ELAS, Almanya'nın Sovyetler Birliği'ne saldırması üzerine Yunanistan'da komünist ilkelere bağlı bir direniş örgütü kurulma kararı aldı. ELAS'ın çoğu köylü nüfusundan oluşuyordu.
ELAS | |
---|---|
Etkin | 1941-1945 |
Dağılması | Varkiza Anlaşması ile dağıltıldı |
Ülke | Yunanistan |
Bağlılık | Yunanistan Komünist Partisi |
Görevi | Yunanistan'ın kurtarılması |
Büyüklük | 1.500.000 partizan |
Patron | Aris Velouchiotis Stefanos Sarafis Andreas Tzimas |
Savaşları | II. Dünya Savaşı Aralık Olayları Yunan İç Savaşı |
Oluşumu
Almanya Barbarossa Harekâtı (22 Haziran 1941) kapsamında Sovyetler Birliği'ne saldırması üzerine Yunanistan'da komünist ilkelere bağlı bir direniş örgütü kurulma kararı alındı. Yunan Halk Kurtuluş Ordusu (ELAS), 7 Haziran 1942 yılında kuruldu. Kuruluş amacı Yunanistan'ı işgal eden Almanya, İtalya ve Bulgaristan'a karşı mücadeleydi. Direniş örgütünü kuran ve en önemli komutanı ise Aris Velouchiotis'tir. Velouchiotis, gerilla mücadelesine başlatırken, öncelikle dağlarda ve kentlerde eşkıyalık yapan insanları topladı.
Özgür Yunanistan
ELAS gerillaları İtalyan kuvvetlerine karşı mücadele etmiştir. Özellikle Fardykampos Muharebesi sonucunda yüzlerce İtalyan askeri sağ ele geçirildi. Ayrıca bu askerlere ait önemli miktarda mühimmat gerillaların eline geçti. Bu savaş bir dönüm noktası oldu ve İtalya birçok yerde geri çekilmeye başladı. Karditsa, Grevena, Trikkala ve Metsovon başta olmak üzere çok sayıda yer ele geçirilmişti. Şehir dışındaki bölgeler artık ELAS'ın elindedir. Toplam 30.000 km² alan ele geçirilmişti. Bu alanda 750.000 kişi yaşamaktadır. Bu topraklara "Özgür Yunanistan" denildi.
Gorgopotamos köprüsü
14 Kasım günü ELAS'a bağlı 150 gerilla kuvveti Viniani'in içindeki Evrytania adındaki bir köyde buluşup operasyon için hareket etmeye başladı. On gün sonra, kuvvetler Gorgopotamos köprüsüne vardı. 25 Kasım'da saat 23.00'de gerillalar İtalyan garnizonuna karşı saldırı başlattı. İtalyanlar küçük direniş gösterdikten sonra yenildi. İtalyanların yenilgisinden sonra, saboteurs patlayıcıları ayarlandı. Ayrıca ELAS kuvvetleri İtalyan takviye kuvvetleri gelmesi durumunda, bu kuvvetleri engellemek için, köprüye doğru yolları üzerinde pusu koymuştu. Patlama saat 03.00'te meydana geldi. Daha sonra, gerilla kuvvetleri Viniani'ya geri döndü ve eylemin başarısını kutladı.
Gorgopotamos köprüsünün yıkılması ile birlikte Norveç ağır su sabotajının ardından en büyük ikinci eylem oldu. Köprünün yıkılmasıyla birlikte Almanların Yunanistan üzerinden Mısır'a yapılan mühimmat sevkiyatı durduruldu. Bu sevkiyatın durdurulması ile birlikte Afrika Kuvvetlerinin başındaki Erwin Rommel'in işi zorlaştı ve El Alamein'de yenildi.
Almanların gelişi
İtalya'nın Müttefik Devletleri ile birlikte mütareke imzalayıp Mihver Devletler'inden ayrılınca Almanya İtalya'ya işgal ettiği bölgelere girdi ve burada bulunan İtalyan kuvvetlerini esir aldı. O sırada "Özgür Yunanistan" Almanya tarafından yıkılmıştı. Yıkımın sebebi olarak Almanya'nın Yugoslavya Cephesi'nde kazandıkları tecrübe gösterebiliriz. Neredeyse bütün Yunanistan artık Almanya'nın elindeydi.
ELAS'a bağlı gerillalar ilk şoku üstünden attıktan sonra Almanya'ya karşı mücadeleye başladı. Dervenochoria, Glogovas, Kalavryta, Stymfalias, Amfilochia, Agorelitsas ve Karoutes Savaşları ile birlikte Yunanistan'nın birçok yerinde kurtarılmış alanlar mevcuttu. Savaşları kaybeden Almanlar halkı yıldırmak için yoğun katliam, köy boşaltma, köy yakma gibi eylemlere girişti. Bunların en bilineni , ve katliamlarıdır. Bunlarla birlikte yaklaşık 1 milyon kişi evsiz kalmıştır.
İç savaş
Yunan iç savaşı 4 Aralık 1944 günü başlamıştır. O gün, İngiliz işgal makamlarınca telkin edilen ve Yunan Başbakanı tarafından verilen bir ültimatomla ELAS’tan silahlarını teslim edip Atina’yı terk etmesi istendi.
1944 yılının sonunda üye sayısı iki milyona ulaşmıştı. Savaş sırasında İngiliz Savunma Bakanlığı ELAS’ı desteklemiş; hatta Churchill 1944 ilkbaharındaki Lübnan Toplantısı’nda ELAS ile EDES’i Almanlara karşı Georges Papandreu’nun komutası altında işbirliği yapmaya ikna etmişti. Dolayısıyla, Churchill’in iddialarının aksine savaş sırasında ELAS’ın EDES’e karşı savaştığı görüşü doğru kanıtlara dayanmamaktadır.
ELAS, verilen ültimatoma uymadı. Uymama gerekçesi olarak İngiltere’nin kendilerinin baş düşmanı olan Kralı ve kralla birlikte sağcı bir diktatörü işbaşına getireceğinden endişe etmesini gösterdi.
Bunun üzerine Atina ve çevresinde başlayan silahlı çatışma üç hafta kadar sürdü. Zaten çok güçlü olmayan ve Sovyetler Birliği tarafından da desteklenmeyen ELAS’ın siyasi organı EAM ateşkesi kabul etti. 12 Şubat 1945’te EAM ile EDES anlaştılar. Bu anlaşmaya göre tüm direniş örgütleri tek bir ordu içinde birleştirilecek, demokratik seçimler yapılacaktı.
1946 yılında Yunanistan’ın kuzeyinde çete savaşları başladı. Çetecilerin önderi konumundaki General Markos, 24 Aralık 1947’de “Geçici Demokratik Yunan Hükûmeti” adı altında bir hükûmet kurdu ve 10 maddelik bir program ilan etti. Bu programda Sovyetler Birliği ve üç Balkan ülkesi (Bulgaristan, Yugoslavya ve Arnavutluk) ile yakın ilişkiler geniş yer tutmaktaydı. Böylece, Yunanistan’da merkezi hükûmetin kolay kolay baş edemeyeceği bir iç savaş başlamış oldu. Yunan Hükûmeti sorunu BM gündemine getirmiş ancak çatışmalar 1950 yılına kadar devam etmiştir.
Savaşlar
- Dram Savaşı: Bulgaristan'a karşı yapılan savaştır.
- Dervenochoria Savaşı: Almanya'ya karşı yapılan savaştır.
- Amfilochia Savaşı: Almanya'ya karşı yapılan savaştır.
- Stimfalia Savaşı: Almanya'ya karşı yapılan savaştır.
- Agorelitsas Savaşı: Almanya'ya karşı yapılan savaştır.
- Karoutes Savaşı: Almanya'ya karşı yapılan savaştır.
- Glogovas Savaşı: Almanya'ya karşı yapılan savaştır.
- Kalavryta Savaşı: Almanya'ya karşı yapılan savaştır.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
ELAS Almanya nin Sovyetler Birligi ne saldirmasi uzerine Yunanistan da komunist ilkelere bagli bir direnis orgutu kurulma karari aldi ELAS in cogu koylu nufusundan olusuyordu ELASEtkin1941 1945DagilmasiVarkiza Anlasmasi ile dagiltildiUlkeYunanistanBaglilikYunanistan Komunist PartisiGoreviYunanistan in kurtarilmasiBuyukluk1 500 000 partizanPatronAris Velouchiotis Stefanos Sarafis Andreas TzimasSavaslariII Dunya Savasi Aralik Olaylari Yunan Ic SavasiOlusumuAlmanya Barbarossa Harekati 22 Haziran 1941 kapsaminda Sovyetler Birligi ne saldirmasi uzerine Yunanistan da komunist ilkelere bagli bir direnis orgutu kurulma karari alindi Yunan Halk Kurtulus Ordusu ELAS 7 Haziran 1942 yilinda kuruldu Kurulus amaci Yunanistan i isgal eden Almanya Italya ve Bulgaristan a karsi mucadeleydi Direnis orgutunu kuran ve en onemli komutani ise Aris Velouchiotis tir Velouchiotis gerilla mucadelesine baslatirken oncelikle daglarda ve kentlerde eskiyalik yapan insanlari topladi Ozgur YunanistanELAS gerillalari Italyan kuvvetlerine karsi mucadele etmistir Ozellikle Fardykampos Muharebesi sonucunda yuzlerce Italyan askeri sag ele gecirildi Ayrica bu askerlere ait onemli miktarda muhimmat gerillalarin eline gecti Bu savas bir donum noktasi oldu ve Italya bircok yerde geri cekilmeye basladi Karditsa Grevena Trikkala ve Metsovon basta olmak uzere cok sayida yer ele gecirilmisti Sehir disindaki bolgeler artik ELAS in elindedir Toplam 30 000 km alan ele gecirilmisti Bu alanda 750 000 kisi yasamaktadir Bu topraklara Ozgur Yunanistan denildi Gorgopotamos koprusu14 Kasim gunu ELAS a bagli 150 gerilla kuvveti Viniani in icindeki Evrytania adindaki bir koyde bulusup operasyon icin hareket etmeye basladi On gun sonra kuvvetler Gorgopotamos koprusune vardi 25 Kasim da saat 23 00 de gerillalar Italyan garnizonuna karsi saldiri baslatti Italyanlar kucuk direnis gosterdikten sonra yenildi Italyanlarin yenilgisinden sonra saboteurs patlayicilari ayarlandi Ayrica ELAS kuvvetleri Italyan takviye kuvvetleri gelmesi durumunda bu kuvvetleri engellemek icin kopruye dogru yollari uzerinde pusu koymustu Patlama saat 03 00 te meydana geldi Daha sonra gerilla kuvvetleri Viniani ya geri dondu ve eylemin basarisini kutladi Gorgopotamos koprusunun yikilmasi ile birlikte Norvec agir su sabotajinin ardindan en buyuk ikinci eylem oldu Koprunun yikilmasiyla birlikte Almanlarin Yunanistan uzerinden Misir a yapilan muhimmat sevkiyati durduruldu Bu sevkiyatin durdurulmasi ile birlikte Afrika Kuvvetlerinin basindaki Erwin Rommel in isi zorlasti ve El Alamein de yenildi Almanlarin gelisiItalya nin Muttefik Devletleri ile birlikte mutareke imzalayip Mihver Devletler inden ayrilinca Almanya Italya ya isgal ettigi bolgelere girdi ve burada bulunan Italyan kuvvetlerini esir aldi O sirada Ozgur Yunanistan Almanya tarafindan yikilmisti Yikimin sebebi olarak Almanya nin Yugoslavya Cephesi nde kazandiklari tecrube gosterebiliriz Neredeyse butun Yunanistan artik Almanya nin elindeydi ELAS a bagli gerillalar ilk soku ustunden attiktan sonra Almanya ya karsi mucadeleye basladi Dervenochoria Glogovas Kalavryta Stymfalias Amfilochia Agorelitsas ve Karoutes Savaslari ile birlikte Yunanistan nin bircok yerinde kurtarilmis alanlar mevcuttu Savaslari kaybeden Almanlar halki yildirmak icin yogun katliam koy bosaltma koy yakma gibi eylemlere giristi Bunlarin en bilineni ve katliamlaridir Bunlarla birlikte yaklasik 1 milyon kisi evsiz kalmistir Ic savasYunan ic savasi 4 Aralik 1944 gunu baslamistir O gun Ingiliz isgal makamlarinca telkin edilen ve Yunan Basbakani tarafindan verilen bir ultimatomla ELAS tan silahlarini teslim edip Atina yi terk etmesi istendi 1944 yilinin sonunda uye sayisi iki milyona ulasmisti Savas sirasinda Ingiliz Savunma Bakanligi ELAS i desteklemis hatta Churchill 1944 ilkbaharindaki Lubnan Toplantisi nda ELAS ile EDES i Almanlara karsi Georges Papandreu nun komutasi altinda isbirligi yapmaya ikna etmisti Dolayisiyla Churchill in iddialarinin aksine savas sirasinda ELAS in EDES e karsi savastigi gorusu dogru kanitlara dayanmamaktadir ELAS verilen ultimatoma uymadi Uymama gerekcesi olarak Ingiltere nin kendilerinin bas dusmani olan Krali ve kralla birlikte sagci bir diktatoru isbasina getireceginden endise etmesini gosterdi Bunun uzerine Atina ve cevresinde baslayan silahli catisma uc hafta kadar surdu Zaten cok guclu olmayan ve Sovyetler Birligi tarafindan da desteklenmeyen ELAS in siyasi organi EAM ateskesi kabul etti 12 Subat 1945 te EAM ile EDES anlastilar Bu anlasmaya gore tum direnis orgutleri tek bir ordu icinde birlestirilecek demokratik secimler yapilacakti 1946 yilinda Yunanistan in kuzeyinde cete savaslari basladi Cetecilerin onderi konumundaki General Markos 24 Aralik 1947 de Gecici Demokratik Yunan Hukumeti adi altinda bir hukumet kurdu ve 10 maddelik bir program ilan etti Bu programda Sovyetler Birligi ve uc Balkan ulkesi Bulgaristan Yugoslavya ve Arnavutluk ile yakin iliskiler genis yer tutmaktaydi Boylece Yunanistan da merkezi hukumetin kolay kolay bas edemeyecegi bir ic savas baslamis oldu Yunan Hukumeti sorunu BM gundemine getirmis ancak catismalar 1950 yilina kadar devam etmistir SavaslarDram Savasi Bulgaristan a karsi yapilan savastir Dervenochoria Savasi Almanya ya karsi yapilan savastir Amfilochia Savasi Almanya ya karsi yapilan savastir Stimfalia Savasi Almanya ya karsi yapilan savastir Agorelitsas Savasi Almanya ya karsi yapilan savastir Karoutes Savasi Almanya ya karsi yapilan savastir Glogovas Savasi Almanya ya karsi yapilan savastir Kalavryta Savasi Almanya ya karsi yapilan savastir Ayrica bakinizELAN Ulusal Kurtulus Siyasi Komitesi Ulusal Kurtulus Cephesi Yunanistan Guvenlik Taburlari