biyografi info sitesi 24 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2009 Poor Folk online literature com sitesi 15 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2009 ebooks adelaide edu au sitesi 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2009 a b c d e Dictionnaire Larousse Ansiklopedisi 2 Cilt 694 sayfa Fyodor Mikhailovic Dostoyevski 1821 1881 Biyografi bankasi 19 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2009 a b c d e f Buyuk Larousse Ansiklopedisi 7 Cilt 3334 sayfa Crime and Punishment books google com tr sitesi 24 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2009 The Gambler britannica com sitesi 24 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2009 middlebury edu sitesi 17 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2009 netkitap com sitesi 20 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2009 ebooks adelaide edu au sitesi 5 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2009 A Writer s Diary books google com tr sitesi Erisim tarihi 18 Mart 2009 The Brothers Karamazov books google com t sitesi Erisim tarihi 18 Mart 2009 Zouboff Peter Solovyov on Godmanhood Solovyov s Lectures on Godmanhood Harmon Printing House Poughkeepsie New York 1944 Lindisfarne Baskisi Hudson New York 1990 netkitap com sitesi 20 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2009 Suc ve Ceza Fyodor Mihailovic Dostoyevski 17 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2009 Ayrica bakinizVikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarRus edebiyati Tikhvin Mezarligi Dostoyevski nin de gomulu oldugu Sankt Peterburg daki mezarlik Lev TolstoyDis baglantilarFyodorDostoevsky com 5 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dostoyevski hayran sitesi Fyodor Dostoyevski nin biyografisi ve eserleri 27 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Penn Librarys Dijital Kutuphane Projesi nde secilen Dostoyevski eserleri 11 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dostoyevski nin eserlerinin bazilari Rusca olan tam metinleri 9 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dostoyevski nin eserlerinin bazilari Rusca olan tam metinlerinin yer aldigi diger site 7 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fyodor Dostoyevsky 12 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Biyografisi yorumlar ve diger kaynaklar Dostoyevski Arastirma Istasyonu 25 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ALEXANDER II AND HIS TIMES Alexander II Tolstoy ve Dostoyevski donemindeki Rusya nin oykusel tarihi12 Ocak 2006 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Dostoevsky Joseph Frank Princeton University Press Princeton 1979 2003 5 bolum Internet Book List de yer alan Fyodor Dostoevsky Medya galerisi ve etkilesimli zaman cizelgesi 23 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde