Zabriskie Noktası, 1970 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Zabriskie Point'tir.
Zabriskie Point | |
"Zabriskie Noktası" (Zabriskie Point) filminin sinema afişi | |
Yönetmen | Michelangelo Antonioni |
---|---|
Yapımcı | Carlo Ponti |
Senarist | Michelangelo Antonioni |
Müzik | Pink Floyd |
Görüntü yönetmeni | |
Kurgu | Michelangelo Antonioni |
Stüdyo | MGM |
Dağıtıcı | MGM |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Dram |
Renk | Renkli () |
Yapım yılı | 1970 |
Çıkış tarih(ler)i | 9 Şubat 1970, ABD Nisan 2008, 27. Uluslararası İstanbul Film Festivali |
Süre | 110 dakika |
Ülke | ABD |
Dil | İngilizce |
Bütçe | 7.000.000 $ |
Hasılat | 891.918 $ (ABD, 1971) |
Diğer adları | Zabriskie Noktası (Türkiye) |
İtalyan sinemasının yaratıcı yönetmenlerinden ve modern sinemanın öncüsü Michelangelo Antonioni'nin senaryosunu kendi hikâyesinden yazıp yönettiği "Zabriskie Noktası" onun ABD'de yaptığı ilk ve tek filmidir. Antonioni çekimlerinin tamamını ABD'de yaptığı filmini İngilizce çekmiştir. Senaryonun yazılmasında aralarında Sam Shepard'ında bulunduğu kalabalık bir ekip Antonioni'ye yardımcı olmuştur.
Yapımcılığını MGM adına Carlo Ponti'nin üstlendiği filmde, sinemada hiç tanınmamış oyunculara rol verilmiştir. Filmin tek tanınmış oyuncusu Amerikalı Rod Taylor'dır. Ayrıca o tarihte henüz sinemada ünlenmemiş olan aktör Harrison Ford'un da filmde çok küçük bir rolü vardır. Filmin psychedelic rock türündeki müzikleri için Pink Floyd ve Jerry Garcia bizzat stüdyoya girmişlerdi. Filmde ayrıca The Grateful Dead, , The Rolling Stones, John Fahey, The Youngbloods ve Patti Page gibi efsane müzisyenlerin ve grupların parçalarına yer verilmiştir. Aynı yıl filmde kullanılan tüm bu parçalar tek bir albümde toplanarak filmin soundtrack albümü olarak piyasaya verilmiştir. Albüm filmle aynı adı taşıyordu.
Amerikan toplumuna Avrupalı bir yönetmenin gözlüğüyle bakan Antonioni, "Zabriskie Noktası" nda 1960'ların sonundaki Amerika'nın epik bir portresini çizer. Filminin temasını ‘68 sonrası rüzgârlarının getirdiği düzen karşıtlığı ve Amerikan karşıtlığı kültürüne, hippi felsefesi ve nihilizmine dayandıran yönetmen filmi Amerikan üniversitelerinden birinde bir grup eylemci öğrencinin katıldığı "forum" sahnesiyle başlatır. Film en çok da finalde yer alan çarpıcı orji sahnesi ve patlama sahneleriyle zihinlere kazınmıştır.
Cinayeti Gördüm (Blowup) gibi bir başyapıtının hemen ardından gelmesine rağmen gösterime çıktığında "Zabriskie Noktası" sert eleştirilere uğramış, eleştirmenleri ikiye bölmüş ve gişede başarısızlığa uğramıştı. Hattâ bazı anketlerde "tüm zamanların en kötü 50 filmi" listesinde bile gösterilmişti. Ayrıca Antonioni'nin herkesçe bilinen Marksist eğilimi ve filmin Amerikan karşıtı içeriğinden dolayı çekimler sırasında film ekibi FBI tarafından çok sıkı takibe alınmıştı.
"Zabriskie Noktası", 5-20 Nisan 2008 tarihleri arasında düzenlenen 27. Uluslararası İstanbul Film Festivali çerçevesinde, dünyanın siyasal ve kültürel manzarasını büyük ölçüde etkileyen olayların meydana geldiği 1968 yılının 40. yıldönümü vesilesiyle düzenlenen "'68 ve Mirası" adlı özel bölümde benzer filmlerle birlikte gösterildi.
Konusu
"Zabriskie Noktası", Amerikan üniversitelerinden birinde bir grup eylemci öğrencinin katıldığı bir "forum" sahnesiyle başlar, sözde belgesel bir film tarzında yapılmış çok yakın çekimler üniversite öğrencilerini gündemlerindeki politik konuları hararetle tartışırlarken gösterir. Filmin kahramanlarından biri olan Mark (Mark Frechette) bu tartışmalardan biraz sıkılmış gibidir ve forumdan ayrılır. Tam kampüsü terkedecekken okulda devam eden öğrenci eylemine müdahale etmek üzere gelen polislerden biri öldürülür (Mark'ın da bir tabancası vardır ve onun ateş edip etmediği seyirci tarafından anlaşılmaz). Suçlanmaktan korkan Mark iki kişilik küçük bir uçak çalarak çöle doğru uçar.
Çöle iniş yapan Mark burada "Zabriskie Noktası" adı verilen çölleşmiş bir sit alanında Daria (Daria Halprin) adlı bir kızla tanışır. 1950 model bir otomobille seyahat eden Daria iş insanı Lee Allen (Rod Taylor)'ın esrarkeş sekreteridir. Birbirlerine ilgi duymaya başlayan bu iki genç çorak arazide kendi iç dünyalarını keşfedecekleri bir yolculuğa çıkarlar. Geldikleri metropole hiç benzemeyen hattâ bu dünyadanmış gibi bile gözükmeyen, hiçbir canlının yaşamadığı bu garip doğa parçasında biraz vakit geçirirler, yuvarlanırlar, sevişirler, esrar içerler vb. Onlar çölde aşk yaparken nereden çıktığı belli olmayan (hayal mi görmüşlerdir?) kalabalık bir grup hippi de çölde onlarla birlikte topluca sevişirler, toza toprağa bulandıkları bu garip sevişme ritüeli adeta onların doğanın bağrına karışmaları isteklerini sembolize eder.
Sonra Mark hippi kültürünün renkleriyle boyadıkları uçağı havaalanına geri götürür, ancak burada tertibat almış polisler tarafında vurularak öldürülür. Daria ise patronunun çölün ortasına yaptıdığı lüks villasına gelir. Burada patronunun bazı işadamlarıyla yaptığı toplantıda şahit olduğu çölle ilgili yatırım planları canını sıkmıştır. Dışarı çıkar, bu sırada villada büyük bir patlama meydana gelir (Belki de Daria hayal görmüştür, patlama hiç olmamıştır). Daria arabasına biner ve uzaklaşır.
Temalar
"Zabriskie Noktası", tıpkı ondan bir yıl önce çevrilen filmi Easy Rider (1969) gibi, birbiriyle çatışan iki farklı dünyayı sembolize eder. Easy Rider'ın final sahnesinde kamera geriye doğru kaydıkça bir yanda uzayıp giden asfalt, hemen öbür yanında da ona paralel olarak sakin sakin akan nehir gözler önüne serilir. O filmin başrol oyuncusu Peter Fonda'ya göre birbirine paralel seyreden bu iki yapı, insanla doğa, yaşlıyla genç, özgürlükle baskıcılık arasındaki farklılıkları temsil eder. Özgür yaşamayı seçmiş hippilerle baskı altındaki toplum arasındaki kültürel çatışmayı anlatır.
Aynı şekilde "Zabriskie Noktası" nda da bu farklılıklara vurgu vardır. Easy Rider'daki nehir-asfalt metaforunda olduğu gibi Antonioni filmi birbirinden oldukça farklı iki zıt mekânda çekmiştir. Bunlardan ilki kapitalist dünyanın tüm olumsuzluklarıyla hissedildiği, devasa reklâm tabelalarının neredeyse insanların gözüne sokulduğu, sürekli polislerin ortalarda gözüktükleri huzursuz şehir sahneleridir. Diğer mekân ise insanların pek az görüldüğü uçsuz bucaksız çöl sahneleriyle, neredeyse bitkilerin bile yaşamadıkları Ölüm Vadisi sahneleridir.
Filmin son sahnesinde çöldeki ultra lüks villanın patlamasının değişik açılardan defalarca tekrar tekrar gösterilmesi, patlamanın fantastik bir montajla her tekrarlanışında biraz daha yavaşlayan bir çekimle kameranın nesnelere daha da yaklaşması ve bu sırada Pink Floyd'un fonda işitilen müziği eşliğinde havada uçuşan ve filmin karşı olduğu düzene ait sembolik her nesnenin parçalanırken yakın çekimle gösterilmesi, kapitalizmin, sanayileşmenin, yozlaşmış eğitim sisteminin, tembel burjuvazinin filmin kahramanlarından Daria'nın hayâlinde yerle bir olmasını temsil ediyor. Daria bütün bunları sadece hayal ediyor, patlama gerçekten olmuyor ama Daria yeni bir hayata başlama umuduyla dönüyor ve arabasına binip gidiyor.
Filmin adı nereden geliyor
Film adını, çekimlerinin büyük kısmının gerçekleştirildiği, ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Ölüm Vadisi Ulusal Parkı içerisinde yer alan 'Zabriskie Point' adlı kurumuş bir göl yatağından alır. Ölüm Vadisi bile daha oluşmadan çok önce burada bulunan bir göl yaklaşık 5 milyon yıl önce kurumuş, daha sonra da yer hareketleriyle yükselen kuru gölün tabanı bugünkü çorak görünümlü arazi yapısını oluşturmuştu. Genelde canlıların pek yaşayamadığı bu çorak göl tabanında bolca bulunan boraks mineralini çıkartan şirketin ikinci başkanı yüz yıl önce buraya kendi ismini vermişti.
Oyuncu kadrosu
Oyuncu | Rolü |
---|---|
Mark Frechette | Mark |
Daria Halprin | Daria |
Paul Fix | Kafe Sahibi |
G.D. Spradlin | Lee'nin Ortağı |
Bill Garaway | Morty |
Kathleen Cleaver | Kathleen |
Rod Taylor | Lee Allen |
Harrison Ford | Polis merkezinde gözaltındaki genç |
Filmin müziği
- Filmin soundtrack albümü hakkında detaylı bilgi için ilgili madde: Zabriskie Point (albüm)
Filmin özgün müziğini İngiliz psychedelic rock topluluğu Pink Floyd ve Amerikalı rock şarkıcısı ve gitaristi Jerry Garcia bestelemiştir. Filmin müziği için yönetmenle birlikte stüdyoya girmiş olan Pink Floyd grubunun bazı elemanları, sonradan yaptıkları bazı yorumlarda Michelangelo Antonioni'yle çalışmanın ve onu menun etmenin çok zor olduğunu belirtmişlerdi. Filmde ayrıca The Grateful Dead, , The Rolling Stones, John Fahey, The Youngbloods ve Patti Page gibi efsane müzisyenlerin ve grupların parçalarına da yer verilmiştir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Nisan 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2009.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 26 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2009.
- ^ http://www.timeoutistanbul.com/s359/film/68_ve_mirasi[]
- ^ http://kultur.sabah.com.tr/dosya/dosya-4473.html[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2009.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Zabriskie Noktası
- allmovie.com'da "Zabriskie Point" 9 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Roger Ebert'in eleştirisi 13 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Filmin analizi 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Zabriskie Noktası için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zabriskie Noktasi 1970 ABD yapimi dramatik filmdir Ozgun adi Zabriskie Point tir Zabriskie NoktasiZabriskie Point Zabriskie Noktasi Zabriskie Point filminin sinema afisiYonetmenMichelangelo AntonioniYapimciCarlo PontiSenaristMichelangelo AntonioniMuzikPink FloydGoruntu yonetmeniKurguMichelangelo AntonioniStudyoMGMDagiticiMGMCinsiSinema filmiTuruDramRenkRenkli Yapim yili1970Cikis tarih ler i9 Subat 1970 ABD Nisan 2008 27 Uluslararasi Istanbul Film FestivaliSure110 dakikaUlkeABDDilIngilizceButce7 000 000 Hasilat891 918 ABD 1971 Diger adlariZabriskie Noktasi Turkiye Italyan sinemasinin yaratici yonetmenlerinden ve modern sinemanin oncusu Michelangelo Antonioni nin senaryosunu kendi hikayesinden yazip yonettigi Zabriskie Noktasi onun ABD de yaptigi ilk ve tek filmidir Antonioni cekimlerinin tamamini ABD de yaptigi filmini Ingilizce cekmistir Senaryonun yazilmasinda aralarinda Sam Shepard inda bulundugu kalabalik bir ekip Antonioni ye yardimci olmustur Yapimciligini MGM adina Carlo Ponti nin ustlendigi filmde sinemada hic taninmamis oyunculara rol verilmistir Filmin tek taninmis oyuncusu Amerikali Rod Taylor dir Ayrica o tarihte henuz sinemada unlenmemis olan aktor Harrison Ford un da filmde cok kucuk bir rolu vardir Filmin psychedelic rock turundeki muzikleri icin Pink Floyd ve Jerry Garcia bizzat studyoya girmislerdi Filmde ayrica The Grateful Dead The Rolling Stones John Fahey The Youngbloods ve Patti Page gibi efsane muzisyenlerin ve gruplarin parcalarina yer verilmistir Ayni yil filmde kullanilan tum bu parcalar tek bir albumde toplanarak filmin soundtrack albumu olarak piyasaya verilmistir Album filmle ayni adi tasiyordu Amerikan toplumuna Avrupali bir yonetmenin gozluguyle bakan Antonioni Zabriskie Noktasi nda 1960 larin sonundaki Amerika nin epik bir portresini cizer Filminin temasini 68 sonrasi ruzgarlarinin getirdigi duzen karsitligi ve Amerikan karsitligi kulturune hippi felsefesi ve nihilizmine dayandiran yonetmen filmi Amerikan universitelerinden birinde bir grup eylemci ogrencinin katildigi forum sahnesiyle baslatir Film en cok da finalde yer alan carpici orji sahnesi ve patlama sahneleriyle zihinlere kazinmistir Cinayeti Gordum Blowup gibi bir basyapitinin hemen ardindan gelmesine ragmen gosterime ciktiginda Zabriskie Noktasi sert elestirilere ugramis elestirmenleri ikiye bolmus ve gisede basarisizliga ugramisti Hatta bazi anketlerde tum zamanlarin en kotu 50 filmi listesinde bile gosterilmisti Ayrica Antonioni nin herkesce bilinen Marksist egilimi ve filmin Amerikan karsiti iceriginden dolayi cekimler sirasinda film ekibi FBI tarafindan cok siki takibe alinmisti Zabriskie Noktasi 5 20 Nisan 2008 tarihleri arasinda duzenlenen 27 Uluslararasi Istanbul Film Festivali cercevesinde dunyanin siyasal ve kulturel manzarasini buyuk olcude etkileyen olaylarin meydana geldigi 1968 yilinin 40 yildonumu vesilesiyle duzenlenen 68 ve Mirasi adli ozel bolumde benzer filmlerle birlikte gosterildi Konusu Zabriskie Noktasi Amerikan universitelerinden birinde bir grup eylemci ogrencinin katildigi bir forum sahnesiyle baslar sozde belgesel bir film tarzinda yapilmis cok yakin cekimler universite ogrencilerini gundemlerindeki politik konulari hararetle tartisirlarken gosterir Filmin kahramanlarindan biri olan Mark Mark Frechette bu tartismalardan biraz sikilmis gibidir ve forumdan ayrilir Tam kampusu terkedecekken okulda devam eden ogrenci eylemine mudahale etmek uzere gelen polislerden biri oldurulur Mark in da bir tabancasi vardir ve onun ates edip etmedigi seyirci tarafindan anlasilmaz Suclanmaktan korkan Mark iki kisilik kucuk bir ucak calarak cole dogru ucar Cole inis yapan Mark burada Zabriskie Noktasi adi verilen collesmis bir sit alaninda Daria Daria Halprin adli bir kizla tanisir 1950 model bir otomobille seyahat eden Daria is insani Lee Allen Rod Taylor in esrarkes sekreteridir Birbirlerine ilgi duymaya baslayan bu iki genc corak arazide kendi ic dunyalarini kesfedecekleri bir yolculuga cikarlar Geldikleri metropole hic benzemeyen hatta bu dunyadanmis gibi bile gozukmeyen hicbir canlinin yasamadigi bu garip doga parcasinda biraz vakit gecirirler yuvarlanirlar sevisirler esrar icerler vb Onlar colde ask yaparken nereden ciktigi belli olmayan hayal mi gormuslerdir kalabalik bir grup hippi de colde onlarla birlikte topluca sevisirler toza topraga bulandiklari bu garip sevisme ritueli adeta onlarin doganin bagrina karismalari isteklerini sembolize eder Sonra Mark hippi kulturunun renkleriyle boyadiklari ucagi havaalanina geri goturur ancak burada tertibat almis polisler tarafinda vurularak oldurulur Daria ise patronunun colun ortasina yaptidigi luks villasina gelir Burada patronunun bazi isadamlariyla yaptigi toplantida sahit oldugu colle ilgili yatirim planlari canini sikmistir Disari cikar bu sirada villada buyuk bir patlama meydana gelir Belki de Daria hayal gormustur patlama hic olmamistir Daria arabasina biner ve uzaklasir Temalar Zabriskie Noktasi tipki ondan bir yil once cevrilen filmi Easy Rider 1969 gibi birbiriyle catisan iki farkli dunyayi sembolize eder Easy Rider in final sahnesinde kamera geriye dogru kaydikca bir yanda uzayip giden asfalt hemen obur yaninda da ona paralel olarak sakin sakin akan nehir gozler onune serilir O filmin basrol oyuncusu Peter Fonda ya gore birbirine paralel seyreden bu iki yapi insanla doga yasliyla genc ozgurlukle baskicilik arasindaki farkliliklari temsil eder Ozgur yasamayi secmis hippilerle baski altindaki toplum arasindaki kulturel catismayi anlatir Ayni sekilde Zabriskie Noktasi nda da bu farkliliklara vurgu vardir Easy Rider daki nehir asfalt metaforunda oldugu gibi Antonioni filmi birbirinden oldukca farkli iki zit mekanda cekmistir Bunlardan ilki kapitalist dunyanin tum olumsuzluklariyla hissedildigi devasa reklam tabelalarinin neredeyse insanlarin gozune sokuldugu surekli polislerin ortalarda gozuktukleri huzursuz sehir sahneleridir Diger mekan ise insanlarin pek az goruldugu ucsuz bucaksiz col sahneleriyle neredeyse bitkilerin bile yasamadiklari Olum Vadisi sahneleridir Filmin son sahnesinde coldeki ultra luks villanin patlamasinin degisik acilardan defalarca tekrar tekrar gosterilmesi patlamanin fantastik bir montajla her tekrarlanisinda biraz daha yavaslayan bir cekimle kameranin nesnelere daha da yaklasmasi ve bu sirada Pink Floyd un fonda isitilen muzigi esliginde havada ucusan ve filmin karsi oldugu duzene ait sembolik her nesnenin parcalanirken yakin cekimle gosterilmesi kapitalizmin sanayilesmenin yozlasmis egitim sisteminin tembel burjuvazinin filmin kahramanlarindan Daria nin hayalinde yerle bir olmasini temsil ediyor Daria butun bunlari sadece hayal ediyor patlama gercekten olmuyor ama Daria yeni bir hayata baslama umuduyla donuyor ve arabasina binip gidiyor Filmin adi nereden geliyorFilm adini cekimlerinin buyuk kisminin gerceklestirildigi ABD nin Kaliforniya eyaletindeki Olum Vadisi Ulusal Parki icerisinde yer alan Zabriskie Point adli kurumus bir gol yatagindan alir Olum Vadisi bile daha olusmadan cok once burada bulunan bir gol yaklasik 5 milyon yil once kurumus daha sonra da yer hareketleriyle yukselen kuru golun tabani bugunku corak gorunumlu arazi yapisini olusturmustu Genelde canlilarin pek yasayamadigi bu corak gol tabaninda bolca bulunan boraks mineralini cikartan sirketin ikinci baskani yuz yil once buraya kendi ismini vermisti Oyuncu kadrosuLook Dergisi 18 Kasim 1969 tarihli sayisinin kapagina Antonioni nin Zabriskie Point filmini tasimis Filmin amator oyunculari Daria Daria Halprin ve Mark Mark Frechette sette Oyuncu RoluMark Frechette MarkDaria Halprin DariaPaul Fix Kafe SahibiG D Spradlin Lee nin OrtagiBill Garaway MortyKathleen Cleaver KathleenRod Taylor Lee AllenHarrison Ford Polis merkezinde gozaltindaki gencFilmin muzigiFilmin soundtrack albumu hakkinda detayli bilgi icin ilgili madde Zabriskie Point album Filmin ozgun muzigini Ingiliz psychedelic rock toplulugu Pink Floyd ve Amerikali rock sarkicisi ve gitaristi Jerry Garcia bestelemistir Filmin muzigi icin yonetmenle birlikte studyoya girmis olan Pink Floyd grubunun bazi elemanlari sonradan yaptiklari bazi yorumlarda Michelangelo Antonioni yle calismanin ve onu menun etmenin cok zor oldugunu belirtmislerdi Filmde ayrica The Grateful Dead The Rolling Stones John Fahey The Youngbloods ve Patti Page gibi efsane muzisyenlerin ve gruplarin parcalarina da yer verilmistir Kaynakca Arsivlenmis kopya 21 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2009 Arsivlenmis kopya 9 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2009 a b c Arsivlenmis kopya 26 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2009 http www timeoutistanbul com s359 film 68 ve mirasi olu kirik baglanti http kultur sabah com tr dosya dosya 4473 html olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 5 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2009 Arsivlenmis kopya 5 Mart 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2009 Dis baglantilarIMDb de Zabriskie Noktasi allmovie com da Zabriskie Point 9 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Roger Ebert in elestirisi 13 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Filmin analizi 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Zabriskie Noktasi icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft