Zaha Hadid (Arapça: زها حديد, d. 31 Ekim 1950, Bağdat, Irak - 31 Mart 2016, Miami, ABD), Irak asıllı İngiliz vatandaşı, dekonstrüktivist mimar.
Zaha Hadid | |
---|---|
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 31 Ekim 1950 Bağdat, Irak |
Ölüm | 31 Mart 2016 Miami, Florida |
Vatandaşlık | Irak, İngiliz |
Çalışma ve başarıları | |
Mimarlık tarzı | Dekonstrüktivist |
Zaha Hadid 1950’de Bağdat'ta doğmuştur. okulunda mimarlık okumadan önce Beyrut Amerikan Üniversitesinde Matematik Bölümünü bitirmiştir. Mezuniyetinden sonra okulundaki hocaları ile 1977’de ortağı olduğu 'da çalışmaya başlamıştır.
1980’de kendi Londra merkezli bürosunu kurmuştur. 1980'lerde Architectural Association’da ve Dünyanın başka yerlerinde prestijli kurumlarında ders vermiştir. Graduate School of Design’da, Harvard üniversitesinde, illinois üniversitesinde, Hamburg’daki ’de, Knowlton mimarlık okulunda egitmenlik yapmıştır. ’ın onur üyesi olmuştur. Vefatından önce Viyanada uygulamalı sanatlar üniversitesinde profesörlük yapmıştır.
Pek çok uluslararası yarışmanın kazananı olan Hadid’in, teorik, etkili, kalıpları yıkıcı olan projelerinin pek çoğu başlarda inşa edilmemiştir. Özellikle Hong Kong’daki Tepe kulübü (1983), Galler’deki Cardiff Körfezi opera binası (1994). 2005’te İsviçre’deki Basel Kumarhanesi projesiyle ödül almıştır.
2004’te Pritzker Mimarlık Ödülü'nü alan ilk kadın mimar olmuştur. Daha öncesinde mimariye olan katkılarından dolayı CBE'ye layık görülmüştür. Ayrıca Beyrut Amerikan Üniversitesi’nden onur diploması almıştır. Zaha Hadid’in Mimarlık bürosu 350’den fazla çalışanı ile Londra da bulunmaktadır. 2008’de Forbes dergisinin “Dünyanın En Güçlü 100 Kadını” listesinde 69. olmuştur.
Hadid, son zamanlarda Irak Hükûmeti tarafından Irak’ın Merkez Bankasına yeni bir bina tasarlaması için görevlendirilmiştir. Bu proje, kendi ülkesi için yaptığı ilk proje olacaktır. Diğer bir görevi de şubeye ait kayıt binasını, Pierres Vives ve Montpellier’deki Hérault’u da içermektedir.
Zaha Hadid tarafından tasarlanan yeni uzay gemisi biçimindekiTokyo Olimpiyat Stadyumu, maliyetinin 1,3 milyar dolardan fazla olması nedeniyle Japon mimarlar arasında tartışmalara neden oldu. Aynı yıl hizmete giren Bakü'deki Haydar Aliyev Kültür Merkezi ise yapım sürecinde yaşanan zorla istimlak ve göçmen işçileri insanlık dışı koşullarda zorla çalıştırılması iddiaları ile gündeme geldi.
Zaha Hadid, 30 Mart'ta bronşit tanısı konularak hastaneye kaldırıldı. 31 Mart'ta ise kalp krizi sonucu Miami'de hayatını kaybetti.
Kavramsal tasarımları
- , Vilnus Litvanya
- Kartal-Pendik Kıyı şeridi düzenlemesi, İstanbul Türkiye
- Szervita meydanı Baloncuk Ofis binası, Budapeşte Macaristan
Uygulanmış projeleri
- 1994: Vitra yangın istasyonu, Weil am Rhein, Almanya
- 2001: Kuzey Hoenheim araba parkı, Hoenheim, Fransa
- 2002: Bergisel Kayak pisti, İnnsbrück, Avusturya
- 2003: Rosenthal Çağdaş Sanatlar Merkezi, Cincinnati, Ohio, ABD
- 2005: BMW Merkez Binası, Leipzig, Almanya
- 2005: Ordrupgaard ek binası, Kopenhag, Danimarka
- 2005: Phaeno Bilim Merkezi, Wolfsburg, Almanya
- 2006: Meggie’s Centres Victoria Hastanesi, Kirk Caldy, İskoçya
- 2006: Tondonia Şaraphane Otağı, Haro, İspanya
- 2007: Eleftheria Meydan Yenilemesi, Lefkoşa, Kıbrıs
- 2007: Hungerburgbahn Yeni İstasyonları, İnnsbrück, Avusturya
- 2008: Chanel Mobile Sanat Pavyonu (Dünya Çapında), Tokyo, Hong Kong, Newyork, Londra, Paris, Moskova (2006-2008)
- 2008: Köprü Pavyonu, Zaragoza, İspanya
- 2009: Johann Sebastian Bach Pavyonu, Manchester uluslararası festivali, Manchester, Birleşik Kralllık
- 2010: CMA CGM Kulesi, Marseille, Fransa
- 2010: MAXXI Ulusal XXI. Yüzyıl Sanatları Müzesi, Roma, İtalya (2010 Stirling Ödülü)
- 2010: Guangzhou Opera Binası, Guangzhou, Çin Halk Cumhuriyeti
- 2012: Haydar Aliyev Kültür Merkezi, Bakü, Azerbaycan
Hakkında basılan yayınlar
Wikimedia Commons'ta Zaha Hadid ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Higgins, Charlotte (2009-07-01). "Zaha Hadid's Bach salon". London: The Guardian. (İngilizce)
- Morrison, Richard (2007-06-27). "For ever thinking outside the boxy". London: The Times. (İngilizce)
- Seabrook, John. “The Abstractionist - Zaha Hadid‘s Unfettered Invention”. The New Yorker, 21 ve 28 Aralık 2009. Sayfa 112 ile 124 arası. (İngilizce)
- Sulaiman, Tosin (2005-12-01). "Architect who has built a reputation for controversy". London: The Times. (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Resmî site
Kaynakça
- ^ "Zaha Hadid tarafından yapılan yeni Tokyo Olimpiyat Stadyumu tasarımı". 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2013.
- ^ Stadyum mu, uzay gemisi mi? 21 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . www.baublatt.com
- ^ "Zaha Hadid'in Parlayan Yıldızı Hayatları Söndürmeye Devam Ediyor: Bakü'de Kentsel Dönüşümün Vahşi Yüzü, E-skop Sanat Eleştiri Bülteni, 04.07.2014". 21 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zaha Hadid Arapca زها حديد d 31 Ekim 1950 Bagdat Irak 31 Mart 2016 Miami ABD Irak asilli Ingiliz vatandasi dekonstruktivist mimar Zaha HadidKisisel bilgilerDogum31 Ekim 1950 1950 10 31 Bagdat IrakOlum31 Mart 2016 Miami FloridaVatandaslikIrak IngilizCalisma ve basarilariMimarlik tarziDekonstruktivistKopru Pavyonu 2008 Zaragoza IspanyaBergisel Kayak pisti 2002 Innsbruck AvusturyaBMW Merkez Binasi 2005 Leipzig AlmanyaVitra yangin istasyonu 1994 Weil am Rhein AlmanyaMeggie s Centres Victoria Hastanesi 2006 Kirk Caldy IskocyaRosenthal Cagdas Sanatlar Merkezi 2003 Cincinnati Ohio Birlesik Devletler Zaha Hadid 1950 de Bagdat ta dogmustur okulunda mimarlik okumadan once Beyrut Amerikan Universitesinde Matematik Bolumunu bitirmistir Mezuniyetinden sonra okulundaki hocalari ile 1977 de ortagi oldugu da calismaya baslamistir 1980 de kendi Londra merkezli burosunu kurmustur 1980 lerde Architectural Association da ve Dunyanin baska yerlerinde prestijli kurumlarinda ders vermistir Graduate School of Design da Harvard universitesinde illinois universitesinde Hamburg daki de Knowlton mimarlik okulunda egitmenlik yapmistir in onur uyesi olmustur Vefatindan once Viyanada uygulamali sanatlar universitesinde profesorluk yapmistir Pek cok uluslararasi yarismanin kazanani olan Hadid in teorik etkili kaliplari yikici olan projelerinin pek cogu baslarda insa edilmemistir Ozellikle Hong Kong daki Tepe kulubu 1983 Galler deki Cardiff Korfezi opera binasi 1994 2005 te Isvicre deki Basel Kumarhanesi projesiyle odul almistir 2004 te Pritzker Mimarlik Odulu nu alan ilk kadin mimar olmustur Daha oncesinde mimariye olan katkilarindan dolayi CBE ye layik gorulmustur Ayrica Beyrut Amerikan Universitesi nden onur diplomasi almistir Zaha Hadid in Mimarlik burosu 350 den fazla calisani ile Londra da bulunmaktadir 2008 de Forbes dergisinin Dunyanin En Guclu 100 Kadini listesinde 69 olmustur Hadid son zamanlarda Irak Hukumeti tarafindan Irak in Merkez Bankasina yeni bir bina tasarlamasi icin gorevlendirilmistir Bu proje kendi ulkesi icin yaptigi ilk proje olacaktir Diger bir gorevi de subeye ait kayit binasini Pierres Vives ve Montpellier deki Herault u da icermektedir Zaha Hadid tarafindan tasarlanan yeni uzay gemisi bicimindekiTokyo Olimpiyat Stadyumu maliyetinin 1 3 milyar dolardan fazla olmasi nedeniyle Japon mimarlar arasinda tartismalara neden oldu Ayni yil hizmete giren Baku deki Haydar Aliyev Kultur Merkezi ise yapim surecinde yasanan zorla istimlak ve gocmen iscileri insanlik disi kosullarda zorla calistirilmasi iddialari ile gundeme geldi Zaha Hadid 30 Mart ta bronsit tanisi konularak hastaneye kaldirildi 31 Mart ta ise kalp krizi sonucu Miami de hayatini kaybetti Kavramsal tasarimlari Vilnus Litvanya Kartal Pendik Kiyi seridi duzenlemesi Istanbul Turkiye Szervita meydani Baloncuk Ofis binasi Budapeste MacaristanUygulanmis projeleri1994 Vitra yangin istasyonu Weil am Rhein Almanya 2001 Kuzey Hoenheim araba parki Hoenheim Fransa 2002 Bergisel Kayak pisti Innsbruck Avusturya 2003 Rosenthal Cagdas Sanatlar Merkezi Cincinnati Ohio ABD 2005 BMW Merkez Binasi Leipzig Almanya 2005 Ordrupgaard ek binasi Kopenhag Danimarka 2005 Phaeno Bilim Merkezi Wolfsburg Almanya 2006 Meggie s Centres Victoria Hastanesi Kirk Caldy Iskocya 2006 Tondonia Saraphane Otagi Haro Ispanya 2007 Eleftheria Meydan Yenilemesi Lefkosa Kibris 2007 Hungerburgbahn Yeni Istasyonlari Innsbruck Avusturya 2008 Chanel Mobile Sanat Pavyonu Dunya Capinda Tokyo Hong Kong Newyork Londra Paris Moskova 2006 2008 2008 Kopru Pavyonu Zaragoza Ispanya 2009 Johann Sebastian Bach Pavyonu Manchester uluslararasi festivali Manchester Birlesik Kralllik 2010 CMA CGM Kulesi Marseille Fransa 2010 MAXXI Ulusal XXI Yuzyil Sanatlari Muzesi Roma Italya 2010 Stirling Odulu 2010 Guangzhou Opera Binasi Guangzhou Cin Halk Cumhuriyeti 2012 Haydar Aliyev Kultur Merkezi Baku AzerbaycanHakkinda basilan yayinlarWikimedia Commons ta Zaha Hadid ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Higgins Charlotte 2009 07 01 Zaha Hadid s Bach salon London The Guardian Ingilizce Morrison Richard 2007 06 27 For ever thinking outside the boxy London The Times Ingilizce Seabrook John The Abstractionist Zaha Hadid s Unfettered Invention The New Yorker 21 ve 28 Aralik 2009 Sayfa 112 ile 124 arasi Ingilizce Sulaiman Tosin 2005 12 01 Architect who has built a reputation for controversy London The Times Ingilizce Dis baglantilarResmi siteKaynakca Zaha Hadid tarafindan yapilan yeni Tokyo Olimpiyat Stadyumu tasarimi 21 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2013 Stadyum mu uzay gemisi mi 21 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde www baublatt com Zaha Hadid in Parlayan Yildizi Hayatlari Sondurmeye Devam Ediyor Baku de Kentsel Donusumun Vahsi Yuzu E skop Sanat Elestiri Bulteni 04 07 2014 21 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Kasim 2014