Zilkale ya da asıl adıyla Zirkale, Rize'nin Çamlıhemşin ilçesi sınırlarında, Fırtına Deresi Vadisi’nde yer alan, ilk inşa tarihi kesin olarak bilinmeyen bir kaledir.
![]() | |
![]() | |
Eski ad(lar) | Zirkale |
---|---|
Genel bilgiler | |
Tür | Kale |
Konum | |
Ülke | Türkiye |
Koordinatlar | 40°57′33″K 40°57′47″D / 40.95917°K 40.96306°D |
Tamamlanma | 14. veya 15. yüzyıl |
14. veya 15. yüzyılda inşa edilen kale, 1800'lü yılların sonuna kadar kullanılmıştır. Sekiz burç ve bir gözetleme kulesinden oluşur. Savunma hendeği durumundaki Zil deresine merdivenle inilir. Kale, 1. derece arkeolojik sit alanı içerisindedir.
Konumu
Çamlıhemşin ilçesinin 12km güneyinde, Avup Dağı'nın üzerinde konumlanmıştır. Kalenin, üzerinde inşa edildiği sarp kaya kütlesi, denizden 750, dere yatağından ise yaklaşık 100 m. yüksektedir.
Tarihçe
Yapım tarihi kesin olarak bilinmeyen kale, Britanyalı tarihçi Anthony Bryer'ın tahminine göre Trabzon İmparatorluğu döneminde bizzat merkezi yönetimce ya da İmparatorluğa bağlı yerli derebeyleri (mesela Zil Kale için Hemşin derebeyi Arhakel) tarafından yapılmış olmalıdır.Karadeniz Kıyıları Tarih ve Coğrafyası adlı eseriyle tanına Bıjışkyan “Kayalığın üzerinde bulunan ve Zilkale denilen eski bir kalenin içinde insana şaşkınlık veren kemerli binalar ve büyük bir kule vardır. Kalenin alt ucu, tepelerin üzerinde başka kalelere ve eski bir kilise kalıntıları bulunan Fırtına Deresi’ne kadar uzanır” diyerek gözlemlerini anlatmış; ancak, kale tarihi hakkında bilgi vermemiştir.
Asıl adı "Aşağı Kale" anlamına "Zir kale" iken halkın ağzında "Zil Kale" halini almıştır. Kale, aynı yörede bulunan Varoş Kale ve Pazar Kalesi ile ilk bakışta aynı elden çıkmış ve aynı amaçla yapılmış izlenimi verir.
Bayburt’a ulaşan önemli bir Orta Çağ kervan yolu üzerinde güvenliği sağlayan kale, Cenevizliler başta olmak üzere Rumlar ve Osmanlılar tarafından 1800'lü yılların sonuna kadar kullanıldı. 1871 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde yörede "Kale-i Bala" ve Zir namlarında iki harap kale bulunduğu belirtilmiştir. 1979 yılında kalede bulunan 26 cm uzunluk ve 4-4 ½ cm çapında pirinç döküm iki el topu Trabzon Müzesi’ne getirilerek 440 (79-1-1) ve 441 (79-1-2) no.lar ile envantere kayıt edilmiştir.
Kale, 2008-2010 arasında restorasyon gördü. Restorasyondan sonra turistik bir cazibe kazanmıştır. 2013 yılında piyanist Tuluyhan Uğurlu'nun verdiği konser, yapının bilinirliğini artırmıştır.
Yapısı
Kale, dış surlar, orta surlar ve iç kaleden meydana gelir. Kuzey batı yönündeki patika ile dış suların kapısına ulaşılır. Orta kale içerisinde üç önemli yapı vardır: muhafız binası, şapel ve baş kule. Dört katlı olduğu anlaşılan kulenin ahşap olan iç konstrüksiyonun çürüyüp yok olduğu düşünülür. Bryer’a göre kuzey duvarına bitişik dörtgen apsidli oda bir şapeldir. Kulenin üstü teras şeklindedir.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgzTHpjMkwxSm5ZbkpvZEdwcUxtcHdaeTh6TmpCd2VDMVNaMkp5YUhScWFpNXFjR2M9LmpwZw==.jpg)
Galeri
- Zilkale'den Fırtına Deresi
- Zilkale'nin gözetleme kulesi
- Zilkale burç
- kaleye giden yol
- Zilkale panorama
- Kaçkar Dağından Zilkale
- Zilkale'nin Sancağı
-
Kaynakça
- Özhan Öztürk. Karadeniz: Ansiklopedik Sözlük. 2 Cilt. Heyamola Yayıncılık. İstanbul. 2005 .
- ^ According to Anthony Bryer, it is an Armenian chapel and built for Empire of Trebizond for local Lord of Hamshenis, Arhakel. BRYER A. & WINFIELD D. (1985), Byzantine Monuments and Topography of the Pontos. Dumbarton Oaks Centre Studies. 2 vol. Washington p. 348
- ^ Sütlaş, Mustafa (13 Ağustos 2011). . Bianet.org. 12 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021.
- ^ . Pazar 53.com. 16 Temmuz 2008. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021.
- ^ . Anadolu Ajansı. 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021.
- ^ . Haberler.com. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021.
- ^ RYER A. & WINFIELD D. (1985), Byzantine Monuments and Topography of the Pontos. Dumbarton Oaks Center Studies. 2 vol. Washington.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Zilkale ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zilkale ya da asil adiyla Zirkale Rize nin Camlihemsin ilcesi sinirlarinda Firtina Deresi Vadisi nde yer alan ilk insa tarihi kesin olarak bilinmeyen bir kaledir ZilkaleEski ad lar ZirkaleGenel bilgilerTurKaleKonumCamlihemsin Rize TurkiyeUlkeTurkiyeKoordinatlar40 57 33 K 40 57 47 D 40 95917 K 40 96306 D 40 95917 40 96306Tamamlanma14 veya 15 yuzyil 14 veya 15 yuzyilda insa edilen kale 1800 lu yillarin sonuna kadar kullanilmistir Sekiz burc ve bir gozetleme kulesinden olusur Savunma hendegi durumundaki Zil deresine merdivenle inilir Kale 1 derece arkeolojik sit alani icerisindedir KonumuCamlihemsin ilcesinin 12km guneyinde Avup Dagi nin uzerinde konumlanmistir Kalenin uzerinde insa edildigi sarp kaya kutlesi denizden 750 dere yatagindan ise yaklasik 100 m yuksektedir TarihceYapim tarihi kesin olarak bilinmeyen kale Britanyali tarihci Anthony Bryer in tahminine gore Trabzon Imparatorlugu doneminde bizzat merkezi yonetimce ya da Imparatorluga bagli yerli derebeyleri mesela Zil Kale icin Hemsin derebeyi Arhakel tarafindan yapilmis olmalidir Karadeniz Kiyilari Tarih ve Cografyasi adli eseriyle tanina Bijiskyan Kayaligin uzerinde bulunan ve Zilkale denilen eski bir kalenin icinde insana saskinlik veren kemerli binalar ve buyuk bir kule vardir Kalenin alt ucu tepelerin uzerinde baska kalelere ve eski bir kilise kalintilari bulunan Firtina Deresi ne kadar uzanir diyerek gozlemlerini anlatmis ancak kale tarihi hakkinda bilgi vermemistir Asil adi Asagi Kale anlamina Zir kale iken halkin agzinda Zil Kale halini almistir Kale ayni yorede bulunan Varos Kale ve Pazar Kalesi ile ilk bakista ayni elden cikmis ve ayni amacla yapilmis izlenimi verir Bayburt a ulasan onemli bir Orta Cag kervan yolu uzerinde guvenligi saglayan kale Cenevizliler basta olmak uzere Rumlar ve Osmanlilar tarafindan 1800 lu yillarin sonuna kadar kullanildi 1871 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde yorede Kale i Bala ve Zir namlarinda iki harap kale bulundugu belirtilmistir 1979 yilinda kalede bulunan 26 cm uzunluk ve 4 4 cm capinda pirinc dokum iki el topu Trabzon Muzesi ne getirilerek 440 79 1 1 ve 441 79 1 2 no lar ile envantere kayit edilmistir Kale 2008 2010 arasinda restorasyon gordu Restorasyondan sonra turistik bir cazibe kazanmistir 2013 yilinda piyanist Tuluyhan Ugurlu nun verdigi konser yapinin bilinirligini artirmistir YapisiKale dis surlar orta surlar ve ic kaleden meydana gelir Kuzey bati yonundeki patika ile dis sularin kapisina ulasilir Orta kale icerisinde uc onemli yapi vardir muhafiz binasi sapel ve bas kule Dort katli oldugu anlasilan kulenin ahsap olan ic konstruksiyonun curuyup yok oldugu dusunulur Bryer a gore kuzey duvarina bitisik dortgen apsidli oda bir sapeldir Kulenin ustu teras seklindedir GaleriZilkale den Firtina Deresi Zilkale nin gozetleme kulesi Zilkale burc kaleye giden yol Zilkale panorama Kackar Dagindan Zilkale Zilkale nin Sancagi Firtina VadisiKaynakcaOzhan Ozturk Karadeniz Ansiklopedik Sozluk 2 Cilt Heyamola Yayincilik Istanbul 2005 ISBN 975 6121 00 9 According to Anthony Bryer it is an Armenian chapel and built for Empire of Trebizond for local Lord of Hamshenis Arhakel BRYER A amp WINFIELD D 1985 Byzantine Monuments and Topography of the Pontos Dumbarton Oaks Centre Studies 2 vol Washington p 348 Sutlas Mustafa 13 Agustos 2011 Bianet org 12 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2021 Pazar 53 com 16 Temmuz 2008 28 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2021 Anadolu Ajansi 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2021 Haberler com 28 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2021 RYER A amp WINFIELD D 1985 Byzantine Monuments and Topography of the Pontos Dumbarton Oaks Center Studies 2 vol Washington Dis baglantilarWikimedia Commons ta Zilkale ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir