Zsófia Torma (d. 26 Eylül 1832 - ö. 14 Kasım 1899) Macar arkeolog, antropolog ve paleontolog.
Zsófia Torma | |
---|---|
Torma'nın gazetede resmi | |
Doğum | 26 Eylül 1832 , Avusturya-Macaristan |
Ölüm | 14 Kasım 1899 (67 yaşında) Szászváros (günümüzde ), Macaristan |
Milliyet | Macar |
Meslek | Arkeoloji, Antropoloji and Paleontoloji. |
Yaşamı ve çalışmaları
Torma, Avusturya-Macaristan'ın Beszterce-Naszód kentinin Csicsókeresztúr ilçesinde (bugün Romanya'da yer alan Bistrița-Năsăud şehrinin Cristeștii Ciceului ilçesinde) doğdu. Ailesi öldükten sonra kız kardeşiyle birlikte şimdi Romanya'da bulunan Szászváros'a taşındı. Burada Hunedoara İlçesinde bulduğu salyangoz çiftliklerini incelemeye başladı.
Çoğunlukla kendi kendini yetiştirdi. 1875'te çevresi tarafından Macar arkeolojisinin babası olarak kabul edilen Flóris Rómer tarafından Mureş nehri kıyısındaki antik Tordos yerleşiminde yapılan kazılarda kendi kazılarına başlaması için teşvik edildi. Hunyad İlçesindeki bir kazı sırasında bulduğu kil nesneler üzerindeki semboller ve yazılar arkeolojik bir sansasyon yarattı. Ayrıca, bazıları Vinca sembolleriyle kaplı, 6.000 ila 7.000 yıllık Tordos kültürüne ait eserler buldu. Gizella'ya göre;
Zsófia Torma, Tordos'un Neolitik kültürünü keşfeden ilk kişiydi. Tordos'un işaretleri ile Asur-Babil okuryazarlığı arasındaki bağlantıya, Sümer edebiyatının Güneydoğu Avrupa'ya nüfuz etmesine dikkat çekti. Vinca-Tordos kültürü ancak 1908'de keşfedilmesine rağmen o, dikkatlice toplanmış, son derece değerli buluntuların ve üzerlerinde yapılan tezlerin keşfinden otuz yıldan fazla bir süre önce Tordos'ta yirmi yıl çalıştı.
Torma'nın kendi kendine finanse ettiği kazılardan kaynaklanan ciddi mali sorunları vardı. Ayrıca kendi ülkesindeki arkeoloji alanında bir kadın ve amatör olarak kendisiyle alay eden ve görmezden gelen arkeologlarla, çığır açan fikir ve çabalarıyla mücadele etti. Bununla birlikte bulguları ve yazıları, onunla uzun yazışmalar yapan yabancı araştırmacılar arasında kabul gördü.
En tanınmış eseri olan Ethnographische Analogien, 1894'te Almanya'nın Jena kentinde yayınlandı.
Torma, Kolozsvár Ulusal Transilvanya Tarihi Müzesi'nin (bugünkü Cluj-Napoca) kuruluşunda önemli bir rol oynadı. Vasiyetinde 10.387 arkeolojik eser koleksiyonunu Transilvanya Ulusal Müzesi'nin Madalya ve Eski Eserler Müzesi'ne bıraktı.
24 Mayıs 1899'da, ölümünden sadece birkaç ay önce, Kolozsvári m. Ferencz József Tudomány'de (bugün Babeș -Bolyai Üniversitesi) fahri doktor ünvanı verilen ilk kadın oldu.
Torma, 14 Kasım 1899'da Szászváros'ta (bugünkü Orăştie) öldü.
Ayrıca bakınız
Notlar
- Lozny, Ludomir R., (Ed.) (2011). Comparative Archaeologies A Sociological View of the Science of the Past (1., neue Ausg. bas.). New York, NY: Springer New York. ss. 285, 305. ISBN .
- "Zsófia Torma". Pagina Municipiului Orăștie (Rumence). Secui Adrian-Iulian. 25 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2014.
- The life work of Zsófia Torma 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . in the
Dış bağlantılar
- Coltofean, Laura. 2017. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Zsófia Torma: On dokuzuncu yüzyıl Transilvanya'da tarih öncesi arkeolojinin öncüsü. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İçinde: Cs. Szabó, V. Rusu-Bolindeț, GT Rustoiu, M. Gligor (ed. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ): Adalbert Cserni ve Çağdaşları. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Alba Iulia ve Ötesinin Öncüleri. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Mega Yayınevi, Kaloşvar, 2017: 327-354. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Coltofean, Laura. 2015. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 19. Yüzyıl Arkeolojisinde Nesne Fotoğrafçılığı. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Zsófia Torma'nın Arkeoloji Koleksiyonunun Fotoğrafları. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Brukenthal. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Acta müzesi 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . X.1: 35-48. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Coltofean, Laura. 2015. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Congrès International dꞌanthropologie et dꞌarchéologie préhistoriques în dezvoltarea arheologiei preistorice în Transilvania secolului al XIX-lea'nın Önemi / 19th Century Transilvania'da CIAAP 1876'nın Önemi. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İçinde: ArheoVest, Nr. III / No. III: In Memoriam Florin Medeleț (1943-2005), Interdisciplinaritate în Arheologie [ Interdisciplinarity in Archaeology ], Timişoara, 28 noiembrie 2015 / 28 Kasım 2015, Cilt. 2: Metode Interdisciplinare ve Istorie [ Disiplinlerarası Yöntemler ve Tarih ] : 1035-1055. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ISBN'si
- Coltofean, Laura. 2014. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Zsófia Torma'nın Açılışı. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Bir Kadının, Bir Arkeologun ve Bir Vizyonerin Günlüğü. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İçinde: Marler, Joan (ed. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ), Tărtăria Kazılarının Elli Yılı. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Gheorghe Lazarovici'nin 73. Doğum Günü Münasebetiyle Onuruna Festschrift . 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sivastopol: 258-273. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Coltofean, Laura. 2012. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Tutku Ölümden Güçlüyse… Zsófia Torma'nın Düşünceleri. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Brukenthalia. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Rumen Kültür Tarihi İncelemesi 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2: 67-77. 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b c d e f . 2016. 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2022.
- ^ "The Dispilio Tablet- Revising the Origins and Development of Writing". Nicholas C. Rossis (İngilizce). 10 Kasım 2020. 20 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2022.
- ^ Coltofean, Laura (2014-01-01). "Coltofean, L. 2014. Unveiling Zsófia Torma. The Diary of a Woman, an Archaeologist and a Visionary". Marler, Joan (ed.), Fifty Years of Tărtăria Excavations. Festschrift in Honor of Gheorghe Lazarovici on the occasion of his 73rd Birthday, 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zsofia Torma d 26 Eylul 1832 o 14 Kasim 1899 Macar arkeolog antropolog ve paleontolog Zsofia TormaTorma nin gazetede resmiDogum26 Eylul 1832 1832 09 26 Avusturya MacaristanOlum14 Kasim 1899 67 yasinda Szaszvaros gunumuzde MacaristanMilliyetMacarMeslekArkeoloji Antropoloji and Paleontoloji Yasami ve calismalariTorma Avusturya Macaristan in Beszterce Naszod kentinin Csicsokeresztur ilcesinde bugun Romanya da yer alan Bistrița Năsăud sehrinin Cristeștii Ciceului ilcesinde dogdu Ailesi oldukten sonra kiz kardesiyle birlikte simdi Romanya da bulunan Szaszvaros a tasindi Burada Hunedoara Ilcesinde buldugu salyangoz ciftliklerini incelemeye basladi Cogunlukla kendi kendini yetistirdi 1875 te cevresi tarafindan Macar arkeolojisinin babasi olarak kabul edilen Floris Romer tarafindan Mures nehri kiyisindaki antik Tordos yerlesiminde yapilan kazilarda kendi kazilarina baslamasi icin tesvik edildi Hunyad Ilcesindeki bir kazi sirasinda buldugu kil nesneler uzerindeki semboller ve yazilar arkeolojik bir sansasyon yaratti Ayrica bazilari Vinca sembolleriyle kapli 6 000 ila 7 000 yillik Tordos kulturune ait eserler buldu Gizella ya gore Zsofia Torma Tordos un Neolitik kulturunu kesfeden ilk kisiydi Tordos un isaretleri ile Asur Babil okuryazarligi arasindaki baglantiya Sumer edebiyatinin Guneydogu Avrupa ya nufuz etmesine dikkat cekti Vinca Tordos kulturu ancak 1908 de kesfedilmesine ragmen o dikkatlice toplanmis son derece degerli buluntularin ve uzerlerinde yapilan tezlerin kesfinden otuz yildan fazla bir sure once Tordos ta yirmi yil calisti Torma nin kendi kendine finanse ettigi kazilardan kaynaklanan ciddi mali sorunlari vardi Ayrica kendi ulkesindeki arkeoloji alaninda bir kadin ve amator olarak kendisiyle alay eden ve gormezden gelen arkeologlarla cigir acan fikir ve cabalariyla mucadele etti Bununla birlikte bulgulari ve yazilari onunla uzun yazismalar yapan yabanci arastirmacilar arasinda kabul gordu En taninmis eseri olan Ethnographische Analogien 1894 te Almanya nin Jena kentinde yayinlandi Torma Kolozsvar Ulusal Transilvanya Tarihi Muzesi nin bugunku Cluj Napoca kurulusunda onemli bir rol oynadi Vasiyetinde 10 387 arkeolojik eser koleksiyonunu Transilvanya Ulusal Muzesi nin Madalya ve Eski Eserler Muzesi ne birakti Zsofia Torma kolleksiyonundan 24 Mayis 1899 da olumunden sadece birkac ay once Kolozsvari m Ferencz Jozsef Tudomany de bugun Babeș Bolyai Universitesi fahri doktor unvani verilen ilk kadin oldu Torma 14 Kasim 1899 da Szaszvaros ta bugunku Orăstie oldu Ayrica bakiniz20 yuzyil oncesi kadin bilim insanlari listesiNotlarLozny Ludomir R Ed 2011 Comparative Archaeologies A Sociological View of the Science of the Past 1 neue Ausg bas New York NY Springer New York ss 285 305 ISBN 9781441982254 Zsofia Torma Pagina Municipiului Orăștie Rumence Secui Adrian Iulian 25 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2014 The life work of Zsofia Torma 4 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde in theDis baglantilarColtofean Laura 2017 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zsofia Torma On dokuzuncu yuzyil Transilvanya da tarih oncesi arkeolojinin oncusu 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Icinde Cs Szabo V Rusu Bolindeț GT Rustoiu M Gligor ed 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Adalbert Cserni ve Cagdaslari 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Alba Iulia ve Otesinin Onculeri 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mega Yayinevi Kalosvar 2017 327 354 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Coltofean Laura 2015 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde 19 Yuzyil Arkeolojisinde Nesne Fotografciligi 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zsofia Torma nin Arkeoloji Koleksiyonunun Fotograflari 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Brukenthal 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Acta muzesi 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde X 1 35 48 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Coltofean Laura 2015 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Congres International dꞌanthropologie et dꞌarcheologie prehistoriques in dezvoltarea arheologiei preistorice in Transilvania secolului al XIX lea nin Onemi 19th Century Transilvania da CIAAP 1876 nin Onemi 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Icinde ArheoVest Nr III No III In Memoriam Florin Medeleț 1943 2005 Interdisciplinaritate in Arheologie Interdisciplinarity in Archaeology Timisoara 28 noiembrie 2015 28 Kasim 2015 Cilt 2 Metode Interdisciplinare ve Istorie Disiplinlerarasi Yontemler ve Tarih 1035 1055 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN si 978 963 315 264 5 Coltofean Laura 2014 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zsofia Torma nin Acilisi 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bir Kadinin Bir Arkeologun ve Bir Vizyonerin Gunlugu 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Icinde Marler Joan ed 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tărtăria Kazilarinin Elli Yili 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gheorghe Lazarovici nin 73 Dogum Gunu Munasebetiyle Onuruna Festschrift 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sivastopol 258 273 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Coltofean Laura 2012 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tutku Olumden Gucluyse Zsofia Torma nin Dusunceleri 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Brukenthalia 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rumen Kultur Tarihi Incelemesi 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 67 77 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b c d e f 2016 18 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2022 The Dispilio Tablet Revising the Origins and Development of Writing Nicholas C Rossis Ingilizce 10 Kasim 2020 20 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2022 Coltofean Laura 2014 01 01 Coltofean L 2014 Unveiling Zsofia Torma The Diary of a Woman an Archaeologist and a Visionary Marler Joan ed Fifty Years of Tărtăria Excavations Festschrift in Honor of Gheorghe Lazarovici on the occasion of his 73rd Birthday 2014