Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yom Kippur (İbranice: יוֹם כִּיפּוּר, romanize: Yom Kipur, IPA: , lit. "Kefaret Günü"; çoğulu יוֹם כִּיפּוּרים, romanize: Yom Hakipurim), Yahudiliğin en mukaddes bayramıdır. Var olan şahsi günahlar için Yahudiler tarafından oruç tutularak tövbeler edilir. Gregoryen takvimine göre hesaplandığında Eylül veya Ekim aylarının farklı günlerine denk gelir.
| Yom Kippur | |
|---|---|
 Yom Kippur gününde havrada ibadet eden Aşkenazi Yahudileri (1878), Maurycy Gottlieb tarafından | |
| Kutlayanlar | |
| Türü | Yahudi dinî bayramı |
| Önemi | Şahsi işlenmiş günahlar için kefaret ederek yeni yıla temiz girme |
| Tarih | Tişri'nin 10. günü 2021 için: 15 Eylül - 16 Eylül 2022 için: 4 Ekim - 5 Ekim |
| Gelenekler |
|
| Sıklık | Her yıl |
Yom Kippur'dan önce gerçekleşen ve iki gün süren İbrani takviminin Yeniyıl kutlaması ile birlikte devam eder. Yahudiliğe göre Tanrı, Roş Haşanah'da insanların kader kitaplarını açar ve Yom Kipur'da karar alıp kitapları kapatır. Pişmanlık Günleri'nde, davranışlarını gözden geçirir ve Tanrı'ya yaptığı yanlışlar (bein adam leMakom) ve diğer insanlara karşı yaptığı yanlışlar için (bein adam lehavero) af diler. Gün boyunca toplu olarak insanlar tövbe eder ve Yom Kipur sonunda kişiler kendilerini arınmış olarak hisseder. Yom Kipur ayinleri çeşitli farklılıklara sahiptir. Bunların birincisi, ayin sayısıdır. Diğer kutsal günlerin aksine (ki bugünlerde üç ve Şabat'ta dört ayin vardır; Akşam Ma'ariv – Öğle; Minha ve Sabah; Şahrit) Yom Kipur'da beş adet ayin vardır. Ayinler de ayrıca toplu günah çıkarma (Vidui) merasimleri de vardır.
Yahudi Kutsal günleri arasında en kutsalı olmasından dolayı, birçok Yahudi tarafından takip edilir. Birçoğu için Yom Kipur, yıl içinde sinagoga uğradıkları tek gündür. Bu nedenle Yom Kipur günlerinde sinagoglar çok kalabalık olur.
Etimoloji
İbranice "Yom" gün demektir. "Kipur" ise günah ve saklamak gibi anlamlara sahiptir, böylece kefaret verme olarak anlaşılır. Bu nedenle, Yom Kipur, "Kefaret Günü" demektir.
Dini Adetler
Önceki gün
Kefaret günü arifesi (Erev Yom Kippur), Yom Kipur'dan önceki gündür. Tişri ayının dokuzuncu gününe denk gelir. Arife günü, iki özel yemekle, yardımlar vererek ve diğer insanlardan af dileyerek geçer.
Genel Adetler
Levililer 16:29 bu kutsal günün, 7. ayın onuncu gününde, kefaret günü olarak kabul edilmesini emretmiştir. bugünü Şabatların Şabatı olarak adlandırmıştır. Yom Kipur'un bir dinlenme günü olmasını kanunlaştırmıştır.
Yom Kipur'daki adetler:
- Oruç tutma
- Deri ayakkabı giymeme
- Yıkanmama, banyo yapmama
- Parfüm ve losyon gibi ürünler kullanmama
- Cinsel aktivitelerden uzak durma.
Bu adetlerle birlikte insanın, "cennet bahçesinden kovulmadan" önceki saf haline döndüğüne inanılır ve bu Yom Kipur'un ana amacıdır. Uzak durulan bu unsurlarla vücut rahat olmayan bir duruma girer ama hâlâ hayattadır. Ruh, vücuttaki tek hayat kaynağı olur. Adetlerle birlikte hissedilen acı, diğer insanların hissettiği acılardan anlamayı sağlar. Bu yasakların asıl sebeplerinden biridir.
Yiyecek ve içeceklerden tamamen uzak durma, gün batımından 20 dakika önce başlar (tosefet Yom Kippur) ve diğer gün, akşamüzeri sona erer. Bütün sağlıklı yetişkinlerin orucu tutmaları şart olmakla birlikte, belirli sağlık sorunları olan yetişkinler orucu tutmayabilirler.
Bütün Yahudi Kutsal günleri, bir kutlama yemeğine sahiptir ama Yom Kipur'da oruç ibadeti bulunduğundan, Yemek, oruç başlamadan önce, Öğle ayininden (Minha) sonra yenir. Beyaz giyinmek Yom Kipur'da kişinin saflığını sembolize eder. Tanrı'dan af dilemek için;
- Dua edilir,
- Af dilenir,
- Yardımda bulunulur.
Arife
Yom Kipur arifesinin gün batımı öncesinde ayine katılacaklar sinagogda toplanır. Sanduka açılır ve iki kişi Tevrat parşömenlerini çıkarıp Hazan'ın iki yanında yer alır. Bu kişiler İbranice okumaya başlar:
"Cennet ve Dünya mahkemesinde, Tanrı'nın izni ve bu kutsal cemaatin izniyle, günah işleyenlerle dua etmeyi mubah sayıyoruz." Koro şefi, (İbranice: כל נדרי) duasını Aramice (İbranice değil) okumaya başlar. Duanın adı, açılış kelimelerinden gelir "bütün yeminler": "Bu ve gelecek Yom Kipur arasında edeceğimiz yeminler ve vereceğimiz sözleri topluca terk ediyoruz. Hepsi terk edilmiş ve uzak durulmuş olsun. Bütün kişisel yeminlerimiz ve adanmalarımız yok sayılsın."
Bunun üzerine, ayin lideri ve cemaat ayağa kalkar ve "Bütün İsrail halkı, yanlışlarda olan insanlar da dâhil olmak üzere affedilsin" der. Tevrat parşömenleri yerlerine konulur ve Yom Kipur akşam ayini başlar.
Ayinler
Birçok evli erkek, genelde evlendikleri gün giydikleri, kittel adlı röpdeşambır benzeri beyaz elbiseler giyer. Ayrıca, sabah dualarında giyilen tallit giyilir. Ayin, duasıyla başlar. Bu dua günbatımından önce başlayıp akşam ayiniyle devam eder. Yom Kipur'da birçok tövbe duası okunur (Selihot). Öğle duası (minha) Yunus kitabının okunmasıyla devam eder. Bu kitap Tanrı'nın ne kadar bağışlayıcı olduğu temasına sahiptir.
Ayin Ne'ila adlı bitirme duasıyla sona erer, ardından "dua kapıları kapanır". Yom kipur, 'nın okunması ve şofar üflemeyle biter. Bu orucun bitişini işaret eder.
Avodah: Tapınak ayinlerini hatırlamak
Yom Kipur ayinlerinin bir özelliği de, Kudüs Tapınağı zamanında yapılan kurban ayinlerini hatırlatacak okumalardır. Bu kurban ayinleri (Korbanot), Romalılar tarafından İkinci Tapınağın yıkılmasından beri yaklaşık 2000 yıldır gerçekleşmemektedir. 'nın ana kısmı, üç bölmelik, birinci tapınak dönemindeki kefaret günlerini anlatan kısımlarıdır.
Yom Kipur tarihleri
Yom Kipur, her yıl Tişri ayının 10. gününe denk gelir ve bugün Roş Aşana'dan 9 gün sonradır. Gregoryen takvime göre, en erken Yom Kipur günü Eylül ayının 14'üne denk gelir. En geç Yom Kipur günü ise Kasım ayının 14'ü olur. Gregoryen Takvime göre önümüzdeki yıllara ait Yom Kipur günleri:
- 4 Ekim 2022
- 24 Eylül 2023
- 11 Ekim 2024
- 1 Ekim 2025
- 20 Eylül 2026
Tevrat'ta
Tevrat'ta bugün, Yom HaKippurim (יוֹם הַכִּפּוּרִים) diye anılır ve Yom Kipur'da çalışmayı ve yemek yemeği yasaklar. Yom Kipur'daki kurallar Tevrat'ta 3 farklı pasajla anlatılır:
- Levililer 16:1-34: Tanrı'nın, Harun'a bildirmek için Musa'ya verdiği emre göre; Harun yedinci ayın onuncu gününde işten uzak durmalı ve tövbe etmeliydi.
- Levililer 23:26-32 Tanrı Musa'ya dedi ki; Yedinci ayın onuncu günü çok kutsal bir kefaret günüdür ve o gün kimse çalışmamalı.
- Numaralar 29:71-11: Yedinci ayın onuncu günü Tanrı'ya sunmak adına, genç bir boğa ve yedi kuzu (bir yaşında) kurban edilmelidir.
İsrail'de Yom Kipur
Yom Kipur, günümüz İsrail devletinde resmî tatildir. Radyo ve televizyon yayınları durmaktadır, havaalanları kapalıdır ve toplu taşıma araçları çalışmaz. Bütün dükkânlar ve işyerleri kapalıdır. Sadece 1973'te (Yom Kippur Savaşı), hava saldırısı alarmı sesi duyuldu ve radyolar halka, Mısır ve Suriye tarafından gerçekleşen bu saldırıyı haber vermek için çalıştılar. Oruç tutulduğundan, toplu alanlarda yiyecek yemek ve motorlu taşıt kullanmak hoş karşılanmamaktadır. Bu iki durum için yasadışı olduklarına dair kurallar yoktur ama halk tarafından oturmuş adetlere göre kaba algılanırlar. Acil durumlarda bu algı farklılaşır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Cohen, S.M., Eisen, A.M.: The Jew within: self, family, and community in America, page 169. Indiana University Press, 2000. "For completely uninvolved Jews ... the question of synagogue attendance rarely arises. They are unlikely ever to consider the matter, except at Rosh Hashanha and Yom Kippur or to attend a bar or bat mitzvah." See also Samuel C. Heilman, Synagogue Life, 1976.
- ^ (PDF). 24 Haziran 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2011.
- ^ a b Levililer 23:27
- ^ . 22 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2012."Article by Avi Rabinowitz, NYU homepages"
- ^ "Jewish Virtual Library — Yom Kippur". 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2008.
- ^ a b Rabbi Daniel Kohn. "My Jewish Learning — Prayer Services". 15 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2008.
- ^ The significance of shofar to Yom Kippur is discussed at http://hearingshofar.com/Book1.htm#_PART_FOUR_%E2%80%93 2 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Ataş, Cihan (4 Ekim 2022). . Medyascope. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yom Kippur Ibranice יו ם כ יפ ו ר romanize Yom Kipur IPA ˈjom kiˈpuʁ lit Kefaret Gunu cogulu יו ם כ יפ ו רים romanize Yom Hakipurim Yahudiligin en mukaddes bayramidir Var olan sahsi gunahlar icin Yahudiler tarafindan oruc tutularak tovbeler edilir Gregoryen takvimine gore hesaplandiginda Eylul veya Ekim aylarinin farkli gunlerine denk gelir Yom KippurYom Kippur gununde havrada ibadet eden Askenazi Yahudileri 1878 Maurycy Gottlieb tarafindanKutlayanlarYahudilerSamirilerTuruYahudi dini bayramiOnemiSahsi islenmis gunahlar icin kefaret ederek yeni yila temiz girmeTarihTisri nin 10 gunu 2021 icin 15 Eylul 16 Eylul 2022 icin 4 Ekim 5 EkimGeleneklerOruc tutmakdua etmekSiklikHer yil Yom Kippur dan once gerceklesen ve iki gun suren Ibrani takviminin Yeniyil kutlamasi ile birlikte devam eder Yahudilige gore Tanri Ros Hasanah da insanlarin kader kitaplarini acar ve Yom Kipur da karar alip kitaplari kapatir Pismanlik Gunleri nde davranislarini gozden gecirir ve Tanri ya yaptigi yanlislar bein adam leMakom ve diger insanlara karsi yaptigi yanlislar icin bein adam lehavero af diler Gun boyunca toplu olarak insanlar tovbe eder ve Yom Kipur sonunda kisiler kendilerini arinmis olarak hisseder Yom Kipur ayinleri cesitli farkliliklara sahiptir Bunlarin birincisi ayin sayisidir Diger kutsal gunlerin aksine ki bugunlerde uc ve Sabat ta dort ayin vardir Aksam Ma ariv Ogle Minha ve Sabah Sahrit Yom Kipur da bes adet ayin vardir Ayinler de ayrica toplu gunah cikarma Vidui merasimleri de vardir Yahudi Kutsal gunleri arasinda en kutsali olmasindan dolayi bircok Yahudi tarafindan takip edilir Bircogu icin Yom Kipur yil icinde sinagoga ugradiklari tek gundur Bu nedenle Yom Kipur gunlerinde sinagoglar cok kalabalik olur EtimolojiIbranice Yom gun demektir Kipur ise gunah ve saklamak gibi anlamlara sahiptir boylece kefaret verme olarak anlasilir Bu nedenle Yom Kipur Kefaret Gunu demektir Dini AdetlerOnceki gun Kefaret gunu arifesi Erev Yom Kippur Yom Kipur dan onceki gundur Tisri ayinin dokuzuncu gunune denk gelir Arife gunu iki ozel yemekle yardimlar vererek ve diger insanlardan af dileyerek gecer Genel Adetler Levililer 16 29 bu kutsal gunun 7 ayin onuncu gununde kefaret gunu olarak kabul edilmesini emretmistir bugunu Sabatlarin Sabati olarak adlandirmistir Yom Kipur un bir dinlenme gunu olmasini kanunlastirmistir Yom Kipur daki adetler Oruc tutma Deri ayakkabi giymeme Yikanmama banyo yapmama Parfum ve losyon gibi urunler kullanmama Cinsel aktivitelerden uzak durma Bu adetlerle birlikte insanin cennet bahcesinden kovulmadan onceki saf haline dondugune inanilir ve bu Yom Kipur un ana amacidir Uzak durulan bu unsurlarla vucut rahat olmayan bir duruma girer ama hala hayattadir Ruh vucuttaki tek hayat kaynagi olur Adetlerle birlikte hissedilen aci diger insanlarin hissettigi acilardan anlamayi saglar Bu yasaklarin asil sebeplerinden biridir Yiyecek ve iceceklerden tamamen uzak durma gun batimindan 20 dakika once baslar tosefet Yom Kippur ve diger gun aksamuzeri sona erer Butun saglikli yetiskinlerin orucu tutmalari sart olmakla birlikte belirli saglik sorunlari olan yetiskinler orucu tutmayabilirler Butun Yahudi Kutsal gunleri bir kutlama yemegine sahiptir ama Yom Kipur da oruc ibadeti bulundugundan Yemek oruc baslamadan once Ogle ayininden Minha sonra yenir Beyaz giyinmek Yom Kipur da kisinin safligini sembolize eder Tanri dan af dilemek icin Dua edilir Af dilenir Yardimda bulunulur Arife Yom Kipur arifesinin gun batimi oncesinde ayine katilacaklar sinagogda toplanir Sanduka acilir ve iki kisi Tevrat parsomenlerini cikarip Hazan in iki yaninda yer alir Bu kisiler Ibranice okumaya baslar Cennet ve Dunya mahkemesinde Tanri nin izni ve bu kutsal cemaatin izniyle gunah isleyenlerle dua etmeyi mubah sayiyoruz Koro sefi Ibranice כל נדרי duasini Aramice Ibranice degil okumaya baslar Duanin adi acilis kelimelerinden gelir butun yeminler Bu ve gelecek Yom Kipur arasinda edecegimiz yeminler ve verecegimiz sozleri topluca terk ediyoruz Hepsi terk edilmis ve uzak durulmus olsun Butun kisisel yeminlerimiz ve adanmalarimiz yok sayilsin Bunun uzerine ayin lideri ve cemaat ayaga kalkar ve Butun Israil halki yanlislarda olan insanlar da dahil olmak uzere affedilsin der Tevrat parsomenleri yerlerine konulur ve Yom Kipur aksam ayini baslar Ayinler Bircok evli erkek genelde evlendikleri gun giydikleri kittel adli ropdesambir benzeri beyaz elbiseler giyer Ayrica sabah dualarinda giyilen tallit giyilir Ayin duasiyla baslar Bu dua gunbatimindan once baslayip aksam ayiniyle devam eder Yom Kipur da bircok tovbe duasi okunur Selihot Ogle duasi minha Yunus kitabinin okunmasiyla devam eder Bu kitap Tanri nin ne kadar bagislayici oldugu temasina sahiptir Ayin Ne ila adli bitirme duasiyla sona erer ardindan dua kapilari kapanir Yom kipur nin okunmasi ve sofar uflemeyle biter Bu orucun bitisini isaret eder Avodah Tapinak ayinlerini hatirlamak Yom Kipur ayinlerinin bir ozelligi de Kudus Tapinagi zamaninda yapilan kurban ayinlerini hatirlatacak okumalardir Bu kurban ayinleri Korbanot Romalilar tarafindan Ikinci Tapinagin yikilmasindan beri yaklasik 2000 yildir gerceklesmemektedir nin ana kismi uc bolmelik birinci tapinak donemindeki kefaret gunlerini anlatan kisimlaridir Yom Kipur tarihleriYom Kipur her yil Tisri ayinin 10 gunune denk gelir ve bugun Ros Asana dan 9 gun sonradir Gregoryen takvime gore en erken Yom Kipur gunu Eylul ayinin 14 une denk gelir En gec Yom Kipur gunu ise Kasim ayinin 14 u olur Gregoryen Takvime gore onumuzdeki yillara ait Yom Kipur gunleri 4 Ekim 2022 24 Eylul 2023 11 Ekim 2024 1 Ekim 2025 20 Eylul 2026Tevrat taTevrat ta bugun Yom HaKippurim יו ם ה כ פ ו ר ים diye anilir ve Yom Kipur da calismayi ve yemek yemegi yasaklar Yom Kipur daki kurallar Tevrat ta 3 farkli pasajla anlatilir Levililer 16 1 34 Tanri nin Harun a bildirmek icin Musa ya verdigi emre gore Harun yedinci ayin onuncu gununde isten uzak durmali ve tovbe etmeliydi Levililer 23 26 32 Tanri Musa ya dedi ki Yedinci ayin onuncu gunu cok kutsal bir kefaret gunudur ve o gun kimse calismamali Numaralar 29 71 11 Yedinci ayin onuncu gunu Tanri ya sunmak adina genc bir boga ve yedi kuzu bir yasinda kurban edilmelidir Israil de Yom KipurYom Kipur gunumuz Israil devletinde resmi tatildir Radyo ve televizyon yayinlari durmaktadir havaalanlari kapalidir ve toplu tasima araclari calismaz Butun dukkanlar ve isyerleri kapalidir Sadece 1973 te Yom Kippur Savasi hava saldirisi alarmi sesi duyuldu ve radyolar halka Misir ve Suriye tarafindan gerceklesen bu saldiriyi haber vermek icin calistilar Oruc tutuldugundan toplu alanlarda yiyecek yemek ve motorlu tasit kullanmak hos karsilanmamaktadir Bu iki durum icin yasadisi olduklarina dair kurallar yoktur ama halk tarafindan oturmus adetlere gore kaba algilanirlar Acil durumlarda bu algi farklilasir Ayrica bakinizRamazanKaynakca Cohen S M Eisen A M The Jew within self family and community in America page 169 Indiana University Press 2000 For completely uninvolved Jews the question of synagogue attendance rarely arises They are unlikely ever to consider the matter except at Rosh Hashanha and Yom Kippur or to attend a bar or bat mitzvah See also Samuel C Heilman Synagogue Life 1976 PDF 24 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Mart 2011 a b Levililer 23 27 22 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2012 Article by Avi Rabinowitz NYU homepages Jewish Virtual Library Yom Kippur 3 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2008 a b Rabbi Daniel Kohn My Jewish Learning Prayer Services 15 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2008 The significance of shofar to Yom Kippur is discussed at http hearingshofar com Book1 htm PART FOUR E2 80 93 2 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Atas Cihan 4 Ekim 2022 Medyascope 4 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2023