Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kahramanmaraş, Türkiye'nin bir ilidir. Kahramanmaraş merkezli ilin doğusunda Malatya ve Adıyaman, batısında Kayseri ve Adana, güneyinde Gaziantep ve Osmaniye, kuzeyinde Sivas illeri yer almaktadır. 2023 sonu verilerine göre nüfusu 1.116.618'dir.
| Kahramanmaraş | |
|---|---|
 İlin Türkiye'deki konumu | |
 İl sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi Doğu Anadolu Bölgesi |
| İl merkezi | Kahramanmaraş |
| İdare | |
| • Vali | Mükerrem Ünlüer |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 14.525 km² |
| Nüfus | |
| • Toplam | 1.089.038 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 1089038 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 344 |
| İl plaka kodu | 46 |
Resmî site Kahramanmaraş Valiliği | |
Aynı zamanda il sınırları içerisinde bulunan Afşin - Elbistan A, B, C termik santralleri sayesinde Kahramanmaraş, Türkiye'nin elektrik ihtiyacının %14'ünü tek başına karşılamaktadır.
Coğrafya
Kahramanmaraş'ın merkezi Ahır Dağı'nın eteklerine kurulmuştur. Bu yüzden şehir merkezi engebelidir. Şehrin merkezi dışında kalan bazı bölgeler düzlük olsa da geneli engebeli bir yapıya sahiptir. Kahramanmaraş iklim yapısında diğer illerden farklıdır. Çünkü Kahramanmaraş'ın il haritası onu 3 bölgeye birden sokmaktadır. Bu sebeple değişken bir iklime sahiptir ancak genelde Akdeniz iklimi hakimdir. Kahramanmaraş'ın bulunduğu bölge, şehir merkezi o bölgede olduğundan Akdeniz Bölgesi'dir.
Kahramanmaraş Depremi
06 Şubat 2023 tarihinde saat 04.17’de Kahramanmaraş ili Pazarcık ilçesinde 7.7 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir. Ayrıca Ekinözü ilçesi Merkezli saat 13.24’te 7.6 büyüklüğünde bir deprem daha meydana gelmiştir. Ayrıca şuan Türkiye Cumhuriyeti'nde yaşanmış en büyük deprem felaketidir, her iki depremden de etkilenen Kahramanmaraş çok ağır hasarlar almıştır. TSİ verilerine göre şehirde ölü sayısı 47975, yaralı sayısı ise 105505 olarak açıklanmıştır. Kahramanmaraş İstiklalspor futbol takımından 4 futbolcu hayatını kaybetmiştir. Bir Zamanlar Çukurova dizisinde oynayan Emel Atıcı, kızı ile enkaz altında kalarak hayatını kaybetmiştir. Üçüncü Lig'de mücadele eden Kahramanmaraşspor ligden çekilme kararı almıştır.
SAKOM’dan alınan ilk bilgilere göre Kahramanmaraş’ta 191, Gaziantep’te 200, Şanlıurfa’da 27, Diyarbakır’da 41, Adana’da 43, Adıyaman’da 20, Osmaniye’de 131, Hatay’da 250 Kilis’te 13 ve Malatya’da 98 olmak üzere toplam 1014 kişi hayatını kaybetmiş; Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Malatya, Osmaniye, Hatay ve Kilis’te 7003 kişi yaralanmıştır. Bölgede görevlendirilen toplam arama ve kurtarma personel sayısı 9698, görevlendirilen araç sayısı 216‘dır. İki Bin Sekiz Yüz Yirmi Dört Binanın Yıkıldığı İhbarı Alınmıştır.
Genelkurmay Başkanlığı tarafından Altı adet A400M, Beş adet C130, Yedi adet C235 uçak ile İstanbul, Ankara ve İzmir’den bölgeye personel sevkiyatı planlanmış, Altı Adet uçak bölgeye ulaşmıştır. Malatya Şehrine Beş Yüz Türk Komandosu Ve Altı Yüz Adet Türk Askeri Gönderilmiştir. Jandarma Genel Komutanlığı Tarafından Adana Şehrine İki Yüz Adet Türk Askeri Gönderilmiştir.
Kahramanmaraş’a Kayseri Valisi, Hatay Şehrine Mersin Valisi, Gaziantep Şehrine Mardin Valisi, Adıyaman Şehrine Tunceli Valisi, Osmaniye Şehrine Bingöl Valisi ve Malatya Şehrine De Sivas Valisi koordinasyon sağlamak üzere görevlendirilmiştir.
Dışişleri Bakanlığı ile yapılan görüşmelerde ERCC üzerinden kentsel arama ve kurtarma alanında Uluslararası yardım çağrısında bulunulmuştur. Malatya ve Adana havalimanları Uluslararası Yardım Çağrısı için toplanma alanı olarak belirlenmiştir. Hollanda, Azerbaycan, İngiltere ve diğer birçok ülkeden İNSARAG Ağır Kentsel Arama Kurtarma Ekiplerinden yardım teklifi alınmıştır. Adana’dan Hatay Şehrine Dört Amerika Birleşik Devletleri helikopteri ile personel taşınması planlanmıştır. Azerbaycan Cumhuriyetinden Türkiye Cumhuriyetine Yüz Yetmiş Dokuz Arama Kurtarma Personeli Gönderilmiştir.
İklim
Kahramanmaraş şehrinde Akdeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu ayrı coğrafi bölgelerinin yaklaştığı alandaki iklim özellikleri görülür. Coğrafi konumun etkisisiyle üç farklı iklim tipi arasında bozulmuş Akdeniz iklimi vardır. Kahramanmaraş'ın merkezindeki iklimin tersine kuzeyde karasal iklim özellikleri hakimdir.
Nüfus
Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 6 Şubat 2024 verileri)
Kahramanmaraş il nüfusu: 1.116.618 (2023 sonu). İlin yüzölçümü 14.519 km²'dir. İlde km²'ye 81 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 182 kişi ile Dulkadiroğlu'dur)
Büyük deprem sonrası ilk ADNKS'de yıllık nüfusun 60.818 kişi (% 5,30) azaldığı belirlenmiştir. Nüfusu en fazla azalan ilçe, 13.552 kişi (-% 10,08) ile Elbistan ve 26.458 kişi (-% 6,01) ile Onikişubat olmuştur.
06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre 11 ilçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 710 mahalle bulunmaktadır.
| 2023 yılı sonunda Kahramanmaraş ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri | |||||||
| İlçe | Nüfus 2022 | Nüfus 2023 | Fark | Değişim% | Mah.Say. | Alanı km2 | Yoğunluk |
| Afşin | 80.044 | 78.152 | -1.892 | -2,39 | 66 | 1502 | 52 |
| Andırın | 31.224 | 32.581 | 1.357 | 4,25 | 57 | 1202 | 27 |
| Çağlayancerit | 22.350 | 23.159 | 809 | 3,56 | 17 | 470 | 49 |
| Dulkadiroğlu | 226.409 | 214.608 | -11.801 | -5,35 | 103 | 1176 | 182 |
| Ekinözü | 10.290 | 10.471 | 181 | 1,74 | 21 | 656 | 16 |
| Elbistan | 141.307 | 127.755 | -13.552 | -10,08 | 93 | 2201 | 58 |
| Göksun | 50.676 | 49.119 | -1.557 | -3,12 | 73 | 1942 | 25 |
| Nurhak | 12.257 | 11.984 | -273 | -2,25 | 15 | 1028 | 12 |
| Onikişubat | 453.730 | 427.272 | -26.458 | -6,01 | 137 | 2429 | 176 |
| Pazarcık | 70.173 | 67.262 | -2.911 | -4,24 | 84 | 1253 | 54 |
| Türkoğlu | 78.976 | 74.255 | -4.721 | -6,16 | 44 | 660 | 113 |
| Kahramanmaraş | 1.177.436 | 1.116.618 | -60.818 | -5,30 | 710 | 14.519 | 77 |
| Kahramanmaraş il nüfus bilgileri | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
| 1927 | 186.855 | 33 | %20 36.653 150.202 %80 | |
| 1935 | 188.877 | 42 | %1  | %21 39.343 149.534 %79 |
| 1940 | 202.073 | 43 | %7 | %19 38.470 163.603 %81 |
| 1945 | 261.550 | 35 | %29 | %19 49.491 212.059 %81 |
| 1950 | 288.843 | 37 | %10 | %19 54.000 234.843 %81 |
| 1955 | 336.797 | 31 | %17 | %20 66.963 269.834 %80 |
| 1960 | 389.857 | 31 | %16 | %22 85.828 304.029 %78 |
| 1965 | 438.423 | 30 | %12 | %24 105.090 333.333 %76 |
| 1970 | 528.982 | 26 | %21 | %31 165.056 363.926 %69 |
| 1975 | 641.480 | 22 | %21 | %34 220.710 420.770 %66 |
| 1980 | 738.032 | 19 | %15 | %38 281.382 456.650 %62 |
| 1985 | 840.472 | 18 | %14 | %41 342.428 498.044 %59 |
| 1990 | 892.952 | 19 | %6 | %46 407.215 485.737 %54 |
| 2000 | 1.002.384 | 18 | %12 | %53 536.007 466.377 %47 |
| 2007 | 1.004.414 | 18 | %0 | %58 584.726 419.688 %42 |
| 2008 | 1.029.298 | 18 | %2 | %58 598.471 430.827 %42 |
| 2009 | 1.037.491 | 18 | %1 | %58 605.531 431.960 %42 |
| 2010 | 1.044.816 | 18 | %1 | %61 636.828 407.988 %39 |
| 2011 | 1.054.210 | 18 | %1 | %62 656.783 397.427 %38 |
| 2012 | 1.063.174 | 18 | %1 | %64 675.589 387.585 %36 |
| 2013 | 1.075.706 | 18 | %1 | Şehir ve kır ayrımı kaldırılmıştır. |
| 2014 | 1.089.038 | 18 | %1 | |
| 2015 | 1.096.610 | 18 | %1 | |
| 2016 | 1.112.634 | 18 | %1 | |
| 2017 | 1.127.623 | 18 | %1 | |
| 2018 | 1.144.851 | 18 | %2 | |
| 2019 | 1.154.102 | 18 | %1 | |
| 2020 | 1.168.163 | 18 | %1 | |
| 2021 | 1.171.298 | 18 | %0 | |
| 2022 | 1.177.436 | 18 | %1 | |
| 2023 | 1.116.618 | 18 | %5  | |
Ekonomi
Sanayi
Kahramanmaraş, iki resmî ve iki de özel OSB'ye sahiptir. Özellikle tekstil ve iplik sanayiinde Türkiye ve Ortadoğu'da önde gelen bir merkez durumuna gelmiştir. Şehirdeki 5. OSB'nin yapımına karar verilmiş olup çalışmalar sürmektedir. mevkiine yapılacak yeni OSB yaklaşık 25 bin dekar (dönüm) genişliğinde olacak ve bu büyüklüğü ile Türkiye'nin en büyük sanayi OSB'si olacaktır.
Tarım
Tarım faaliyetinde üretimde Türkiye’de Kahramanmaraş, 27. sıradadır. 350 metreden 3.000 metreye kadar arazinin yüksekliğe çıktığı şehirde çeşitliğe sebep olur. 375.309 hektar şehrin tarım alanı vardır. Tarıma ayrılan arazilerin %74’ünü tarlalar, diğer kısmını ise meyve, sebze bulunan ve nadasa bırakılan yerlerdir. Kahramanmaraş’ta tarıma elverişli arazi dağılımı ölçüsü %26’yı bulur. Şehirde ön plana çıkan ürünler; kırmızı biber, üzüm, ceviz, buğday, çerezlik ayçiçeği ve kayısıdır.
Barajlar
Kültür
Kahramanmaraş sınırları içerisindeki Uludaz Tepesi Türkiye'de en çok uğurböceği kolonisini barındırmaktadır. Bu bölgede 2007 yılından beri amatör dağcılar ve profesyonel dağcılık kulüpleri tarafından ve belediyenin desteği ile Uludaz Uğur Böcekleri Festivali düzenlenmektedir., Büyükşehir Belediyesi, Üniversiteler ve Turizm ve Kültür Bakanlığı'na ait olmak üzere ayrılmıştır.
Mutfak
En çok bilineni dondurmasıdır. Dondurmasının yanı sıra biberi, ezmesi, tarhanası, kurabiyesi, çemeni, çöreği ve köpük sucuğu da Kahramanmaraş'ta sıkça tüketilen lezzetler olup hediyelik olarak il dışına götürülmektedir.
Kahramanmaraş Coğrafi İşaretleri
Kahramanmaraş'ın coğrafi işarete sahip kendine ait çeşitli ürünleri vardır. Bunların başında dünyaca ünlü dondurması gelmektedir. Bunun yanında Maraş Burma Bileziği, Maraş Çöreği, Maraş Biberi, Maraş Tarhanası, Andırın Tirşiği, Kahramanmaraş Hartlap Bıçağı, Kahramanmaraş Oyma Ceviz Sandığı, Kahramanmaraş Yemenisi, Çağlayancerit Cevizi, Maraş File Nakışı, Maraş Sumak Ekşisi Akıtı, Maraş Parmak/Sıkma Peyniri, Maraş İşi/Maraş Sim Sırma, Afşin Koçovası Sarımsağı, Ravanda Şerbeti, Maraş Kelle Paçası, Maraş Camekanı, Maraş Rahlesi, Güllü Motifi” olmak üzere yaklaşık yirmiden fazla ürün de coğrafi işarete sahiptir.
Kahramanmaraş Konakları
Türk mimarisinin bir parçası olan geleneksel Türk evleri de Kahramanmaraş kültürünün önemli bir parçasını oluşturur. Yüksek duvarlara, enikli kapılara, süslü çeşmelere sahip bu konaklar şehrin çeşitli mahallerinde hâlâ varlıklarını sürdürmektedirler. Estetik ve işçilik açısından zarif bir görünüme sahip olan Kahramanmaraş konakları temelde yapı malzemesi olarak toprak ve ağaca dayanır. Son yıllarda artan ilginin neticesinde, bazı konaklar restore edilerek restoran, müze gibi çeşitli vazifelerle halka açılmıştır. Bu kapsamda Dedeoğlu Konakları, Kocabaşlar Konağı, Mahmut Arif-i Paşa Konağı, Deli Gönül Konağı gibi birçok konak ziyarete açıktır.
Edebiyat
Kahramanmaraş, yüzyıllar boyu önemli şairler yetiştirmiş ve edebiyatımıza en çok katkıda bulunmuş illerden biridir. Hâlen şiirin ve şairlerin başkenti olarak anılmaktadır. Son yıllarda Kahramanmaraş'ta başlayan Şiir Festivallerinde ünlü şair ve yazarlar şiir dinletileri sunmakta, vefat etmiş olan Kahramanmaraşlı şairler anılmaktadır. Son olarak TRT'de iki sezon yayınlanmış Yedi Güzel Adam adlı dizi TRT'nin ve Kahramanmaraş milletvekillerinin de desteğiyle Kahramanmaraşta çekilmiştir. Dizi, aynı yıllarda Maraş Lisesinde okumuş olan ve Türk edebiyatının 1960-80'li yıllarına damga vurmuş yedi şair ve yazarı anlatmaktadır. Şehirde Yedi Güzel Adam Edebiyat Müzesi de bulunmaktadır.
Ağız
Türkçenin Kahramanmaraş ilinde kullanılan şivesinin Batı Anadolu ağızları içindeki konumu Prof. Dr. Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996) adlı çalışmasına göre, iki ayrı grupta yer alır:
Turizm
Kahramanmaraş, coğrafi konumu nedeniyle değişik bir turizm yapısına sahiptir. Germenicia Mozaikleri, Ashab-ı Kehf, Başkonuş Yaylası, Dünya’da Maraş usulü Dondurma ile yerli ve yabancı turistlerin şehre gelmesine sebep olur.
Büyük parklar ve Doğal Mekanlar
- Başkonuş Yaylası
- Menzelet Mesire Alanı
- Alpaslan Türkeş Mesire Alanı
- Yavşan Yaylası
- Aslanbey Mesire Alanı
- Kapıçam Tabiat Parkı
- Aliyaizzetbegoviç Parkı
- Kılavuzlu Mesire Alanı
- Dulkadiroğulları Doğal Yaşam Parkı
- Muhsinyazıcıoğlu Parkı
Önemli mekânlar
Camiler Mescitler. Kahramanmaraş’ta aslı gibi olmasa hakiki minareleriyle cami ve mescitler bulunmaktadır. Ulucami, 1442 yılında yapımına Dulkadırlıoğlu Beyi Süleyman tarafından yaptırılmıştır. Haznedarlı Camii. Dulkadıroğlu Beyi Alâüddevle’nin hazinedarının tarafından 1500’lü yılların sonlarında inşa edilmiştir. Hatuniye (Şems Hatun) Camii. Şems Hatun tarafından inşa ettirilmiştir. Taşmedrese Mescidi. Dulkadıroğlu Beyi Alâüddevle yaptırmıştır. İklime Hatun (Üdürgücü) Mescidi. Şâhruh Bey’in kızı İklime Hatun 1547 yılında yaptırmıştır. Kahramanmaraş’ta Osmanlı dönemine ait eserler olarak Îsâ Divanlı Camii, Şekerli Camii, Şeyh Camii, Şâzî Bey Camii, Nakıp Camii, Küçük Çavuşlu olarak bilinen Restebâiye Camii, Nuh Camii, Begdûtiye (Çınaraltı) Camii ilk sırayı alır.
Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde Divanlı Camii, Beyazıtlı Camii, Sarayaltı Camii, Acemli (Şehid Evliya) Camii’leri yapılmıştır.Abdülhaminhan Camii yeni dönemde yapılan eserlerdendir.
Yönetim
- İlçeler
Merkezi yönetim
Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur.
Kahramanmaraş, bir büyükşehirdir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır.
Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.
Kahramanmaraş Valisi 1964-Erzurum doğumlu Mükerrem ÜNLÜER, Ağustos 2023/376 sayılı kararla Merkez Valisi iken atanmıştır.
Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Kahramanmaraş'ın ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.
Yerel yönetim
Büyükşehir Belediyelerinde Yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.
Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır. Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır.
Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. (5216 saylı kanun 16.madde)
Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı, 1982-Kahramanmaraş doğumlu Fırat Görgel (AK PARTİ), 31 Mart 2024 seçimlerinde %42.41 oy oranıyla seçilmiştir
İlçe belediyeleri, 2024 Türkiye yerel seçimleri'ne göre, dört değişik parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 4'ü CHP, üçer tanesi AK PARTİ ve YRP ve 1'i İYİ PARTİ'li belediye başkanıdır.
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 61’dir (Büyükşehir Belediye Başkanı, 11 ilçe belediye başkanı ve 49 üye) Bunların 51’i AK PARTİ, 4'ü CHP, 3’ü, MHP ve 3'ü İYİ P.'dir
Eğitim
Kahramanmaraş'da Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ve Kahramanmaraş İstiklal Üniversitesi yükseköğrenim hizmeti vermektedir.
- Üniversiteler
Altyapı
Ulaşım
Kahramanmaraş Akdeniz Bölgesinin doğusunda bulunmakta ve hem kara hem de demir yolu ulaşımında güneyden ve Akdeniz'den gelen yolları doğuya ve kuzeye bağlayan önemli bir noktadır.
Birçok ilden otobüs seferlerinin bulunduğu otobüs terminali kent merkezindedir.Yeni otobüs terminali kent merkezine 4 Km uzaklıktadır.
Kahramanmaraş tren istasyonu ile demiryolu ulaşımı sağlanmaktadır.
Türk Hava Yolları İstanbul (Atatürk Havalimanı) - Kahramanmaraş arasında haftanın her günü direkt karşılıklı günlük 2 sefer haftada 14 sefer düzenlemektedir.THY ile birlikte PEGASUS havayolları da haftanın 4 günü İstanbul (Sabiha Gökçen Havalimanı) - Kahramanmaraş arasında karşılıklı sefer düzenlemektedir. Ayrıca Anadolu Jet ile Ankara-Kahramanmaraş arasında haftanın her günü direkt karşılıklı seferler ile havayolu ulaşımı sağlanmaktadır.
Konum
| Konum Bilgileri | ||||||
| İlçe | Kuruluş Yılı | Önceden bağlı olduğu ilçe | Alanı km² | Rakım mt. | Merkeze km | Ulaşan Yollar |
| Afşin | 1944 | Elbistan | 1.502 | 1.237 | 143 |  -19=> |
| Andırın | Cumh.önce | 1.202 | 1.047 | 81 |  -04=>, | |
| Çağlayancerit | 1987 | Pazarcık | 470 | 1.103 | 64 | -04 (K.maraş)=>,  -03=> |
| Dulkadiroğlu | 2012 | Merkez | 1.176 | 538 | 3 |   -K13=> -01 |
| Ekinözü | 1990 | Elbistan | 656 | 1.282 | 174 | -19 (Elbistan)=> |
| Elbistan | Cumh.önce | 2.201 | 1.139 | 158 | -19, | |
| Göksun | Cumh.önce | 1.942 | 1.347 | 89 | -03, -19, | |
| Nurhak | 1990 | Elbistan | 1.028 | 1.401 | 201 | -20=> |
| Onikişubat | 2012 | Merkez | 2.429 | 558 | 5 | -04 |
| Pazarcık | Cumh.önce | 1.253 | 750 | 46 | -02 | |
| Türkoğlu | 1960 | Merkez | 660 | 488 | 23 | -04, -01 |
| KAHRAMANMARAŞ | Cumh.önce | 14.520 | 562 | |||
Spor
2018-2019 sezonu sonunda, Kahramanmaraşspor A.Ş. 2. Ligi 14. sırada tamamladı. Futbol BAL'da 1920 Maraşspor ve Elbistan Bld.spor yer aldılar. Voleybol erkekler 2. ligde 1920 Maraşspor 1. lige çıkarken, K.maraş 15 Temmuz SK ligden ihraç edildi. Futbol kadınlar liginde K.maraş Anadolu GS, grup 1.'si olmasına rağmen, play-off'ta başarılı olamadı.
Ziraat Türkiye Kupası'nda Kahramanmaraşspor, 5. turda Alanyaspor'a elendi.
Önemli spor tesisleri: 12 Şubat Stadyumu (14.600), Osman Sayın Spor Salonu (1.000), Batıpark Karakucak Güreş Sahası (2.500), 12 Şubat Yüzme Havuzu (750).
Kaynakça
- ^ . Son Dakika. 10 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları". TÜİK. 19 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2024.
- ^ * Kanal46.com. ""Kahramanmaraş Türkiye'nin enerji üretim merkezi"".[](Türkçe) (28 Mart 2013).
- ^ . kahramanmaras.tarimorman.gov.tr. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h i
- "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Kahramanmaraş Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Kahramanmaraş Nüfusu". nufusune.com.
- "Kahramanmaraş Nüfusu". nufusubu.com.
- ^ . www.dogaka.gov.tr. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2022.
- ^ "Uludaz Uğur Böcekleri Festivali". Milliyet. 29 Ağustos 2013. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ağustos 2015.
- ^ . 1 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2016.
- ^ . kahramanmaras.ktb.gov.tr. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022.
- ^ . kahramanmarassehirrehberi.com. 22 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022.
- ^ . www.trt1.com.tr. 18 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022.
- ^ "Yedi Güzel Adam Edebiyat Müzesi". 18 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2023.
- ^ . kahramanmaras.ktb.gov.tr. 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
- ^ . TDV İslâm Ansiklopedisi. 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
- ^ (PDF). 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
- ^ (PDF). 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
- ^ . 22 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
- ^ . 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
- ^ . 12 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
- ^ İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;:1isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Kahramanmaraş (il) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- T.C. Kahramanmaraş Valiliği
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kahramanmaras Turkiye nin bir ilidir Kahramanmaras merkezli ilin dogusunda Malatya ve Adiyaman batisinda Kayseri ve Adana guneyinde Gaziantep ve Osmaniye kuzeyinde Sivas illeri yer almaktadir 2023 sonu verilerine gore nufusu 1 116 618 dir KahramanmarasIlIlin Turkiye deki konumuIl sinirlari haritasiUlkeTurkiyeCografi bolgeAkdeniz Bolgesi Dogu Anadolu BolgesiIl merkeziKahramanmarasIdare ValiMukerrem UnluerYuzolcumu Toplam14 525 km Nufus Toplam1 089 038 Kir Sehir1089038Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu344Il plaka kodu46Resmi site Kahramanmaras Valiligi Ayni zamanda il sinirlari icerisinde bulunan Afsin Elbistan A B C termik santralleri sayesinde Kahramanmaras Turkiye nin elektrik ihtiyacinin 14 unu tek basina karsilamaktadir CografyaKahramanmaras in merkezi Ahir Dagi nin eteklerine kurulmustur Bu yuzden sehir merkezi engebelidir Sehrin merkezi disinda kalan bazi bolgeler duzluk olsa da geneli engebeli bir yapiya sahiptir Kahramanmaras iklim yapisinda diger illerden farklidir Cunku Kahramanmaras in il haritasi onu 3 bolgeye birden sokmaktadir Bu sebeple degisken bir iklime sahiptir ancak genelde Akdeniz iklimi hakimdir Kahramanmaras in bulundugu bolge sehir merkezi o bolgede oldugundan Akdeniz Bolgesi dir Kahramanmaras Depremi06 Subat 2023 tarihinde saat 04 17 de Kahramanmaras ili Pazarcik ilcesinde 7 7 buyuklugunde bir deprem meydana gelmistir Ayrica Ekinozu ilcesi Merkezli saat 13 24 te 7 6 buyuklugunde bir deprem daha meydana gelmistir Ayrica suan Turkiye Cumhuriyeti nde yasanmis en buyuk deprem felaketidir her iki depremden de etkilenen Kahramanmaras cok agir hasarlar almistir TSI verilerine gore sehirde olu sayisi 47975 yarali sayisi ise 105505 olarak aciklanmistir Kahramanmaras Istiklalspor futbol takimindan 4 futbolcu hayatini kaybetmistir Bir Zamanlar Cukurova dizisinde oynayan Emel Atici kizi ile enkaz altinda kalarak hayatini kaybetmistir Ucuncu Lig de mucadele eden Kahramanmarasspor ligden cekilme karari almistir SAKOM dan alinan ilk bilgilere gore Kahramanmaras ta 191 Gaziantep te 200 Sanliurfa da 27 Diyarbakir da 41 Adana da 43 Adiyaman da 20 Osmaniye de 131 Hatay da 250 Kilis te 13 ve Malatya da 98 olmak uzere toplam 1014 kisi hayatini kaybetmis Kahramanmaras Gaziantep Sanliurfa Diyarbakir Adana Adiyaman Malatya Osmaniye Hatay ve Kilis te 7003 kisi yaralanmistir Bolgede gorevlendirilen toplam arama ve kurtarma personel sayisi 9698 gorevlendirilen arac sayisi 216 dir Iki Bin Sekiz Yuz Yirmi Dort Binanin Yikildigi Ihbari Alinmistir Genelkurmay Baskanligi tarafindan Alti adet A400M Bes adet C130 Yedi adet C235 ucak ile Istanbul Ankara ve Izmir den bolgeye personel sevkiyati planlanmis Alti Adet ucak bolgeye ulasmistir Malatya Sehrine Bes Yuz Turk Komandosu Ve Alti Yuz Adet Turk Askeri Gonderilmistir Jandarma Genel Komutanligi Tarafindan Adana Sehrine Iki Yuz Adet Turk Askeri Gonderilmistir Kahramanmaras a Kayseri Valisi Hatay Sehrine Mersin Valisi Gaziantep Sehrine Mardin Valisi Adiyaman Sehrine Tunceli Valisi Osmaniye Sehrine Bingol Valisi ve Malatya Sehrine De Sivas Valisi koordinasyon saglamak uzere gorevlendirilmistir Disisleri Bakanligi ile yapilan gorusmelerde ERCC uzerinden kentsel arama ve kurtarma alaninda Uluslararasi yardim cagrisinda bulunulmustur Malatya ve Adana havalimanlari Uluslararasi Yardim Cagrisi icin toplanma alani olarak belirlenmistir Hollanda Azerbaycan Ingiltere ve diger bircok ulkeden INSARAG Agir Kentsel Arama Kurtarma Ekiplerinden yardim teklifi alinmistir Adana dan Hatay Sehrine Dort Amerika Birlesik Devletleri helikopteri ile personel tasinmasi planlanmistir Azerbaycan Cumhuriyetinden Turkiye Cumhuriyetine Yuz Yetmis Dokuz Arama Kurtarma Personeli Gonderilmistir IklimKahramanmaras sehrinde Akdeniz Dogu Anadolu ve Guneydogu Anadolu ayri cografi bolgelerinin yaklastigi alandaki iklim ozellikleri gorulur Cografi konumun etkisisiyle uc farkli iklim tipi arasinda bozulmus Akdeniz iklimi vardir Kahramanmaras in merkezindeki iklimin tersine kuzeyde karasal iklim ozellikleri hakimdir NufusGuncel Nufus Degerleri TUIK 6 Subat 2024 verileri Kahramanmaras il nufusu 1 116 618 2023 sonu Ilin yuzolcumu 14 519 km dir Ilde km ye 81 kisi dusmektedir Yogunlugun en fazla oldugu ilce 182 kisi ile Dulkadiroglu dur Buyuk deprem sonrasi ilk ADNKS de yillik nufusun 60 818 kisi 5 30 azaldigi belirlenmistir Nufusu en fazla azalan ilce 13 552 kisi 10 08 ile Elbistan ve 26 458 kisi 6 01 ile Onikisubat olmustur 06 Subat 2024 TUIK verilerine gore 11 ilce ve belediye bu belediyelerde toplam 710 mahalle bulunmaktadir 2023 yili sonunda Kahramanmaras ili ve ilcelerinin yerlesim yeri ve nufusla ilgili sayisal bilgileriIlce Nufus 2022 Nufus 2023 Fark Degisim Mah Say Alani km2 YogunlukAfsin 80 044 78 152 1 892 2 39 66 1502 52Andirin 31 224 32 581 1 357 4 25 57 1202 27Caglayancerit 22 350 23 159 809 3 56 17 470 49Dulkadiroglu 226 409 214 608 11 801 5 35 103 1176 182Ekinozu 10 290 10 471 181 1 74 21 656 16Elbistan 141 307 127 755 13 552 10 08 93 2201 58Goksun 50 676 49 119 1 557 3 12 73 1942 25Nurhak 12 257 11 984 273 2 25 15 1028 12Onikisubat 453 730 427 272 26 458 6 01 137 2429 176Pazarcik 70 173 67 262 2 911 4 24 84 1253 54Turkoglu 78 976 74 255 4 721 6 16 44 660 113Kahramanmaras 1 177 436 1 116 618 60 818 5 30 710 14 519 77Kahramanmaras il nufus bilgileriYil Toplam Sira Fark Sehir Kir1927 186 855 33 20 36 653150 202 80 1935 188 877 42 1 21 39 343149 534 79 1940 202 073 43 7 19 38 470163 603 81 1945 261 550 35 29 19 49 491212 059 81 1950 288 843 37 10 19 54 000234 843 81 1955 336 797 31 17 20 66 963269 834 80 1960 389 857 31 16 22 85 828304 029 78 1965 438 423 30 12 24 105 090333 333 76 1970 528 982 26 21 31 165 056363 926 69 1975 641 480 22 21 34 220 710420 770 66 1980 738 032 19 15 38 281 382456 650 62 1985 840 472 18 14 41 342 428498 044 59 1990 892 952 19 6 46 407 215485 737 54 2000 1 002 384 18 12 53 536 007466 377 47 2007 1 004 414 18 0 58 584 726419 688 42 2008 1 029 298 18 2 58 598 471430 827 42 2009 1 037 491 18 1 58 605 531431 960 42 2010 1 044 816 18 1 61 636 828407 988 39 2011 1 054 210 18 1 62 656 783397 427 38 2012 1 063 174 18 1 64 675 589387 585 36 2013 1 075 706 18 1 Sehir ve kir ayrimi kaldirilmistir 2014 1 089 038 18 12015 1 096 610 18 12016 1 112 634 18 12017 1 127 623 18 12018 1 144 851 18 22019 1 154 102 18 12020 1 168 163 18 12021 1 171 298 18 02022 1 177 436 18 12023 1 116 618 18 5EkonomiSanayi Termik Santral Elbistan Kahramanmaras iki resmi ve iki de ozel OSB ye sahiptir Ozellikle tekstil ve iplik sanayiinde Turkiye ve Ortadogu da onde gelen bir merkez durumuna gelmistir Sehirdeki 5 OSB nin yapimina karar verilmis olup calismalar surmektedir mevkiine yapilacak yeni OSB yaklasik 25 bin dekar donum genisliginde olacak ve bu buyuklugu ile Turkiye nin en buyuk sanayi OSB si olacaktir Tarim Tarim faaliyetinde uretimde Turkiye de Kahramanmaras 27 siradadir 350 metreden 3 000 metreye kadar arazinin yukseklige ciktigi sehirde cesitlige sebep olur 375 309 hektar sehrin tarim alani vardir Tarima ayrilan arazilerin 74 unu tarlalar diger kismini ise meyve sebze bulunan ve nadasa birakilan yerlerdir Kahramanmaras ta tarima elverisli arazi dagilimi olcusu 26 yi bulur Sehirde on plana cikan urunler kirmizi biber uzum ceviz bugday cerezlik aycicegi ve kayisidir Barajlar Menzelet Baraj GoluSir Baraji EUAS SIR HES Menzelet Baraji Kartalkaya Baraji Ayvali Baraji Kilavuzlu Baraji Adatepe BarajiKulturMaras in Seyir Tepesinden gorunumu Kahramanmaras sinirlari icerisindeki Uludaz Tepesi Turkiye de en cok ugurbocegi kolonisini barindirmaktadir Bu bolgede 2007 yilindan beri amator dagcilar ve profesyonel dagcilik kulupleri tarafindan ve belediyenin destegi ile Uludaz Ugur Bocekleri Festivali duzenlenmektedir Buyuksehir Belediyesi Universiteler ve Turizm ve Kultur Bakanligi na ait olmak uzere ayrilmistir Mutfak En cok bilineni dondurmasidir Dondurmasinin yani sira biberi ezmesi tarhanasi kurabiyesi cemeni coregi ve kopuk sucugu da Kahramanmaras ta sikca tuketilen lezzetler olup hediyelik olarak il disina goturulmektedir Kahramanmaras Cografi Isaretleri Kahramanmaras in cografi isarete sahip kendine ait cesitli urunleri vardir Bunlarin basinda dunyaca unlu dondurmasi gelmektedir Bunun yaninda Maras Burma Bilezigi Maras Coregi Maras Biberi Maras Tarhanasi Andirin Tirsigi Kahramanmaras Hartlap Bicagi Kahramanmaras Oyma Ceviz Sandigi Kahramanmaras Yemenisi Caglayancerit Cevizi Maras File Nakisi Maras Sumak Eksisi Akiti Maras Parmak Sikma Peyniri Maras Isi Maras Sim Sirma Afsin Kocovasi Sarimsagi Ravanda Serbeti Maras Kelle Pacasi Maras Camekani Maras Rahlesi Gullu Motifi olmak uzere yaklasik yirmiden fazla urun de cografi isarete sahiptir Kahramanmaras Konaklari Kahramanmaras Konaklari Turk mimarisinin bir parcasi olan geleneksel Turk evleri de Kahramanmaras kulturunun onemli bir parcasini olusturur Yuksek duvarlara enikli kapilara suslu cesmelere sahip bu konaklar sehrin cesitli mahallerinde hala varliklarini surdurmektedirler Estetik ve iscilik acisindan zarif bir gorunume sahip olan Kahramanmaras konaklari temelde yapi malzemesi olarak toprak ve agaca dayanir Son yillarda artan ilginin neticesinde bazi konaklar restore edilerek restoran muze gibi cesitli vazifelerle halka acilmistir Bu kapsamda Dedeoglu Konaklari Kocabaslar Konagi Mahmut Arif i Pasa Konagi Deli Gonul Konagi gibi bircok konak ziyarete aciktir Edebiyat Birkac Yazar ve Sair Kahramanmaras yuzyillar boyu onemli sairler yetistirmis ve edebiyatimiza en cok katkida bulunmus illerden biridir Halen siirin ve sairlerin baskenti olarak anilmaktadir Son yillarda Kahramanmaras ta baslayan Siir Festivallerinde unlu sair ve yazarlar siir dinletileri sunmakta vefat etmis olan Kahramanmarasli sairler anilmaktadir Son olarak TRT de iki sezon yayinlanmis Yedi Guzel Adam adli dizi TRT nin ve Kahramanmaras milletvekillerinin de destegiyle Kahramanmarasta cekilmistir Dizi ayni yillarda Maras Lisesinde okumus olan ve Turk edebiyatinin 1960 80 li yillarina damga vurmus yedi sair ve yazari anlatmaktadir Sehirde Yedi Guzel Adam Edebiyat Muzesi de bulunmaktadir Agiz Turkcenin Kahramanmaras ilinde kullanilan sivesinin Bati Anadolu agizlari icindeki konumu Prof Dr Leyla Karahan in Anadolu Agizlarinin Siniflandirilmasi Turk Dil Kurumu yayinlari 630 Ankara 1996 adli calismasina gore iki ayri grupta yer alir TurizmUlucami Minare Kahramanmaras cografi konumu nedeniyle degisik bir turizm yapisina sahiptir Germenicia Mozaikleri Ashab i Kehf Baskonus Yaylasi Dunya da Maras usulu Dondurma ile yerli ve yabanci turistlerin sehre gelmesine sebep olur Yesilgoz Buyuk parklar ve Dogal Mekanlar Baskonus Yaylasi Menzelet Mesire Alani Alpaslan Turkes Mesire Alani Yavsan Yaylasi Aslanbey Mesire Alani Kapicam Tabiat Parki Aliyaizzetbegovic Parki Kilavuzlu Mesire Alani Dulkadirogullari Dogal Yasam Parki Muhsinyazicioglu ParkiOnemli mekanlar Tas Medrese ve Turbe Camiler Mescitler Kahramanmaras ta asli gibi olmasa hakiki minareleriyle cami ve mescitler bulunmaktadir Ulucami 1442 yilinda yapimina Dulkadirlioglu Beyi Suleyman tarafindan yaptirilmistir Haznedarli Camii Dulkadiroglu Beyi Alauddevle nin hazinedarinin tarafindan 1500 lu yillarin sonlarinda insa edilmistir Hatuniye Sems Hatun Camii Sems Hatun tarafindan insa ettirilmistir Tasmedrese Mescidi Dulkadiroglu Beyi Alauddevle yaptirmistir Iklime Hatun Udurgucu Mescidi Sahruh Bey in kizi Iklime Hatun 1547 yilinda yaptirmistir Kahramanmaras ta Osmanli donemine ait eserler olarak Isa Divanli Camii Sekerli Camii Seyh Camii Sazi Bey Camii Nakip Camii Kucuk Cavuslu olarak bilinen Restebaiye Camii Nuh Camii Begdutiye Cinaralti Camii ilk sirayi alir Osmanli Devleti nin son donemlerinde Divanli Camii Beyazitli Camii Sarayalti Camii Acemli Sehid Evliya Camii leri yapilmistir Abdulhaminhan Camii yeni donemde yapilan eserlerdendir YonetimIlcelerAfsin Andirin Caglayancerit Dulkadiroglu Ekinozu Elbistan Goksun Nurhak Onikisubat Pazarcik Turkoglu Merkezi yonetim Buyuksehir illerinde Merkezi yonetim Vali Il Mudurleri ve Il Danisma Kurulundan olusur Kahramanmaras bir buyuksehirdir Bu ozelligine gore yonetimi belirlenmistir Protokolde ilk sirada yer alan Vali merkezi yonetimi temsil eder ve Cumhurbaskani tarafindan atanir Buyuksehir yapilan illerde Il Genel Meclisi yetki ve gorevlerini Buyuksehir Belediye Meclisi ne devretmis ve kaldirilmistir Kahramanmaras Valisi 1964 Erzurum dogumlu Mukerrem UNLUER Agustos 2023 376 sayili kararla Merkez Valisi iken atanmistir Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Kahramanmaras in ilceleri sayfasinda gosterilmistir Yerel yonetim Buyuksehir Belediyelerinde Yerel yonetim Buyuksehir Belediye Baskani Buyuksehir Belediye Meclisi ve Buyuksehir Belediye Encumeni nden olusur Yerel yonetimi temsil eden Buyuksehir Belediye Baskani ildeki tum secmenlerin oy coklugu ile secilir Yerel secimlerde Ilce Belediye Baskani ve Ilce Belediye Meclisi icin de oy kullanilarak ilcelerin belediye meclisleri olusur Ilce Belediye meclislerinden alinan uyelerle baskan kontenjani ilce nufusu ve parti oy oranina gore de Buyuksehir Belediye Meclisi olusur Bu mecliste ilce belediye baskanlari da yer alir Meclisin baskani Buyuksehir Belediye Baskani dir Buyuksehir belediye encumeni belediye baskaninin baskanliginda belediye meclisinin kendi uyeleri arasindan bir yil icin gizli oyla sececegi bes uye ile biri genel sekreter biri mali hizmetler birim amiri olmak uzere belediye baskaninin her yil birim amirleri arasindan sececegi bes uyeden olusur 5216 sayli kanun 16 madde Buyuksehir yapilan illerde Il Genel Meclisi yetki ve gorevlerini Buyuksehir Belediye Meclisi ne devretmis ve kaldirilmistir Kahramanmaras Buyuksehir Belediye Baskani 1982 Kahramanmaras dogumlu Firat Gorgel AK PARTI 31 Mart 2024 secimlerinde 42 41 oy oraniyla secilmistir Ilce belediyeleri 2024 Turkiye yerel secimleri ne gore dort degisik parti tarafindan yonetilmektedir Bu ilcelerden 4 u CHP ucer tanesi AK PARTI ve YRP ve 1 i IYI PARTI li belediye baskanidir Kahramanmaras Buyuksehir Belediye Meclisi uye sayisi 61 dir Buyuksehir Belediye Baskani 11 ilce belediye baskani ve 49 uye Bunlarin 51 i AK PARTI 4 u CHP 3 u MHP ve 3 u IYI P dirEgitimKahramanmaras da Kahramanmaras Sutcu Imam Universitesi ve Kahramanmaras Istiklal Universitesi yuksekogrenim hizmeti vermektedir UniversitelerKahramanmaras Sutcu Imam Universitesi Kahramanmaras Istiklal UniversitesiAltyapiUlasim Kahramanmaras sehir merkezi Kahramanmaras Akdeniz Bolgesinin dogusunda bulunmakta ve hem kara hem de demir yolu ulasiminda guneyden ve Akdeniz den gelen yollari doguya ve kuzeye baglayan onemli bir noktadir Bircok ilden otobus seferlerinin bulundugu otobus terminali kent merkezindedir Yeni otobus terminali kent merkezine 4 Km uzakliktadir Kahramanmaras tren istasyonu ile demiryolu ulasimi saglanmaktadir Turk Hava Yollari Istanbul Ataturk Havalimani Kahramanmaras arasinda haftanin her gunu direkt karsilikli gunluk 2 sefer haftada 14 sefer duzenlemektedir THY ile birlikte PEGASUS havayollari da haftanin 4 gunu Istanbul Sabiha Gokcen Havalimani Kahramanmaras arasinda karsilikli sefer duzenlemektedir Ayrica Anadolu Jet ile Ankara Kahramanmaras arasinda haftanin her gunu direkt karsilikli seferler ile havayolu ulasimi saglanmaktadir KonumKonum BilgileriIlce Kurulus Yili Onceden bagli oldugu ilce Alani km Rakim mt Merkeze km Ulasan YollarAfsin 1944 Elbistan 1 502 1 237 143 19 gt Andirin Cumh once 1 202 1 047 81 04 gt Caglayancerit 1987 Pazarcik 470 1 103 64 04 K maras gt 03 gt Dulkadiroglu 2012 Merkez 1 176 538 3 K13 gt 01Ekinozu 1990 Elbistan 656 1 282 174 19 Elbistan gt Elbistan Cumh once 2 201 1 139 158 19 Goksun Cumh once 1 942 1 347 89 03 19 Nurhak 1990 Elbistan 1 028 1 401 201 20 gt Onikisubat 2012 Merkez 2 429 558 5 04Pazarcik Cumh once 1 253 750 46 02Turkoglu 1960 Merkez 660 488 23 04 01KAHRAMANMARAS Cumh once 14 520 562SporKahramanmaras onikisubat serintepe mah batipark spor 2018 2019 sezonu sonunda Kahramanmarasspor A S 2 Ligi 14 sirada tamamladi Futbol BAL da 1920 Marasspor ve Elbistan Bld spor yer aldilar Voleybol erkekler 2 ligde 1920 Marasspor 1 lige cikarken K maras 15 Temmuz SK ligden ihrac edildi Futbol kadinlar liginde K maras Anadolu GS grup 1 si olmasina ragmen play off ta basarili olamadi Ziraat Turkiye Kupasi nda Kahramanmarasspor 5 turda Alanyaspor a elendi Onemli spor tesisleri 12 Subat Stadyumu 14 600 Osman Sayin Spor Salonu 1 000 Batipark Karakucak Gures Sahasi 2 500 12 Subat Yuzme Havuzu 750 Kaynakca Son Dakika 10 Agustos 2023 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi Sonuclari TUIK 19 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2024 Kanal46 com Kahramanmaras Turkiye nin enerji uretim merkezi olu kirik baglanti Turkce 28 Mart 2013 kahramanmaras tarimorman gov tr 3 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2022 Arsivlenmis kopya 21 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2024 Arsivlenmis kopya PDF 24 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 8 Subat 2020 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mayis 2021 PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f g h i Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi Sonuclari html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Kahramanmaras Nufusu nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Kahramanmaras Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Kahramanmaras Nufusu nufusubu com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link www dogaka gov tr 28 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2022 Uludaz Ugur Bocekleri Festivali Milliyet 29 Agustos 2013 3 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Agustos 2015 1 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2016 Arsivlenmis kopya 2 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2016 kahramanmaras ktb gov tr 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2022 kahramanmarassehirrehberi com 22 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2022 www trt1 com tr 18 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2022 Yedi Guzel Adam Edebiyat Muzesi 18 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2023 kahramanmaras ktb gov tr 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2022 TDV Islam Ansiklopedisi 1 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2022 PDF 20 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2020 PDF 10 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2020 22 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2020 1 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2020 12 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2020 Icisleri Bakanligi Iller Idaresi Genel Mudurlugu Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 1 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b Karayollari Genel MudurluguDis baglantilarWikimedia Commons ta Kahramanmaras il ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir T C Kahramanmaras Valiligi