Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yerma Federico Garcia Lorca'nın 1934'te yazdığı üç perdelik bir oyundur. Bernarda Alba'nın Evi ve Kanlı Düğün ile birlikte Lorca'nın kendi ifadesiyle İspanyol köylerindeki kadınlar üstüne bir üçleme oluşturur. Yerma'nın teması da diğer iki oyunla benzer şekilde törelerle insan doğasının çelişkili ilişkisidir.
| Yerma L'Avare | |
|---|---|
 Federico Garcia Lorca'nın 1934'te yazdığı oyununun İngiltere'de basılmış tiyatro afişi | |
| Yazar | Federico Garcia Lorca |
| İlk gösterim | 1934 |
| Ülke | İspanya |
| Orijinal dil | İspanyolca |
| Tür | Trajik komedya |
| Zaman ve mekân | 1930'lar, Endülüs-İspanya |
Oyunun ilk sergilenmesi 29 Aralık 1934'te Madrid'de tarafından Teatro Español'da gerçekleştirildi. Oyun Almancada ilk kez 1944'te Zürih'te Schauspielhaus Zürich'te sergilendi. 1947'de Newyork'ta 'da sergilendiğinde sezonun en iyi oyunu olarak nitelendirildi Türkiye'de ise ilk kez 1965 yılında Devlet Tiyatrolarında Ergin Orbey tarafından sahneye kondu.
Konusu
Yerma, yoksul bir çobanın kızıdır ve sevmediği halde, Juan adında kendinden daha varlıklı bir köylü ile evlendirilmiştir. Juan'a sadık ve uysallıkla bağlıdır. Juan, sabahtan akşama kadar tarlada çalışan, kıskanç ve içine kapanık biridir. Evliliklerinin ardından 2 yıl geçmesine karşın çiftin çocukları olmaz. Yerma, aldığı katı aile terbiyesinin etkisinde bir kadındır ve tek isteği bir çocuk sahibi olabilmektir. Yerma'nin Juan'dan çocuk sahibi olabilmek için bütün çırpınmaları boşa çıkar. Bu arada Juan, karısına göz kulak olmaları için iki kız kardeşini de eve getirir. Yerma gençlik arkadaşı olan ve çobanlık yapan Victor'a da bir yakınlık duymaktadır, ancak hem kendi değerleri hem içinde olduğu toplumsal yaşam böyle bir ilişkiyi olnakasız kılmaktadır. Yermanın adakları, tılsımları, kocasını beslemeleri hiçbir işe yaramaz. Kendisini tamamen çorak bir toprak gibi hissederken, bir taraftan da köy kadınları arasında kendisiyle ilgili söylentiler çıkar. Başka birisiyle olması mümkün değildir, kocasıyla olduğu sürece de kuruyup gidecektir. Artık çocuğu gibi baktığı Juan'ı, yani "kendi çocuğunu öldürmek"ten başka bir yol bulamaz ve kocasını boğar.
Değerlendirmeler
Yerma, İspanyolcada çorak arazi, bozkır anlamına gelir. Ana kahramanın adı, seyircinin oyunun temasına yakınlaşmasını sağlamak için seçilmiş gibidir. Kısırlık ve çoraklık aynı zamanda yazarın ülkesi İspanya'ya yapılan bir gönderme sayılabilir. Bu oyunda da Lorca'nın diğer oyunlarındaki gibi töreler ile insanın doğası arasındaki çatışma anlatılır. Bu sefer bir kadının anne olmak istemesinin nasıl bir saplantılı tutkuya dönüştüğü ve çaresizlik içindeki bu arayışın nasıl ölümle sonuçlandığı üzerinden aynı konu işlenmiştir. Birey, kabullendiği ve içselleştirdiği tartışılmaz ahlak yasaları ile kendi bireysel özgürlüğü ve benliği ile büyük bir çatışma yalamaktadır. Ya bu yasalara karşı çıkarak ölümü seçecek ya da yasalara körü körüne itaat ederek kendi doğasını kendi eliyle öldürecektir. Bir ninni ile başlayan oyun bir başka ninni ile biter.
Sahnelenmeleri
- Paul Bowles 1955'te oyunu opera olarak besteledi.
- Heitor Villa-Lobos oyundan yola çıkarak bir başka opera besteledi, bu opera 1971'de sahnelendi.
- 1985 yılında Barna Kabay ve Imre Gyöngyössy tarafından bir Macar-Alman ortak yapımı film olarak çekildi.
- 2001'de Pilar Távora oyunu filme aldı.
- Oyunun bir başka uyarlaması Tarell Alvin McCraney tarafından In the Red and Brown Water adıyla 2007'de yazıldı.
- Türkiye'de 1965'te Engin Orbey, 1983'te Sönmez Atasoy, 2003'te Cengiz Korucu Konya Devlet Tiyatrosu'nda, 1972'de Perihan Tedü yönetiminde İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından sahnelendi.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yerma Federico Garcia Lorca nin 1934 te yazdigi uc perdelik bir oyundur Bernarda Alba nin Evi ve Kanli Dugun ile birlikte Lorca nin kendi ifadesiyle Ispanyol koylerindeki kadinlar ustune bir ucleme olusturur Yerma nin temasi da diger iki oyunla benzer sekilde torelerle insan dogasinin celiskili iliskisidir Yerma L AvareFederico Garcia Lorca nin 1934 te yazdigi oyununun Ingiltere de basilmis tiyatro afisiYazarFederico Garcia LorcaIlk gosterim1934UlkeIspanyaOrijinal dilIspanyolcaTurTrajik komedyaZaman ve mekan1930 lar Endulus IspanyaMargarita Xirgu ve Pilar Munoz oyunun bir sahnesinde Oyunun ilk sergilenmesi 29 Aralik 1934 te Madrid de tarafindan Teatro Espanol da gerceklestirildi Oyun Almancada ilk kez 1944 te Zurih te Schauspielhaus Zurich te sergilendi 1947 de Newyork ta da sergilendiginde sezonun en iyi oyunu olarak nitelendirildi Turkiye de ise ilk kez 1965 yilinda Devlet Tiyatrolarinda Ergin Orbey tarafindan sahneye kondu KonusuYerma yoksul bir cobanin kizidir ve sevmedigi halde Juan adinda kendinden daha varlikli bir koylu ile evlendirilmistir Juan a sadik ve uysallikla baglidir Juan sabahtan aksama kadar tarlada calisan kiskanc ve icine kapanik biridir Evliliklerinin ardindan 2 yil gecmesine karsin ciftin cocuklari olmaz Yerma aldigi kati aile terbiyesinin etkisinde bir kadindir ve tek istegi bir cocuk sahibi olabilmektir Yerma nin Juan dan cocuk sahibi olabilmek icin butun cirpinmalari bosa cikar Bu arada Juan karisina goz kulak olmalari icin iki kiz kardesini de eve getirir Yerma genclik arkadasi olan ve cobanlik yapan Victor a da bir yakinlik duymaktadir ancak hem kendi degerleri hem icinde oldugu toplumsal yasam boyle bir iliskiyi olnakasiz kilmaktadir Yermanin adaklari tilsimlari kocasini beslemeleri hicbir ise yaramaz Kendisini tamamen corak bir toprak gibi hissederken bir taraftan da koy kadinlari arasinda kendisiyle ilgili soylentiler cikar Baska birisiyle olmasi mumkun degildir kocasiyla oldugu surece de kuruyup gidecektir Artik cocugu gibi baktigi Juan i yani kendi cocugunu oldurmek ten baska bir yol bulamaz ve kocasini bogar DegerlendirmelerYerma Ispanyolcada corak arazi bozkir anlamina gelir Ana kahramanin adi seyircinin oyunun temasina yakinlasmasini saglamak icin secilmis gibidir Kisirlik ve coraklik ayni zamanda yazarin ulkesi Ispanya ya yapilan bir gonderme sayilabilir Bu oyunda da Lorca nin diger oyunlarindaki gibi toreler ile insanin dogasi arasindaki catisma anlatilir Bu sefer bir kadinin anne olmak istemesinin nasil bir saplantili tutkuya donustugu ve caresizlik icindeki bu arayisin nasil olumle sonuclandigi uzerinden ayni konu islenmistir Birey kabullendigi ve icsellestirdigi tartisilmaz ahlak yasalari ile kendi bireysel ozgurlugu ve benligi ile buyuk bir catisma yalamaktadir Ya bu yasalara karsi cikarak olumu sececek ya da yasalara koru korune itaat ederek kendi dogasini kendi eliyle oldurecektir Bir ninni ile baslayan oyun bir baska ninni ile biter SahnelenmeleriPaul Bowles 1955 te oyunu opera olarak besteledi Heitor Villa Lobos oyundan yola cikarak bir baska opera besteledi bu opera 1971 de sahnelendi 1985 yilinda Barna Kabay ve Imre Gyongyossy tarafindan bir Macar Alman ortak yapimi film olarak cekildi 2001 de Pilar Tavora oyunu filme aldi Oyunun bir baska uyarlamasi Tarell Alvin McCraney tarafindan In the Red and Brown Water adiyla 2007 de yazildi Turkiye de 1965 te Engin Orbey 1983 te Sonmez Atasoy 2003 te Cengiz Korucu Konya Devlet Tiyatrosu nda 1972 de Perihan Tedu yonetiminde Istanbul Sehir Tiyatrolari tarafindan sahnelendi Kaynakca a b c Lorca nin Olumsuz Tragedyasi Yerma 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cengiz Korucu Erisim 6 Mart 2013 a b Calislar Aziz 1994 Tiyatro Oyunlari Sozlugu Istanbul Mitos Boyut Yayinlari ss 314 315 ISBN 975 7468 93 2