Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kriket, on birer kişilik iki takım arasında, sopa ve top yardımıyla, merkezinde 20 metre (22 yard) uzunluğunda dikdörtgen bir bulunan ovalimsi bir alanda oynanan takım sporu. Dikdörtgen sahanın bir ucunda yer alan atıcı durumundaki takımın oyuncusu topu, vurucu konumundaki takım oyuncusunun bulunduğu diğer uca doğru fırlatarak vurucunun arkasında bulunan kale benzeri düzeneğe (wicket) değdirmeye, vurucu ise gelen bu topun wicket'a değmesini engellemek için elindeki sopa yardımıyla topa vurmaya çalışır. Başarılı bir vuruşun ardından atıcı takım oyuncuları topu yakalamaya çalışırken, sahada yer alan vurucu da karşısındaki wicket'a doğru koşar. Top oyun alanı dışına çıkmadan yakalanırsa adı verilen sayılardan bir, oyun alanı dışına çıkarsa dört, yere hiç değmeden oyun alanı dışına çıkarsa altı adet kazanır ve vurucu konumundayken en fazla sayıya ulaşmaya çalışır. Atıcı takım ise topu wicketlardan herhangi birine değdirerek, karşılanan topu yere değmeden yakalayarak veya bazı istisnai durumlarda vurucuları oyun dışında bırakmaya çalışır. Oyun dışında kalan oyuncu yerine başka bir oyuncu girerken, atıcı takım ise adı verilen her altı atışta bir atıcısını değiştirmek zorundadır.
 Atıcı (), topu vurucuya () gönderirken. Dikdörtgen biçimindeki, kahverengi alan . Bu sahanın kısa iki kenarının ortasında, üç tane tahta çubuk benzeri nesneden () oluşan kale benzeri düzenek (wicket) yer alır. | |
| Birlik | Uluslararası Kriket Konseyi |
|---|---|
| İlk oynanış | 18. yüzyıl (modern) |
| Özellikleri | |
| Takım üyeleri | 11'er kişi ile yedek oyuncular (yalnızca sakatlık veya herhangi bir rahatsızlık durumunda oyuna dahil olabilirler) |
| Ekipman | Kriket topu, kriket sopası, wicket ( ve ) |
| Alan | Kriket alanı |
| Olimpiyatlar | Yalnızca 1900 Yaz Olimpiyatları |
Uluslararası kriket müsabakalarında kullanılan üç ana format vardır. Twenty20 formatına göre her iki takım da yirmişer over gerçekleştirir ve ilk 20 overın gerçekleştirilmesinden sonra takımların rolleri değişir. On vurucunun oyun dışında kalması durumunda ise 20 overa ulaşılmasa dahi takımların rolleri değişir. Bu iki devrelik kısmın her birine adı verilmektedir. formatında ise iki takım 50'şer over gerçekleştirmektedir. Beş gün süren test formatındaki bir maçta ise her iki takımın ikişer innings hakkı vardır ve bu inningsler içinde over sınırlaması yoktur. Son inningste vurucu konumdaki takım, rakibinin toplan runına ulaşamamışsa aradaki run farkına bakılır ve daha fazla runı olan takım, aradaki fark kadar runla kazanmış olur. Maçın sonunda vurucu konumundaki takım, rakip takımın run sayısını geçmişse, on sayısından maç genelinde elde ettiği wicket çıkarılır ve kalan sonuç kadar wicketla maçı kazanmış olur. Takımların elde ettiği skorlar run/wicket şeklinde gösterilmektedir.
İlk olarak 16. yüzyılda İngiltere'nin güneyinde oynanan kriket, 18. yüzyıl sonunda ülkenin millî sporu oldu. Britanya İmparatorluğu'nun sınırlarını genişletmesiyle birlikte sömürgelerinde de yaygınlık göstermeye başladı ve 19. yüzyılın ortalarında ilk uluslararası maçlar oynandı. Sporun uluslararası yönetim kurumu olan Uluslararası Kriket Konseyi'nin günümüzde 10 üyesi olup; bu spor dalı Avustralasya, İngiltere, Hindistan, Pakistan, Sri Lanka, Zimbabve, Bangladeş, Karayipler ve Güney Afrika'da yaygın olarak oynanmaktadır.
Temel oynanış
Kriket, on birer oyuncudan oluşan iki takım tarafından oynanır. Kendine has sopa, top, ve oluşan wicketlar, kriketin temel ekipmanlarıdır. Ovalimsi bir alanda oynanır. Bu alanın tam ortasında, 20 metre (22 yard) uzunluğundaki bir yer alır. Maç öncesinde yapılan para atışı sonrasında bir takım atıcı, diğer takım ise vurucu olarak belirlenir. Kriket sahasının her iki ucunda, yere saplanmış olan üç adet tahta sopa (stump) ve bunların arasında duran iki adet silindirik nesneden (bail) oluşan, kale benzeri yapılar (wicket) yer alır. Bu iki wicketın hemen önünde ise ellerindeki sopalarla birer vurucu beklemektedir. Atıcı, 20 metrelik çizginin gerisinden elindeki topu, vurucunun arkasındaki wicketa değdirmek amacıyla gönderir. Atıcı, atışı yaptığı anda çizgiyi geçmemek koşuluyla koşabilmektedir. Vurucu ise elindeki sopayla gelen topa vurarak wicketı savunmaya çalışır.
Gerçekleştirilen başarılı vuruşun ardından her iki vurucu da karşı wicketlara doğru koşmaya başlar. Bu esnada atıcı konumdaki takımın alanda yer alan on bir oyuncusu da topu, oyun alanı sınırları dışına çıkmadan yakalamaya çalışmaktadır. Oyun alanı sınırı dışına çıkmadan yakalanan her top, vurucu takım lehine adı verilen bir puan olarak yazılır. Top oyun alanını terk ederse dört, oyun alanını terk ettiğinde yerle temas etmemişse altı puan kazanılır. Diğer yandan top yakalanır ve vurucular karşısındaki wicketa ulaşmadan, top herhangi bir wicketa değdirilirse puan alınmaz ve o kaleyi koruyan vurucu oyun dışında kalarak, başka bir oyuncuyla değiştirilir. Topun oyun alanı sınırları içerisinde yere değmeden yakalanması ve hakemin kararı doğrultusunda wicketa değecek olan topun vurucuların bacağına çarpmasıyla da vurucular oyun dışında kalmaktadır. Bu olaya da wicket adı verilir. Atıcılar ise adı verilen her altı atışta bir değiştirilmek zorundadır. Altı atışın tamamı bir vurucuya yapılırken, overın tamamlanmasının ardından atışlar diğer vurucuya karşı yapılır.
Kriket maçları, adı verilen devrelere ayrılmıştır. Bu devrelerin her birinde bir takım atıcı, diğer takım ise vurucu pozisyonunda yer alır. Formatına göre bir maç, en az iki inningsten oluşur. Bir innings, on atıcının oyun dışında kalması veya maçın formatında belirtilen over sayısına ulaşılması durumunda tamamlanır. Son inningste vuruş yapan takım, rakibinin toplam runını geçtiği zaman maç sona erer, on sayısından maç genelinde elde ettiği wicket çıkarılır ve kalan sonuç kadar wicketla maçı kazanmış olur. Eğer son inningste vuruş yapan takım, rakibinin toplam runını geçmemişse, takımlar arsındaki fark kadar runla kaybetmiş olur. İki inningsli maçlarda ise bir takım ikinci inningsini tamamladığında, rakibinin ilk inningsinde elde ettiği runa ulaşamamışsa diğer takım bir daha vurucu pozisyonuna geçmez ve maç, bu takımın bir innings ve aradaki fark kadar runlık galibiyetiyle sonuçlanır.
| |||||||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Kriket ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kriket on birer kisilik iki takim arasinda sopa ve top yardimiyla merkezinde 20 metre 22 yard uzunlugunda dikdortgen bir bulunan ovalimsi bir alanda oynanan takim sporu Dikdortgen sahanin bir ucunda yer alan atici durumundaki takimin oyuncusu topu vurucu konumundaki takim oyuncusunun bulundugu diger uca dogru firlatarak vurucunun arkasinda bulunan kale benzeri duzenege wicket degdirmeye vurucu ise gelen bu topun wicket a degmesini engellemek icin elindeki sopa yardimiyla topa vurmaya calisir Basarili bir vurusun ardindan atici takim oyunculari topu yakalamaya calisirken sahada yer alan vurucu da karsisindaki wicket a dogru kosar Top oyun alani disina cikmadan yakalanirsa adi verilen sayilardan bir oyun alani disina cikarsa dort yere hic degmeden oyun alani disina cikarsa alti adet kazanir ve vurucu konumundayken en fazla sayiya ulasmaya calisir Atici takim ise topu wicketlardan herhangi birine degdirerek karsilanan topu yere degmeden yakalayarak veya bazi istisnai durumlarda vuruculari oyun disinda birakmaya calisir Oyun disinda kalan oyuncu yerine baska bir oyuncu girerken atici takim ise adi verilen her alti atista bir aticisini degistirmek zorundadir KriketAtici topu vurucuya gonderirken Dikdortgen bicimindeki kahverengi alan Bu sahanin kisa iki kenarinin ortasinda uc tane tahta cubuk benzeri nesneden olusan kale benzeri duzenek wicket yer alir BirlikUluslararasi Kriket KonseyiIlk oynanis18 yuzyil modern OzellikleriTakim uyeleri11 er kisi ile yedek oyuncular yalnizca sakatlik veya herhangi bir rahatsizlik durumunda oyuna dahil olabilirler EkipmanKriket topu kriket sopasi wicket ve AlanKriket alaniOlimpiyatlarYalnizca 1900 Yaz Olimpiyatlari Uluslararasi kriket musabakalarinda kullanilan uc ana format vardir Twenty20 formatina gore her iki takim da yirmiser over gerceklestirir ve ilk 20 overin gerceklestirilmesinden sonra takimlarin rolleri degisir On vurucunun oyun disinda kalmasi durumunda ise 20 overa ulasilmasa dahi takimlarin rolleri degisir Bu iki devrelik kismin her birine adi verilmektedir formatinda ise iki takim 50 ser over gerceklestirmektedir Bes gun suren test formatindaki bir macta ise her iki takimin ikiser innings hakki vardir ve bu inningsler icinde over sinirlamasi yoktur Son inningste vurucu konumdaki takim rakibinin toplan runina ulasamamissa aradaki run farkina bakilir ve daha fazla runi olan takim aradaki fark kadar runla kazanmis olur Macin sonunda vurucu konumundaki takim rakip takimin run sayisini gecmisse on sayisindan mac genelinde elde ettigi wicket cikarilir ve kalan sonuc kadar wicketla maci kazanmis olur Takimlarin elde ettigi skorlar run wicket seklinde gosterilmektedir Ilk olarak 16 yuzyilda Ingiltere nin guneyinde oynanan kriket 18 yuzyil sonunda ulkenin milli sporu oldu Britanya Imparatorlugu nun sinirlarini genisletmesiyle birlikte somurgelerinde de yayginlik gostermeye basladi ve 19 yuzyilin ortalarinda ilk uluslararasi maclar oynandi Sporun uluslararasi yonetim kurumu olan Uluslararasi Kriket Konseyi nin gunumuzde 10 uyesi olup bu spor dali Avustralasya Ingiltere Hindistan Pakistan Sri Lanka Zimbabve Banglades Karayipler ve Guney Afrika da yaygin olarak oynanmaktadir Temel oynanisBir kriket alani Kriket on birer oyuncudan olusan iki takim tarafindan oynanir Kendine has sopa top ve olusan wicketlar kriketin temel ekipmanlaridir Ovalimsi bir alanda oynanir Bu alanin tam ortasinda 20 metre 22 yard uzunlugundaki bir yer alir Mac oncesinde yapilan para atisi sonrasinda bir takim atici diger takim ise vurucu olarak belirlenir Kriket sahasinin her iki ucunda yere saplanmis olan uc adet tahta sopa stump ve bunlarin arasinda duran iki adet silindirik nesneden bail olusan kale benzeri yapilar wicket yer alir Bu iki wicketin hemen onunde ise ellerindeki sopalarla birer vurucu beklemektedir Atici 20 metrelik cizginin gerisinden elindeki topu vurucunun arkasindaki wicketa degdirmek amaciyla gonderir Atici atisi yaptigi anda cizgiyi gecmemek kosuluyla kosabilmektedir Vurucu ise elindeki sopayla gelen topa vurarak wicketi savunmaya calisir Gerceklestirilen basarili vurusun ardindan her iki vurucu da karsi wicketlara dogru kosmaya baslar Bu esnada atici konumdaki takimin alanda yer alan on bir oyuncusu da topu oyun alani sinirlari disina cikmadan yakalamaya calismaktadir Oyun alani siniri disina cikmadan yakalanan her top vurucu takim lehine adi verilen bir puan olarak yazilir Top oyun alanini terk ederse dort oyun alanini terk ettiginde yerle temas etmemisse alti puan kazanilir Diger yandan top yakalanir ve vurucular karsisindaki wicketa ulasmadan top herhangi bir wicketa degdirilirse puan alinmaz ve o kaleyi koruyan vurucu oyun disinda kalarak baska bir oyuncuyla degistirilir Topun oyun alani sinirlari icerisinde yere degmeden yakalanmasi ve hakemin karari dogrultusunda wicketa degecek olan topun vurucularin bacagina carpmasiyla da vurucular oyun disinda kalmaktadir Bu olaya da wicket adi verilir Aticilar ise adi verilen her alti atista bir degistirilmek zorundadir Alti atisin tamami bir vurucuya yapilirken overin tamamlanmasinin ardindan atislar diger vurucuya karsi yapilir Kriket maclari adi verilen devrelere ayrilmistir Bu devrelerin her birinde bir takim atici diger takim ise vurucu pozisyonunda yer alir Formatina gore bir mac en az iki inningsten olusur Bir innings on aticinin oyun disinda kalmasi veya macin formatinda belirtilen over sayisina ulasilmasi durumunda tamamlanir Son inningste vurus yapan takim rakibinin toplam runini gectigi zaman mac sona erer on sayisindan mac genelinde elde ettigi wicket cikarilir ve kalan sonuc kadar wicketla maci kazanmis olur Eger son inningste vurus yapan takim rakibinin toplam runini gecmemisse takimlar arsindaki fark kadar runla kaybetmis olur Iki inningsli maclarda ise bir takim ikinci inningsini tamamladiginda rakibinin ilk inningsinde elde ettigi runa ulasamamissa diger takim bir daha vurucu pozisyonuna gecmez ve mac bu takimin bir innings ve aradaki fark kadar runlik galibiyetiyle sonuclanir 2592Wicket5Top9WicketAyrica bakinizKriket kurallariDis baglantilarWikimedia Commons ta Kriket ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Uluslararasi Kriket Konseyi