Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zağnos Paşa Camii veya Balıkesir Ulu Camii, Türkiye'nin Balıkesir şehir merkezinde bulunan15. yüzyıl yapısı cami.
 | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Balıkesir, Türkiye |
| Koordinatlar | 39°38′55″K 27°52′47″D / 39.64861°K 27.87972°D |
| İnanç | İslam |
| Durum | Etkin |
| Mimari | |
| İnşaat başlangıcı | 1461 |
| Tamamlanma | 3 Mart 1461 |
| Özellikler | |
| Kapasite | 1000 kişi |
Balıkesir'in en büyük camisi ve şehrin sembolü olan yapılardandır. 1461 yılında veya birkaç yıl önce Fatih Sultan Mehmet'in vezirlerinden Zağnos Paşa tarafından yaptırılmıştır.
Türk Kurtuluş Savaşı döneminde Mehmet Akif Ersoy bu camide verdiği ünlü vaaz ile halkı mücadeleye çağırmış ve Mustafa Kemal Paşa, Balıkesir Hutbesi olarak bilinen konuşmasını bu camide yapmıştır.
Geçmişi
Zağanos Camii, Osmanlı Devleti sadrazamlarından Zağnos Paşa tarafından 1461 yılında veya birkaç yıl önce yaptırılmıştır. Camii, türbe, muvakkithane ve hamamdan oluşan külliyenin bir parçasıdır.
Fatih'in 48 adamının görevlendirilmesiyle cami 6 haftada inşa edilmiştir ve 3 Mart 1461 günü büyük bir törenle ibadete açılmıştır.[]
1577 ve 1898 Balıkesir depremlerinde hasar gören cami, 1577 depreminden sonra Mahmud Ağa adlı mimarın çabalarıyla onarıldı; 1898 depreminden sonra bir süre kapalı kaldı.
Kapısındaki kitabeye göre cami, 1902-1904 arasında eskisinden farklı olarak yeniden inşa edildi. Günümüzdeki cami, eski caminin temelleri üzerine dönemin mutasarrıfı Ömer Âli Bey tarafından yaptırılan, yapımı 1904'te tamamlan camidir. Caminin ilk inşaatından günümüze sadece minber kapısı gelebilmiştir.
Mehmet Akif Ersoy, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 23 Ocak 1920 günü bu camide bir hutbe vermiş ve vatanı kurtarma konusunda halkı heyecanlandırmıştır. Anadolu'daki Milli Mücadelenin önderi Mustafa Kemal Paşa da 7 Şubat 1923 günü camiyi ziyaret etmiş ve öğleyin camide okunan mevlidden sonra minbere çıkarak Balıkesir Hutbesi olarak bilinen bir konuşma yapmıştır.
Caminin siluetini ortaya çıkarmak için çevresinde yapışa meydan düzenlemeleri 2021'de tamamlanmıştır.
Mimari özellikleri
Düzgün yontma taş ve kesme taştan yapılmış, kare planlı bir yapıdır. Ortada dört ayak üzerine oturan merkezî bir kubbesi, onun etrafında dört adet köşe kubbesi ve aralarına yerleştirilmiş yarım daire tonozlar vardır.
Caminin iç mekanına kuzey, doğu ve batıdaki üç ayrı kapıdan girilr. Giriş kapıları çift kanatlıdır ve ahşap işlemeciliğiyle yapılmıştır. Her üç kapının da hemen önünde ahşap tavanlı sundurmalar vardır.
Minare, caminin kuzeybatısındadır. Arabacıoğlularından Hacı Hafız Efendi tarafından yapılan barok minare, kesme taşlardan oluşur.
Külliyenin diğer yapıları
Zağanos Paşa Camii, cami, muvakkithâne, hamam ve türbeden oluşan bir külliyenin parçasıdır. Kent merkezinde çarşı içinde yer alan külliyede geçmişte bedesten, imaret ve çarşı da bulunmaktaydı. Bu yapılara ek olarak, Zağanos Paşa’nın oğlu Mehmed Bey de cami avlusuna bir mektep yaptırmıştı. Mektep binası da 1897 depreminde yıkılmıştır. Külliye yapılarından sadece hamam günümüze orijinal olarak ulaşmıştır.
Caminin hemen dışındaki türbe, 12. Osmanlı sadrazamı Zağanos Paşa'ya aittir. Muvakkithane, minarenin kaidesinin hemen yanında yer alır.
Cami avlusunda iki şadırvan vardır. Kuzeydeki on iki köşeli mermer bir şadırvanın içi, Paşa Hamamı'ndan gelen su ile doludur. Batıdaki, caminin ikinci yapılışı sırasında yapılmıştır. Kuzeydekinden tek farkı, musluk panolarının kabartmalarla süslenmiş olmasıdır. Caminin dışında beş yüzlü memer bir şadırvan daha vardır.
Avlunun güney kısmında bir güneş saati bulunur.
Kaynakça
- ^ a b Bayrakal, Sedat (2007). . Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü doktora tezi. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b (PDF). Türkiye Ulu Camileri Albümü. 18 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2017.
- ^ Kirmit, Ömer Faruk (1 Ocak 2022). "Mehmet Akif Ersoy ve Milli Mücadele: Balıkesir Zağanos Paşa Cami Vaazı". Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2022 10(3) sayfa 1119-1134. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ Arslan, Recep (1 Temmuz 2019). "Atatürk'ün Balıkesir Ziyaretleri". Belgi Dergisi. 2 (18): 1281-1300. doi:10.33431/belgi.534869. ISSN 2146-4456. 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ Habertürk (9 Nisan 2021). "Zağnos Paşa Camisi projesi hayata geçti - Balıkesir Haberleri". Haberturk.com. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ "ZAĞNOS PAŞA CAMİSİ (PAŞA CAMİSİ) VE KÜLLİYESİ". Kültür Portalı. 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ a b "Zağnos Paşa Külliyesi ve Camisi". Tarihiyapilar.net sitesi. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ Ahmet Vefa Çobanoğlu, Tuğba Erzincan. "Zağanos Paşa Külliyesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ "Zağanos Paşa Camii" (PDF). Vakıf Dergisi. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
Galeri
-
![image]()
Caminin dıştan görünümü -
![image]()
İçte görünümü -
![image]()
Camideki Balıkesir hutbesi metni
| Wikimedia Commons'ta Zağnos Paşa Camii ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zagnos Pasa Camii veya Balikesir Ulu Camii Turkiye nin Balikesir sehir merkezinde bulunan15 yuzyil yapisi cami Zagnos Pasa CamiiTemel bilgilerKonumBalikesir TurkiyeKoordinatlar39 38 55 K 27 52 47 D 39 64861 K 27 87972 D 39 64861 27 87972InancIslamDurumEtkinMimariInsaat baslangici1461Tamamlanma3 Mart 1461OzelliklerKapasite1000 kisi Balikesir in en buyuk camisi ve sehrin sembolu olan yapilardandir 1461 yilinda veya birkac yil once Fatih Sultan Mehmet in vezirlerinden Zagnos Pasa tarafindan yaptirilmistir Turk Kurtulus Savasi doneminde Mehmet Akif Ersoy bu camide verdigi unlu vaaz ile halki mucadeleye cagirmis ve Mustafa Kemal Pasa Balikesir Hutbesi olarak bilinen konusmasini bu camide yapmistir GecmisiZaganos Camii Osmanli Devleti sadrazamlarindan Zagnos Pasa tarafindan 1461 yilinda veya birkac yil once yaptirilmistir Camii turbe muvakkithane ve hamamdan olusan kulliyenin bir parcasidir Fatih in 48 adaminin gorevlendirilmesiyle cami 6 haftada insa edilmistir ve 3 Mart 1461 gunu buyuk bir torenle ibadete acilmistir kaynak belirtilmeli 1577 ve 1898 Balikesir depremlerinde hasar goren cami 1577 depreminden sonra Mahmud Aga adli mimarin cabalariyla onarildi 1898 depreminden sonra bir sure kapali kaldi Kapisindaki kitabeye gore cami 1902 1904 arasinda eskisinden farkli olarak yeniden insa edildi Gunumuzdeki cami eski caminin temelleri uzerine donemin mutasarrifi Omer Ali Bey tarafindan yaptirilan yapimi 1904 te tamamlan camidir Caminin ilk insaatindan gunumuze sadece minber kapisi gelebilmistir Mehmet Akif Ersoy Turk Kurtulus Savasi sirasinda 23 Ocak 1920 gunu bu camide bir hutbe vermis ve vatani kurtarma konusunda halki heyecanlandirmistir Anadolu daki Milli Mucadelenin onderi Mustafa Kemal Pasa da 7 Subat 1923 gunu camiyi ziyaret etmis ve ogleyin camide okunan mevlidden sonra minbere cikarak Balikesir Hutbesi olarak bilinen bir konusma yapmistir Caminin siluetini ortaya cikarmak icin cevresinde yapisa meydan duzenlemeleri 2021 de tamamlanmistir Mimari ozellikleriDuzgun yontma tas ve kesme tastan yapilmis kare planli bir yapidir Ortada dort ayak uzerine oturan merkezi bir kubbesi onun etrafinda dort adet kose kubbesi ve aralarina yerlestirilmis yarim daire tonozlar vardir Caminin ic mekanina kuzey dogu ve batidaki uc ayri kapidan girilr Giris kapilari cift kanatlidir ve ahsap islemeciligiyle yapilmistir Her uc kapinin da hemen onunde ahsap tavanli sundurmalar vardir Minare caminin kuzeybatisindadir Arabacioglularindan Haci Hafiz Efendi tarafindan yapilan barok minare kesme taslardan olusur Kulliyenin diger yapilariZaganos Pasa Camii cami muvakkithane hamam ve turbeden olusan bir kulliyenin parcasidir Kent merkezinde carsi icinde yer alan kulliyede gecmiste bedesten imaret ve carsi da bulunmaktaydi Bu yapilara ek olarak Zaganos Pasa nin oglu Mehmed Bey de cami avlusuna bir mektep yaptirmisti Mektep binasi da 1897 depreminde yikilmistir Kulliye yapilarindan sadece hamam gunumuze orijinal olarak ulasmistir Caminin hemen disindaki turbe 12 Osmanli sadrazami Zaganos Pasa ya aittir Muvakkithane minarenin kaidesinin hemen yaninda yer alir Cami avlusunda iki sadirvan vardir Kuzeydeki on iki koseli mermer bir sadirvanin ici Pasa Hamami ndan gelen su ile doludur Batidaki caminin ikinci yapilisi sirasinda yapilmistir Kuzeydekinden tek farki musluk panolarinin kabartmalarla suslenmis olmasidir Caminin disinda bes yuzlu memer bir sadirvan daha vardir Avlunun guney kisminda bir gunes saati bulunur Kaynakca a b Bayrakal Sedat 2007 Ege Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu doktora tezi 18 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b PDF Turkiye Ulu Camileri Albumu 18 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2017 Kirmit Omer Faruk 1 Ocak 2022 Mehmet Akif Ersoy ve Milli Mucadele Balikesir Zaganos Pasa Cami Vaazi Anemon Mus Alparslan Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2022 10 3 sayfa 1119 1134 18 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2023 Arslan Recep 1 Temmuz 2019 Ataturk un Balikesir Ziyaretleri Belgi Dergisi 2 18 1281 1300 doi 10 33431 belgi 534869 ISSN 2146 4456 12 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2023 Haberturk 9 Nisan 2021 Zagnos Pasa Camisi projesi hayata gecti Balikesir Haberleri Haberturk com 18 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2023 ZAGNOS PASA CAMISI PASA CAMISI VE KULLIYESI Kultur Portali 18 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2023 a b Zagnos Pasa Kulliyesi ve Camisi Tarihiyapilar net sitesi 18 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2023 Ahmet Vefa Cobanoglu Tugba Erzincan Zaganos Pasa Kulliyesi TDV Islam Ansiklopedisi 18 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2023 Zaganos Pasa Camii PDF Vakif Dergisi 18 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Kasim 2023 GaleriCaminin distan gorunumu Icte gorunumu Camideki Balikesir hutbesi metniWikimedia Commons ta Zagnos Pasa Camii ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir