Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zakaryan Ermenistanı (Ermenice: Զաքարյան Հայաստան Zakaryan Hayastan) 1201-1360 yılları arasında Zakaryan-Mhargrdzeli hanedanlığı tarafından yönetilen bir Ermeni prensliğiydi.Zakaryan hanedanı tarafından yönetilen devletin başkenti, bugünkü Türkiye'nin doğusundaki Ani kentiydi. Zakaryanlar, Gürcistan'daki Bagrationi hanedanının vasalları olsalar da sıklıkla bağımsız hareket ettiler ve zaman zaman kendilerini kral olarak adlandırdılar.
Zakaryan Ermenistanı Զաքարյան Հայաստան | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1201-1360 | |||||||||||
 13. yüzyılın başlarında Zakaryan toprakları | |||||||||||
| Başkent | Ani | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Ermenice | ||||||||||
| Resmî din | Ermeni Apostolik Kilisesi | ||||||||||
| Hükûmet | monarşi | ||||||||||
| Tarihî dönem | Orta Çağ | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Zakaryan Ermenistanı, Moğol İmparatorluğu ve Büyük Selçuklu İmparatorluğu gibi büyük imparatorlukların baskısı altında kalmıştır. 1236'da Moğol İmparatorluğu'nun egemenliğine girdiler. Torunları ise 1330'lara kadar Ani'yi elinde tutmaya devam etti. Daha sonra şehri Karakoyunlular da dahil olmak üzere bir dizi Türk hanedanına kaptırdılar. Bölgesel güçlerin rekabeti ve siyasi çekişmeler ile zayıflayan Zakaryan Ermenistanı, İlhanlıların 1360 yılındaki işgaliyle yıkılmıştır.
Tarihçe
1045'te Bagratuni Hanedanlığı'nın yıkılmasının ardından Ermenistan sırasıyla Bizanslılar ve 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Selçuklular tarafından ele geçirildi.Zakaryan ailesinin tarihsel olarak bilinen ilk üyesi olan , 11. yüzyılın başlarındaki Selçuklu istilaları sırasında Ermenistan'dan güney Gürcistan'a taşındı. Sonraki yüz yıl boyunca Zakaryanlar, Mhargrdzeli ("Uzun omuz") veya Yerkaynabazuk (Ermenice: Երկայնաբազուկ) olarak tanındıkları Gürcü sarayında kademeli olarak öne çıktılar. Bir aile efsanesine göre bu isim Uzunomuzlu II. Artaserhas'tan (MÖ 404-358) gelmektedir.
12. yüzyılda, Gürcistan'daki Bagrationi Hanedanı yeniden güç kazandı ve Müslümanların kontrolü altındaki Ermenistan'a doğru genişledi. Eski Ermeni başkenti Ani, 1124 ile 1209 yılları arasında beş defa el değiştirdi. Sargis Zakaryan, Gürcistan Kralı III. Giorgi döneminde 1161 yılında Ani valisi olarak atandı. 1177'de Prens Demna ve Orbeli ailesinin isyanı sırasında Zakaryanlar isyancılara karşı monarşiyi desteklediler. Ayaklanma bastırıldı ve III. Giorgi düşmanlarına işkence ederek ve Zakaryanların konumlarını yükseltti.
III. Giorgi dönemindeki bazı zorluklara rağmen, Kraliçe Tamar döneminde de başarılar devam etti. Bunun başlıca nedeni Ermeni generaller Zakaria ve İvane idi. 1199 yılı civarında geri alınan Ani, 1201'de Zakaryan Ermenistanı'nın başkenti oldu. Ermenistan genellikle Zakaryanlar tarafından bağımsız bir devlet olarak yönetiliyordu. 13. yüzyılın başlarında ticaretin geliştiği Zakaryan prensleri yönetimindeki şehir, en azından bölge 1237'de Moğollar tarafından işgal edilene kadar zenginleşti. Zakaryalılar büyük bir servet biriktirdiler ve tüm Kuzey Ermenistan'ı yönettiler. Zakaria ve soyundan gelenler başkenti Ani olan Kuzeybatı Ermenistan'da hüküm sürerken, İvane ve soyu Divin şehri de dahil olmak üzere Doğu Ermenistan'ı yönetiyordu.
Zakaria ve İvane neredeyse otuz yıl boyunca Gürcü-Ermeni ordularını komuta ettiler: 1195'te Şamkor'da ve 1203'te Basian'da büyük zaferler elde ettiler ve 1210'da kuzey İran'a baskınlar düzenlediler.
Harezmler bölgeyi ele geçirdiğinde Divin, artık yaşlanmış ve Ani'yi yeğeni I. Şahinşah'a devretmiş olan İvane tarafından yönetiliyordu. Divin kaybedilse de Kars ve Ani teslim olmadı.
Moğollar 1236'da Ani'yi ele geçirdiklerinde Zakaryanlar'a karşı dostça bir tavır sergilediler. 1243'te Ahlat'ı İvane'nin kızı prenses Tamta'ya verdiler.
Moğollar 1236'da Ani'yi ele geçirdikten sonra, Zakaryanlar Bagrationi'nin değil, Moğolların vasalları olarak hüküm sürdüler. Zakaryanların sonraki kralları, Karakoyunlu Türkmen aşiretlerine yenildikleri 1360 yılına kadar Ani üzerindeki kontrollerini sürdürdüler.
Kaynakça
- ^ George A. Bournoutian «A Concise History of the Armenian People», map 19. Mazda Publishers, Inc. Costa Mesa California 2006
- ^ Chahin, Mack (2001). The Kingdom of Armenia: A History (2. rev. bas.). Richmond: Curzon. s. 235. ISBN .
- ^ a b (1982). Dictionary of the Middle Ages. 1. s. 485.
The degree of Armenian dependence on Georgia during this period is still the subject of considerable controversy. The numerous Zak'arid inscriptions leave no doubt that they considered themselves Armenians, and they often acted independently.
- ^ Eastmond, Antony (2017). Tamta's World. Cambridge University Press. s. 26.
In one inscription on the palace church on the citadel of Ani, the brothers' principal city and the former capital of Armenia, they refer to themselves as 'the kings of Ani', suggesting loftier ambitions, independent of Georgia, and in the inscription at Haghartsin quoted in the first chapter, they claimed descent from the Bagratunis, the Armenian kings of the region until the eleventh century.
- ^ (1994). The Making of the Georgian Nation. Indiana University Press. s. 40. ISBN .
Within the kingdom, the Zakharian-Mkhargrdzelis and the Orbelianis, "both families which were Armenian in religion and not Georgian by origin, represented a definite revival and assertion of Armenian influence throughout the eastern provinces of the kingdom."
- ^ a b c d Sim, Steven. . VirtualANI. 23 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2023.
- ^ Paul Adalian, Rouben (2010). Historical Dictionary of Armenia. s. 83.
- ^ a b c d e f Minorsky, Vladimir (1953). Studies in Caucasian History. New York: Taylor’s Foreign Press. ss. 102-103. ISBN .
- ^
![image]()
Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Ani". Encyclopædia Britannica. 2 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 47. - ^ (PDF). 18 Ocak 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zakaryan Ermenistani Ermenice Զաքարյան Հայաստան Zakaryan Hayastan 1201 1360 yillari arasinda Zakaryan Mhargrdzeli hanedanligi tarafindan yonetilen bir Ermeni prensligiydi Zakaryan hanedani tarafindan yonetilen devletin baskenti bugunku Turkiye nin dogusundaki Ani kentiydi Zakaryanlar Gurcistan daki Bagrationi hanedaninin vasallari olsalar da siklikla bagimsiz hareket ettiler ve zaman zaman kendilerini kral olarak adlandirdilar Zakaryan ErmenistaniԶաքարյան Հայաստան1201 136013 yuzyilin baslarinda Zakaryan topraklariBaskentAniYaygin dil ler ErmeniceResmi dinErmeni Apostolik KilisesiHukumetmonarsiTarihi donemOrta Cag Kurulusu1201 Ilhanlilarin isgali1360Onculler ArdillarBuyuk Selcuklu Imparatorlugu IlhanlilarHacen Prensligi Zakaryan Ermenistani Mogol Imparatorlugu ve Buyuk Selcuklu Imparatorlugu gibi buyuk imparatorluklarin baskisi altinda kalmistir 1236 da Mogol Imparatorlugu nun egemenligine girdiler Torunlari ise 1330 lara kadar Ani yi elinde tutmaya devam etti Daha sonra sehri Karakoyunlular da dahil olmak uzere bir dizi Turk hanedanina kaptirdilar Bolgesel guclerin rekabeti ve siyasi cekismeler ile zayiflayan Zakaryan Ermenistani Ilhanlilarin 1360 yilindaki isgaliyle yikilmistir Tarihce1045 te Bagratuni Hanedanligi nin yikilmasinin ardindan Ermenistan sirasiyla Bizanslilar ve 1071 Malazgirt Savasi ndan sonra Selcuklular tarafindan ele gecirildi Zakaryan ailesinin tarihsel olarak bilinen ilk uyesi olan 11 yuzyilin baslarindaki Selcuklu istilalari sirasinda Ermenistan dan guney Gurcistan a tasindi Sonraki yuz yil boyunca Zakaryanlar Mhargrdzeli Uzun omuz veya Yerkaynabazuk Ermenice Երկայնաբազուկ olarak tanindiklari Gurcu sarayinda kademeli olarak one ciktilar Bir aile efsanesine gore bu isim Uzunomuzlu II Artaserhas tan MO 404 358 gelmektedir 12 yuzyilda Gurcistan daki Bagrationi Hanedani yeniden guc kazandi ve Muslumanlarin kontrolu altindaki Ermenistan a dogru genisledi Eski Ermeni baskenti Ani 1124 ile 1209 yillari arasinda bes defa el degistirdi Sargis Zakaryan Gurcistan Krali III Giorgi doneminde 1161 yilinda Ani valisi olarak atandi 1177 de Prens Demna ve Orbeli ailesinin isyani sirasinda Zakaryanlar isyancilara karsi monarsiyi desteklediler Ayaklanma bastirildi ve III Giorgi dusmanlarina iskence ederek ve Zakaryanlarin konumlarini yukseltti III Giorgi donemindeki bazi zorluklara ragmen Kralice Tamar doneminde de basarilar devam etti Bunun baslica nedeni Ermeni generaller Zakaria ve Ivane idi 1199 yili civarinda geri alinan Ani 1201 de Zakaryan Ermenistani nin baskenti oldu Ermenistan genellikle Zakaryanlar tarafindan bagimsiz bir devlet olarak yonetiliyordu 13 yuzyilin baslarinda ticaretin gelistigi Zakaryan prensleri yonetimindeki sehir en azindan bolge 1237 de Mogollar tarafindan isgal edilene kadar zenginlesti Zakaryalilar buyuk bir servet biriktirdiler ve tum Kuzey Ermenistan i yonettiler Zakaria ve soyundan gelenler baskenti Ani olan Kuzeybati Ermenistan da hukum surerken Ivane ve soyu Divin sehri de dahil olmak uzere Dogu Ermenistan i yonetiyordu Zakaria ve Ivane neredeyse otuz yil boyunca Gurcu Ermeni ordularini komuta ettiler 1195 te Samkor da ve 1203 te Basian da buyuk zaferler elde ettiler ve 1210 da kuzey Iran a baskinlar duzenlediler Harezmler bolgeyi ele gecirdiginde Divin artik yaslanmis ve Ani yi yegeni I Sahinsah a devretmis olan Ivane tarafindan yonetiliyordu Divin kaybedilse de Kars ve Ani teslim olmadi Mogollar 1236 da Ani yi ele gecirdiklerinde Zakaryanlar a karsi dostca bir tavir sergilediler 1243 te Ahlat i Ivane nin kizi prenses Tamta ya verdiler Mogollar 1236 da Ani yi ele gecirdikten sonra Zakaryanlar Bagrationi nin degil Mogollarin vasallari olarak hukum surduler Zakaryanlarin sonraki krallari Karakoyunlu Turkmen asiretlerine yenildikleri 1360 yilina kadar Ani uzerindeki kontrollerini surdurduler Kaynakca George A Bournoutian A Concise History of the Armenian People map 19 Mazda Publishers Inc Costa Mesa California 2006 Chahin Mack 2001 The Kingdom of Armenia A History 2 rev bas Richmond Curzon s 235 ISBN 0700714529 a b 1982 Dictionary of the Middle Ages 1 s 485 The degree of Armenian dependence on Georgia during this period is still the subject of considerable controversy The numerous Zak arid inscriptions leave no doubt that they considered themselves Armenians and they often acted independently Eastmond Antony 2017 Tamta s World Cambridge University Press s 26 In one inscription on the palace church on the citadel of Ani the brothers principal city and the former capital of Armenia they refer to themselves as the kings of Ani suggesting loftier ambitions independent of Georgia and in the inscription at Haghartsin quoted in the first chapter they claimed descent from the Bagratunis the Armenian kings of the region until the eleventh century 1994 The Making of the Georgian Nation Indiana University Press s 40 ISBN 0 253 20915 3 Within the kingdom the Zakharian Mkhargrdzelis and the Orbelianis both families which were Armenian in religion and not Georgian by origin represented a definite revival and assertion of Armenian influence throughout the eastern provinces of the kingdom a b c d Sim Steven VirtualANI 23 Ekim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2023 Paul Adalian Rouben 2010 Historical Dictionary of Armenia s 83 a b c d e f Minorsky Vladimir 1953 Studies in Caucasian History New York Taylor s Foreign Press ss 102 103 ISBN 978 0 521 05735 6 Chisholm Hugh Ed 1911 Ani Encyclopaedia Britannica 2 11 bas Cambridge University Press s 47 PDF 18 Ocak 2006 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2023