Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Melatonin, genellikle geceleri epifiz bezi tarafından salgılanan bir hormondur ve uzun süredir uyku-uyanıklık döngüsünün kontrolü ile ilişkilendirilmektedir. Bir besin takviyesi olarak, genellikle jet lag veya gibi kısa süreli uykusuzluk tedavisi için kullanılır ve genellikle ağızdan alınır. Bununla birlikte, bu amaçla kullanım için faydalı olup olmadığı kesin olarak kanıtlanmamıştır. 2017'de yapılan bir araştırmada melatonin kullanımıyla uyku başlangıcının altı dakika daha çabuk gerçekleştiğini, ancak toplam uyku süresinde hiçbir değişiklik olmadığı tespit edildi.
Kısa süreler için düşük dozlarda melatonin takviyelerinin yan etkileri çok azdır. Melatonin, uyku basması (), baş ağrısı, mide bulantısı, ishal, anormal rüyalar, çabuk öfkelenme, sinirlilik, huzursuzluk, uykusuzluk, anksiyete, migren, letarji, psikomotor hiperaktivite, baş dönmesi, hipertansiyon, karın ağrısı, mide yanması, , ağız kuruluğu, hiperbilirubinemi, egzama, , kaşıntı, kızarıklık, cilt kuruluğu, ekstremitelerde ağrı, menopoz semptomları, göğüs ağrısı, (idrarda şeker), (idrarda protein), anormal karaciğer fonksiyon testleri, kilo artışı, yorgunluk, ruh hali değişimleri, saldırganlık ve akşamdan kalma hissi gibi yan etkilere neden olabilir. Hamilelik veya emzirme döneminde ya da karaciğer hastalığı olanlarda kullanılması önerilmez.
Melatonin omurgalılarda, uyku-uyanıklık döngüsü ve kan basıncını düzenleme de dahil olmak üzere sirkadiyen ritimlerin senkronize edilmesinde ve üreme, besi, tüy dökme ve kış uykusu dahil olmak üzere mevsimsel ritmikliğin kontrolünde rol oynar. Etkilerinin çoğunluğu aktivasyonu ile olurken, diğerleri bir antioksidan olmasından kaynaklanmaktadır. Bitkilerde karşı savunma işlevi görür. Ayrıca çeşitli yiyeceklerde bulunur.
Melatonin 1958'de keşfedildi. Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri'nde reçetesiz satılır; Birleşik Krallık'ta ise sadece reçeteyle satılan bir ilaçtır. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından herhangi bir tıbbi kullanım için onay almamıştır. Avustralya ve Avrupa Birliği'nde 54 yaşın üzerindeki kişilerde uyku güçlüğü tedavisinde kullanılır. Avrupa Birliği'nde çocuklarda ve ergenlerde uykusuzluk tedavisi için kullanılır. 2007 yılında Avrupa Birliği'nden tıbbi kullanım için onay aldı.
Tıbbi kullanımları
Avrupa Birliği'nde, otizm spektrum bozukluğu (OSB) ve/veya Smith-Magenis sendromu olan 2-18 yaş arası çocuk ve ergenlerde uykusuzluğun tedavisi için, uyku hijyeni önlemlerinin yetersiz kaldığı, 55 yaş ve üzeri kişilerde düşük uyku kalitesi ile karakterize primer uykusuzluğun kısa süreli tedavisi ve monoterapi için kullanılması endike edilir.
Uyku bozuklukları
Uykusuzluk için melatoninin yararları konusundaki görüşler karışıktır. 2015 yılında (AHRQ) tarafından yapılan bir incelemede, genel popülasyonda faydalarının belirsiz olduğunu belirtti. 2017 yılında yapılan bir incelemede ise, uykuya dalana kadar geçen süre üzerine makul bir etki buldu. Yine 2017 yılından bir başka incelemede, uykuya dalana kadar geçen süreyi 6 dakikaya kadar kısalttığını ortaya koydu, ancak toplam uyku süresinde hiçbir fark bulamadı. Melatonin, da faydalı olabilir. Melatonin, ramelteon ilacı kadar iyi bir ilaç gibi görünüyor, ancak maliyeti çok daha düşük.
Demans
2020 yılında yapılan bir Cochrane araştırması, melatoninin Alzheimer hastalığına bağlı orta-şiddetli demansı olan kişilerde uyku problemlerine yardımcı olduğuna dair hiçbir veri elde edemedi. 2019'da yapılan başka bir inceleme, melatoninin minimal bilişsel bozuklukta uykuyu iyileştirebileceğini, ancak Alzheimer'ın başlangıcından sonra çok az etkisinin olduğunu ya da hiç olmadığını buldu. Bununla birlikte, Melatonin gün batımı sendromuna da yardımcı olabilir.
Jet lag ve vardiyalı çalışma
Melatoninin, özellikle doğuya doğru yolculukta jet lag'ı azalttığı bilinmektedir. Alınan zaman doğru değilse, aksine uyum sağlamayı geciktirebilir.
Melatonin, insanların uyku problemlerine karşı kısıtlı kullanıma sahip gibi görünmektedir. Kesin olmayan kanıtlar, insanların uyuyabileceği sürenin uzadığını göstermektedir.
Melatoninin yan etkileri
Melatonin hormonunun dışarıdan takviye olarak kullanımı da vardır. Genellikle yaşlılarda uykuya geçişi kolaylaştırmak için takviye olarak kullanılan bu hormonun bazı yan etkileri de olabilir. Araştırmalar yetişkinler ve yaşlılar üzerindeki yan etkilerinin hafif olduğunu gösterse de baş ağrısı, mide bulantısı ve baş dönmesi gibi hafif düzeyde yan etkiler ortaya çıkabilir. Ancak melatoninin uzun süre kullanımı neticesinde ortaya çıkabilecek yan etkileri hakkında kesin bir bilgi yoktur.
Kaynakça
- ^ Auld F, Maschauer EL, Morrison I, Skene DJ, Riha RL (August 2017). "Evidence for the efficacy of melatonin in the treatment of primary adult sleep disorders" (PDF). Sleep Medicine Reviews. 34: 10-22. doi:10.1016/j.smrv.2016.06.005. (PMID) 28648359. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Şubat 2021.
- ^ Faraone, Stephen V. (2014). ADHD: Non-Pharmacologic Interventions, An Issue of Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, E-Book. Elsevier Health Sciences. s. 888. ISBN .
- ^ Buscemi N, Vandermeer B, Pandya R, Hooton N, Tjosvold L, Hartling L, Baker G, Vohra S, Klassen T (November 2004). "Melatonin for treatment of sleep disorders" (PDF). Evidence Report/Technology Assessment No. 108. (Prepared by the University of Alberta Evidence-based Practice Center, Under Contract No. 290-02-0023.) AHRQ Publication No. 05-E002-2. Rockville, MD: Agency for Healthcare Research and Quality. Agency for Healthcare Research and Quality (AHRQ), US Department of Health and Human Services (108): 1-7. doi:10.1037/e439412005-001. (PMC) 4781368 $2. (PMID) 15635761. 3 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Haziran 2013.
- ^ a b Matheson E, Hainer BL (July 2017). "Insomnia: Pharmacologic Therapy". American Family Physician. 96 (1): 29-35. (PMID) 28671376.
- ^ British national formulary : BNF 76 (76 bas.). Pharmaceutical Press. 2018. ss. 482-483. ISBN .
- ^ Brasure M, MacDonald R, Fuchs E, Olson CM, Carlyle M, Diem S, Koffel E, Khawaja IS, Ouellette J, Butler M, Kane RL, Wilt TJ (2015). "Management of Insomnia Disorder[Internet]". AHRQ Comparative Effectiveness Reviews. 15 (16): EHC027-EF. (PMID) 26844312.
Evidence for benzodiazepine hypnotics, melatonin agonists in the general adult population, and most pharmacologic interventions in older adults was generally insufficient
- ^ "Slenyto EPAR". Avrupa İlaç Ajansı (İngilizce). 20 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
- ^ "Circadin EPAR". Avrupa İlaç Ajansı (İngilizce). 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
- ^ "Melatonin: What You Need To Know". NCCIH (İngilizce). 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Melatonin genellikle geceleri epifiz bezi tarafindan salgilanan bir hormondur ve uzun suredir uyku uyaniklik dongusunun kontrolu ile iliskilendirilmektedir Bir besin takviyesi olarak genellikle jet lag veya gibi kisa sureli uykusuzluk tedavisi icin kullanilir ve genellikle agizdan alinir Bununla birlikte bu amacla kullanim icin faydali olup olmadigi kesin olarak kanitlanmamistir 2017 de yapilan bir arastirmada melatonin kullanimiyla uyku baslangicinin alti dakika daha cabuk gerceklestigini ancak toplam uyku suresinde hicbir degisiklik olmadigi tespit edildi Norotransmiter melatoninin cizgi bag formulu Kisa sureler icin dusuk dozlarda melatonin takviyelerinin yan etkileri cok azdir Melatonin uyku basmasi bas agrisi mide bulantisi ishal anormal ruyalar cabuk ofkelenme sinirlilik huzursuzluk uykusuzluk anksiyete migren letarji psikomotor hiperaktivite bas donmesi hipertansiyon karin agrisi mide yanmasi agiz kurulugu hiperbilirubinemi egzama kasinti kizariklik cilt kurulugu ekstremitelerde agri menopoz semptomlari gogus agrisi idrarda seker idrarda protein anormal karaciger fonksiyon testleri kilo artisi yorgunluk ruh hali degisimleri saldirganlik ve aksamdan kalma hissi gibi yan etkilere neden olabilir Hamilelik veya emzirme doneminde ya da karaciger hastaligi olanlarda kullanilmasi onerilmez Melatonin omurgalilarda uyku uyaniklik dongusu ve kan basincini duzenleme de dahil olmak uzere sirkadiyen ritimlerin senkronize edilmesinde ve ureme besi tuy dokme ve kis uykusu dahil olmak uzere mevsimsel ritmikligin kontrolunde rol oynar Etkilerinin cogunlugu aktivasyonu ile olurken digerleri bir antioksidan olmasindan kaynaklanmaktadir Bitkilerde karsi savunma islevi gorur Ayrica cesitli yiyeceklerde bulunur Melatonin 1958 de kesfedildi Kanada ve Amerika Birlesik Devletleri nde recetesiz satilir Birlesik Krallik ta ise sadece receteyle satilan bir ilactir ABD Gida ve Ilac Dairesi FDA tarafindan herhangi bir tibbi kullanim icin onay almamistir Avustralya ve Avrupa Birligi nde 54 yasin uzerindeki kisilerde uyku guclugu tedavisinde kullanilir Avrupa Birligi nde cocuklarda ve ergenlerde uykusuzluk tedavisi icin kullanilir 2007 yilinda Avrupa Birligi nden tibbi kullanim icin onay aldi Tibbi kullanimlari240 tabletlik bir sise melatonin Walgreens markasi Avrupa Birligi nde otizm spektrum bozuklugu OSB ve veya Smith Magenis sendromu olan 2 18 yas arasi cocuk ve ergenlerde uykusuzlugun tedavisi icin uyku hijyeni onlemlerinin yetersiz kaldigi 55 yas ve uzeri kisilerde dusuk uyku kalitesi ile karakterize primer uykusuzlugun kisa sureli tedavisi ve monoterapi icin kullanilmasi endike edilir Uyku bozukluklari Uykusuzluk icin melatoninin yararlari konusundaki gorusler karisiktir 2015 yilinda AHRQ tarafindan yapilan bir incelemede genel populasyonda faydalarinin belirsiz oldugunu belirtti 2017 yilinda yapilan bir incelemede ise uykuya dalana kadar gecen sure uzerine makul bir etki buldu Yine 2017 yilindan bir baska incelemede uykuya dalana kadar gecen sureyi 6 dakikaya kadar kisalttigini ortaya koydu ancak toplam uyku suresinde hicbir fark bulamadi Melatonin da faydali olabilir Melatonin ramelteon ilaci kadar iyi bir ilac gibi gorunuyor ancak maliyeti cok daha dusuk Demans 2020 yilinda yapilan bir Cochrane arastirmasi melatoninin Alzheimer hastaligina bagli orta siddetli demansi olan kisilerde uyku problemlerine yardimci olduguna dair hicbir veri elde edemedi 2019 da yapilan baska bir inceleme melatoninin minimal bilissel bozuklukta uykuyu iyilestirebilecegini ancak Alzheimer in baslangicindan sonra cok az etkisinin oldugunu ya da hic olmadigini buldu Bununla birlikte Melatonin gun batimi sendromuna da yardimci olabilir Jet lag ve vardiyali calisma Melatoninin ozellikle doguya dogru yolculukta jet lag i azalttigi bilinmektedir Alinan zaman dogru degilse aksine uyum saglamayi geciktirebilir Melatonin insanlarin uyku problemlerine karsi kisitli kullanima sahip gibi gorunmektedir Kesin olmayan kanitlar insanlarin uyuyabilecegi surenin uzadigini gostermektedir Melatoninin yan etkileriMelatonin hormonunun disaridan takviye olarak kullanimi da vardir Genellikle yaslilarda uykuya gecisi kolaylastirmak icin takviye olarak kullanilan bu hormonun bazi yan etkileri de olabilir Arastirmalar yetiskinler ve yaslilar uzerindeki yan etkilerinin hafif oldugunu gosterse de bas agrisi mide bulantisi ve bas donmesi gibi hafif duzeyde yan etkiler ortaya cikabilir Ancak melatoninin uzun sure kullanimi neticesinde ortaya cikabilecek yan etkileri hakkinda kesin bir bilgi yoktur Kaynakca Auld F Maschauer EL Morrison I Skene DJ Riha RL August 2017 Evidence for the efficacy of melatonin in the treatment of primary adult sleep disorders PDF Sleep Medicine Reviews 34 10 22 doi 10 1016 j smrv 2016 06 005 PMID 28648359 25 Subat 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Subat 2021 Faraone Stephen V 2014 ADHD Non Pharmacologic Interventions An Issue of Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America E Book Elsevier Health Sciences s 888 ISBN 9780323326025 Buscemi N Vandermeer B Pandya R Hooton N Tjosvold L Hartling L Baker G Vohra S Klassen T November 2004 Melatonin for treatment of sleep disorders PDF Evidence Report Technology Assessment No 108 Prepared by the University of Alberta Evidence based Practice Center Under Contract No 290 02 0023 AHRQ Publication No 05 E002 2 Rockville MD Agency for Healthcare Research and Quality Agency for Healthcare Research and Quality AHRQ US Department of Health and Human Services 108 1 7 doi 10 1037 e439412005 001 PMC 4781368 2 PMID 15635761 3 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Haziran 2013 a b Matheson E Hainer BL July 2017 Insomnia Pharmacologic Therapy American Family Physician 96 1 29 35 PMID 28671376 British national formulary BNF 76 76 bas Pharmaceutical Press 2018 ss 482 483 ISBN 9780857113382 Brasure M MacDonald R Fuchs E Olson CM Carlyle M Diem S Koffel E Khawaja IS Ouellette J Butler M Kane RL Wilt TJ 2015 Management of Insomnia Disorder Internet AHRQ Comparative Effectiveness Reviews 15 16 EHC027 EF PMID 26844312 Evidence for benzodiazepine hypnotics melatonin agonists in the general adult population and most pharmacologic interventions in older adults was generally insufficient Slenyto EPAR Avrupa Ilac Ajansi Ingilizce 20 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2020 Circadin EPAR Avrupa Ilac Ajansi Ingilizce 4 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2020 Melatonin What You Need To Know NCCIH Ingilizce 8 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2020