Kadastro, bir bölgedeki özel arsaların kaydıdır; bu arsalar sistematik şekilde numaralandırılır, her birinin çevresi ve parsel tanımlayıcısı büyük ölçekli haritalarda gösterilir, hem haritada hem de kayıt defterinde bu arsanın niteliği, büyüklüğü, değeri ve onunla ilgili hukukî haklar belirtilir. Gündelik dilde kadastronun birkaç anlamı vardır: Birincisi, özel arsaların bir kamu kuruluşunda tutulan kayıtlarıdır. İkinci anlamı bu kayıtları tutan ve onları idare eden kuruluşun adıdır. Üçüncü anlamı bu kuruluşun yaptığı işlerdir. Türk Dil Kurumu kadastroyu "bir ülkedeki her çeşit arazi ve mülk yerinin, alanının, sınırlarının ve değerlerinin devlet eliyle belirlenip plana bağlanması işi" olarak tanımlar.'nda kadastro "taşınmaz malların sınırlarının arazi ve harita üzerinde belirtilerek hukuki durumlarının ve üzerindeki hakların tespit edilmesi işlemi" olarak tanımlanmıştır. Sıfat hali "kadastral"dir. Kadastral haritalara güncel dilde tapu haritası veya kadastro paftası da denir. Kadastrolar dünyada çoğu ülkede, tapu sicili gibi başka belgelerin eşliğinde kullanılır.
Etimoloji
Kadastro, Fransızca "Cadastre", o dile de İtalyanca "catastro" sözcüğünden gelmiştir. Catastro sözcüğünün kaynağı Yunanca κατάστιχον ([katastikhon], defter veya kayıt) ve ondan önce κατά στίχον ([kata stikhon] "çizgi üzerinden") sözcükleridir; yani kadastro arsa sınırlarını belirleyen köşe taşları arasındaki düz çizgiler ve mesafeler boyunca ilerlemek kavramından türetilmiştir. Bizans İmparatorluğunda toprak vergisinin adı katastikon olmuş, Venedik Cumhuriyeti kendi vergi sistemi için Bizans sistemini uygulamış ve bu adı catasticon olarak yeniden İtalyancalaştırmıştır.
Amaç
Kadastro kayıtlarının üç amacı vardır: 1) ödenecek emlak vergisi miktarını belirlemek için bir toprağın değerini kaydetmek, 2) mülkiyet haklarının korunması için toprağın boyutlarını ve sınırlarını belirlemek, 3) imar planlaması ve kırsal kalkınma için bir temel oluşturmak. Farklı ülkelerde bu amaçların hangisinin önde geldiğine bağlı olarak kadastronun farklı anlamları, farklı kurumlaşmaları olabilir. Örneğin eski Doğu Bloğu ülkelerinde özel mülkiyet olmamasına rağmen kadastro daireleri vardı, bunların amacı beş yıllık kalkınma planlarına destek olmaktı; bu ülkelerin kadastro kayıtlarında toprak kalitesi, su kaynakları ve yollara yakınlık, iklim şartları gibi bilgiler bulunurdu. Batı Avrupa'da kadastronun amacı toprak vergisinin toplanmasını sağlamakken, Büyük Britanya'da esas amaç mülkiyet haklarının korunmasıdır.
Bu amaçlara hizmet eden üç tip kadastro bilgisi olabilir: 1) malî kadastro: toprağın değeri, 2) hukuki kadastro: toprak üzerindeki haklar. 3) geometrik kadastro: toprağın ölçümleri, parçaları, gösterimi ve konumu hakkında bilgiler. Çoğu ülkede bu bilgilerin üçü de kaydedilir.
Toprak değeri genelde alım-satım bilgilerine dayalıdır ama ihtiyaca göre bazen toprağın değeri yeniden belirlenebilir.
Hukuki kadastro bilgilerinde örneğin ipotekli bir arsada hem arsanın sahibi hem de ipotek sahibi belirtilebilir, bir derebeylik sisteminde hem toprağın sahibi hem de üzerinde çalışan çiftçi belirtilebilir, başka durumlarda geçiş veya kullanım hakları, mülkiyetten ayrı olarak kaydedilebilir. Geometrik kadastro bilgilerini elde etmek için haritacılık ve yazılı metinlerdeki arazi tariflerine dayanılır. Yazılı kayıtların olmaması halinde yerel yetkililerin sözlü ifadesine de dayanılabilir.
Tarih
Kişilerin topraklarının sınırlarının bilinmesi gereği çok eskilere dayanır. MÖ 3000 yıllarında Nil vadisindeki tarım haklarının düzenlenmesi için kayıtlar mevcuttur.
Girsu'da (Mezopotamya'da) M.Ö. 2300 yıllarına ait bir kil tablette bir grup toprak parselinin planları, yüzölçümleri ve tasvirleri bulunmuştur. Etrüsk medeniyeti hakkındaki Etrusca disciplina belgelerinde, şehirlerin kurulmasında kadastro işlemlerinin dinî ve töresel bir bağlam içinde yapıldığı yazılıdır.
Sümer kralı Şulgi, Ur şehri için bir toprak kayıt sistemi kurmuştur.
Roma eyaletlerinde toprak vergisi capitatio terreno nun toplanmasında vergi amaçlı toprak birimlerine "capitatio" (veya capist) denirdi. Bu toprak birimlerin kaydına (bir başka görüşe göre, bir bölgedeki toprak sahiplerinin kaydına) Capitastrum denirdi. Orta Çağlarda bu kayıtlar capitastrum olarak adlandırılırdı ve bu sözcük sonra catastrum olarak değişmiştir.
Orta Çağlarda Avrupa'da kadastronun amacı, vergi toplamak amacıyla kilise topraklarının, derebeylerinin, çiftçilerin toprakların büyüklüğünü belirlemekti. Bu kayıtlar mülkü tasvir edip yaklaşık büyüklüğünü belirtmenin yanı sıra, bazen basit planlar da içerirdi. Derebeyi için çalışan vasallar durumunda toprağın sahibi olan derebeyi ve onu çalıştıran çiftçinin adları da kaydedilirdi. İngiltere'de Domesday Book bunun ilk örneklerindendir. I. William emriyle 1086'da İngiltere'nin her tarafında toprak sahiplerinin ne kadar toprak ve hayvan sahibi olduğu belirlenmişti. Bu kitaba dayanarak kimin ne kadar vergi ödeyeceği belirlenmişti.
Araplar'ın 10. yüzyılda Sicilya'yı istilasında defter adı verilen basit bir toprak kayıt sistemi başlatılmıştır. Bu sistem Güney İtalya'nın Normanlar tarafından istilasından sonra olarak geliştirilmiştir.
Fransız ihtilaline kadar Fransa'daki kadastro çalışmaları yerel amaçlar (derebeyi için) için kullanılırdı. VII. Charles, XIV. Louis ve XV. Louis, merkezî bir kadastro oluşturmaya gayret etmelerine rağmen politik direnme, ekonomik imkasızlıklar ve ölçüm araçlarının yetersizliği nedeniyle bunu gerçekleştirememişlerdir. Yerel kadastro kayitlari vardi ama her biri farklı esaslara göre çalışırdı. İlk defa Napolyon, Fransa'daki 100 milyon toprağın her birini kaydettirmiştir. Avrupa'daki millî kadastro sistemleri Napolyon'un girişimiyle ilk defa Avrupa'da 15 Eylül 1807'de başlamıştır. İlk haritalı kadastro kayıtları 18. yüzyılda Savoya Dükalığı'nda hazırlanmıştır.
Osmanlılarda toprak kayıtları tahrir defterlerinde tutulurdu. Bu defterlerde vergi mükellefleri ve onların mülkleri hakkında bilgiler tutulurdu.
Kadastral harita
Kadastral harita, bir bölgedeki tüm emlağın (arsa ve binaların) haritasıdır ve kadastro kayıtlarının parçasıdır. Tapu dairesindeki kayıtlı mülklerin konumu ve sınırların resmî kanıtı sayılır. Haritada arsaların sınırları ve kayıt numaraları, belediye sınırları, binalar ve arazinin kullanım amacı kaydedilebilir.
Türkiye'de kadastral haritalar parsel, gibi parçalara bölünebilir. Kadastro parseli, sınırları belli bir mülkiyet arazisidir. Kadastral ada çevresi doğal kadastral ada ve yapay sınırlarla çevrili olan yere kadastral ada denir. yapılınca kadastro parsellerinin yerine imar parselleri gelir. Kadastral yollar, imar planı olmayan bölgelerde kadastro haritalarındaki kimsenin mülkiyetinde olmayan alanlardır. İmar planı yapıldığında imar planları genelde bu yollara göre oluşur.
Kadastro haritaları altyapı yatırımlarının belirlenmesinde, uzun vadeli jeolojik ve ekolojik çalışmalarda da gözününe alınır, eğer toprak mülkiyeti, incelenen olguda bir rol oynuyorsa. Kadastro haritalarında bölge isimleri, parsel ve tapu numaraları, mevcut yapıların yerleri bitişik yol ve sokak isimleri, belli sınırları uzunlukları ve daha eski haritalara referenslar bulunur.
Standart topoğrafik kadastral haritalar, planimetre ayrıntıları ve özellikle mülkiyet sınırlarını ayrı, yükseklik bilgilerini (eşyükseklik eğrisi) ayrı, göstermek üzere iki kalıp halinde ve birbirleri ile çakıştırılabilir nitelikte üretilen paftalardır. Haritada doğal sınırlar (yol, kıyı, nehir gibi) ve binalar da belirtilebilir. Modern kadastro haritalarında ise coğrafi bilgi sistemleri kullanılmaktadır. Kadastral harita yapmak için arazide saha ölçüm yapan kişilere mesahacı denir.
Kadastral haritalarin üretilmesi için arazi ölçümleri yapıldığı gibi havadan fotoğraf alımı da kullanılır. Bu ölçümler ve fotogrametrik bilgisayar programlarla haritalara dönüştürülür.
Tapu kayıtları ile ilişki
Tapu, bir emlağın mülkiyetinin kime ait olduğunu gösteren belgedir. Kadastro ise o emlağın büyüklüğünü ve konumunu tanımlar. Çeşitli ülkelerde tapu ve kadastro idaresi arasındaki ilişkiler farklıdır.
- Alman sisteminde tapu, kadastral sisteme bağlıdır. Her arsanın sahibi merkezi bir kurumda kayıtlıdır, devlet o arsanın sahibinin kim olduğunu kayıtlarında tutar. Kadastronun amacı toprak ve parselleri tespit etmektir, bu yüzden kadstro dairesi çevre bakanlığı (veya benzeri) bir bakanlığa bağlı olur.
- Fransız/Latin/ABD sisteminde arsanın özellikleri tapu belgesi üzerinde kaytılıdır. Alım satım yapıldıktan sonra yeni mal sahibi tapusunu kaydettirir. Tapuda belirtilen arsa özellikleri kadastrodakini tutmayabilir. Kadastro kaydı toprak kaydından ayrı olarak yapılan bir işlemdir. Arazi ölçümlerinin esas amacı vergilendirmedir, bu yüzden kadastro dairesi maliye bakanlığına bağlıdır.
- İngiliz sisteminde tapu ve kadastro kayıt sistemi bütünleşmiştir. Arsanın tespiti tapu işleminin parçasıdır.
Kaynakça
- ^ Sevan Nişanyan. "Kadastro". Sözlerin Soyağacı. Erişim tarihi: 30 Haziran 2010.[]
- ^ Henri A. L. Dekker (2003). The Invisible Line (İngilizce). Ashgate Publishing, Ltd. ISBN .
- ^ "kadastro". TDK. Erişim tarihi: 6 Haziran 2010.[]
- ^ "TKGM Sözlüğü". 16 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2011.
- ^ Riddell, JC. "Emerging trends in land tenure reform: Progress towards a unified theory". 30 Kasım 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2010.
- ^ Henri A. L. Dekker (2003). The Invisible Line (İngilizce). Ashgate Publishing, Ltd. ISBN .
- ^ Edward Gibbon, Henry Hart Milman (1880). The history of the decline and fall of the Roman empire, Volume 2. Harper & brothers. s. 312.
- ^ . 22 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015.
- ^ Stig Enemark. (PDF). 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2010.
Dış bağlantılar
- T.C. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Resmî Sitesi 1 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kadastro bir bolgedeki ozel arsalarin kaydidir bu arsalar sistematik sekilde numaralandirilir her birinin cevresi ve parsel tanimlayicisi buyuk olcekli haritalarda gosterilir hem haritada hem de kayit defterinde bu arsanin niteligi buyuklugu degeri ve onunla ilgili hukuki haklar belirtilir Gundelik dilde kadastronun birkac anlami vardir Birincisi ozel arsalarin bir kamu kurulusunda tutulan kayitlaridir Ikinci anlami bu kayitlari tutan ve onlari idare eden kurulusun adidir Ucuncu anlami bu kurulusun yaptigi islerdir Turk Dil Kurumu kadastroyu bir ulkedeki her cesit arazi ve mulk yerinin alaninin sinirlarinin ve degerlerinin devlet eliyle belirlenip plana baglanmasi isi olarak tanimlar nda kadastro tasinmaz mallarin sinirlarinin arazi ve harita uzerinde belirtilerek hukuki durumlarinin ve uzerindeki haklarin tespit edilmesi islemi olarak tanimlanmistir Sifat hali kadastral dir Kadastral haritalara guncel dilde tapu haritasi veya kadastro paftasi da denir Kadastrolar dunyada cogu ulkede tapu sicili gibi baska belgelerin esliginde kullanilir 1842 yilina ait Norvec kadastro kayitlari her arsanin ismi sahipleri eski ve yenikayit numaralarini gostermektedir 1825 yilina ait Cekoslovak kadastro haritasiLezignan Hautes Pyrenees civarinda Napolyon kadastrosu icin toprak kullanimini gosteren kadastral harita 1809 Etiketler yukaridan asagi kir kullanilabilir toprak otlak bag bahce maki orman kestane agaclari kayalik bataklik EtimolojiKadastro Fransizca Cadastre o dile de Italyanca catastro sozcugunden gelmistir Catastro sozcugunun kaynagi Yunanca katastixon katastikhon defter veya kayit ve ondan once kata stixon kata stikhon cizgi uzerinden sozcukleridir yani kadastro arsa sinirlarini belirleyen kose taslari arasindaki duz cizgiler ve mesafeler boyunca ilerlemek kavramindan turetilmistir Bizans Imparatorlugunda toprak vergisinin adi katastikon olmus Venedik Cumhuriyeti kendi vergi sistemi icin Bizans sistemini uygulamis ve bu adi catasticon olarak yeniden Italyancalastirmistir AmacKadastro kayitlarinin uc amaci vardir 1 odenecek emlak vergisi miktarini belirlemek icin bir topragin degerini kaydetmek 2 mulkiyet haklarinin korunmasi icin topragin boyutlarini ve sinirlarini belirlemek 3 imar planlamasi ve kirsal kalkinma icin bir temel olusturmak Farkli ulkelerde bu amaclarin hangisinin onde geldigine bagli olarak kadastronun farkli anlamlari farkli kurumlasmalari olabilir Ornegin eski Dogu Blogu ulkelerinde ozel mulkiyet olmamasina ragmen kadastro daireleri vardi bunlarin amaci bes yillik kalkinma planlarina destek olmakti bu ulkelerin kadastro kayitlarinda toprak kalitesi su kaynaklari ve yollara yakinlik iklim sartlari gibi bilgiler bulunurdu Bati Avrupa da kadastronun amaci toprak vergisinin toplanmasini saglamakken Buyuk Britanya da esas amac mulkiyet haklarinin korunmasidir Bu amaclara hizmet eden uc tip kadastro bilgisi olabilir 1 mali kadastro topragin degeri 2 hukuki kadastro toprak uzerindeki haklar 3 geometrik kadastro topragin olcumleri parcalari gosterimi ve konumu hakkinda bilgiler Cogu ulkede bu bilgilerin ucu de kaydedilir Toprak degeri genelde alim satim bilgilerine dayalidir ama ihtiyaca gore bazen topragin degeri yeniden belirlenebilir Hukuki kadastro bilgilerinde ornegin ipotekli bir arsada hem arsanin sahibi hem de ipotek sahibi belirtilebilir bir derebeylik sisteminde hem topragin sahibi hem de uzerinde calisan ciftci belirtilebilir baska durumlarda gecis veya kullanim haklari mulkiyetten ayri olarak kaydedilebilir Geometrik kadastro bilgilerini elde etmek icin haritacilik ve yazili metinlerdeki arazi tariflerine dayanilir Yazili kayitlarin olmamasi halinde yerel yetkililerin sozlu ifadesine de dayanilabilir TarihFransa da Maine et Loire da 1750 den kalma bir derebeylik arazi plani Kisilerin topraklarinin sinirlarinin bilinmesi geregi cok eskilere dayanir MO 3000 yillarinda Nil vadisindeki tarim haklarinin duzenlenmesi icin kayitlar mevcuttur Girsu da Mezopotamya da M O 2300 yillarina ait bir kil tablette bir grup toprak parselinin planlari yuzolcumleri ve tasvirleri bulunmustur Etrusk medeniyeti hakkindaki Etrusca disciplina belgelerinde sehirlerin kurulmasinda kadastro islemlerinin dini ve toresel bir baglam icinde yapildigi yazilidir Sumer krali Sulgi Ur sehri icin bir toprak kayit sistemi kurmustur Roma eyaletlerinde toprak vergisi capitatio terreno nun toplanmasinda vergi amacli toprak birimlerine capitatio veya capist denirdi Bu toprak birimlerin kaydina bir baska goruse gore bir bolgedeki toprak sahiplerinin kaydina Capitastrum denirdi Orta Caglarda bu kayitlar capitastrum olarak adlandirilirdi ve bu sozcuk sonra catastrum olarak degismistir Orta Caglarda Avrupa da kadastronun amaci vergi toplamak amaciyla kilise topraklarinin derebeylerinin ciftcilerin topraklarin buyuklugunu belirlemekti Bu kayitlar mulku tasvir edip yaklasik buyuklugunu belirtmenin yani sira bazen basit planlar da icerirdi Derebeyi icin calisan vasallar durumunda topragin sahibi olan derebeyi ve onu calistiran ciftcinin adlari da kaydedilirdi Ingiltere de Domesday Book bunun ilk orneklerindendir I William emriyle 1086 da Ingiltere nin her tarafinda toprak sahiplerinin ne kadar toprak ve hayvan sahibi oldugu belirlenmisti Bu kitaba dayanarak kimin ne kadar vergi odeyecegi belirlenmisti Araplar in 10 yuzyilda Sicilya yi istilasinda defter adi verilen basit bir toprak kayit sistemi baslatilmistir Bu sistem Guney Italya nin Normanlar tarafindan istilasindan sonra olarak gelistirilmistir Fransiz ihtilaline kadar Fransa daki kadastro calismalari yerel amaclar derebeyi icin icin kullanilirdi VII Charles XIV Louis ve XV Louis merkezi bir kadastro olusturmaya gayret etmelerine ragmen politik direnme ekonomik imkasizliklar ve olcum araclarinin yetersizligi nedeniyle bunu gerceklestirememislerdir Yerel kadastro kayitlari vardi ama her biri farkli esaslara gore calisirdi Ilk defa Napolyon Fransa daki 100 milyon topragin her birini kaydettirmistir Avrupa daki milli kadastro sistemleri Napolyon un girisimiyle ilk defa Avrupa da 15 Eylul 1807 de baslamistir Ilk haritali kadastro kayitlari 18 yuzyilda Savoya Dukaligi nda hazirlanmistir Osmanlilarda toprak kayitlari tahrir defterlerinde tutulurdu Bu defterlerde vergi mukellefleri ve onlarin mulkleri hakkinda bilgiler tutulurdu Kadastral harita1850 lerde ABD de odometre kullanan bir mesahaci Kadastral harita bir bolgedeki tum emlagin arsa ve binalarin haritasidir ve kadastro kayitlarinin parcasidir Tapu dairesindeki kayitli mulklerin konumu ve sinirlarin resmi kaniti sayilir Haritada arsalarin sinirlari ve kayit numaralari belediye sinirlari binalar ve arazinin kullanim amaci kaydedilebilir Turkiye de kadastral haritalar parsel gibi parcalara bolunebilir Kadastro parseli sinirlari belli bir mulkiyet arazisidir Kadastral ada cevresi dogal kadastral ada ve yapay sinirlarla cevrili olan yere kadastral ada denir yapilinca kadastro parsellerinin yerine imar parselleri gelir Kadastral yollar imar plani olmayan bolgelerde kadastro haritalarindaki kimsenin mulkiyetinde olmayan alanlardir Imar plani yapildiginda imar planlari genelde bu yollara gore olusur Kadastro haritalari altyapi yatirimlarinin belirlenmesinde uzun vadeli jeolojik ve ekolojik calismalarda da gozunune alinir eger toprak mulkiyeti incelenen olguda bir rol oynuyorsa Kadastro haritalarinda bolge isimleri parsel ve tapu numaralari mevcut yapilarin yerleri bitisik yol ve sokak isimleri belli sinirlari uzunluklari ve daha eski haritalara referenslar bulunur Standart topografik kadastral haritalar planimetre ayrintilari ve ozellikle mulkiyet sinirlarini ayri yukseklik bilgilerini esyukseklik egrisi ayri gostermek uzere iki kalip halinde ve birbirleri ile cakistirilabilir nitelikte uretilen paftalardir Haritada dogal sinirlar yol kiyi nehir gibi ve binalar da belirtilebilir Modern kadastro haritalarinda ise cografi bilgi sistemleri kullanilmaktadir Kadastral harita yapmak icin arazide saha olcum yapan kisilere mesahaci denir Kadastral haritalarin uretilmesi icin arazi olcumleri yapildigi gibi havadan fotograf alimi da kullanilir Bu olcumler ve fotogrametrik bilgisayar programlarla haritalara donusturulur Tapu kayitlari ile iliskiTapu bir emlagin mulkiyetinin kime ait oldugunu gosteren belgedir Kadastro ise o emlagin buyuklugunu ve konumunu tanimlar Cesitli ulkelerde tapu ve kadastro idaresi arasindaki iliskiler farklidir Alman sisteminde tapu kadastral sisteme baglidir Her arsanin sahibi merkezi bir kurumda kayitlidir devlet o arsanin sahibinin kim oldugunu kayitlarinda tutar Kadastronun amaci toprak ve parselleri tespit etmektir bu yuzden kadstro dairesi cevre bakanligi veya benzeri bir bakanliga bagli olur Fransiz Latin ABD sisteminde arsanin ozellikleri tapu belgesi uzerinde kaytilidir Alim satim yapildiktan sonra yeni mal sahibi tapusunu kaydettirir Tapuda belirtilen arsa ozellikleri kadastrodakini tutmayabilir Kadastro kaydi toprak kaydindan ayri olarak yapilan bir islemdir Arazi olcumlerinin esas amaci vergilendirmedir bu yuzden kadastro dairesi maliye bakanligina baglidir Ingiliz sisteminde tapu ve kadastro kayit sistemi butunlesmistir Arsanin tespiti tapu isleminin parcasidir Kaynakca Sevan Nisanyan Kadastro Sozlerin Soyagaci Erisim tarihi 30 Haziran 2010 olu kirik baglanti Henri A L Dekker 2003 The Invisible Line Ingilizce Ashgate Publishing Ltd ISBN 9780754636373 kadastro TDK Erisim tarihi 6 Haziran 2010 olu kirik baglanti TKGM Sozlugu 16 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2011 Riddell JC Emerging trends in land tenure reform Progress towards a unified theory 30 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2010 Henri A L Dekker 2003 The Invisible Line Ingilizce Ashgate Publishing Ltd ISBN 9780754636373 Edward Gibbon Henry Hart Milman 1880 The history of the decline and fall of the Roman empire Volume 2 Harper amp brothers s 312 22 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2015 Stig Enemark PDF 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2010 Dis baglantilarT C Tapu ve Kadastro Genel Mudurlugu Resmi Sitesi 1 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde