Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Muvakkithane, (Osmanlıca: موقّتخانه), muvakkitlerin namaz vaktini ve saati tespit ettikleri, küçük çapta astronomi çalışmaları yaptıkları mekandır.
Anlamı ve Yapı Özellikleri
Muvvakkithane, muvakkitlerin yani vakti tespit edenlerin çeşitli aletlerle namaz vaktini belirlediği, gözlem yaparak zamanı tespit ettikleri mekandır. Bu bağlamda muvakkithane, "vaktin belirlendiği mekan" anlamına gelmektedir. Namaz vakti belirlenmesiyle ilgili mesleğe daha önceki İslâm medeniyetlerinde de rastlanmasına rağmen bu çalışmanın yapıldığı hususi bir mekân olarak muvakkithâne tabirine Osmanlı İmparatorluğu'ndan önce rastlanmamıştır. Muvakkithaneler şehirlerdeki büyük camilerin bahçesine inşa edilmiş bir iki odadan büyük olmayan yapılardır. Bu yapılar içinde bulundukları külliyenin veya bitişik olduğu caminin vakfı tarafından idare edilir, buralarda çalışan kimselere ise zamanı ayarlayan, vakitten sorumlu kişi manasında denilirdi.
Ayrıca Osmanlı medeniyetinde külliye adıyla anılan yapının içerisinde pek çok farklı işlevi ve hizmeti sağlayan kamusal hizmet binaları bulunmaktaydı. İmaret, cami, gibi yapıların yanı sıra dini ve ilmi açıdan hizmet sağlayan kamu binaları arasında sayılabilecek muvakkithaneler külliyelerin içerisinde de bulunabilmekteydi. Dikdörtgen planlı inşa edilen yapıların yola bakan cepheleri geçenlerin saatleri daha iyi görebilmesi için üçgen bir düzlemde dışarıya taşacak şekilde tasarlanır; mevki olarak camilerin girişinde sağ veya sol tarafta yer alır. Bir yanı mutlaka sokağa bakan bu yapılar genelde tek katlıdır. İki katlı olanlar ise , kütüphane gibi vakıf müesseseleriyle birleştirilerek kullanılmıştır.
İşlevi
Bu mekanlarda yapılan en önemli faaliyet çeşitli aletler vasıtasıyla tespit edilen namaz vakitlerinin müezzinlere bildirilmesidir. Namaz vakitlerinin güneşe göre ve hassas bir şekilde belirlenmesi, ayrıca kıble yönünün dakik olarak tayini ihtiyacı, muvakkitliğin daha Emevîler döneminde ortaya çıkmasına yol açmış, ilk muvakkithâne de Şam’daki Emevi Camii’nde kurulmuştur. Emeviler döneminde ortaya çıkan muvakkithaneler, Osmanlılarda özellikle İstanbul'un fethinden sonra yaygınlaştı. Bu tarihten önce diğer Osmanlı şehirlerinde muvakkithane kayıtlarına rastlanmakla birlikte tam olarak tespit edilemedikleri için varlıkları tartışmalıdır.İstanbul’da ilk inşa edilen muvakkithane, 1470 tarihli Fatih Camii Muvakkithanesidir. Buranın başına da ilk muvakkit kabul edilen ünlü bilim insanı Ali Kuşçu getirilmiştir.
Bu mekanlarda çalışan muvakkitler, senelik takvim ile Ramazan ayı için hazırlardı. Muvakkitlerin hemen hemen tamamı basit astronomi aletlerini kullanmayı bildikleri gibi içlerinde bu sahada eser verecek seviyede bilgi sahibi olanlar da vardı. İsteyenlere basit astronomi derslerinin de verildiği bu mekanlarda muvakkitlerin bilgisine göre hem bir astronomi eğitimi yeri ve hem de basit bir gözlem evi idi. Osmanlı şehirleri için , Takiyüddin ve gibi kişiler namaz vakitlerini gösteren dakik cetveller hazırlayan ünlü gök bilimci ve muvakkitler arasındadır. Aynı zamanda İstanbul’daki bazı muvakkithanelerin, astrolojik hesaplara dayanarak uğurlu zamanı padişaha belirtmekle görevli olan müneccimbaşıların yetişmelerinde önemli bir yeri bulunmaktaydı. Mekanik saatler yaygınlaşması ve muvakkithânelere girmesiyle muvakkitlerin görevi zaman içerisinde saatleri tamir ve ayarlarını kontrol etmeye ve saat ve astronomi aletleri imal etmeye dönüştü. Muvakkithanelerder ayrıca astronomi, astroloji ve takvim gibi konularda ders verilir, vakit tayiniyle ilgili basit aletlerin yapımı da öğretilirdi. Bazı muvakkithâneler dönemin küçük birer gibi çalışmaktaydı.
Muvakkithanelerin demirbaşları arasında zaman tayini yapmak, yön bulmak, güneşin meridyen geçişini tespit etmek için kullanılan usturlap, zaman tayininde birinci derecede önemli bir ölçüm aracı olan ve üçgen şeklindeki rubu tahtası, çift yansıma ilkesine dayanan ve ölçüm kapasitesi 90 derece olan oktant, güneş ve yıldızların yüksekliklerinin ölçülmesinde kullanılan , çeşitli küreler bulunmaktaydı. Bunların yanında teknolojik gelişmelere göre farklılaşan kadran, sekstant, kum saati, güneş saati, mekanik saatler gibi astronomi aletleriyle zaman ve takvimle ilgili hat levhaları bulunmaktaydı.
Muvakkithane örnekleri
İstanbul’da ilk inşa edilen muvakkithane, 1470 tarihli Fatih Camii Muvakkithanesidir.Evliya Çelebi'nin aktardığına göre muvakkithane saatlerinin çok dakik olmasından dolayı Bayezid Camii Muvakkithanesi şehirdeki en şöhretli muvakkithaneydi. Bu ilk örneklerin yanında İstanbul'da pek çok muvakkithane bulunmaktaydı. Özellikle Teşvikiye Camii, Yavuz Selim Camii, Şehzade Camii, bahçeleri içerisinde bulunan yapılar ve pek çok mahallede rastlanabilecek muvakkithaneler İstanbul'un bu yapılar bakımdan zengin olduğunu göstermektedir. Payitaht İstanbul'da inşa edilen muvakkithanelerin yanı sıra Osmanlı coğrafyasında inşa edilmiş diğer muvakkithaneler Belgrad, Kalemegdan, Beyrut, Şam, Taif, Girit, Hanya, Bursa, Gelibolu, Kütahya Muvakkithanesi, Trabzon, İznik, İzmir, Aydın, Tire, Konya, Çorum, Tokat, Erzurum, Balıkesir, Manisa, Edirne, Çanakkale, Safranbolu ve Amasya gibi birçok merkezde bulunmaktadır. İçindeki aletlerin korunması ve işlevini sürdürmesi bakımından Bosna-Hersek'teki Gazi Hüsrev Bey Camii önemli örneklerden sayılmaktadır.
İstanbul'daki muvakkithaneler
Sadece 29 tanesi günümüze ulaşabilmiş İstanbul'daki muvakkithanelere rastlanabilecek yapıların bazıları şunlardır:
- Ahmediye Camii
- Atik Ali Paşa Camii
- Ayasofya Camii
- Bayezid Camii
- Beykoz Camii
- Beylerbeyi Camii
- Büyük Selimiye Camii
- Caferağa Camii
- Cerrah Mehmed Paşa Camii
- Dolmabahçe Camii
- Emirgan Hamid-i Evvel Camii
- Eyüp Sultan Camii
- Galata Mevlevihanesi
- II. Mahmud Türbesi
- Kanlıca Gazi İskenderpaşa Camii
- Kocamustafapaşa Sümbül Efendi Camii
- Laleli Camii
- Nişancı Mehmet Paşa Camii
- Nusretiye Camii
- Osmanağa Camii
- Ramazan Efendi Camii
- Sultanahmet Camii
- Suadiye Camii
- Sultan Mustafa Camii
- Şehzade Camii
- Teşvikiye Camii
- Tevfikiye Camii
- Üsküdar Valide-i Atik Camii
- Üsküdar Valide-i Cedid Camii
- Yavuz Selim Camii
- Yeraltı Camii (Kurşunlu Mahzen)
- Yenikapı Mevlevihanesi
- Yeni Cami
Ayasofya Camii Muvakkithanesi
Günümüze kadar ayakta kalabilmiş ender muvakkithaneler arasında olup 19. yüzyılda yapılması sebebiyle son dönem Osmanlı izlerini taşır. Sultan Abdülmecid zamanında, Ayasofya Camii'nin onarımını yapan Fossatti Kardeşler tarafından, 1853 yılında yapılan yapı, kare planlı, kesme taş duvar örgülü olup, giriş kısmı kuzey cephesindendir. Muvakkithane içerisinde, ortada, mermer ayaklı, yekpare mermerden yuvarlak bir masa yer almaktadır. Yapının muvakkithane olarak kullanıldığı dönemde, sarkaç ayarının bozulmaması için masa üzerinde duran saat ile iç kısımdaki saatlerin, dışarıdan bakıldığında herkes tarafından görülebilmesi amacıyla pencereler büyük yapılmıştır. Cami döneminde muvakkithane içerisinde yer alan büyük ayaklı saatlerin bir kısmı günümüzde müze deposunda korunmakta olup yapı günümüzde Müze Ofisi olarak kullanılmaktadır.
Günümüzdeki işlevi
Muvakkithaneler, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde özellikle Sultan Abdülmecid döneminde meydan saatlerinin yapılmaya başlanması ve mekanik saatlerin yaygınlaşması ile önemini yitirmeye başlamıştır. Eski bir gelenek olarak özellikle İstanbul'da saatlerinin ayarlarını kontrol için, muvakkithane saatlerinin doğruluğuna inanarak buralara uğranmaya devam edilmiştir. İstanbul dışındaki eski ve mevcut muvakkithaneler arasında , Kayseri Saat Kulesi, Muğla Saat Kulesi, Tokat Saat Kulesi ve Çanakkale Saat Kulesi sayılabilir.
Son müneccimbaşı ’nin 1924 yılında vefatıyla müneccimbaşılık müessesesi lağvedilince yerine aynı yıl başmuvakkitlik adıyla yeni bir müessese kurulmuş ve başına Ahmet Ziya (Akbulut) getirilmiştir. Cumhuriyetin ilanı sonrasında “Başmuvakkitlik” adı altında kurulan yeni bir müesseseye devredilen muvakkithaneler, 20 Eylül 1952’de kapatıldı. Günümüzde pek çok muvakkithane binaları değişen zamana dirense dahi ayakta kalanların bir kısmı ya amaçları dışında kullanılmakta veya metruk haldedir. Bir kısmının ise farklı amaçlarla, örneğin büfe, kafeterya, kitap satış noktası olarak kullanıldığına veya müştemilat olarak bırakıldığına rastlanmaktadır. Bu yapıların birer astronomi merkezi olarak kullanıldığı düşünülürse, bugünkü kullanım örneklerinin ne kadar tezat teşkil ettiği anlaşılabilir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Server Dayıoğlu, İstanbul Muvakkitleri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş.
Kaynakça
- ^ "TDV İslam Ansiklopedisi, C.31, s.413". 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.
- ^ a b c "TDV İslam Ansiklopedisi, C.31, s.414". 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.
- ^ a b c "İstanbul Büyükşehir Belediyesi - Kültür AŞ'den dev bir eser daha; İstanbul Muvakkithaneleri". 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.
- ^ . 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.
- ^ . 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.
- ^ Zamanın dünyaya açılan penceresi: Muvakkithane[]
- ^ Muvakkithane envanteri[]
- ^ İstanbul Muvakkithaneleri ve Muvakkitleri[]
- ^ a b . 29 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muvakkithane Osmanlica موق تخانه muvakkitlerin namaz vaktini ve saati tespit ettikleri kucuk capta astronomi calismalari yaptiklari mekandir Suleymaniye Camii nin muvakkithanesi ve avlu girisiAnlami ve Yapi OzellikleriMuvvakkithane muvakkitlerin yani vakti tespit edenlerin cesitli aletlerle namaz vaktini belirledigi gozlem yaparak zamani tespit ettikleri mekandir Bu baglamda muvakkithane vaktin belirlendigi mekan anlamina gelmektedir Namaz vakti belirlenmesiyle ilgili meslege daha onceki Islam medeniyetlerinde de rastlanmasina ragmen bu calismanin yapildigi hususi bir mekan olarak muvakkithane tabirine Osmanli Imparatorlugu ndan once rastlanmamistir Muvakkithaneler sehirlerdeki buyuk camilerin bahcesine insa edilmis bir iki odadan buyuk olmayan yapilardir Bu yapilar icinde bulunduklari kulliyenin veya bitisik oldugu caminin vakfi tarafindan idare edilir buralarda calisan kimselere ise zamani ayarlayan vakitten sorumlu kisi manasinda denilirdi Ayrica Osmanli medeniyetinde kulliye adiyla anilan yapinin icerisinde pek cok farkli islevi ve hizmeti saglayan kamusal hizmet binalari bulunmaktaydi Imaret cami gibi yapilarin yani sira dini ve ilmi acidan hizmet saglayan kamu binalari arasinda sayilabilecek muvakkithaneler kulliyelerin icerisinde de bulunabilmekteydi Dikdortgen planli insa edilen yapilarin yola bakan cepheleri gecenlerin saatleri daha iyi gorebilmesi icin ucgen bir duzlemde disariya tasacak sekilde tasarlanir mevki olarak camilerin girisinde sag veya sol tarafta yer alir Bir yani mutlaka sokaga bakan bu yapilar genelde tek katlidir Iki katli olanlar ise kutuphane gibi vakif muesseseleriyle birlestirilerek kullanilmistir IsleviKutahya Muvakkithanesi Bu mekanlarda yapilan en onemli faaliyet cesitli aletler vasitasiyla tespit edilen namaz vakitlerinin muezzinlere bildirilmesidir Namaz vakitlerinin gunese gore ve hassas bir sekilde belirlenmesi ayrica kible yonunun dakik olarak tayini ihtiyaci muvakkitligin daha Emeviler doneminde ortaya cikmasina yol acmis ilk muvakkithane de Sam daki Emevi Camii nde kurulmustur Emeviler doneminde ortaya cikan muvakkithaneler Osmanlilarda ozellikle Istanbul un fethinden sonra yayginlasti Bu tarihten once diger Osmanli sehirlerinde muvakkithane kayitlarina rastlanmakla birlikte tam olarak tespit edilemedikleri icin varliklari tartismalidir Istanbul da ilk insa edilen muvakkithane 1470 tarihli Fatih Camii Muvakkithanesidir Buranin basina da ilk muvakkit kabul edilen unlu bilim insani Ali Kuscu getirilmistir Bu mekanlarda calisan muvakkitler senelik takvim ile Ramazan ayi icin hazirlardi Muvakkitlerin hemen hemen tamami basit astronomi aletlerini kullanmayi bildikleri gibi iclerinde bu sahada eser verecek seviyede bilgi sahibi olanlar da vardi Isteyenlere basit astronomi derslerinin de verildigi bu mekanlarda muvakkitlerin bilgisine gore hem bir astronomi egitimi yeri ve hem de basit bir gozlem evi idi Osmanli sehirleri icin Takiyuddin ve gibi kisiler namaz vakitlerini gosteren dakik cetveller hazirlayan unlu gok bilimci ve muvakkitler arasindadir Ayni zamanda Istanbul daki bazi muvakkithanelerin astrolojik hesaplara dayanarak ugurlu zamani padisaha belirtmekle gorevli olan muneccimbasilarin yetismelerinde onemli bir yeri bulunmaktaydi Mekanik saatler yayginlasmasi ve muvakkithanelere girmesiyle muvakkitlerin gorevi zaman icerisinde saatleri tamir ve ayarlarini kontrol etmeye ve saat ve astronomi aletleri imal etmeye donustu Muvakkithanelerder ayrica astronomi astroloji ve takvim gibi konularda ders verilir vakit tayiniyle ilgili basit aletlerin yapimi da ogretilirdi Bazi muvakkithaneler donemin kucuk birer gibi calismaktaydi Muvakkithanelerin demirbaslari arasinda zaman tayini yapmak yon bulmak gunesin meridyen gecisini tespit etmek icin kullanilan usturlap zaman tayininde birinci derecede onemli bir olcum araci olan ve ucgen seklindeki rubu tahtasi cift yansima ilkesine dayanan ve olcum kapasitesi 90 derece olan oktant gunes ve yildizlarin yuksekliklerinin olculmesinde kullanilan cesitli kureler bulunmaktaydi Bunlarin yaninda teknolojik gelismelere gore farklilasan kadran sekstant kum saati gunes saati mekanik saatler gibi astronomi aletleriyle zaman ve takvimle ilgili hat levhalari bulunmaktaydi Muvakkithane ornekleriIstanbul da ilk insa edilen muvakkithane 1470 tarihli Fatih Camii Muvakkithanesidir Evliya Celebi nin aktardigina gore muvakkithane saatlerinin cok dakik olmasindan dolayi Bayezid Camii Muvakkithanesi sehirdeki en sohretli muvakkithaneydi Bu ilk orneklerin yaninda Istanbul da pek cok muvakkithane bulunmaktaydi Ozellikle Tesvikiye Camii Yavuz Selim Camii Sehzade Camii bahceleri icerisinde bulunan yapilar ve pek cok mahallede rastlanabilecek muvakkithaneler Istanbul un bu yapilar bakimdan zengin oldugunu gostermektedir Payitaht Istanbul da insa edilen muvakkithanelerin yani sira Osmanli cografyasinda insa edilmis diger muvakkithaneler Belgrad Kalemegdan Beyrut Sam Taif Girit Hanya Bursa Gelibolu Kutahya Muvakkithanesi Trabzon Iznik Izmir Aydin Tire Konya Corum Tokat Erzurum Balikesir Manisa Edirne Canakkale Safranbolu ve Amasya gibi bircok merkezde bulunmaktadir Icindeki aletlerin korunmasi ve islevini surdurmesi bakimindan Bosna Hersek teki Gazi Husrev Bey Camii onemli orneklerden sayilmaktadir Istanbul daki muvakkithaneler Sadece 29 tanesi gunumuze ulasabilmis Istanbul daki muvakkithanelere rastlanabilecek yapilarin bazilari sunlardir Istanbul daki ilk muvakkithanenin yapildigi Fatih CamiiAyasofya Camii nin zemin plani 1 Sibyan mektebi 2 Sadirvan 3 Muvakkithane 4 Mutevelliler dairesi Gunumuzde Muze Mudurlugu nce kullaniliyor 5 Sehzadeler Turbesi 6 III Murad Turbesi 7 II Selim Turbesi 8 III Mehmet Turbesi 9 Sebil 10 Mermer sarnic 11 Turk payanda duvarlari 12 Kutuphane 13 Vaftizhane Gunumuzde Sultan Mustafa ve Sultan Ibrahim Turbesi 14 Sebil 15 Minareler 16 Omphalion 17 Ikinci Ayasofya kalintilari 18 Ayasofya Medresesi gunumuzde mevcut degildir 19 Ayasofya Imareti gunumuzde mevcut degildir 20 Imaret Kapisi 21 Mihrap 22 Hunkar mahfili 23 Minber 24 Muezzin mahfili 25 IV Murat in yaptirdigi mermer kursu 26 Bergama dan getirilen kupler 27 Terleyen sutun 28 Ust kata cikis rampasi 29 Alt kata inis rampasi 30 Hazine dairesiAhmediye Camii Atik Ali Pasa Camii Ayasofya Camii Bayezid Camii Beykoz Camii Beylerbeyi Camii Buyuk Selimiye Camii Caferaga Camii Cerrah Mehmed Pasa Camii Dolmabahce Camii Emirgan Hamid i Evvel Camii Eyup Sultan Camii Galata Mevlevihanesi II Mahmud Turbesi Kanlica Gazi Iskenderpasa Camii Kocamustafapasa Sumbul Efendi Camii Laleli Camii Nisanci Mehmet Pasa Camii Nusretiye Camii Osmanaga Camii Ramazan Efendi Camii Sultanahmet Camii Suadiye Camii Sultan Mustafa Camii Sehzade Camii Tesvikiye Camii Tevfikiye Camii Uskudar Valide i Atik Camii Uskudar Valide i Cedid Camii Yavuz Selim Camii Yeralti Camii Kursunlu Mahzen Yenikapi Mevlevihanesi Yeni CamiAyasofya Camii Muvakkithanesi Ayasofya Camii Muvakkithanesi Gunumuze kadar ayakta kalabilmis ender muvakkithaneler arasinda olup 19 yuzyilda yapilmasi sebebiyle son donem Osmanli izlerini tasir Sultan Abdulmecid zamaninda Ayasofya Camii nin onarimini yapan Fossatti Kardesler tarafindan 1853 yilinda yapilan yapi kare planli kesme tas duvar orgulu olup giris kismi kuzey cephesindendir Muvakkithane icerisinde ortada mermer ayakli yekpare mermerden yuvarlak bir masa yer almaktadir Yapinin muvakkithane olarak kullanildigi donemde sarkac ayarinin bozulmamasi icin masa uzerinde duran saat ile ic kisimdaki saatlerin disaridan bakildiginda herkes tarafindan gorulebilmesi amaciyla pencereler buyuk yapilmistir Cami doneminde muvakkithane icerisinde yer alan buyuk ayakli saatlerin bir kismi gunumuzde muze deposunda korunmakta olup yapi gunumuzde Muze Ofisi olarak kullanilmaktadir Gunumuzdeki isleviMuvakkithaneler Osmanli Imparatorlugu nun son donemlerinde ozellikle Sultan Abdulmecid doneminde meydan saatlerinin yapilmaya baslanmasi ve mekanik saatlerin yayginlasmasi ile onemini yitirmeye baslamistir Eski bir gelenek olarak ozellikle Istanbul da saatlerinin ayarlarini kontrol icin muvakkithane saatlerinin dogruluguna inanarak buralara ugranmaya devam edilmistir Istanbul disindaki eski ve mevcut muvakkithaneler arasinda Kayseri Saat Kulesi Mugla Saat Kulesi Tokat Saat Kulesi ve Canakkale Saat Kulesi sayilabilir Son muneccimbasi nin 1924 yilinda vefatiyla muneccimbasilik muessesesi lagvedilince yerine ayni yil basmuvakkitlik adiyla yeni bir muessese kurulmus ve basina Ahmet Ziya Akbulut getirilmistir Cumhuriyetin ilani sonrasinda Basmuvakkitlik adi altinda kurulan yeni bir muesseseye devredilen muvakkithaneler 20 Eylul 1952 de kapatildi Gunumuzde pek cok muvakkithane binalari degisen zamana dirense dahi ayakta kalanlarin bir kismi ya amaclari disinda kullanilmakta veya metruk haldedir Bir kisminin ise farkli amaclarla ornegin bufe kafeterya kitap satis noktasi olarak kullanildigina veya mustemilat olarak birakildigina rastlanmaktadir Bu yapilarin birer astronomi merkezi olarak kullanildigi dusunulurse bugunku kullanim orneklerinin ne kadar tezat teskil ettigi anlasilabilir Ayrica bakinizen Muezzin Ali Kuscu Takiyuddin Saatleri Ayarlama EnstitusuDis baglantilarServer Dayioglu Istanbul Muvakkitleri Istanbul Buyuksehir Belediyesi Kultur A S Kaynakca TDV Islam Ansiklopedisi C 31 s 413 2 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2016 a b c TDV Islam Ansiklopedisi C 31 s 414 2 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2016 a b c Istanbul Buyuksehir Belediyesi Kultur AS den dev bir eser daha Istanbul Muvakkithaneleri 15 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2016 23 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2016 15 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2016 Zamanin dunyaya acilan penceresi Muvakkithane olu kirik baglanti Muvakkithane envanteri olu kirik baglanti Istanbul Muvakkithaneleri ve Muvakkitleri olu kirik baglanti a b 29 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2016