Soli (Soloi, Solipolis ve Pompeopolis olarak, ayrıca Yunanca Σόλοι olarak da bilinir), Mersin'de antik bir kent.
Solipoli (Pompeipolis) | |
Soli | |
Konum | Mersin |
---|---|
Bölge | Akdeniz Bölgesi |
Koordinatlar | 36°44′35″K 34°32′24″D / 36.74306°K 34.54000°D |
Tarihçe | |
Kültür(ler) | Helenistik, Roma, Bizans |
Sit ayrıntıları | |
Mülkiyet | Kültür ve Turizm Bakanlığı |
Yerleşim
Soli antik kent öreni deniz kıyısına yakın geniş bir sit alanıdır ve Mersin kent dokusu içerisinde yer almaktadır. Mezitli merkez belediyesinin Viranşehir semtindedir.
Tarih
Soli kenti MÖ 700 yılları civarında Rodos adasından gelen Dorlar tarafından kuruldu. Kent adı Güneş anlamına gelir. Dorlar Güneş tanrısına taptıklarından muhtemelen kent adı da dini inanç ile ilgiliydi.
Ancak Soli Rodos ilişkisi sürekli olmadı ve kent büyük ölçüde özerk olarak kısa zamanda Anadolu’nun Akdeniz sahilindeki en işlek limanlarından biri oldu. Kimi kayıtlara göre, Yunanistan'daki Attica Delos ittifakına üyeydi. Ama, Pers savaşları sonrasında, MÖ 449 yılında Persler’e bırakıldı. Ancak Pers egemenliği döneminde de kentin özerkliği korundu.
Kent, MÖ 333 yılında Büyük İskender (MÖ 356-323) tarafından Makedonya imparatorluğuna, İskender’den sonra ise Selevki imparatorluğuna (ya da Selevkoslar) bağlandı. Güçlü bir donanması olan Selevki imparatorluğu döneminde kent liman olarak gelişimini sürdürdü. Fakat Selevki imparatorluğunun zayıflama döneminde kent istikrarsızlıklar yaşadı ve sık sık el değiştirdi. Hatta MÖ 83'te Ermeni imparatoru II. Tigran tarafından yakılıp yıkıldı.
Selevki imparatorluğunun yıkılışından sonra, Anadolu’nun bütün Güney kıyıları korsan barınağı olmuştu. Kilikya korsanları Roma’ya kadar uzayan seferler yapıyorlardı. Roma İmparatoru Jül Sezar (MÖ 110-44) hem korsan barınaklarını ortadan kaldırmak, hem de kendisine rakip gördüğü Pompey’i (MÖ 106-48) başkentten uzaklaştırmak için korsanlara karşı büyük bir sefer düzenledi ve komutanlığa atanan Pompey’e sade denizde değil, kıyı bölgelerinde de büyük yetkiler veren bir yasanın çıkartılmasını sağladı. (Asıl adı Gnaeus Pompeius Magnus olan Pompey Sezar’la birlikte gayriresmî 1. triumvirliğin üyesiydi ve Roma’da pek çok taraftarı vardı.)
Pompey bugünkü Mersin ili sahillerinde yaptığı bir sefer sonunda bütün korsan barınaklarını yok etti. Ancak Pompey af dileyen korsanlara anlayışlı davranarak MÖ 64'da Soli’yi affa uğramış korsanların kenti ilan etti. Yıkılmış kenti onarttı ve kente o zamanki adetlere göre kendi adını verdi. Kent o zamandan sonra Pompeipolis olarak bilindi.
Soli Bizans İmparatorluğu döneminde de işlek bir limandı. Ancak MS 528 yılında kent tarihe Büyük Antakya depremi olarak geçen ve çok şiddetli olduğu anlaşılan bir deprem sonunda büyük ölçüde yıkıldı. Gerçi onarılmağa çalışıldı. Ama bir yüzyıl sonra Doğu Akdeniz kıyılarının Arap imparatorluğunun eline geçmesi limanın önemini azalttı. Kent daha sonra terk edildi.
Arkeolojik bulgular
Sit alanında 41 adet dev sütun vardır. (Yol boyunca uzanan bu sütunların deprem öncesi toplam sayısının 200 olduğu tahmin edilmektedir.) Bu sütunlardan 33 tanesi Korint tipi başlığa sahiptir.Ayrıca bir hamam ve su kemeri kalıntısı vardır. Fakat kentteki belki de en önemli eser antik çağ limanının şu anda büyük ölçüde su altında kalmış dalgakıranıdır. 2003 yılından beri Dokuzeylül Üniversitesinden Doç Remzi Yağçı başkanlığında devam eden kazı çalışmaları sırasında topraktan çıkarılan çeşitli eserler ise Mersin müzesinde teşhir edilmektedir.
Solecism
Atinalılar, Soli’de kullanılan dili kendi dillerine göre kuralsız veya kaba bulmuş ve Soli isminden bir kelime üreterek, kendilerince bu tür dilleri soloikismos kelimesi ile tanımlamışlardır. Bu kelime çağdaş Batı toplumlarında biraz değişerek solecism kelimesi haline gelmiş olup, hala aynı anlamda kullanılmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ http://Seton[] LLoyd:Türkiye'nin Tarihi (Çeviren: Ender Verinlioğlu) Tubitak yayınları, sf 212
Galerı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Soli Soloi Solipolis ve Pompeopolis olarak ayrica Yunanca Soloi olarak da bilinir Mersin de antik bir kent SoliSolipoli Pompeipolis SoliTurkiye deki konumuKonumMersinBolgeAkdeniz BolgesiKoordinatlar36 44 35 K 34 32 24 D 36 74306 K 34 54000 D 36 74306 34 54000TarihceKultur ler Helenistik Roma BizansSit ayrintilariMulkiyetKultur ve Turizm BakanligiYerlesimSoli antik kent oreni deniz kiyisina yakin genis bir sit alanidir ve Mersin kent dokusu icerisinde yer almaktadir Mezitli merkez belediyesinin Viransehir semtindedir TarihSoli kenti MO 700 yillari civarinda Rodos adasindan gelen Dorlar tarafindan kuruldu Kent adi Gunes anlamina gelir Dorlar Gunes tanrisina taptiklarindan muhtemelen kent adi da dini inanc ile ilgiliydi Ancak Soli Rodos iliskisi surekli olmadi ve kent buyuk olcude ozerk olarak kisa zamanda Anadolu nun Akdeniz sahilindeki en islek limanlarindan biri oldu Kimi kayitlara gore Yunanistan daki Attica Delos ittifakina uyeydi Ama Pers savaslari sonrasinda MO 449 yilinda Persler e birakildi Ancak Pers egemenligi doneminde de kentin ozerkligi korundu Kent MO 333 yilinda Buyuk Iskender MO 356 323 tarafindan Makedonya imparatorluguna Iskender den sonra ise Selevki imparatorluguna ya da Selevkoslar baglandi Guclu bir donanmasi olan Selevki imparatorlugu doneminde kent liman olarak gelisimini surdurdu Fakat Selevki imparatorlugunun zayiflama doneminde kent istikrarsizliklar yasadi ve sik sik el degistirdi Hatta MO 83 te Ermeni imparatoru II Tigran tarafindan yakilip yikildi Selevki imparatorlugunun yikilisindan sonra Anadolu nun butun Guney kiyilari korsan barinagi olmustu Kilikya korsanlari Roma ya kadar uzayan seferler yapiyorlardi Roma Imparatoru Jul Sezar MO 110 44 hem korsan barinaklarini ortadan kaldirmak hem de kendisine rakip gordugu Pompey i MO 106 48 baskentten uzaklastirmak icin korsanlara karsi buyuk bir sefer duzenledi ve komutanliga atanan Pompey e sade denizde degil kiyi bolgelerinde de buyuk yetkiler veren bir yasanin cikartilmasini sagladi Asil adi Gnaeus Pompeius Magnus olan Pompey Sezar la birlikte gayriresmi 1 triumvirligin uyesiydi ve Roma da pek cok taraftari vardi Pompey bugunku Mersin ili sahillerinde yaptigi bir sefer sonunda butun korsan barinaklarini yok etti Ancak Pompey af dileyen korsanlara anlayisli davranarak MO 64 da Soli yi affa ugramis korsanlarin kenti ilan etti Yikilmis kenti onartti ve kente o zamanki adetlere gore kendi adini verdi Kent o zamandan sonra Pompeipolis olarak bilindi Soli Bizans Imparatorlugu doneminde de islek bir limandi Ancak MS 528 yilinda kent tarihe Buyuk Antakya depremi olarak gecen ve cok siddetli oldugu anlasilan bir deprem sonunda buyuk olcude yikildi Gerci onarilmaga calisildi Ama bir yuzyil sonra Dogu Akdeniz kiyilarinin Arap imparatorlugunun eline gecmesi limanin onemini azaltti Kent daha sonra terk edildi Arkeolojik bulgularSit alaninda 41 adet dev sutun vardir Yol boyunca uzanan bu sutunlarin deprem oncesi toplam sayisinin 200 oldugu tahmin edilmektedir Bu sutunlardan 33 tanesi Korint tipi basliga sahiptir Ayrica bir hamam ve su kemeri kalintisi vardir Fakat kentteki belki de en onemli eser antik cag limaninin su anda buyuk olcude su altinda kalmis dalgakiranidir 2003 yilindan beri Dokuzeylul Universitesinden Doc Remzi Yagci baskanliginda devam eden kazi calismalari sirasinda topraktan cikarilan cesitli eserler ise Mersin muzesinde teshir edilmektedir SolecismAtinalilar Soli de kullanilan dili kendi dillerine gore kuralsiz veya kaba bulmus ve Soli isminden bir kelime ureterek kendilerince bu tur dilleri soloikismos kelimesi ile tanimlamislardir Bu kelime cagdas Bati toplumlarinda biraz degiserek solecism kelimesi haline gelmis olup hala ayni anlamda kullanilmaktadir Ayrica bakinizMersin YumuktepeKaynakca http Seton olu kirik baglanti LLoyd Turkiye nin Tarihi Ceviren Ender Verinlioglu Tubitak yayinlari sf 212Galeri