Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yigal Amir (İbranice: יגאל עמיר; 23 Mayıs 1970), 5. İsrail başbakanı İzak Rabin'e suikastı ile bilinen Yahudi aşırı sağcı tetikçi.
Yigal Amir | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 23 Mayıs 1970 Hertsliya, İsrail |
| Milliyet | Yahudi |
| Vatandaşlık |  İsrail |
| Tanınma nedeni | İzak Rabin suikastini gerçekleştirdi |
| Din | Yahudilik (ultra-Ortodoks) |
| Evlilik | Larisa Trembovler |
| Çocuk(lar) | Yinon Amir |
Ultra-Ortodoks bir ailenin çocuğu olarak Hertsliya, İsrail'de doğdu. Babası Schlomo bir din adamı, annesi Geula anaokulu öğretmenidir. Annesi dindar olmasına rağmen laik İsraillilerle sıcak ilişkileri vardır. Yigal Amir ilkokuldan sonra dini eğitimle askeri eğitimin karma olarak verildiği bir okula kaydoldu. yüksek okulundan mezun olduktan sonra, askerliğini yaptı. Daha sonra 'nde hukuk okudu. Göçmen Yahudilere İbranice dersleri verdi.
Okul yıllarında ilgilendiği , 5 aylık bir birlikteliğin sonunda, Yigal'den ayrılıp onun en yakın arkadaşıyla evlendi. Bu olaydan sonra psikolojik sorunlar yaşadı. Hatta kardeşi Hagai'nin ifadesine göre: "Yigal öyle yıkılmıştı ki kendisini feda etmekten söz etmeye başlamıştı."
Suikastın gelişimi
4 Kasım 1995'te Tel Aviv'deki barış mitinginde İzak Rabin de vardı. Bu barış mitinginde Rabin yüz binlerce kişiyle birlikte hep bir ağızdan 'u (Barış Şarkısı) söylemişti. O sırada Amir 274 numaralı otobüsle Tel Aviv'e gelip park alanında bekledi. Miting sona erdikten sonra Rabin kürsüden inerek kendisini bekleyen zırhlı Cadillac marka arabasına yürüdü. Şimon Peres ile aynı anda yürümesine güvenlik sebebiyle izin verilmemişti. Çünkü miting sırasında Hamas'ın bombalı eylem yapacağı ihbarı alınmıştı. Peres arabaya bindikten sonra, Rabin miting alanını selamlayıp, teşekkürlerini sundu. Arabasına binmesine birkaç adım kala saat 21:40'ta 25 yaşındaki Yigal Amir silahını ateşledi. Silah 22 kalibrelikti, 3 el ateş etti. İlki dalağına, ikincisi ise göğsüne, ana atardamarlardan birine saplandı. Omuriliği ve cebindeki barış şarkısı yazılı kâğıt parçalanmıştı. Güvenlik güçleri hemen üzerine atlayarak Amir'i etkisiz hale getirdiler. Otoparkın karşısındaki alışveriş merkezinin duvarına yaslayıp çembere aldılar. Rabin 'ne kaldırıldı. Saat 23:14'te Rabin'in sağ kolu öldüğünü medyaya açıkladı. İsrailliler için bu ülke tarihinin ilk siyasi suikastıdır. Öldürülen kişiden daha çok bir Yahudi'nin bir başka Yahudi'yi öldürmesi yüzünden dikkat çekicidir.
Suikasttan sonra
6 Kasım 1995'te Tel Aviv bölge mahkemesine çıkmadan önce Amir suikastın nedenlerini ve duygularını anlattı. Neler hissettiği sorulduğunda: "Bu emri Tanrı'dan aldım, bir Arap teröristi vurmuş gibiyim" dedi. Mahkemeler boyunca beyaz, bisiklet yaka tişörtünün üzerine giydiği mavi süveter ve siyah kipasıyla Yahudi imajı çizmeye çalıştı. Aleyhindeki tanıkları sakız çiğneyerek dinledi. Rabin'i öldürmekten çekinip çekinmediği sorulduğunda ise: "Onu zeki bir insanın öldürmesini istiyordum, bir Arabın onu öldürmesinden korkuyordum. Tanrı'nın bunu bizlerden birinin yaptığını görmesini istedim" dedi.
Mahkeme sürerken polis soruşturmaya devam etti, Amir'in evinin yakınlarında toprağa gömülü bol miktarda patlayıcı bulundu ama olayla ilgisi olmadığına kanaat getirildi. Soruşturma sürdükçe hangi arkadaşlarının suikastten haberleri olduğu ortaya çıkarıldı. Ama arkadaşlarından biri Yigal'in söylediklerinin arkadaşları arasında ciddiye alınmadığını belirtti. Amir ifadelerinde ısrarla suikastı tek başına planladığı ve uyguladığını söylese de 5 arkadaşı ile 2 kardeşi tutuklandı. Suikast ile ilgileri olmadığı ortaya çıkınca salıverildiler. Hakkındaki dava yaklaşık 1 yıl sürdü. Hüküm okunmadan önce bir açıklama yapması istendi. Bu açıklama şöyleydi:
"Yaptığım şey kendim için değildir. Tam aksine kendime ve aileme zorluk verdim. Bunu nefret, kıskançlık, öfke ya da intikam adına yapmadım. Bunu sadece liderleri tarafından yanlış yönlendirilen İsrail halkının iyiliği için yaptım. Rabin'i İsrail topraklarını Araplara veren ilk lider olduğu için; Tanrı, Tevrat, İsrail halkı için öldürdüm. Benim doğama, yetiştirme tarzıma aykırı olduğu halde Rabin'i vurdum. Ülkem uğruna hapse girdiğim için kendimi iyi hissediyorum." Bu Amir'in kamu önünde yaptığı son siyasi açıklamaydı. Mahkeme başkanı Edmond Levy Rabin'i öldürmenin Amir'in alnında uzun bir süre leke olarak kalacağını söyledi ve ömür boyu hapse mahkûm etti. Kararı dinlerken Amir esniyordu.
Bu suikast ile barış süreci ortadan kalkıp yerini Oslo Barışı'ndan El Aksa intifadası'na ve günümüze değin süren savaş ortamına bıraktı. İfadelerinde Rabin'i Oslo Barışı'nın imza töreninden sonra hedef aldığını söyledi. Kişisel olarak Rabin'e değil, İsrail Başbakanlığı'nı hedef aldığını belirtti. Suikastten sonra Amir'in psikolojik durumunu inceleyen İsrail Devleti doktoru ; onun duygularını anlatmakta zorluk yaşayan, mahkeme sırasındaki tavırları, donuk bakışları ve gülüşleri nedeniyle narsisizm belirtisi gösteren biri olduğunu belirtti.
Mahkemenin kararından sonra Rabin suikastını Amir'in yapamayacağına inanan, büyük bir komplonun parçası olduğunu öne süren savcı bu iddialarını mahkemeye taşıdı. Soruşturma komisyonu 72 tanık, 6390 sayfalık tutanak ve birçok sorgulamadan sonra iddiaların temelsiz olduğu sonucuna vardı. Suikastte kastı değil, ihmali bulunduğuna kanaat getirildi.
Hapishane dönemi
Üst düzey güvenlik önlemleri altında bulunan Necef Çölündeki 'nde mahkûm olan Amir, 2003 yılında 'ne gönderildi. Diğer mahkûmlarla görüşmesi kendi güvenliği için yasaklandı. Tevrat okuyabiliyor, televizyon izleyebiliyor, bilgisayar kullanabiliyor ve her gün bir gazete okumasına izin veriliyor. Evlenmesi ve eşiyle başbaşa kalmasına izin verilen Amir'e bazı dini gruplar kampanyalar açtılar. Adayların 18-23 yaş arasında olması ve ideolojik yeterlilik istediklerini belirttiler. Fakat Yigal Amir 2004 yılında vekaletle 40 yaşındaki ile evlendi. Amir'in ailesi, iki haham tarafından yönetilen törene katılamayan Amir'i vekalet gönderdiği babası temsil etti. SSCB kökenli Yahudi Trimboler, Kudüs Üniversitesi'nde felsefe doktorudur ve önceki evliliğinden 4 çocuğu var.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ^ BBC 10 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . On This Day
- ^ "This Week in Haaretz 1996 / Rabin's Assassin Gets Life in Prison". 31 Mart 2011. 1 Nisan 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Haziran 2020 – Haaretz vasıtasıyla.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yigal Amir Ibranice יגאל עמיר 23 Mayis 1970 5 Israil basbakani Izak Rabin e suikasti ile bilinen Yahudi asiri sagci tetikci Yigal AmirDogum23 Mayis 1970 54 yasinda Hertsliya IsrailMilliyetYahudiVatandaslik IsrailTaninma nedeniIzak Rabin suikastini gerceklestirdiDinYahudilik ultra Ortodoks EvlilikLarisa TrembovlerCocuk lar Yinon Amir Ultra Ortodoks bir ailenin cocugu olarak Hertsliya Israil de dogdu Babasi Schlomo bir din adami annesi Geula anaokulu ogretmenidir Annesi dindar olmasina ragmen laik Israillilerle sicak iliskileri vardir Yigal Amir ilkokuldan sonra dini egitimle askeri egitimin karma olarak verildigi bir okula kaydoldu yuksek okulundan mezun olduktan sonra askerligini yapti Daha sonra nde hukuk okudu Gocmen Yahudilere Ibranice dersleri verdi Okul yillarinda ilgilendigi 5 aylik bir birlikteligin sonunda Yigal den ayrilip onun en yakin arkadasiyla evlendi Bu olaydan sonra psikolojik sorunlar yasadi Hatta kardesi Hagai nin ifadesine gore Yigal oyle yikilmisti ki kendisini feda etmekten soz etmeye baslamisti Suikastin gelisimi4 Kasim 1995 te Tel Aviv deki baris mitinginde Izak Rabin de vardi Bu baris mitinginde Rabin yuz binlerce kisiyle birlikte hep bir agizdan u Baris Sarkisi soylemisti O sirada Amir 274 numarali otobusle Tel Aviv e gelip park alaninda bekledi Miting sona erdikten sonra Rabin kursuden inerek kendisini bekleyen zirhli Cadillac marka arabasina yurudu Simon Peres ile ayni anda yurumesine guvenlik sebebiyle izin verilmemisti Cunku miting sirasinda Hamas in bombali eylem yapacagi ihbari alinmisti Peres arabaya bindikten sonra Rabin miting alanini selamlayip tesekkurlerini sundu Arabasina binmesine birkac adim kala saat 21 40 ta 25 yasindaki Yigal Amir silahini atesledi Silah 22 kalibrelikti 3 el ates etti Ilki dalagina ikincisi ise gogsune ana atardamarlardan birine saplandi Omuriligi ve cebindeki baris sarkisi yazili kagit parcalanmisti Guvenlik gucleri hemen uzerine atlayarak Amir i etkisiz hale getirdiler Otoparkin karsisindaki alisveris merkezinin duvarina yaslayip cembere aldilar Rabin ne kaldirildi Saat 23 14 te Rabin in sag kolu oldugunu medyaya acikladi Israilliler icin bu ulke tarihinin ilk siyasi suikastidir Oldurulen kisiden daha cok bir Yahudi nin bir baska Yahudi yi oldurmesi yuzunden dikkat cekicidir Suikasttan sonra6 Kasim 1995 te Tel Aviv bolge mahkemesine cikmadan once Amir suikastin nedenlerini ve duygularini anlatti Neler hissettigi soruldugunda Bu emri Tanri dan aldim bir Arap teroristi vurmus gibiyim dedi Mahkemeler boyunca beyaz bisiklet yaka tisortunun uzerine giydigi mavi suveter ve siyah kipasiyla Yahudi imaji cizmeye calisti Aleyhindeki taniklari sakiz cigneyerek dinledi Rabin i oldurmekten cekinip cekinmedigi soruldugunda ise Onu zeki bir insanin oldurmesini istiyordum bir Arabin onu oldurmesinden korkuyordum Tanri nin bunu bizlerden birinin yaptigini gormesini istedim dedi Mahkeme surerken polis sorusturmaya devam etti Amir in evinin yakinlarinda topraga gomulu bol miktarda patlayici bulundu ama olayla ilgisi olmadigina kanaat getirildi Sorusturma surdukce hangi arkadaslarinin suikastten haberleri oldugu ortaya cikarildi Ama arkadaslarindan biri Yigal in soylediklerinin arkadaslari arasinda ciddiye alinmadigini belirtti Amir ifadelerinde israrla suikasti tek basina planladigi ve uyguladigini soylese de 5 arkadasi ile 2 kardesi tutuklandi Suikast ile ilgileri olmadigi ortaya cikinca saliverildiler Hakkindaki dava yaklasik 1 yil surdu Hukum okunmadan once bir aciklama yapmasi istendi Bu aciklama soyleydi Yaptigim sey kendim icin degildir Tam aksine kendime ve aileme zorluk verdim Bunu nefret kiskanclik ofke ya da intikam adina yapmadim Bunu sadece liderleri tarafindan yanlis yonlendirilen Israil halkinin iyiligi icin yaptim Rabin i Israil topraklarini Araplara veren ilk lider oldugu icin Tanri Tevrat Israil halki icin oldurdum Benim dogama yetistirme tarzima aykiri oldugu halde Rabin i vurdum Ulkem ugruna hapse girdigim icin kendimi iyi hissediyorum Bu Amir in kamu onunde yaptigi son siyasi aciklamaydi Mahkeme baskani Edmond Levy Rabin i oldurmenin Amir in alninda uzun bir sure leke olarak kalacagini soyledi ve omur boyu hapse mahkum etti Karari dinlerken Amir esniyordu Bu suikast ile baris sureci ortadan kalkip yerini Oslo Barisi ndan El Aksa intifadasi na ve gunumuze degin suren savas ortamina birakti Ifadelerinde Rabin i Oslo Barisi nin imza toreninden sonra hedef aldigini soyledi Kisisel olarak Rabin e degil Israil Basbakanligi ni hedef aldigini belirtti Suikastten sonra Amir in psikolojik durumunu inceleyen Israil Devleti doktoru onun duygularini anlatmakta zorluk yasayan mahkeme sirasindaki tavirlari donuk bakislari ve gulusleri nedeniyle narsisizm belirtisi gosteren biri oldugunu belirtti Mahkemenin kararindan sonra Rabin suikastini Amir in yapamayacagina inanan buyuk bir komplonun parcasi oldugunu one suren savci bu iddialarini mahkemeye tasidi Sorusturma komisyonu 72 tanik 6390 sayfalik tutanak ve bircok sorgulamadan sonra iddialarin temelsiz oldugu sonucuna vardi Suikastte kasti degil ihmali bulunduguna kanaat getirildi Hapishane donemiUst duzey guvenlik onlemleri altinda bulunan Necef Colundeki nde mahkum olan Amir 2003 yilinda ne gonderildi Diger mahkumlarla gorusmesi kendi guvenligi icin yasaklandi Tevrat okuyabiliyor televizyon izleyebiliyor bilgisayar kullanabiliyor ve her gun bir gazete okumasina izin veriliyor Evlenmesi ve esiyle basbasa kalmasina izin verilen Amir e bazi dini gruplar kampanyalar actilar Adaylarin 18 23 yas arasinda olmasi ve ideolojik yeterlilik istediklerini belirttiler Fakat Yigal Amir 2004 yilinda vekaletle 40 yasindaki ile evlendi Amir in ailesi iki haham tarafindan yonetilen torene katilamayan Amir i vekalet gonderdigi babasi temsil etti SSCB kokenli Yahudi Trimboler Kudus Universitesi nde felsefe doktorudur ve onceki evliliginden 4 cocugu var Ayrica bakinizIzak RabinDis baglantilarKaynakca BBC 10 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde On This Day This Week in Haaretz 1996 Rabin s Assassin Gets Life in Prison 31 Mart 2011 1 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Haziran 2020 Haaretz vasitasiyla