Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yıldız kümeleri veya yıldız bulutları, bir arada tutulan büyük yıldız gruplarıdır. İki ana yıldız kümesi türü belirlenmiştir: Küresel kümeler, kütleçekimsel olarak bağlı on bin ila milyonlarca yaşlı yıldızın oluşturduğu sıkı gruplardır, açık kümeler ise genellikle birkaç yüzden az üye içeren, daha gevşek kümelenmiş ve çoğunlukla çok genç yıldızların oluşturduğu gruplardır. Açık kümeler, gökada içinde hareket ederken dev moleküler bulutların çekim etkisiyle zamanla dağılır, fakat küme üyeleri artık çekimsel olarak bağlı olmasalar da uzayda genel olarak aynı yönde hareket etmeye devam ederler; bunlara yıldız topluluğu, bazen de hareketli grup denir.
Çıplak gözle görülebilen yıldız kümeleri arasında Ülker, Boğa ve 47 Tucanae sayılabilir.
Küresel yıldız kümesi
Küresel yıldız kümeleri 10,000’den birkaç milyon yıldızın yaklaşık olarak küresel bir yapıya bürünmüş halidir. 10 ila 30 ışık yılı mesafesindeki bir bölge içindedirler. Genel olarak çok yaşlı Popülasyon II yıldızlarını içerirler. Evrenin kendisinden sadece birkaç yüz milyon gençtirler. Çoğunlukla sarı ve kırmızı yıldızlardır. Kütleleri iki güneş kütlesinden daha azdır. Bu tür yıldızlar kümeler içinde baskındır çünkü daha sıcak ve çok daha fazla kütleye sahip yıldızlar süpernova olarak patlamışlardır veya sonradan beyaz cüce olmak üzere gezegenimsi bulutsuya doğru evrimleşmişlerdir. Birkaç nadir mavi yıldız da küresel kümelerde bulunur. Kendi yoğun iç bölgelerinde yıldız birleşmeleri sonucu oluştuğu düşünülüyor. Bu yıldızlar mavi başıboşlar olarak da bilinir.
Bizim galaksimizde, küresel yıldız kümeleri yaklaşık olarak küresel biçimde galaksi halesinde, galaksi merkez erafında, oldukça eliptik yörüngelere dağıtılmışlardır. 1917 yılında, astronom Harlow Shapley küresel kümelerin dağılımına bakarak Güneş’in galaksi merkezine olan mesafesini tahmin etmeyi başardı. Daha önce, Samanyolu içinde Güneş'in konumu iyi belirlenememişti.
Yakın zamana kadar, küresel yıldız kümeleri astronomide büyük bir gizeme neden oldu. Yıldız evriminin teorilerinin, küresel yıldız kümeleri arasındaki en yaşlı üyeleri için verdiği yaş evrenin tahmin edilen yaşından daha büyük. Ancak, Hipparcos uydusu kullanılarak küresel yıldız kümelerinin mesafesini ölçmek için yapılan gelişmiş ölçümler ve Hubble sabitinin giderek artan hassasiyetteki doğru ölçümleri paradoksu yeniden çözdü. Evrene yaklaşık 13 milyar yıl yaş verdi ve en yaşlı yıldızlara birkaç yüz milyon yıl yaş verdi.
Böyle Samanyolu gök adasındaki Westerlund 1 gibi Süper yıldız kümeleri küresel yıldız kümelerinin habercisi olabilir.
Bizim galaksimiz yaklaşık 150 küresel yıldız kümesine sahiptir. Bunlardan bazıları Samanyolu gök adası tarafından bozulmuş küçük galaksiler tarafından yakalanmış olabilir. Küresel yıldız kümesi M79 için durumun böyle olduğu görülüyor. Bazı galaksiler küresel yıldız kümeleri açısından çok zengindir. Örneğin dev eliptik gökada M87 binin üzerinde küresel yıldız kümesi içerir.
Küresel yıldız kümelerinden en parlak olan birkaç tanesi çıplak gözle görülebilir. Omega Centauri en parlak olanlarından biridir. Antik çağlardan beri bilinmektedir ve teleskobik yaşından önce bir yıldız olarak kataloglanmıştır. Kuzey yarımküredeki en iyi bilinen küresel yıldız kümesi M13’tür (alçakgönüllülükle Herkül’deki Büyük Küresel Yıldız Kümesi olarak adlandırılır).
Ara formlar
2005 yılında, astronomlar Andromeda Galaksisi içinde tamamen yeni bir tip yıldız kümesi keşfetti. Birçok yönden küresel yıldız kümelerine benzerdir (daha az yoğun olmasına rağmen). Şu anda, Samanyolu içinde keşfedilen herhangi bir ara küme (ayrıca genişletilmiş küresel kümeler olarak da bilinir) yok. Andromeda galaksisinde keşfedilen üç küme M31WFS C1, M31WFS C2 ve M31WFS C3’dir.
Bu yeni keşfedilmiş yıldız kümeleri yüzbinlerce yıldız içerir. Küresel yıldız kümelerinde bulunabilecek yıldız sayısıyla benzerdir. Kümeler aynı zamanda küresel kümelele başka özellikler de paylaşır. Örneğin yıldız popülasyonu ve metallik. Onları küresel yıldız kümelerinden ayıran özellikleri çok daha büyük olmalarıdır, birkaç yüz ışık yılı mesafesinde ve yüzlerce kat daha az yoğundur. Yıldızlar arasındaki mesafe, yeni keşfedilen genişletilmiş kümeler içinde çok daha büyüktür. Parametrik olarak, bu kümeler (düşük karanlık madde) küresel küme ve (karanlık madde-egemen) cüce küresel galaksinin arasında bir yerdedir.
Henüz bu kümelerin nasıl oluştuğu bilinmemektedir, ancak oluşumları küresel yıldız kümeleri bu ile ilişkili olabilir. Samanyolu değil sahipken M31 gibi kümeleri vardır neden henüz bilinmemektedir. Neden M31 bunun gibi kümelere sahipken Samanyolu’nun bu kümelere sahip olmadığı henüz bilinmiyor. Ayrıca başka bir galaksinin bu tip kümeler içerip içermediği bilinmemektedir. Ancak M31’in bu kümeleri içeren tek galaksi olması pek olası değildir.
Açık yıldız kümeleri
Açık yıldız kümeleri, küresel yıldız kümelerinden çok farklıdırlar. Küresel olarak dağılmış yıldız grubunun aksine galaktik düzleme sınırlandırılmıştır ve neredeyse spiral kollarıyla birlikte bulunurlar. Genel olarak genç objelerdir, birkaç on milyon yaşındadırlar. Örneğin, Messier 67 (en yakın ve en çok gözlenen yaşlı açık yıldız kümesi) gibi birkaç milyar yıl yaşında olan nadir istisnalar dışında. Orion Bulutsusu gibi H II bölgesinden oluşurlar.
Açık kümeler genellikle birkaç yüz yıldız içerir. Yaklaşık 30 ışık yılı bir bölge içinde bulunur. Küresel yıldız kümeleri ile karşılaştırıldığında daha az yoğun yıldız içerir. Çok daha az kütleçekim kuvveti ile bağlıdırlar. Ve zaman geçtikçe dev moleküler bulutlar ve diğer kümelerin kütleçekim etkisiyle bozulur. Küme üyeleri arasındaki yakın karşılaşmalar da buharlaşma fırlatmaları ile sonuçlanabilir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yildiz kumeleri veya yildiz bulutlari bir arada tutulan buyuk yildiz gruplaridir Iki ana yildiz kumesi turu belirlenmistir Kuresel kumeler kutlecekimsel olarak bagli on bin ila milyonlarca yasli yildizin olusturdugu siki gruplardir acik kumeler ise genellikle birkac yuzden az uye iceren daha gevsek kumelenmis ve cogunlukla cok genc yildizlarin olusturdugu gruplardir Acik kumeler gokada icinde hareket ederken dev molekuler bulutlarin cekim etkisiyle zamanla dagilir fakat kume uyeleri artik cekimsel olarak bagli olmasalar da uzayda genel olarak ayni yonde hareket etmeye devam ederler bunlara yildiz toplulugu bazen de hareketli grup denir Yengec takimyildizindaki acik yildiz kumesi Messier 44 Ciplak gozle gorulebilen yildiz kumeleri arasinda Ulker Boga ve 47 Tucanae sayilabilir Kuresel yildiz kumesiKuresel yildiz kumeleri 10 000 den birkac milyon yildizin yaklasik olarak kuresel bir yapiya burunmus halidir 10 ila 30 isik yili mesafesindeki bir bolge icindedirler Genel olarak cok yasli Populasyon II yildizlarini icerirler Evrenin kendisinden sadece birkac yuz milyon genctirler Cogunlukla sari ve kirmizi yildizlardir Kutleleri iki gunes kutlesinden daha azdir Bu tur yildizlar kumeler icinde baskindir cunku daha sicak ve cok daha fazla kutleye sahip yildizlar supernova olarak patlamislardir veya sonradan beyaz cuce olmak uzere gezegenimsi bulutsuya dogru evrimlesmislerdir Birkac nadir mavi yildiz da kuresel kumelerde bulunur Kendi yogun ic bolgelerinde yildiz birlesmeleri sonucu olustugu dusunuluyor Bu yildizlar mavi basiboslar olarak da bilinir Bizim galaksimizde kuresel yildiz kumeleri yaklasik olarak kuresel bicimde galaksi halesinde galaksi merkez erafinda oldukca eliptik yorungelere dagitilmislardir 1917 yilinda astronom Harlow Shapley kuresel kumelerin dagilimina bakarak Gunes in galaksi merkezine olan mesafesini tahmin etmeyi basardi Daha once Samanyolu icinde Gunes in konumu iyi belirlenememisti Yakin zamana kadar kuresel yildiz kumeleri astronomide buyuk bir gizeme neden oldu Yildiz evriminin teorilerinin kuresel yildiz kumeleri arasindaki en yasli uyeleri icin verdigi yas evrenin tahmin edilen yasindan daha buyuk Ancak Hipparcos uydusu kullanilarak kuresel yildiz kumelerinin mesafesini olcmek icin yapilan gelismis olcumler ve Hubble sabitinin giderek artan hassasiyetteki dogru olcumleri paradoksu yeniden cozdu Evrene yaklasik 13 milyar yil yas verdi ve en yasli yildizlara birkac yuz milyon yil yas verdi Boyle Samanyolu gok adasindaki Westerlund 1 gibi Super yildiz kumeleri kuresel yildiz kumelerinin habercisi olabilir Bizim galaksimiz yaklasik 150 kuresel yildiz kumesine sahiptir Bunlardan bazilari Samanyolu gok adasi tarafindan bozulmus kucuk galaksiler tarafindan yakalanmis olabilir Kuresel yildiz kumesi M79 icin durumun boyle oldugu goruluyor Bazi galaksiler kuresel yildiz kumeleri acisindan cok zengindir Ornegin dev eliptik gokada M87 binin uzerinde kuresel yildiz kumesi icerir Kuresel yildiz kumelerinden en parlak olan birkac tanesi ciplak gozle gorulebilir Omega Centauri en parlak olanlarindan biridir Antik caglardan beri bilinmektedir ve teleskobik yasindan once bir yildiz olarak kataloglanmistir Kuzey yarimkuredeki en iyi bilinen kuresel yildiz kumesi M13 tur alcakgonullulukle Herkul deki Buyuk Kuresel Yildiz Kumesi olarak adlandirilir Ara formlarMessier 68 de kendisini olusturan yildizlar yuzden fazla isik yili bir capa sahip hacimde bulunuyor 2005 yilinda astronomlar Andromeda Galaksisi icinde tamamen yeni bir tip yildiz kumesi kesfetti Bircok yonden kuresel yildiz kumelerine benzerdir daha az yogun olmasina ragmen Su anda Samanyolu icinde kesfedilen herhangi bir ara kume ayrica genisletilmis kuresel kumeler olarak da bilinir yok Andromeda galaksisinde kesfedilen uc kume M31WFS C1 M31WFS C2 ve M31WFS C3 dir Bu yeni kesfedilmis yildiz kumeleri yuzbinlerce yildiz icerir Kuresel yildiz kumelerinde bulunabilecek yildiz sayisiyla benzerdir Kumeler ayni zamanda kuresel kumelele baska ozellikler de paylasir Ornegin yildiz populasyonu ve metallik Onlari kuresel yildiz kumelerinden ayiran ozellikleri cok daha buyuk olmalaridir birkac yuz isik yili mesafesinde ve yuzlerce kat daha az yogundur Yildizlar arasindaki mesafe yeni kesfedilen genisletilmis kumeler icinde cok daha buyuktur Parametrik olarak bu kumeler dusuk karanlik madde kuresel kume ve karanlik madde egemen cuce kuresel galaksinin arasinda bir yerdedir Henuz bu kumelerin nasil olustugu bilinmemektedir ancak olusumlari kuresel yildiz kumeleri bu ile iliskili olabilir Samanyolu degil sahipken M31 gibi kumeleri vardir neden henuz bilinmemektedir Neden M31 bunun gibi kumelere sahipken Samanyolu nun bu kumelere sahip olmadigi henuz bilinmiyor Ayrica baska bir galaksinin bu tip kumeler icerip icermedigi bilinmemektedir Ancak M31 in bu kumeleri iceren tek galaksi olmasi pek olasi degildir Acik yildiz kumeleriPleiades veya Yedi kiz kardes mavi yildizlarin hakim oldugu ve yansitici bulutlar tarafindan cevrelenmis bir acik yildiz kumesidir Acik yildiz kumeleri kuresel yildiz kumelerinden cok farklidirlar Kuresel olarak dagilmis yildiz grubunun aksine galaktik duzleme sinirlandirilmistir ve neredeyse spiral kollariyla birlikte bulunurlar Genel olarak genc objelerdir birkac on milyon yasindadirlar Ornegin Messier 67 en yakin ve en cok gozlenen yasli acik yildiz kumesi gibi birkac milyar yil yasinda olan nadir istisnalar disinda Orion Bulutsusu gibi H II bolgesinden olusurlar Acik kumeler genellikle birkac yuz yildiz icerir Yaklasik 30 isik yili bir bolge icinde bulunur Kuresel yildiz kumeleri ile karsilastirildiginda daha az yogun yildiz icerir Cok daha az kutlecekim kuvveti ile baglidirlar Ve zaman gectikce dev molekuler bulutlar ve diger kumelerin kutlecekim etkisiyle bozulur Kume uyeleri arasindaki yakin karsilasmalar da buharlasma firlatmalari ile sonuclanabilir Kaynakca