Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zındık (Arapça: الزنديق), İslam kültüründe Tanrı'ya ve ahirete inanmayan kişidir. Terim, Arap olmayan kültürlerden İslam kültür havzasına geçmiş fakat Kur'an ve hadislerde geçmemektedir.İslam literatüründe ilk kez Ali zamanında yaşanan bir olay münasebetiyle zındıklardan söz edildiği belirtilmiştir. Zındıklar çeşitli baskılara mâruz kalınca dinî inançlarını İslam perdesi altında gizlemeye çalışmış, buna ihtiyaç duymadıkları zamanlarda ise düalist inanç ve uygulamalarını ortaya koymaktan çekinmemişlerdir.
Etimoloji ve anlamları
Zındık kelimesi, köken itibarıyla Farsçadır ve bu dilden Arapçaya geçmiştir. Kelimenin anlamı hakkında çeşitli görüşler mevcuttur. Arap literatürüne Emevî döneminin sonlarında girmiş olabileceği de belirtilmiştir. Kimilerine göre bu sözcük Yunancadan, kimilerine göre Âramcadan, kimilerine göreyse Farsçadan Arapçaya girmiştir. Bu farklı görüşler arasında sonuncusu, genel kabule daha yakın görünmektedir., kelimenin Farsça aslının "zinde giray" olduğunu, zira "zinde" kelimesinin Farsçada "hayat" ve "ger" kelimesinin ise "iş" anlamına geldiğini, dolayısıyla zındığın zamanın sürekliliğini savunan demek olduğunu belirtmiştir. Ezherî'ye göre zındık ahirete ve Allah'ın birliğine inanmayan demektir. Cevheri, zındık diye seneviyyeden (dualist) olanlara dendiğini belirterek Arapçalaştırıldığını söylemiş ve çoğulunun zenadika olduğunu, fiil olarak tezendeka ve isim olarak da zendekadendiğini ifade etmiştir. Tarihçi Mesudî'nin belirttiğine göre zındık ismi Zerdüşt'ün kitabına aykırı yorumlan benimseyerek Sasani İmparatoru Behram bin Hürmüz döneminde Maniheizmi kuran Mani zamanında ortaya çıkmıştır.İslami literatürde zındık teriminin ilk kez ne zaman tanımlandığı bilinmemekle birlikte ulaşılan eski kaynak İmam Malik'e aittir ve "Zındıklar küfrü gizler, Müslüman olduklarını ilan ederler." sözlerini kullanmıştır. Zaman içinde farklı anlamları ortaya çıkmıştır. Nevevî, "Şeriatı bütün olarak inkâr edendir." diye tanımlarken ise şu tanımlara yer vermiştir: "Bir görüşe göre münafık gibi küfrünü gizleyip Müslüman gözükendir; bir görüşe göre iki yaratıcının varlığını kabul eden seneviyyeden bir gruptur; bir görüşe göre dini olmayandır (dinsiz); bir görüşe göre Zerdüşt'ün Zend adı verilen kitabına uyanlardır; bir görüşe göre Sebeiyye denilen bir Rafizi taifesi olup Ali'nin Tanrı olduğunu iddia etmişlerdir, reisleri ise aslen Yahudi olan Abdullah bin Sebe'dir."
İlk uygulamalar ve görüşler
İslam literatüründe ilk kez Ali zamanında yaşanan bir olay münasebetiyle zındıklardan söz edildiği belirtilmektedir. Bu söylentilerden birine göre Ali zındıkları yaktırmış, bunu duyan İbn Abbas yakmayı doğru bulmamış, normal yolla öldürülmelerinin gerektiğini söylemiştir. Ebü Bekir el-Esrem'e göreyse Ali Hrıstiyanlığa geçen bir adamdan, önce tövbe etmesini istemiş, tövbe etmemekte ısrar edince öldürtmüş; Müslüman olduklarını söyleyen ve namaz kılan, ancak zındık oldukları adil şahitlerin şahitlikleriyle ispatlandığı halde inkâr eden küçük bir grubu ise tövbe teklif etmeden öldürtmüştür. Ancak Beyhakî'nin kaydettiği ve bununla çelişen bir başka rivayete göre Ebû Bekir'in oğlu Muhammed, Ali'ye "Müslüman zındıklar" hakkında nasıl bir uygulamada bulunulacağını mektupla sormuş, o da "Zındıklara İslam arz edilir, kabul ederlerse dokunulmaz, etmezlerse öldürülür." cevabını vermiştir.
Zındık olduğu fark edilen kişinin tövbeye davet edilip edilmemesi konusunda doktrinde farklı görüşler ileri sürülmüştür. İmam Malik, Leys bin Sa'd, Ahmed bin Hanbel ve İshak bin Rahuyeh tövbesi kabul edilmez öldürülür demişlerdir. Ali, İmam Şafii ve Ubeydullah bin Hasan el-Anberi'nin ise tövbe ederse tövbesi kabul edilir, etmezse öldürülür dedikleri rivayet olunmuştur. Zındığın öldürülmesi konusunda en katı tavrı sergileyen Maliki mezhebine göre zındıklık suçu Allah hakkı olup af caiz olmayan had cezalarındandır ve şahitlerle suçu ispatlanan zındığın tövbesi makbul değildir ancak zındık olduğu ortaya çıkmadan önce kendisi gelir tövbe ettiğini açıklarsa kabul edilir. Maliki mezhebinde istisnai de olsa zındığın tövbeye davet edilmesini savunan bir anlayış mevcuttur.
Kaynakça
- Genel
- Özen, Şükrü (2001), islam Hukukuna Göre Zındıklık suçu ve Molla Lutfi'nin idamının Fıkhiliği (PDF), 13 Şubat 2019 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 12 Şubat 2019
- Özel
- ^ Zındık. Türk Dil Kurumu.
- ^ a b c Özen 2001, s. 20.
- ^ Öz, Mustafa. . TDV İslam Ansiklopedisi. 13 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2019.
- ^ a b c (PDF). 13 Şubat 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2019.
- ^ a b Özen 2001, s. 18.
- ^ a b Özen 2001, s. 19.
- ^ Özen 2001, s. 21.
- ^ a b c Özen 2001, s. 31.
- ^ a b Özen 2001, s. 32.
- ^ a b Özen 2001, s. 33.
Konuyla ilgili yayınlar
- Alıcı, Mehmet (2016). "Zendig-Dehr İlişkisi: Kureyşli Zındıkların Zaman ve Ahiret Algısı". İNSAN VE TOPLUM BİLİMLERİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ. 5 (4). ss. 801-823. 12 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zindik Arapca الزنديق Islam kulturunde Tanri ya ve ahirete inanmayan kisidir Terim Arap olmayan kulturlerden Islam kultur havzasina gecmis fakat Kur an ve hadislerde gecmemektedir Islam literaturunde ilk kez Ali zamaninda yasanan bir olay munasebetiyle zindiklardan soz edildigi belirtilmistir Zindiklar cesitli baskilara maruz kalinca dini inanclarini Islam perdesi altinda gizlemeye calismis buna ihtiyac duymadiklari zamanlarda ise dualist inanc ve uygulamalarini ortaya koymaktan cekinmemislerdir Etimoloji ve anlamlariZindik kelimesi koken itibariyla Farscadir ve bu dilden Arapcaya gecmistir Kelimenin anlami hakkinda cesitli gorusler mevcuttur Arap literaturune Emevi doneminin sonlarinda girmis olabilecegi de belirtilmistir Kimilerine gore bu sozcuk Yunancadan kimilerine gore Aramcadan kimilerine goreyse Farscadan Arapcaya girmistir Bu farkli gorusler arasinda sonuncusu genel kabule daha yakin gorunmektedir kelimenin Farsca aslinin zinde giray oldugunu zira zinde kelimesinin Farscada hayat ve ger kelimesinin ise is anlamina geldigini dolayisiyla zindigin zamanin surekliligini savunan demek oldugunu belirtmistir Ezheri ye gore zindik ahirete ve Allah in birligine inanmayan demektir Cevheri zindik diye seneviyyeden dualist olanlara dendigini belirterek Arapcalastirildigini soylemis ve cogulunun zenadika oldugunu fiil olarak tezendeka ve isim olarak da zendekadendigini ifade etmistir Tarihci Mesudi nin belirttigine gore zindik ismi Zerdust un kitabina aykiri yorumlan benimseyerek Sasani Imparatoru Behram bin Hurmuz doneminde Maniheizmi kuran Mani zamaninda ortaya cikmistir Islami literaturde zindik teriminin ilk kez ne zaman tanimlandigi bilinmemekle birlikte ulasilan eski kaynak Imam Malik e aittir ve Zindiklar kufru gizler Musluman olduklarini ilan ederler sozlerini kullanmistir Zaman icinde farkli anlamlari ortaya cikmistir Nevevi Seriati butun olarak inkar edendir diye tanimlarken ise su tanimlara yer vermistir Bir goruse gore munafik gibi kufrunu gizleyip Musluman gozukendir bir goruse gore iki yaraticinin varligini kabul eden seneviyyeden bir gruptur bir goruse gore dini olmayandir dinsiz bir goruse gore Zerdust un Zend adi verilen kitabina uyanlardir bir goruse gore Sebeiyye denilen bir Rafizi taifesi olup Ali nin Tanri oldugunu iddia etmislerdir reisleri ise aslen Yahudi olan Abdullah bin Sebe dir Ilk uygulamalar ve goruslerIslam literaturunde ilk kez Ali zamaninda yasanan bir olay munasebetiyle zindiklardan soz edildigi belirtilmektedir Bu soylentilerden birine gore Ali zindiklari yaktirmis bunu duyan Ibn Abbas yakmayi dogru bulmamis normal yolla oldurulmelerinin gerektigini soylemistir Ebu Bekir el Esrem e goreyse Ali Hristiyanliga gecen bir adamdan once tovbe etmesini istemis tovbe etmemekte israr edince oldurtmus Musluman olduklarini soyleyen ve namaz kilan ancak zindik olduklari adil sahitlerin sahitlikleriyle ispatlandigi halde inkar eden kucuk bir grubu ise tovbe teklif etmeden oldurtmustur Ancak Beyhaki nin kaydettigi ve bununla celisen bir baska rivayete gore Ebu Bekir in oglu Muhammed Ali ye Musluman zindiklar hakkinda nasil bir uygulamada bulunulacagini mektupla sormus o da Zindiklara Islam arz edilir kabul ederlerse dokunulmaz etmezlerse oldurulur cevabini vermistir Zindik oldugu fark edilen kisinin tovbeye davet edilip edilmemesi konusunda doktrinde farkli gorusler ileri surulmustur Imam Malik Leys bin Sa d Ahmed bin Hanbel ve Ishak bin Rahuyeh tovbesi kabul edilmez oldurulur demislerdir Ali Imam Safii ve Ubeydullah bin Hasan el Anberi nin ise tovbe ederse tovbesi kabul edilir etmezse oldurulur dedikleri rivayet olunmustur Zindigin oldurulmesi konusunda en kati tavri sergileyen Maliki mezhebine gore zindiklik sucu Allah hakki olup af caiz olmayan had cezalarindandir ve sahitlerle sucu ispatlanan zindigin tovbesi makbul degildir ancak zindik oldugu ortaya cikmadan once kendisi gelir tovbe ettigini aciklarsa kabul edilir Maliki mezhebinde istisnai de olsa zindigin tovbeye davet edilmesini savunan bir anlayis mevcuttur KaynakcaGenelOzen Sukru 2001 islam Hukukuna Gore Zindiklik sucu ve Molla Lutfi nin idaminin Fikhiligi PDF 13 Subat 2019 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 12 Subat 2019 Ozel Zindik Turk Dil Kurumu a b c Ozen 2001 s 20 Oz Mustafa TDV Islam Ansiklopedisi 13 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2019 a b c PDF 13 Subat 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2019 a b Ozen 2001 s 18 a b Ozen 2001 s 19 Ozen 2001 s 21 a b c Ozen 2001 s 31 a b Ozen 2001 s 32 a b Ozen 2001 s 33 Konuyla ilgili yayinlarAlici Mehmet 2016 Zendig Dehr Iliskisi Kureysli Zindiklarin Zaman ve Ahiret Algisi INSAN VE TOPLUM BILIMLERI ARASTIRMALARI DERGISI 5 4 ss 801 823 12 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Subat 2019