Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mösyö Yuan Gika (Rumence: Ion Ghica, 12 Ağustos 1816 - 7 Mayıs 1897), beş kez Romanya Başbakanı olan Rumen devlet adamı, matematikçi, diplomat ve politikacıdır. Romanya Akademisi'nin üyesi ve birçok kez de başkanlığını yapmıştır (1876–1882, 1884–1887, 1890–1893 ve 1894–1895). Üretken bir yazar ve politikacı olan Pantazi Ghica'nın ağabeyi ve aynı zamandı iş ortağıydı.
| Yuan Gika | |
|---|---|
 | |
| 5. Romanya Başbakanı | |
| Görev süresi 11 Şubat 1866 - 10 Mayıs 1866 | |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | |
| Görev süresi 15 Haziran 1866 - 21 Şubat 1867 | |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | |
| Görev süresi 1870-1871 | |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | |
| 3. Sisam beyi | |
| Görev süresi 1854-1859 | |
| Yerine geldiği | Aleksandros Kalimaki Paşa |
| Yerine gelen | Miltiyadi Aristarki Bey |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 12 Ağustos 1816 Bükreş, Romanya |
| Ölüm | 7 Mayıs 1897 (80 yaşında) , Dâmbovița, Romanya Krallığı |
| Partisi | Ulusal Liberal Parti (Romanya, 1875) |
| Mesleği | Diplomat |
İlk yılları
Eflak bölgesinde yer alan Bükreş'te önde gelen bir ailenin oğlu olarak doğmuştur. Grigore Alexandru Ghica'nın (1840'lar ve 1850'lerde Eflak Prensi ) ve dönemin radikal görüşlerine sahip olmasıyla bilinen Ion Câmpineanu'nun yeğeniydi. Babası Dimitrie (Tache) Gika ve annesi Maria née Câmpineanu idi. Yuan Gika, Bükreş ve Batı Avrupa'da eğitim görmüştür. 1837'den 1840'a kadar Paris Mine School'da (Fransa) mühendislik ve matematik okumuştur.
Paris'teki eğitimini bitirdikten sonra Moldavya'ya gitmiş ve Eflak ve Boğdan'ın altında birleşmesini amaçlayan ve başarısız olan Frăția ("Kardeşlik") girişiminde yer almıştır. Yuan Gika, yine Prens Sturdza tarafından Yaş'da (gelecekteki Yaş Üniversitesi) kurulan Academia Mihăileană'da jeoloji ve mineraloji üzerine profesör olmuştur. Sonrasında yine aynı üniversitede politik ekonomi dalında çalışan ilk büyük Rumen ekonomist olarak kabul edilir.
Eflak ihtilal grubuna katılmıştır. Bükreş'te kurulan Geçici hükûmet adına Osmanlı İmparatorluğu hükûmeti ile görüşmek için delege olarak İstanbul'a gitmiştir.
Sisam Beyi
İstanbul'dayken Sisam Beyi (valisi) (1854-1859) olarak atanmıştır. Buradaki görevinde yerel korsanlığın (çoğu Kırım Savaşı'nı bölgesine giden gemileri hedef alan) kökünü kazıyarak liderlik becerilerini kanıtlamıştır. Görevi tamamladıktan sonra, 1856 yılında Sultan I. Abdülmecid tarafından Sisam Beyi (Valisi) fahri unvanına layık görülmüştür.
Romanya'da siyasi kariyer
1859'da, Boğdan ve Eflak birliğinin gerçekleşmesinden sonra, Prens Alexandru Ioan Cuza, Yuan Gika'dan geri dönmesini istemiştir. Prens Cuza'nın bu güvenine karşın 1866 yılında Cuza'nın devrilmesini amaçlayan gizli gruplaşmalarda aktif rol almıştır. Romanya Prensi (sonradan Romanya Kralı) olan I. Carol'un ilk başbakanı olarak görev yapmıştır.
Gika, Romanya Krallığı'ndaki ilk büyük liberal figürlerden biriydi ve Liberal Parti'nin de liderlerinden biriydi. Gika, 1870-1871 yılları arasında Ploieşti Cumhuriyeti ile birlikte ortaya çıkan hanedan karşıtı harekete katıldı. 1881'de Gika, Londra'ya Romanya Bakanı olarak atandı ve bu görevi 1889'a kadar sürdürdü. Dâmbovița'da öldü.
Çalışmaları
Yuan Gika, siyasi çalışmalarının yanı sıra, hayat boyu arkadaşı olan Vasile Alecsandri'ye hitaben yazdığı Mektuplar'ı adlı eserini yazarak edebi bir ün de kazandı. Londra'daki ikametgâhı sırasında tasarlanan ve yazılan mektuplarda Rumen toplumunun geçmiş tasvirlerini de bulmak mümkündü.
Aynı zamanda 1848'de Amintiri din pribegie ("Sürgünden Hatıralar") ve önemli ekonomik meseleleri ele alan Convorbiri Economice ("Ekonomi Üzerine Konuşmalar") adlı kitapların da yazarıydı. Yerel girişimlerin sanayi ve ticaretteki yabancı yatırımlara tercih edilmesini ilk savunan kişiydi. Bu aynı zamanda II. Dünya Savaşı'na kadar Liberal Parti'nin bir özelliğiydi.
Konuyla ilgili yayınlar
- Mamina, Ion; Bulei, Ion (1994), Guverne și guvernanți (1866–1916) (in Romanian), București: Silex Publishing
- Neagoe, Stelian (1995), Istoria guvernelor României de la începuturi – 1859 până în zilele noastre – 1995 (in Romanian), București: Machiavelli Publishing
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mosyo Yuan Gika Rumence Ion Ghica 12 Agustos 1816 7 Mayis 1897 bes kez Romanya Basbakani olan Rumen devlet adami matematikci diplomat ve politikacidir Romanya Akademisi nin uyesi ve bircok kez de baskanligini yapmistir 1876 1882 1884 1887 1890 1893 ve 1894 1895 Uretken bir yazar ve politikaci olan Pantazi Ghica nin agabeyi ve ayni zamandi is ortagiydi Yuan Gika5 Romanya BasbakaniGorev suresi 11 Subat 1866 10 Mayis 1866Yerine geldigiYerine gelenGorev suresi 15 Haziran 1866 21 Subat 1867Yerine geldigiYerine gelenGorev suresi 1870 1871Yerine geldigiYerine gelen3 Sisam beyiGorev suresi 1854 1859Yerine geldigi Aleksandros Kalimaki PasaYerine gelen Miltiyadi Aristarki BeyKisisel bilgilerDogum 12 Agustos 1816 1816 08 12 Bukres RomanyaOlum 7 Mayis 1897 80 yasinda Dambovița Romanya KralligiPartisi Ulusal Liberal Parti Romanya 1875 Meslegi DiplomatIlk yillariFesli Yuan Gika ve Aleksandri Gika Eflak bolgesinde yer alan Bukres te onde gelen bir ailenin oglu olarak dogmustur Grigore Alexandru Ghica nin 1840 lar ve 1850 lerde Eflak Prensi ve donemin radikal goruslerine sahip olmasiyla bilinen Ion Campineanu nun yegeniydi Babasi Dimitrie Tache Gika ve annesi Maria nee Campineanu idi Yuan Gika Bukres ve Bati Avrupa da egitim gormustur 1837 den 1840 a kadar Paris Mine School da Fransa muhendislik ve matematik okumustur Paris teki egitimini bitirdikten sonra Moldavya ya gitmis ve Eflak ve Bogdan in altinda birlesmesini amaclayan ve basarisiz olan Frăția Kardeslik girisiminde yer almistir Yuan Gika yine Prens Sturdza tarafindan Yas da gelecekteki Yas Universitesi kurulan Academia Mihăileană da jeoloji ve mineraloji uzerine profesor olmustur Sonrasinda yine ayni universitede politik ekonomi dalinda calisan ilk buyuk Rumen ekonomist olarak kabul edilir Eflak ihtilal grubuna katilmistir Bukres te kurulan Gecici hukumet adina Osmanli Imparatorlugu hukumeti ile gorusmek icin delege olarak Istanbul a gitmistir Sisam BeyiIstanbul dayken Sisam Beyi valisi 1854 1859 olarak atanmistir Buradaki gorevinde yerel korsanligin cogu Kirim Savasi ni bolgesine giden gemileri hedef alan kokunu kaziyarak liderlik becerilerini kanitlamistir Gorevi tamamladiktan sonra 1856 yilinda Sultan I Abdulmecid tarafindan Sisam Beyi Valisi fahri unvanina layik gorulmustur Romanya da siyasi kariyerMosyo Yuan Gika 1859 da Bogdan ve Eflak birliginin gerceklesmesinden sonra Prens Alexandru Ioan Cuza Yuan Gika dan geri donmesini istemistir Prens Cuza nin bu guvenine karsin 1866 yilinda Cuza nin devrilmesini amaclayan gizli gruplasmalarda aktif rol almistir Romanya Prensi sonradan Romanya Krali olan I Carol un ilk basbakani olarak gorev yapmistir Gika Romanya Kralligi ndaki ilk buyuk liberal figurlerden biriydi ve Liberal Parti nin de liderlerinden biriydi Gika 1870 1871 yillari arasinda Ploiesti Cumhuriyeti ile birlikte ortaya cikan hanedan karsiti harekete katildi 1881 de Gika Londra ya Romanya Bakani olarak atandi ve bu gorevi 1889 a kadar surdurdu Dambovița da oldu CalismalariYuan Gika siyasi calismalarinin yani sira hayat boyu arkadasi olan Vasile Alecsandri ye hitaben yazdigi Mektuplar i adli eserini yazarak edebi bir un de kazandi Londra daki ikametgahi sirasinda tasarlanan ve yazilan mektuplarda Rumen toplumunun gecmis tasvirlerini de bulmak mumkundu Ayni zamanda 1848 de Amintiri din pribegie Surgunden Hatiralar ve onemli ekonomik meseleleri ele alan Convorbiri Economice Ekonomi Uzerine Konusmalar adli kitaplarin da yazariydi Yerel girisimlerin sanayi ve ticaretteki yabanci yatirimlara tercih edilmesini ilk savunan kisiydi Bu ayni zamanda II Dunya Savasi na kadar Liberal Parti nin bir ozelligiydi Konuyla ilgili yayinlarMamina Ion Bulei Ion 1994 Guverne și guvernanți 1866 1916 in Romanian București Silex Publishing Neagoe Stelian 1995 Istoria guvernelor Romaniei de la inceputuri 1859 pană in zilele noastre 1995 in Romanian București Machiavelli PublishingKaynakca Three times after 1862 and twice between 1859 and 1862 when the United Principalities of Moldova and Wallachia had two parallel governments albeit being one single vassal state Anastasie Iordache Ion Ghica diplomatul si omul politic Editura MAJADAHONDA București 1995 p 25 973 96726 2 0