Yumuktepe veya Yümüktepe, Mersin kent içinde bulunan bir höyüktür.
Konum | Toroslar, Mersin, Türkiye |
---|---|
Koordinatlar | 36°48′05″K 34°36′14″D / 36.80139°K 34.60389°D |
Sit ayrıntıları | |
Durum | Piknik alanı |
Ortaya çıkarılışı
Höyük 1936-1938 yılları arasında John Garstang tarafından ortaya çıkarılmıştır. İkinci Dünya savaşı sırasında kazı çalışmaları durduğu gibi, Liverpool Üniversitesinde bulunan bu kazıya ait kimi dokümanlar da üniversite arşivinin bombalanması sebebiyle tahrip olmuştur. Bununla birlikte gerek savaş sonrası John Garstang’ın devam eden çalışmaları ve gerekse 1993 yılında İstanbul Üniversitesinden Veli Sevin ve Isabella Caneva tarafından başlatılan yeni çalışmalar pek çok şeyi ortaya çıkarmıştır.
İlk kazı çalışmaları sırasında kent dışında olan höyük daha sonra kentin genişlemesiyle kent merkezi içinde kalmıştır (bugünkü Toroslar merkez ilçe).
Arkeoloji
Höyükte John Garstang 33 tabakalı yerleşim saptamıştır. Prehistoric Mersin adlı yapıtında Garstang taş ve sermikten ev aletlerinin ve üretim araçlı aletlerin listesini vermektedir. Yumuktepe'de tarım yapılmış koyun, keçi domuz ve sığır beslenmiştir. MÖ 4500'de Neolitik döneme (Cilalı Taş devri) denk gelen tabakada ise Dünya tarihindeki kaleye benzeyen ilk yapı saptanmıştır. Maden devriyle birlikte maden de kullanılmaya başlanmıştır. Hatta bir görüşe göre, Dünya’da ilk bakır izabe tesisleri Yumuktepe’de kullanılmaya başlanmıştır.
MÖ 3200 sonrasına ait arkeolojik kayıtlar yetersizdir. Hatta bir süreliğine yerleşim yerinin terk edildiğini ileri sürenler de vardır.
Tarih dönemleri
Yumuktepe daha sonra Hitit imparatorluğuna bağlı Kizzuvatna devletinin sınırları içerisinde kalmıştır. Kizuvvatna henüz Hitit egemenliği altına girmeden önce, yılında iki devlet arasında yapılan bir anlaşmada kentinden bahsedilmektedir. Pitura'nın Yumuktepe olabileceği ileri sürülmüştür. Ne var ki, Pitura'nın Mersin'de değil, Orta Fırat vadisinde olduğunu öne sürenler de vardır. Bir başka görüşe göre, ise, Yumuktepe adı iyi bilinen, ama yeri tam saptanamamış olan Ura liman kentidir. Gerçi bugünkü Yumuktepe deniz kenarından 2,5 km kadar içerdedir. Ama Yumuktepe'ye komşu Efrenk (Müftü) deresi alüvyon taşıdığından, birkaç bin yıl önce muhtemelen Yumuktepe deniz kenarındaydı. Ama bu görüşte kanıtlanamamıştır.
Hitit imparatorluğu MÖ 1200'lü yıllarda Batı'dan gelen ve Mısırlılar'ın Deniz Halkları adını verdiği büyük bir göç dalgasıyla yıkıldı. Yumuktepe'nin de gerek bu göç dalgasından ve gerekse daha sonraki yıllarda başlayan Asur saldırılarından büyük zarar gördüğü anlaşılıyor.
Roma imparatorluğunun ilk zamanlarında Yumuktepe'nın güneyinde Zephyrium adlı bir liman kenti vardı. Fakat Roma imparatoru Hadrianus zamanında adı Hadrianapolis olarak değiştirildi. Ne var ki, deniz kıyı çizgisinin güneye kayması ve 10 km kadar güney batıdaki Solipolis'in deniz ticaretini ele geçirmesi Yumuktepe'nin gerilemesi sonucunu doğurdu. Yumuktepe daha sonraki dönemlerde liman olarak bütün önemini kaybetti. Ancak kalenin Orta Çağa kadar kullanıldığı anlaşılmaktadır.
Dış bağlantılar
- Mersin Büyükşehir Belediyesi 9 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İngilizce Wikipedia 16 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- ^ Seton LLoyd:Türkiye'nin tarihi (çeviren Ender verinlioğlu), Tubitak yayınları sf 21
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yumuktepe veya Yumuktepe Mersin kent icinde bulunan bir hoyuktur YumuktepeKonumToroslar Mersin TurkiyeKoordinatlar36 48 05 K 34 36 14 D 36 80139 K 34 60389 D 36 80139 34 60389Sit ayrintilariDurumPiknik alaniOrtaya cikarilisiHoyuk 1936 1938 yillari arasinda John Garstang tarafindan ortaya cikarilmistir Ikinci Dunya savasi sirasinda kazi calismalari durdugu gibi Liverpool Universitesinde bulunan bu kaziya ait kimi dokumanlar da universite arsivinin bombalanmasi sebebiyle tahrip olmustur Bununla birlikte gerek savas sonrasi John Garstang in devam eden calismalari ve gerekse 1993 yilinda Istanbul Universitesinden Veli Sevin ve Isabella Caneva tarafindan baslatilan yeni calismalar pek cok seyi ortaya cikarmistir Ilk kazi calismalari sirasinda kent disinda olan hoyuk daha sonra kentin genislemesiyle kent merkezi icinde kalmistir bugunku Toroslar merkez ilce ArkeolojiHoyukte John Garstang 33 tabakali yerlesim saptamistir Prehistoric Mersin adli yapitinda Garstang tas ve sermikten ev aletlerinin ve uretim aracli aletlerin listesini vermektedir Yumuktepe de tarim yapilmis koyun keci domuz ve sigir beslenmistir MO 4500 de Neolitik doneme Cilali Tas devri denk gelen tabakada ise Dunya tarihindeki kaleye benzeyen ilk yapi saptanmistir Maden devriyle birlikte maden de kullanilmaya baslanmistir Hatta bir goruse gore Dunya da ilk bakir izabe tesisleri Yumuktepe de kullanilmaya baslanmistir MO 3200 sonrasina ait arkeolojik kayitlar yetersizdir Hatta bir sureligine yerlesim yerinin terk edildigini ileri surenler de vardir Tarih donemleriYumuktepe daha sonra Hitit imparatorluguna bagli Kizzuvatna devletinin sinirlari icerisinde kalmistir Kizuvvatna henuz Hitit egemenligi altina girmeden once yilinda iki devlet arasinda yapilan bir anlasmada kentinden bahsedilmektedir Pitura nin Yumuktepe olabilecegi ileri surulmustur Ne var ki Pitura nin Mersin de degil Orta Firat vadisinde oldugunu one surenler de vardir Bir baska goruse gore ise Yumuktepe adi iyi bilinen ama yeri tam saptanamamis olan Ura liman kentidir Gerci bugunku Yumuktepe deniz kenarindan 2 5 km kadar icerdedir Ama Yumuktepe ye komsu Efrenk Muftu deresi aluvyon tasidigindan birkac bin yil once muhtemelen Yumuktepe deniz kenarindaydi Ama bu goruste kanitlanamamistir Hitit imparatorlugu MO 1200 lu yillarda Bati dan gelen ve Misirlilar in Deniz Halklari adini verdigi buyuk bir goc dalgasiyla yikildi Yumuktepe nin de gerek bu goc dalgasindan ve gerekse daha sonraki yillarda baslayan Asur saldirilarindan buyuk zarar gordugu anlasiliyor Roma imparatorlugunun ilk zamanlarinda Yumuktepe nin guneyinde Zephyrium adli bir liman kenti vardi Fakat Roma imparatoru Hadrianus zamaninda adi Hadrianapolis olarak degistirildi Ne var ki deniz kiyi cizgisinin guneye kaymasi ve 10 km kadar guney batidaki Solipolis in deniz ticaretini ele gecirmesi Yumuktepe nin gerilemesi sonucunu dogurdu Yumuktepe daha sonraki donemlerde liman olarak butun onemini kaybetti Ancak kalenin Orta Caga kadar kullanildigi anlasilmaktadir Dis baglantilarMersin Buyuksehir Belediyesi 9 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Wikipedia 16 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kaynakca Seton LLoyd Turkiye nin tarihi ceviren Ender verinlioglu Tubitak yayinlari sf 21