Epifiz, omurgalıların beyninde yer alan mercimek tanesi büyüklüğünde bir bezdir. Uyku paternini ve mevsimsel fotoperiyotları düzenleyen melatonini ve DMT salgılar. Diğer ismi pineal bezdir.
Epifiz | |
---|---|
Latince isim | glandula pinealis |
Sistem | Epitalamus |
Tanımlayıcılar | |
JSTOR | pineal-gland |
Microsoft Academic | 2780059843 |
MeSH | D010870 |
TA | 3862 |
FMA | 62033 |
Özellikleri
İki hemisferin arasında talamus cisimlerinin birleştiği noktada yer alır. Kırmızı-gri renkte ve 5–8 mm uzunluğundadır. Kafa filmlerinde sıklıkla görülebilir ve genellikle kalsifiyedir.
Yapı
Epifiz, lobüler yapıdaki kümeleri ve bunları çevreleyen bağ dokusundan oluşur. uzantısı olan bir kapsülle çevrilidir. Ana hücre tipi pinealosit olmakla birlikte 4 tip hücre daha vardır. Özellikleri:
- Pinealositler: 4-6 adet çıkıntı içerirler. Melatonin salgılarlar.
- İnterstsiyel hücreler: Pinealositlerin arasında yer alırlar.
- Perivasküler makrofajlar: Damarların çevresinde yer alan antijen sunucu hücrelerdir.
- Pineal nöronlar
- Peptiderjik nöron benzeri hücreler: Parakrin fonksiyon görürler.
Epifize, sempatik uyaranlar gelir. Sfenopalatin ve otik gangliyonlardan da parasempatik lifler ulaşır. Yaşla birlikte epifizin kalsiyum, fosfor ve flor içeriği artmaktadır.
Pinealositler gözdeki fotoreseptörlerle büyük benzerlik gösterir. Bu durum, epifizle gözün ortak bir embriyolojik kökten geldiğini düşündürmüştür.
Beynin pek çok bölgesinin aksine, epifiz bezi kan-beyin bariyerinin dışında kalmaktadır.
Sirkadyen ritmi oluşturan ışık uyaranları, gözden ile ve epifize ulaşır.
İşlev
Eskiden, epifizin, büyük bir organın işlevini kaybetmiş kalıntısı olduğu düşünülürdü.1886′da iki mikro anatomi uzmanı,H.W. De Graff ve E. Baldwin Spencer,birbirlerinden bağımsız olarak epifizin,küresel bir lens ile dolu içsel bir odayı çevreleyen pigmentli retina hücreleri olan dışsal gözlerin tüm önemli özelliklerine sahip olan, dumura uğramış bir göz olduğunu keşfetti. Daha sonraki araştırma bezin aslında hem direkt olarak hem de dışsal gözden gelen sinir yolları vasıtasıyla çevresel ışığa tepkiler verdiğini kanıtladı.1917'de inek epifiz ekstrelerinin kurbağa derisinin rengini açtığı bulundu. 1958'de Yale Üniversitesi'nden araştırmacılar deri hastalarında kullanmak üzere epifiz ekstreleri elde ettiler ve melatonin hormonunu izole ettiler. Bu madde belki başta planlanan etkiyi sağlamadı ama pek çok başka gizemin çözülmesine katkı yaptı. Örneğin, farelerde epifizin çıkartılması yumurtalıklarda büyümeye neden oluyordu, düzenli ışık altında tutulan hayvanlarda epifiz ağırlıkları azalıyordu ve aynı zamanda overler büyüyordu.
Melatonin, triptofan isimli amino asitten elde edilir. Üretim karanlıkta artar, aydınlıkta azalır. İnsandaki fonksiyonu tam bilinmemekle birlikte uyku bozukluklarında sıklıkla reçete edilir.
İnsan epifizi 1-2 yaşına kadar büyür, ondan sonra sabit kalır. Çocuklardaki yüksek melatonin düzeylerinin cinsel olgunlaşmayı inhibe ettiği düşünülür. Epifiz tümörleri erken cinsel olgunlaşmaya yol açar. Ergenlik dönemi gelince melatonin üretimi düşer. Erişkinlerde, epifizin kalsifiye olması tipiktir.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Epifiz ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- BrainMaps (Beyin haritası veri tabanı) pineal%20gland
- NeuroNames hier-280
- Histology at BU: Endocrine System: pineal gland (illustration)12 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Anatomy Atlases, Microscopic atlas: Pineal gland19 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- MedPix:
- Ancient Brain Mapping and Origins of the Eye of Horus:
Anatomi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Epifiz omurgalilarin beyninde yer alan mercimek tanesi buyuklugunde bir bezdir Uyku paternini ve mevsimsel fotoperiyotlari duzenleyen melatonini ve DMT salgilar Diger ismi pineal bezdir EpifizLatince isimglandula pinealisSistemEpitalamusTanimlayicilarJSTORpineal glandMicrosoft Academic2780059843MeSHD010870TA3862FMA62033OzellikleriIki hemisferin arasinda talamus cisimlerinin birlestigi noktada yer alir Kirmizi gri renkte ve 5 8 mm uzunlugundadir Kafa filmlerinde siklikla gorulebilir ve genellikle kalsifiyedir YapiEpifiz lobuler yapidaki kumeleri ve bunlari cevreleyen bag dokusundan olusur uzantisi olan bir kapsulle cevrilidir Ana hucre tipi pinealosit olmakla birlikte 4 tip hucre daha vardir Ozellikleri Pinealositler 4 6 adet cikinti icerirler Melatonin salgilarlar Interstsiyel hucreler Pinealositlerin arasinda yer alirlar Perivaskuler makrofajlar Damarlarin cevresinde yer alan antijen sunucu hucrelerdir Pineal noronlar Peptiderjik noron benzeri hucreler Parakrin fonksiyon gorurler Epifize sempatik uyaranlar gelir Sfenopalatin ve otik gangliyonlardan da parasempatik lifler ulasir Yasla birlikte epifizin kalsiyum fosfor ve flor icerigi artmaktadir Pinealositler gozdeki fotoreseptorlerle buyuk benzerlik gosterir Bu durum epifizle gozun ortak bir embriyolojik kokten geldigini dusundurmustur Beynin pek cok bolgesinin aksine epifiz bezi kan beyin bariyerinin disinda kalmaktadir Sirkadyen ritmi olusturan isik uyaranlari gozden ile ve epifize ulasir IslevEskiden epifizin buyuk bir organin islevini kaybetmis kalintisi oldugu dusunulurdu 1886 da iki mikro anatomi uzmani H W De Graff ve E Baldwin Spencer birbirlerinden bagimsiz olarak epifizin kuresel bir lens ile dolu icsel bir odayi cevreleyen pigmentli retina hucreleri olan dissal gozlerin tum onemli ozelliklerine sahip olan dumura ugramis bir goz oldugunu kesfetti Daha sonraki arastirma bezin aslinda hem direkt olarak hem de dissal gozden gelen sinir yollari vasitasiyla cevresel isiga tepkiler verdigini kanitladi 1917 de inek epifiz ekstrelerinin kurbaga derisinin rengini actigi bulundu 1958 de Yale Universitesi nden arastirmacilar deri hastalarinda kullanmak uzere epifiz ekstreleri elde ettiler ve melatonin hormonunu izole ettiler Bu madde belki basta planlanan etkiyi saglamadi ama pek cok baska gizemin cozulmesine katki yapti Ornegin farelerde epifizin cikartilmasi yumurtaliklarda buyumeye neden oluyordu duzenli isik altinda tutulan hayvanlarda epifiz agirliklari azaliyordu ve ayni zamanda overler buyuyordu Melatonin triptofan isimli amino asitten elde edilir Uretim karanlikta artar aydinlikta azalir Insandaki fonksiyonu tam bilinmemekle birlikte uyku bozukluklarinda siklikla recete edilir Insan epifizi 1 2 yasina kadar buyur ondan sonra sabit kalir Cocuklardaki yuksek melatonin duzeylerinin cinsel olgunlasmayi inhibe ettigi dusunulur Epifiz tumorleri erken cinsel olgunlasmaya yol acar Ergenlik donemi gelince melatonin uretimi duser Eriskinlerde epifizin kalsifiye olmasi tipiktir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Epifiz ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir BrainMaps Beyin haritasi veri tabani pineal 20gland NeuroNames hier 280 Histology at BU Endocrine System pineal gland illustration 12 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Anatomy Atlases Microscopic atlas Pineal gland19 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde MedPix Ancient Brain Mapping and Origins of the Eye of Horus Anatomi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz