Etnoloji ya da ırk bilimi ( Yunanca ἔθνος, ethnos insanlar, millet, ırk) insanların etnik gruplara ayrılışını, bu grupların kökenini, oluşumunu, yeryüzüne yayılışını, aralarındaki bağıntıları ve bunların töre, dil ve kültür niteliklerini, genel kanunlar çıkarmak amacıyla inceleyip karşılaştıran, geçmişte yaşamış ve hâlen yaşamakta olan değişik kültürleri karşılaştırmalı olarak inceleyen bilim dalına verilen isimdir.
Maddî manevî kültürleri etnolojinin malzemelerine dayanarak açıklar. Genel anlamda insanlığın kültür tarihini aydınlatmaya çalışmaktadır. Folklor karşılığı olarak da halkıyat kullanılmaktadır. Düğün, bayram, cenaze, doğum, isim koyma, bazı batıl inanışlar, türkü, masal, ninni halk hikâyeleri, menkibe, bilmece, oyun, atasözü, deyimler, tekerlemeler, halkıyatın içine girer. Tarih, dil, din, arkeoloji, ruhiyat, içtimaiyat, sanat tarihi, hekimlik, bitkiler ve hayvanlarla ilgili ilimler de etnolojinin içinde yer almaktadır.
Tarih
Özellikle 19. yüzyılda etnolojiyi bir bilim dalı olarak kurma çalışmaları başlamıştır. Etnografya ve etnoloji (Völkerkunde) gibi kavramlar 1770'li yıllardan itibaren özellikle Göttingen Üniversitesi'nde kullanım bulmaktaydı. Üniversite düzeyinde ilk kürsü sahibi olan etnolog Alman profesör Adolf Bastian'dır. Bastian 1864 yılında Berlin'de profesörlüğünü almıştır. Onu izleyen yıllarda Sir Edward B. Taylor (1896 - Oxford), Franz Boas (1899 - New York) ve daha sonra Sir James G. Frazier (1906 - Liverpool) bu alanda kürsü sahibi olan isimler arasındadır. Modern etnolojinin doğuşu esas olarak sömürgecilik ve emperyalizm ile yakından ilişkilidir. Thomas Achelis'e göre etnolojinin amacı kültürün ortaya çıktığı evrimsel gelişimin takip edilmesidir.
Achelis'in döneminde 19. yüzyılda etnologlar sahip oldukları verileri bölgeyi gezenlerin raporlarından, tacirlerden kısacası ikinci el kaynaklardan edinmekteydi. Ancak günümüzde etnologlar yabancı kültürün içinde yaşamayı ve kişisel olarak gözlem yapmayı etnolojik araştırmanın şartlarından biri olarak kabul etmektedirler.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Anatolian Turkish Genetics: Abstracts and Summaries 23 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- European Y-cromosome DNA (Y-DNA)5 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Etnoloji ya da irk bilimi Yunanca ἔ8nos ethnos insanlar millet irk insanlarin etnik gruplara ayrilisini bu gruplarin kokenini olusumunu yeryuzune yayilisini aralarindaki bagintilari ve bunlarin tore dil ve kultur niteliklerini genel kanunlar cikarmak amaciyla inceleyip karsilastiran gecmiste yasamis ve halen yasamakta olan degisik kulturleri karsilastirmali olarak inceleyen bilim dalina verilen isimdir Izmir Etnografya Muzesinin avludan bir resmi Maddi manevi kulturleri etnolojinin malzemelerine dayanarak aciklar Genel anlamda insanligin kultur tarihini aydinlatmaya calismaktadir Folklor karsiligi olarak da halkiyat kullanilmaktadir Dugun bayram cenaze dogum isim koyma bazi batil inanislar turku masal ninni halk hikayeleri menkibe bilmece oyun atasozu deyimler tekerlemeler halkiyatin icine girer Tarih dil din arkeoloji ruhiyat ictimaiyat sanat tarihi hekimlik bitkiler ve hayvanlarla ilgili ilimler de etnolojinin icinde yer almaktadir TarihOzellikle 19 yuzyilda etnolojiyi bir bilim dali olarak kurma calismalari baslamistir Etnografya ve etnoloji Volkerkunde gibi kavramlar 1770 li yillardan itibaren ozellikle Gottingen Universitesi nde kullanim bulmaktaydi Universite duzeyinde ilk kursu sahibi olan etnolog Alman profesor Adolf Bastian dir Bastian 1864 yilinda Berlin de profesorlugunu almistir Onu izleyen yillarda Sir Edward B Taylor 1896 Oxford Franz Boas 1899 New York ve daha sonra Sir James G Frazier 1906 Liverpool bu alanda kursu sahibi olan isimler arasindadir Modern etnolojinin dogusu esas olarak somurgecilik ve emperyalizm ile yakindan iliskilidir Thomas Achelis e gore etnolojinin amaci kulturun ortaya ciktigi evrimsel gelisimin takip edilmesidir Achelis in doneminde 19 yuzyilda etnologlar sahip olduklari verileri bolgeyi gezenlerin raporlarindan tacirlerden kisacasi ikinci el kaynaklardan edinmekteydi Ancak gunumuzde etnologlar yabanci kulturun icinde yasamayi ve kisisel olarak gozlem yapmayi etnolojik arastirmanin sartlarindan biri olarak kabul etmektedirler Kaynakca Arsivlenmis kopya 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Temmuz 2023 Thomas Achelis Moderne Volkerkunde deren Entwicklung und Aufgaben nach dem heutigen Stand der Wissenschaft Stuttgart 1896 Dis baglantilarAnatolian Turkish Genetics Abstracts and Summaries 23 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce European Y cromosome DNA Y DNA 5 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce