Zeki Müren (2 Ocak 1931, Bursa - 24 Eylül 1996, İzmir), Türk şarkıcı, besteci, söz yazarı, oyuncu ve şair. "Sanat Güneşi" ve "Paşa" olarak anılan Müren, klasik Türk müziğinin en büyük isimlerinden biri olarak kabul edilir. Sanata olan katkılarından dolayı 1991 yılında "Devlet Sanatçısı" unvanıyla ödüllendirilmiştir. Türkiye'de verilmeye başlanan Altın Plak Ödülü'nün de ilk sahibi olan sanatçı, müzik yaşantısı boyunca altı yüzü aşkın plak ve kaset doldurmuş, üç yüzü aşkın şarkı bestelemiştir.
Zeki Müren | |
---|---|
Doğum | 2 Ocak 1931 Bursa, Türkiye |
Ölüm | 24 Eylül 1996 (65 yaşında) İzmir, Türkiye |
Ölüm sebebi | Kalp krizi |
Defin yeri | Emir Sultan Mezarlığı, Bursa |
Diğer ad(lar)ı | Sanat Güneşi · Paşa |
Eğitim | Boğaziçi Lisesi |
Mezun olduğu okul(lar) | İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi |
Müzikal kariyeri | |
Tarzlar | Klasik Türk müziği |
Meslekler | Şarkıcı · besteci · söz yazarı · oyuncu · şair |
Çalgılar | Vokaller |
Etkin yıllar | 1951-1996 |
İmza | |
Yaşamı
Çocukluğu ve eğitimi
Bursa'nın Hisar semtinde, Ortapazar Caddesi'ndeki 30 numaralı ahşap evde Kaya ve Hayriye Müren çiftinin tek çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesi Üsküp'ten Bursa'ya göç etmişti. Babası kereste tüccarıydı.
İlkokulu Bursa Osmangazi İlkokulunda (sonradan Tophane İlkokulu ve Alkıncı İlkokulu) okudu. Henüz ilkokuldayken yeteneği öğretmenleri tarafından keşfedildi ve müzikli okul müsamerelerinde başrolleri oynamaya başladı. Hayatındaki ilk rolü, bu müsamerelerden birindeki çoban rolüdür.
Ortaokulu yine Bursa'da, Tahtakale'deki 2. Ortaokulda tamamladı. Ortaokulu bitirdikten sonra babasına İstanbul'a gitme arzusunda olduğunu açıkladı ve onun da onayıyla İstanbul Boğaziçi Lisesine yazıldı. Bu okulu birincilikle bitirdi. Olgunluk imtihanlarını pekiyi dereceyle verip İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisine (şimdiki Mimar Sinan Üniversitesi) girdi. Yüksek Süsleme Bölümü Sabih Gözen Atölyesinden mezun oldu. Desen çalışmalarını öğrencilik yıllarından başlayarak pek çok kez sergiledi.
Müzik kariyeri
Zeki Müren, Bursa'da tamburi İzzet Gerçeker'den aldığı solfej ve usul dersleriyle musiki bilgileri öğrenmeye başladı. 1949'da, Boğaziçi Lisesi'nde okurken sinema yönetmeni ve yazar Arşavir Alyanak'ın babası Agopos Efendi ile birbaşka hocası Udi Krikor'dan aldığı derslerle de musiki eğitimini sürdürdü. Daha sonra fasıl musikisini iyi bilen ve geniş bir repertuvarı olan Şerif İçli'den çeşitli eserler meşk etti; Refik Fersan'dan, Sadi Işılay'dan, Kadri Şençalar'dan faydalandı.
1950 yılında henüz üniversite öğrencisiyken TRT İstanbul Radyosunun açtığı ve 186 adayın katıldığı solist sınavını birincilikle kazandı. 1 Ocak 1951'de, İstanbul Radyosunda canlı olarak yayımlanan bir programda ilk radyo konserini verdi ve bu konseri çok beğenildi. Bu konserde kendine eşlik eden saz ekibi Hakkı Derman, Şerif İçli, Şükrü Tunar, Refik Fersan ve Necdet Gezen'den oluşuyordu. Konserden sonra Hamiyet Yüceses stüdyoyu arayarak kendini tebrik etti. O yıllarda TRT Ankara Radyosu Anadolu'da en çok dinlenen radyo idi ve İstanbul Radyosu Anadolu'dan net olarak dinlenemiyordu. Aynı hafta klarnet sanatçısı Şükrü Tunar Müren'i Yeşilköy'deki kendine ait plak fabrikasına götürerek yine kendi eseri olan "Muhabbet Kuşu" şarkısını plağa doldurttu. Bu plak sayesinde Müren tüm Anadolu'da tanındı.
Zeki Müren, bu başarılı ilk konserden ve plak çalışmasından sonra Türkiye radyolarında düzenli olarak eserler seslendirmeye başladı. Radyo programları on beş yıl sürdü, bunların çoğu canlı yayın programlarıydı. Müren bundan sonra kendini daha çok sahne ve plak çalışmalarına verdi. İlk sahne konserini 26 Mayıs 1955 tarihinde verdi. Genellikle kendi dizayn ettiği sahne kıyafetlerini giyiyordu. Saz heyetine tek tip kıyafet giydirmek ve T podyum kullanmak gibi çeşitli yenilikler getirdi.
Maksim Gazinosu sahnelerinde aralıksız 11 yılBehiye Aksoy ile dönüşümlü olarak sahne aldı. 1976'da Londra'daki Royal Albert Hall'da konser vererek bu mekânda sahne alan ilk Türk sanatçı oldu.
Zeki Müren 600'ü aşkın plak ve kaset doldurdu. Plağa okuduğu ilk şarkı Şükrü Tunar'ın "Bir Muhabbet Kuşu" güfteli şarkısıdır. Müren 1955'te "Manolyam" adlı şarkısıyla Türkiye'de ilk kez verilen Altın Plak Ödülü'nü kazandı. 1991 yılında Devlet Sanatçısı seçildi.
On yedi yaşındayken bestelediği "Zehretme hayatı bana cânânım" mısrasıyla başlayan acemkürdi şarkı bestelediği ilk şarkıdır. "Şimdi Uzaklardasın" (), "Manolyam" (kürdilihicazkâr), "Bir Demet Yasemen", "Gözlerinin İçine Başka Hayal Girmesin" (nihavend) güfteli, "Elbet Bir Gün Buluşacağız" gibi şarkıları sık sık okunan, en sevilen şarkılarıdır. Zeki Müren bu şarkıları plaklara da okumuştur.
Müzik piyasası için en önemli kurumlar olan MESAM ve MSG'nin veritabanlarında kayıtlı toplam 180 eser'de "Besteci" veya "Besteci Söz Yazarı" olarak ismi geçmektedir. 2008 yılında Aykut Işıklar kaleme aldığı yazısında, 70'li yıllarda Hürriyet binasına gelen Şükrü Tunar'ın oğlunun kendisini ziyaret ettiğini ve babası kendi bestelerini Zeki Müren'e sattığını belirtiğini kaleme almıştır. 2024 yılında ise aynı konu "Dünya Güzellerim Masada" programında tekrar gündeme gelmiştir. Bülent Ersoy, Zeki Müren'e ait hiçbir bestenin olmadığını belirtmiştir. Yine aynı programda Şükrü Tunar'ın Zeki Müren'in sahnesinde ölmesinden dolayı, Müren'i sorumlu tutmuştur.
Oyunculuk kariyeri
Zeki Müren 1953'te Beklenen Şarkı adlı filmde sinema oyunculuğuna başladı. Büyük bir ticarî başarı kazanan bu filmden sonra, şarkılarının çoğunu kendinin bestelediği 18 filmde daha oynadı. 1965'te de Arena Tiyatrosu'nca sahneye koyulan Çay ve Sempati adlı oyunda baş rolü oynadı.
Diğer uğraşları
Zeki Müren, başarılı yorumculuk ve oyunculuk kariyerlerinin yanı sıra yüksek eğitimini aldığı desen tasarımına da devam etti. Sahne kıyafetlerinin pek çoğunu kendi tasarladı. Resimle de uğraşan Müren öğrencilik yıllarından itibaren gerek desenlerini gerekse resimlerini pek çok ilde sergiledi.
1965 yılında 100'e yakın şiirinin yer aldığı Bıldırcın Yağmuru adlı şiir kitabını çıkardı. Bu kitabında yer alan şiirlerinden bazıları Pembe Yağmurlar, Bursa Sokağı, İkinci Sadık Dost, Çim Makası, Son Kavga, Bu Bestecikler Sana, Alınyazım, Kazancı Yokuşu ve Kendimi Arıyorum'dur.
Özel hayatı
1950'lerin Türkiye'sinde alışılmış kalıpları zorlayan elbiseleri ve sahne davranışı ile halkın ilgisini sürekli olarak üstünde tutmayı başardı. Mesleğe başladığı ilk yıllarda daha sıradan kıyafetler ve saç stilleri taşımasına rağmen ileriki yıllarda kadınsı kıyafetler, saç modelleri ve makyajı ile sahnelerde yer aldı. Kendisi hiçbir zaman cinsel yönelimi ile ilgili bir açıklama yapmadı ve zaman zaman adı kadınlarla anıldı, ancak genel kanaat eşcinsel olduğu yönünde idi.
Kurallı ve ağdalı Türkçe konuşmaya özen göstermesi ile bilinir. "Müziğin Paşası" olarak anılması, 1969'da Aspendos konserinden sonra ilk defa Antalya halkının kendi için kullanmasıyla başlamıştır. Kendisi, bu şekilde anılmaktan memnun olmakla birlikte neden uygun görüldüğünü bilmediğini açıklamıştır. Askerliğini 1957-1958 yıllarında yedek subay olarak Ankara Piyade Okulu (6 ay), İstanbul Harbiye Temsil Bürosu (6 ay) ve Çankırı'da (3 ay) yaptı. Zeki Müren'in Karagöz sanatçısı Hayali Saf Deri, Metin Özlen tarafından hazırlanan kuklası doğum yeri olan Bursa'da sahne aldı. Zeki Müren'in doğum günü olan 6 Aralık tarihi, Türk sanat müziği sanatçısı Onur Akay'ın TRT Müzik ekranlarından yaptığı öneri ile 2012 yılından bu yana, Türk Sanat Müziği Günü olarak kutlanmaktadır.
Rahatsızlığı ve ölümü
Zeki Müren kalp rahatsızlığı ve şeker hastalığı nedeniyle hayatının özellikle son 6 yılında sahne hayatından ve medyadan uzaklaştı. Bodrum'daki evinde inzivaya çekildi. Bu dönemi "kendini dinlemek" olarak tarif eder. 24 Eylül 1996 günü, TRT İzmir Televizyonunda kendi için düzenlenen tören sırasında geçirdiği kalp krizi sonucu öldü. Yıllar sonra, Tv8 kanalında, Aramızda Kalmasın programında Zeki Müren'in günde 26 ilaç kullanıldığı belirtildi. Zeki Müren'in ilaçlarını bilerek içmeyerek intihar ettiği iddiasında bulunuldu. Cenazesi büyük bir halk kalabalığının katıldığı büyük bir törenle kaldırıldı. Mezarı, doğum yeri olan Bursa'da Emir Sultan Mezarlığı'ndadır.
Vasiyetinde tüm mal varlığını Türk Eğitim Vakfı ve Mehmetçik Vakfına bıraktı. TEV ve Mehmetçik Vakfı, 2002 yılında Bursa'da Zeki Müren Güzel Sanatlar Anadolu Lisesi'ni yaptırdı. TEV Bursa Şube Başkanı Mehmet Çalışkan 24 Eylül 2016 tarihinde yaptığı bir açıklamada vakfın Zeki Müren Burs Fonu'ndan 20 yılda 2.631 öğrencinin yararlandığını belirtti.
Ölümünün ardından sanatçının Bodrum'da son yıllarını yaşadığı evi Kültür Bakanlığı'yla yapılan protokol ile Zeki Müren Sanat Müzesi'ne dönüştürüldü ve 8 Haziran 2000 tarihinde ziyarete açıldı.
Diskografi
Stüdyo albümleri
|
|
* Zeki Müren, yukarıda belirtilenler dışında, 1968-1974 yılları arasında Grafson Plak'tan kendi adıyla anılan 12 farklı albüm daha yayınlamıştır.
Filmografisi
Kazandığı ve aday gösterildiği ödüller
Yıl | Aday gösterilen çalışma | Ödül | Sonuç |
---|---|---|---|
1955 | Altın Plak Ödülü | Müyap | Kazandı |
1973 | En İyi Erkek Solisti | Altın Kelebek Ödülleri | Kazandı |
1991 | Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvanı | Kazandı | |
1997 | Yekta Okur Özel Ödülü | Kral TV Video Müzik Ödülleri | Kazandı |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b . 13 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c Sultan Uçar (15 Eylül 2013). "Gizli kasadaki Zeki Müren". HABERTÜRK. 1 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2013.
- ^ . CNNTÜRK TV. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2013.
- ^ "Devlet sanatçılığına iptal". NTVMSNBC. 1 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2013.
- ^ Ismet Göksel Berber (26 Eylül 1996). . bilgiustam.com. 1 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
"Eserleri hakkında". Türkiye Gazetesi. 26 Eylül 1996. ve İnternet
- ^ . 1 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2013.
- ^ a b c d e f g h "Batmayan Güneş Zeki Müren" belgeseli. Yapımcı: Kürşat Özkök. TRT. Yayımlanma tarihi: 10-12 Eylül 1996.
- ^ . Mynet. 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2013.
- ^ ARŞİV ODASI: Zeki Müren, 1976 - BBC TÜRKÇE. BBC Türkçe. YouTube. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2015.
- ^ Emel Gülcan (24 Eylül 2014). . ListeList.com. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2014.
- ^ . T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2010.
- ^ "Eser Arama". www.mesam.org.tr. 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.
- ^ "MSG eser sorgulama". 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.
- ^ "Milliyet Gazetesi Aykut Işıkların Yazısı". 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2024.
- ^ "Bülent Ersoy'dan bir Zeki Müren açıklaması daha". Cumhuriyet. 18 Ocak 2024. 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.
- ^ Türkiye, Sputnik (20240115T1325+0300). "Bülent Ersoy, Zeki Müren hakkındaki iddiaları ile gündeme gelmişti, kuzeni açıkladı: 'Tuzak kurdu'". Sputnik Türkiye. 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. Tarih değerini gözden geçirin:
|tarih=
() - ^ "Zeki Müren'in kuzeninden Bülent Ersoy'a yanıt". Haber Gazete. 15 Ocak 2024. 15 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.
- ^ "Eserleri hakkında" 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Türkiye Gazetesi. 26 Eylül 1996.
- ^ Zeki Müren'e Sarıyer'de "çakma aşk" 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Aykut Işıklar. Sariyerhaber.com. Erişim: 15 Nisan 2012
- ^ Sefa Kaplan (15 Ekim 2011). "Türkiye Zeki Müren'dir". Hürriyet. 7 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
- ^ Yasemin Bozkurt röportajı, 1985 1 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Youtube.com. Erişim: 17 Ocak 2012.
- ^ "Makaleler" KaragözHacivat.com 27 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Erişim: 19 Ekim 2009
- ^ . 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
- ^ . 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
- ^ . Haberler.com. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2013.
- ^ "Zeki Müren'in kuzeninden Bülent Ersoy'a yanıt". Haber Gazete. 15 Ocak 2024. 15 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2024.
- ^ . Sabah. 24 Eylül 2014. 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Cumhuriyet. 24 Eylül 2016. 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2016.
- ^ "Sanat Güneşi Şarkıları ile Anılacak". Haberler.com. 18 Eylül 2013. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2013.
- ^ . Hürriyet. 4 Kasım 1999. 1 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2013.
Dış bağlantılar
Zeki Müren hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Commons'ta dosyalar | |
Vikisöz'de alıntılar |
- Discogs'ta Zeki Müren diskografisi
- SinemaTürk'te Zeki Müren
- Spotify'da Zeki Müren 2 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zeki Muren 2 Ocak 1931 Bursa 24 Eylul 1996 Izmir Turk sarkici besteci soz yazari oyuncu ve sair Sanat Gunesi ve Pasa olarak anilan Muren klasik Turk muziginin en buyuk isimlerinden biri olarak kabul edilir Sanata olan katkilarindan dolayi 1991 yilinda Devlet Sanatcisi unvaniyla odullendirilmistir Turkiye de verilmeye baslanan Altin Plak Odulu nun de ilk sahibi olan sanatci muzik yasantisi boyunca alti yuzu askin plak ve kaset doldurmus uc yuzu askin sarki bestelemistir Zeki MurenDogum2 Ocak 1931 1931 01 02 Bursa TurkiyeOlum24 Eylul 1996 65 yasinda Izmir TurkiyeOlum sebebiKalp kriziDefin yeriEmir Sultan Mezarligi BursaDiger ad lar iSanat Gunesi PasaEgitimBogazici LisesiMezun oldugu okul lar Istanbul Devlet Guzel Sanatlar AkademisiMuzikal kariyeriTarzlarKlasik Turk muzigiMesleklerSarkici besteci soz yazari oyuncu sairCalgilarVokallerEtkin yillar1951 1996ImzaYasamiCocuklugu ve egitimi Bursa nin Hisar semtinde Ortapazar Caddesi ndeki 30 numarali ahsap evde Kaya ve Hayriye Muren ciftinin tek cocugu olarak dunyaya geldi Ailesi Uskup ten Bursa ya goc etmisti Babasi kereste tuccariydi Ilkokulu Bursa Osmangazi Ilkokulunda sonradan Tophane Ilkokulu ve Alkinci Ilkokulu okudu Henuz ilkokuldayken yetenegi ogretmenleri tarafindan kesfedildi ve muzikli okul musamerelerinde basrolleri oynamaya basladi Hayatindaki ilk rolu bu musamerelerden birindeki coban roludur Ortaokulu yine Bursa da Tahtakale deki 2 Ortaokulda tamamladi Ortaokulu bitirdikten sonra babasina Istanbul a gitme arzusunda oldugunu acikladi ve onun da onayiyla Istanbul Bogazici Lisesine yazildi Bu okulu birincilikle bitirdi Olgunluk imtihanlarini pekiyi dereceyle verip Istanbul Devlet Guzel Sanatlar Akademisine simdiki Mimar Sinan Universitesi girdi Yuksek Susleme Bolumu Sabih Gozen Atolyesinden mezun oldu Desen calismalarini ogrencilik yillarindan baslayarak pek cok kez sergiledi Muzik kariyeri 19 Kasim 1953 tarihinde Zeki Muren in ilk konserini verdigi Ataturk Bulvari bitisigindeki Buyuk Sinema Zeki Muren Bursa da tamburi Izzet Gerceker den aldigi solfej ve usul dersleriyle musiki bilgileri ogrenmeye basladi 1949 da Bogazici Lisesi nde okurken sinema yonetmeni ve yazar Arsavir Alyanak in babasi Agopos Efendi ile birbaska hocasi Udi Krikor dan aldigi derslerle de musiki egitimini surdurdu Daha sonra fasil musikisini iyi bilen ve genis bir repertuvari olan Serif Icli den cesitli eserler mesk etti Refik Fersan dan Sadi Isilay dan Kadri Sencalar dan faydalandi 1950 yilinda henuz universite ogrencisiyken TRT Istanbul Radyosunun actigi ve 186 adayin katildigi solist sinavini birincilikle kazandi 1 Ocak 1951 de Istanbul Radyosunda canli olarak yayimlanan bir programda ilk radyo konserini verdi ve bu konseri cok begenildi Bu konserde kendine eslik eden saz ekibi Hakki Derman Serif Icli Sukru Tunar Refik Fersan ve Necdet Gezen den olusuyordu Konserden sonra Hamiyet Yuceses studyoyu arayarak kendini tebrik etti O yillarda TRT Ankara Radyosu Anadolu da en cok dinlenen radyo idi ve Istanbul Radyosu Anadolu dan net olarak dinlenemiyordu Ayni hafta klarnet sanatcisi Sukru Tunar Muren i Yesilkoy deki kendine ait plak fabrikasina goturerek yine kendi eseri olan Muhabbet Kusu sarkisini plaga doldurttu Bu plak sayesinde Muren tum Anadolu da tanindi Zeki Muren bu basarili ilk konserden ve plak calismasindan sonra Turkiye radyolarinda duzenli olarak eserler seslendirmeye basladi Radyo programlari on bes yil surdu bunlarin cogu canli yayin programlariydi Muren bundan sonra kendini daha cok sahne ve plak calismalarina verdi Ilk sahne konserini 26 Mayis 1955 tarihinde verdi Genellikle kendi dizayn ettigi sahne kiyafetlerini giyiyordu Saz heyetine tek tip kiyafet giydirmek ve T podyum kullanmak gibi cesitli yenilikler getirdi Maksim Gazinosu sahnelerinde araliksiz 11 yilBehiye Aksoy ile donusumlu olarak sahne aldi 1976 da Londra daki Royal Albert Hall da konser vererek bu mekanda sahne alan ilk Turk sanatci oldu Zeki Muren 600 u askin plak ve kaset doldurdu Plaga okudugu ilk sarki Sukru Tunar in Bir Muhabbet Kusu gufteli sarkisidir Muren 1955 te Manolyam adli sarkisiyla Turkiye de ilk kez verilen Altin Plak Odulu nu kazandi 1991 yilinda Devlet Sanatcisi secildi On yedi yasindayken besteledigi Zehretme hayati bana cananim misrasiyla baslayan acemkurdi sarki besteledigi ilk sarkidir Simdi Uzaklardasin Manolyam kurdilihicazkar Bir Demet Yasemen Gozlerinin Icine Baska Hayal Girmesin nihavend gufteli Elbet Bir Gun Bulusacagiz gibi sarkilari sik sik okunan en sevilen sarkilaridir Zeki Muren bu sarkilari plaklara da okumustur Muzik piyasasi icin en onemli kurumlar olan MESAM ve MSG nin veritabanlarinda kayitli toplam 180 eser de Besteci veya Besteci Soz Yazari olarak ismi gecmektedir 2008 yilinda Aykut Isiklar kaleme aldigi yazisinda 70 li yillarda Hurriyet binasina gelen Sukru Tunar in oglunun kendisini ziyaret ettigini ve babasi kendi bestelerini Zeki Muren e sattigini belirtigini kaleme almistir 2024 yilinda ise ayni konu Dunya Guzellerim Masada programinda tekrar gundeme gelmistir Bulent Ersoy Zeki Muren e ait hicbir bestenin olmadigini belirtmistir Yine ayni programda Sukru Tunar in Zeki Muren in sahnesinde olmesinden dolayi Muren i sorumlu tutmustur Oyunculuk kariyeri Zeki Muren 1953 te Beklenen Sarki adli filmde sinema oyunculuguna basladi Buyuk bir ticari basari kazanan bu filmden sonra sarkilarinin cogunu kendinin besteledigi 18 filmde daha oynadi 1965 te de Arena Tiyatrosu nca sahneye koyulan Cay ve Sempati adli oyunda bas rolu oynadi Diger ugraslariZeki Muren heykeli Bodrum Bodrum daki Zeki Muren Sanat Muzesi nde sergilenen giysilerinden birisi Zeki Muren basarili yorumculuk ve oyunculuk kariyerlerinin yani sira yuksek egitimini aldigi desen tasarimina da devam etti Sahne kiyafetlerinin pek cogunu kendi tasarladi Resimle de ugrasan Muren ogrencilik yillarindan itibaren gerek desenlerini gerekse resimlerini pek cok ilde sergiledi 1965 yilinda 100 e yakin siirinin yer aldigi Bildircin Yagmuru adli siir kitabini cikardi Bu kitabinda yer alan siirlerinden bazilari Pembe Yagmurlar Bursa Sokagi Ikinci Sadik Dost Cim Makasi Son Kavga Bu Bestecikler Sana Alinyazim Kazanci Yokusu ve Kendimi Ariyorum dur Ozel hayati1950 lerin Turkiye sinde alisilmis kaliplari zorlayan elbiseleri ve sahne davranisi ile halkin ilgisini surekli olarak ustunde tutmayi basardi Meslege basladigi ilk yillarda daha siradan kiyafetler ve sac stilleri tasimasina ragmen ileriki yillarda kadinsi kiyafetler sac modelleri ve makyaji ile sahnelerde yer aldi Kendisi hicbir zaman cinsel yonelimi ile ilgili bir aciklama yapmadi ve zaman zaman adi kadinlarla anildi ancak genel kanaat escinsel oldugu yonunde idi Kuralli ve agdali Turkce konusmaya ozen gostermesi ile bilinir Muzigin Pasasi olarak anilmasi 1969 da Aspendos konserinden sonra ilk defa Antalya halkinin kendi icin kullanmasiyla baslamistir Kendisi bu sekilde anilmaktan memnun olmakla birlikte neden uygun goruldugunu bilmedigini aciklamistir Askerligini 1957 1958 yillarinda yedek subay olarak Ankara Piyade Okulu 6 ay Istanbul Harbiye Temsil Burosu 6 ay ve Cankiri da 3 ay yapti Zeki Muren in Karagoz sanatcisi Hayali Saf Deri Metin Ozlen tarafindan hazirlanan kuklasi dogum yeri olan Bursa da sahne aldi Zeki Muren in dogum gunu olan 6 Aralik tarihi Turk sanat muzigi sanatcisi Onur Akay in TRT Muzik ekranlarindan yaptigi oneri ile 2012 yilindan bu yana Turk Sanat Muzigi Gunu olarak kutlanmaktadir Rahatsizligi ve olumu Zeki Muren in Emir Sultan Mezarliginda bulunan kabri Bursa Zeki Muren kalp rahatsizligi ve seker hastaligi nedeniyle hayatinin ozellikle son 6 yilinda sahne hayatindan ve medyadan uzaklasti Bodrum daki evinde inzivaya cekildi Bu donemi kendini dinlemek olarak tarif eder 24 Eylul 1996 gunu TRT Izmir Televizyonunda kendi icin duzenlenen toren sirasinda gecirdigi kalp krizi sonucu oldu Yillar sonra Tv8 kanalinda Aramizda Kalmasin programinda Zeki Muren in gunde 26 ilac kullanildigi belirtildi Zeki Muren in ilaclarini bilerek icmeyerek intihar ettigi iddiasinda bulunuldu Cenazesi buyuk bir halk kalabaliginin katildigi buyuk bir torenle kaldirildi Mezari dogum yeri olan Bursa da Emir Sultan Mezarligi ndadir Vasiyetinde tum mal varligini Turk Egitim Vakfi ve Mehmetcik Vakfina birakti TEV ve Mehmetcik Vakfi 2002 yilinda Bursa da Zeki Muren Guzel Sanatlar Anadolu Lisesi ni yaptirdi TEV Bursa Sube Baskani Mehmet Caliskan 24 Eylul 2016 tarihinde yaptigi bir aciklamada vakfin Zeki Muren Burs Fonu ndan 20 yilda 2 631 ogrencinin yararlandigini belirtti Olumunun ardindan sanatcinin Bodrum da son yillarini yasadigi evi Kultur Bakanligi yla yapilan protokol ile Zeki Muren Sanat Muzesi ne donusturuldu ve 8 Haziran 2000 tarihinde ziyarete acildi DiskografiStudyo albumleri 1951 1966 Senede Bir Gun 1973 Pirlanta 1 1973 Pirlanta 2 1973 Pirlanta 3 1974 Pirlanta 4 1974 1974 Hayat Kumari 1975 Mucevher 1976 Gunesin Oglu 1977 Nazar Boncugu 1978 Sukse 1980 Kahir Mektubu 1980 Sarmasik Gulleri 1982 Eskimeyen Dost 1983 Unuttumu Dudaklarin Adimi 1984 Hayat Opucugu 1986 Masal 1986 Ask Kurbani 1987 Helal Olsun 1988 Gozlerin Doguyor Gecelerime 1988 1989 Ayrildik Iste 1989 Zirvedeki Sarkilar 1989 Sev Beni 1990 Dilek Cesmesi 1991 1991 1991 Doruktaki Nagmeler 1992 Sorma Zeki Muren yukarida belirtilenler disinda 1968 1974 yillari arasinda Grafson Plak tan kendi adiyla anilan 12 farkli album daha yayinlamistir FilmografisiKazandigi ve aday gosterildigi odullerYil Aday gosterilen calisma Odul Sonuc1955 Altin Plak Odulu Muyap Kazandi1973 En Iyi Erkek Solisti Altin Kelebek Odulleri Kazandi1991 Turkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatcisi unvani Kazandi1997 Yekta Okur Ozel Odulu Kral TV Video Muzik Odulleri KazandiAyrica bakinizZeki Muren Sanat MuzesiKaynakca a b 13 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c Sultan Ucar 15 Eylul 2013 Gizli kasadaki Zeki Muren HABERTURK 1 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2013 CNNTURK TV 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2013 Devlet sanatciligina iptal NTVMSNBC 1 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2013 Ismet Goksel Berber 26 Eylul 1996 bilgiustam com 1 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2016 Eserleri hakkinda Turkiye Gazetesi 26 Eylul 1996 ve Internet 1 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Aralik 2013 a b c d e f g h Batmayan Gunes Zeki Muren belgeseli Yapimci Kursat Ozkok TRT Yayimlanma tarihi 10 12 Eylul 1996 Mynet 4 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Aralik 2013 ARSIV ODASI Zeki Muren 1976 BBC TURKCE BBC Turkce YouTube 1 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2015 Emel Gulcan 24 Eylul 2014 ListeList com 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2014 T C Kultur ve Turizm Bakanligi 8 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2010 Eser Arama www mesam org tr 26 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2024 MSG eser sorgulama 26 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2024 Milliyet Gazetesi Aykut Isiklarin Yazisi 23 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2024 Bulent Ersoy dan bir Zeki Muren aciklamasi daha Cumhuriyet 18 Ocak 2024 23 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2024 Turkiye Sputnik 20240115T1325 0300 Bulent Ersoy Zeki Muren hakkindaki iddialari ile gundeme gelmisti kuzeni acikladi Tuzak kurdu Sputnik Turkiye 23 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2024 Tarih degerini gozden gecirin tarih yardim Zeki Muren in kuzeninden Bulent Ersoy a yanit Haber Gazete 15 Ocak 2024 15 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2024 Eserleri hakkinda 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye Gazetesi 26 Eylul 1996 Zeki Muren e Sariyer de cakma ask 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aykut Isiklar Sariyerhaber com Erisim 15 Nisan 2012 Sefa Kaplan 15 Ekim 2011 Turkiye Zeki Muren dir Hurriyet 7 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2012 Yasemin Bozkurt roportaji 1985 1 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Youtube com Erisim 17 Ocak 2012 Makaleler KaragozHacivat com 27 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 19 Ekim 2009 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2015 Arsivlenmis kopya 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2015 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2015 Haberler com 2 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2013 Zeki Muren in kuzeninden Bulent Ersoy a yanit Haber Gazete 15 Ocak 2024 15 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2024 Sabah 24 Eylul 2014 4 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Subat 2015 Arsivlenmis kopya Cumhuriyet 24 Eylul 2016 3 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2016 Sanat Gunesi Sarkilari ile Anilacak Haberler com 18 Eylul 2013 27 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2013 Hurriyet 4 Kasim 1999 1 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Aralik 2013 Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden Zeki Muren hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarDiscogs ta Zeki Muren diskografisi SinemaTurk te Zeki Muren Spotify da Zeki Muren 2 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde