Yusuf Atılgan (27 Haziran 1921, Manisa - 9 Ekim 1989, İstanbul), Türk yazar ve öğretmen. Türk edebiyatının ve Türk romanının modernist bir düzleme geçtiği 1950-1980 yılları arasında yazdı. Bu dönemin ilk modernist Türk yazarlarından birisiydi.
Yusuf Atılgan | |
---|---|
Ülkü Tamer tarafından çekilmiş fotoğrafı | |
Doğum | Yusuf Ziya Atılgan 27 Haziran 1921 Manisa, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 9 Ekim 1989 (68 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Bülbüldere Mezarlığı, İstanbul |
Takma adlar | Nevzat Çorum, Ziya Atılgan |
Meslek | Yazar · öğretmen |
Eğitim | İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi |
Önemli eser | Aylak Adam (1959) Anayurt Oteli (1973) |
Hayatı
Atılgan, 1921'de Manisa'da doğdu. Yunanların Manisa’yı işgaliyle (Eylül 1922) ailesi oturdukları dağlık bölgeden ’ya göç etti. Atılgan, Necâti Bey İlköğretim Okulu ve Balıkesir Lisesi’nden mezun olduktan sonra İstanbul’a giderek İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne kaydoldu. Burada Ahmet Hamdi Tanpınar, Reşid Rahmeti Arat, Ali Nihat Tarlan, ve Halide Edib Adıvar gibi isimlerin öğrencisi oldu.
Atılgan, üniversite yıllarında sol öğrenci hareketlerine katılmaktan dolayı bir süre tutuklu kaldı. Daha sonra bitirme tezini tamamlayarak mezun oldu. Bir yıl Akşehir’de bulunan Maltepe Askeri Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yaptıktan sonra Hacırahmanlı köyüne geri döndü (1946).
Babasının ölümüyle çiftlik işleri kendisine kaldı. 1949 yılında evlendi ve 3 yıl sonra köydeki işlerinden feragat ederek edebiyata yoğunlaştı. 1954’te "Ziya Atılgan" ve "Nevzat Çorum" mahlaslarıyla yazdığı 2 hikâyesiyle Tercüman'ın hikâye yarışmasına katıldı. Bu yarışmada, Evdeki adlı hikâyesiyle birinci, Kümesin Ötesi ile yedinci oldu. Kendisiyle özdeşleşen Aylak Adam'la da (1958) Yunus Nadi Roman Ödülü’nde ikincilik aldı. Bu süreçte geniş kitlelerce tanınmaya başladı.
Sonraları hikâye alanındaki yetkinliğini Varlık ve a Dergisi’nde gösterdi. 1973 yılında ikinci romanı Anayurt Oteli'’ni yayımladı. Geçim sıkıntısı yaşadığı dönemlerde tiyatro oyuncusu ile ikinci evliliğini yaptı (1974). Çeşitli yayınevlerinde redaktörlük yaptığı dönemlerde birtakım çeviriler de yapıyordu. 1987 yılında Anayurt Oteli'nin Ömer Kavur tarafından sinemaya aktarılması tanınırlığının artmasını sağladı.
9 Ekim 1989’da, Canistan'a çalıştığı dönemde, peşi sıra gelen hastalıklar sonrasında kalp krizinden vefat etti. Moda Camii’nde kılınan cenaze namazı sonrasında Bülbülderesi Mezarlığı’na defnedildi.
Romancılığı
Atılgan arkasında bıraktığı kısa külliyatla kendinden sonraki kuşakları etkilemeyi başardı.Reşat Nuri Güntekin’in “miskini” (bkz. Miskinler Tekkesi) onun ilk romanında C. karakteri ile Aylak Adam'a döner. Bu romanında insan ve şehir yaşamı psikolojik bir yaklaşımla verilir ve yabancılaşma, yalnızlık ve aile kavramı irdelenir. Bunu bir başkaldırı olarak görenler vardır ve başka bir kült roman olan Tutunamayanlar ile aynı düzleme oturtmak mümkündür.
Anayurt Oteli'ndeki Zebercet karakteri ise yaşadığı anı anlamlandırmaya çalışan insan tipolojisinin bir örneğidir. Bu anlamlandırma “neden ve niçin yaşıyorum sorusu” ile, yalnızlık, aşk ve cinsellik ekseninde gerçekleşir.
Canistan'da yazar bu kez, doğduğu döneme ve coğrafyaya geri döner. Kendi hayatından izler taşıyan ve ölümüyle yarım kalan bu romanda döneminin havasını olaylar, mekânlar ve yerel ağızlar ile yansıtmaya çalışır.
Yazarın eserlerinin telif haklarının Yapı Kredi Yayınları'ndan Can Yayınları'na geçmesi sonrasında, Atılgan'ın el yazısı notlarını, şiirlerini, çevirilerini ve dergilerde kalmış kısa öykülerinden örnekleri içeren adlı eseri yayımlanmıştır. Kitapta, yazarın yok ettiği Eşek Sırtındaki Saksağan adlı roman denemesinin giriş kısmı da bulunmaktadır.
Eserleri
| Kitaplaşmamış öteki yazıları
Hakkında yazılanlar
|
Ödülleri
- 1955 Tercüman Gazetesi Öykü Yarışması'nda takma adla katıldığı Evdeki öyküsü ile birincilik ve Kümesin Ötesinde öyküsü ile dokuzunculuk
- Aylak Adam romanı ile 1957-1958 Yunus Nadi Roman Ödülleri'nde ikincilik
- Bodur Minareden Öte ile Sait Faik Öykü Ödülü
Vikisöz'de Yusuf Atılgan ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ Atılgan, Yusuf (2005). Bütün Öyküleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 1. .
- ^ Bilgin Güngör, “Yusuf Atılgan’ın Hayatı ve Eserleri (1921-1989)”, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, 2014), 1.
- ^ Güngör, 7.
- ^ Konur Ertop, “Ayrıntı Ustası Bir Gözlemci Yusuf Atılgan”, Gösteri (Kasım 1989), Sayı: 108: 46
- ^ Güngör, 8.
- ^ İnce, Özdemir. "Entelektüel Şoför İhsan'ın romanı". Hürriyet. 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2017.
- ^ ’ten çevirdiği Toplumda Sanat adlı eser günümüzde YKY tarafından basılmaktadır.
- ^ Güngör, 9.
- ^ ""Yusuf Atılgan'a ait vefat ve başsağlığı ilanları"" (PDF). Taha Toros Arşivi: İstanbul Şehir Üniversitesi e-Arşiv. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Nisan 2020.
- ^ Uğurlu, Seyit Battal. (PDF). s. 1720. 3 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020.
- ^ . Milliyet Sanat. 30 Nisan 2018. 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yusuf Atilgan 27 Haziran 1921 Manisa 9 Ekim 1989 Istanbul Turk yazar ve ogretmen Turk edebiyatinin ve Turk romaninin modernist bir duzleme gectigi 1950 1980 yillari arasinda yazdi Bu donemin ilk modernist Turk yazarlarindan birisiydi Yusuf AtilganUlku Tamer tarafindan cekilmis fotografiDogumYusuf Ziya Atilgan 27 Haziran 1921 1921 06 27 Manisa Osmanli ImparatorluguOlum9 Ekim 1989 68 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriBulbuldere Mezarligi IstanbulTakma adlarNevzat Corum Ziya AtilganMeslekYazar ogretmenEgitimIstanbul Universitesi Edebiyat FakultesiOnemli eserAylak Adam 1959 Anayurt Oteli 1973 HayatiAtilgan 1921 de Manisa da dogdu Yunanlarin Manisa yi isgaliyle Eylul 1922 ailesi oturduklari daglik bolgeden ya goc etti Atilgan Necati Bey Ilkogretim Okulu ve Balikesir Lisesi nden mezun olduktan sonra Istanbul a giderek Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Turk Dili ve Edebiyati Bolumu ne kaydoldu Burada Ahmet Hamdi Tanpinar Resid Rahmeti Arat Ali Nihat Tarlan ve Halide Edib Adivar gibi isimlerin ogrencisi oldu Atilgan universite yillarinda sol ogrenci hareketlerine katilmaktan dolayi bir sure tutuklu kaldi Daha sonra bitirme tezini tamamlayarak mezun oldu Bir yil Aksehir de bulunan Maltepe Askeri Lisesi nde edebiyat ogretmenligi yaptiktan sonra Hacirahmanli koyune geri dondu 1946 Babasinin olumuyle ciftlik isleri kendisine kaldi 1949 yilinda evlendi ve 3 yil sonra koydeki islerinden feragat ederek edebiyata yogunlasti 1954 te Ziya Atilgan ve Nevzat Corum mahlaslariyla yazdigi 2 hikayesiyle Tercuman in hikaye yarismasina katildi Bu yarismada Evdeki adli hikayesiyle birinci Kumesin Otesi ile yedinci oldu Kendisiyle ozdeslesen Aylak Adam la da 1958 Yunus Nadi Roman Odulu nde ikincilik aldi Bu surecte genis kitlelerce taninmaya basladi Sonralari hikaye alanindaki yetkinligini Varlik ve a Dergisi nde gosterdi 1973 yilinda ikinci romani Anayurt Oteli ni yayimladi Gecim sikintisi yasadigi donemlerde tiyatro oyuncusu ile ikinci evliligini yapti 1974 Cesitli yayinevlerinde redaktorluk yaptigi donemlerde birtakim ceviriler de yapiyordu 1987 yilinda Anayurt Oteli nin Omer Kavur tarafindan sinemaya aktarilmasi taninirliginin artmasini sagladi 9 Ekim 1989 da Canistan a calistigi donemde pesi sira gelen hastaliklar sonrasinda kalp krizinden vefat etti Moda Camii nde kilinan cenaze namazi sonrasinda Bulbulderesi Mezarligi na defnedildi RomanciligiAtilgan arkasinda biraktigi kisa kulliyatla kendinden sonraki kusaklari etkilemeyi basardi Resat Nuri Guntekin in miskini bkz Miskinler Tekkesi onun ilk romaninda C karakteri ile Aylak Adam a doner Bu romaninda insan ve sehir yasami psikolojik bir yaklasimla verilir ve yabancilasma yalnizlik ve aile kavrami irdelenir Bunu bir baskaldiri olarak gorenler vardir ve baska bir kult roman olan Tutunamayanlar ile ayni duzleme oturtmak mumkundur Anayurt Oteli ndeki Zebercet karakteri ise yasadigi ani anlamlandirmaya calisan insan tipolojisinin bir ornegidir Bu anlamlandirma neden ve nicin yasiyorum sorusu ile yalnizlik ask ve cinsellik ekseninde gerceklesir Canistan da yazar bu kez dogdugu doneme ve cografyaya geri doner Kendi hayatindan izler tasiyan ve olumuyle yarim kalan bu romanda doneminin havasini olaylar mekanlar ve yerel agizlar ile yansitmaya calisir Yazarin eserlerinin telif haklarinin Yapi Kredi Yayinlari ndan Can Yayinlari na gecmesi sonrasinda Atilgan in el yazisi notlarini siirlerini cevirilerini ve dergilerde kalmis kisa oykulerinden ornekleri iceren adli eseri yayimlanmistir Kitapta yazarin yok ettigi Esek Sirtindaki Saksagan adli roman denemesinin giris kismi da bulunmaktadir EserleriRomanAylak Adam 1959 Anayurt Oteli 1973 Canistan 2000 OykuBodur Minareden Ote 1960 Eylemci Butun Oykuleri 1992 Cocuk Kitabi Ekmek Elden Sut Memeden 1981 CeviriToplumda Sanat K Baynes 1980 PiyesCikis Gecesi Bariman Yayinevi Ist 1947 Kitaplasmamis oteki yazilari SiirleriOlu Su siir Yazi Sayi 1 1978 Ayrilik Siir Milliyet Sanat Dergisi sayi 1 Subat 1980 Ceviri siirler Gozler Siir Ezra Pound dan Yusuf Atilgan a Armagan s 129 130 Bir Yerde Hic Gitmedigim E E Cummings ten yayimlanmamistir Ceviri yazilariKierkegaard dan Korku ve Titreme den Degisim Sayi 2 Kierkegaard dan Gunce den Degisim Sayi 1 Kierkegaard dan Olumcul Hastalik tan Degisim Sayi 7Hakkinda yazilanlar Yusuf Atilgan a Armagan Iletisim Yayinlari 1992 ISBN 975 470 280 2 Sevgili Halil Kardes Haz Burak Fidan 2014 978 605 5185 24 4Odulleri1955 Tercuman Gazetesi Oyku Yarismasi nda takma adla katildigi Evdeki oykusu ile birincilik ve Kumesin Otesinde oykusu ile dokuzunculuk Aylak Adam romani ile 1957 1958 Yunus Nadi Roman Odulleri nde ikincilik Bodur Minareden Ote ile Sait Faik Oyku OduluVikisoz de Yusuf Atilgan ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Kaynakca Atilgan Yusuf 2005 Butun Oykuleri Istanbul Yapi Kredi Yayinlari s 1 ISBN 975 363 790 X Bilgin Gungor Yusuf Atilgan in Hayati ve Eserleri 1921 1989 Yayimlanmis Yuksek Lisans Tezi Istanbul Marmara Universitesi 2014 1 Gungor 7 Konur Ertop Ayrinti Ustasi Bir Gozlemci Yusuf Atilgan Gosteri Kasim 1989 Sayi 108 46 Gungor 8 Ince Ozdemir Entelektuel Sofor Ihsan in romani Hurriyet 12 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2017 ten cevirdigi Toplumda Sanat adli eser gunumuzde YKY tarafindan basilmaktadir Gungor 9 Yusuf Atilgan a ait vefat ve bassagligi ilanlari PDF Taha Toros Arsivi Istanbul Sehir Universitesi e Arsiv 24 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Nisan 2020 Ugurlu Seyit Battal PDF s 1720 3 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2020 Milliyet Sanat 30 Nisan 2018 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2018