Sidney Lumet (d. 25 Haziran 1924 - ö. 9 Nisan 2011), Amerikalı sinema yönetmeni. Bir süre televizyon için çalıştıktan sonra 1957 yılında çektiği 12 Angry Men (12 Öfkeli Adam) ile sinemaya başarılı bir geçiş yapmış, Serpico, Dog Day Afternoon (Köpeklerin Günü), Network (Şebeke) ve (Hüküm) gibi filmlerle ününü artırmıştır. 5 defa çeşitli dallarda Oscar'a aday olmasına rağmen hiçbirini kazanamamış, ancak 2005 yılında Ampas tarafından kendisine Yaşam Boyu Başarı Ödülü verilmiştir.
Sidney Lumet | |
---|---|
Doğum | 25 Haziran 1924 Philadelphia, Pensilvanya, Amerika Birleşik Devletleri |
Ölüm | 9 Nisan 2011 (86 yaşında) New York, Birleşik Devletler |
Meslek | Yönetmen, yapımcı, oyuncu |
Etkin yıllar | 1939-2007 |
Kariyeri
Ebeveynleri oyuncu olan Lumet'in kendisi de tiyatronun çeşitli dallarında çalıştıktan sonra yeni canlanmaya başlayan televizyon sektöründe kendisine yer buldu ve çeşitli diziler çekti. İlk sinema filmi olan 12 Angry Men, Lumet'in kuvvetli sinema tekniğinin yanı sıra oyunculardan da üst düzey performanslar aldığı bir film oldu ve zamanla bir klasik haline geldi. Bu filmde 12 jüri üyesi bir cinayet sanığı hakkında tartışırken hukuk sistemi, ahlak ve vicdan gibi konular da seyirci nezdinde tartışmaya açılıyordu. 12 Angry Men daha sonra Lumet'e atfedilen çeşitli niteliklerin de gözlenebildiği bir filmdi: Sağlam bir sinema dili, oyuncu yönetimindeki başarı ve toplumsal bir tezin samimiyetle irdelenmesi.
Lumet 2 yıl sonra 1959'da Marlon Brando, Anna Magnani ve Joanne Woodward'la birlikte ünlü Amerikalı oyun yazarı Tennessee Williams'ın bir oyunundan yola çıkarak adlı filmini çekti. Yine nitelikli bir eser olarak kabul edilebilecek bu filmle Lumet başarılı tiyatro uyarlamalarına bir başlangıç yapmış oldu. 1962'de bu kez Eugene O'Neill'in bir oyunundan yola çıkarak Long Day's Journey Into Night'ı; 1964'teyse İkinci Dünya Savaşı'nda Nazi toplama kamplarından kurtularak Amerika'da yaşamına devam etmeye çalışan Yahudi jenerasyonuna bir bakış atan 'ın yanı sıra 1962 Küba Füze Krizi'yle ortaya çıkan nükleer savaş ihtimaline dikkat çeken adlı filmlerini çekti. Bunlardan ilki, sinema tekniğindeki nitelik ve geri dönüşlerin etkili kullanımıyla sinema okullarında ders niyetine gösterilen bir film haline geldi. Bu ilk dönemde daha çok Henry Fonda'yla çalışan Lumet, sonraki dönemde Sean Connery'yle birkaç film çekti. , bir soygun filmi parodisi olmasına rağmen Watergate Skandalı'yla ilgili kehanetler içeriyordu. ise bir tecavüzcünün peşindeki bir polisin, bu takibinin yavaş yavaş kendisiyle yüzleşmesine dönüştüğü ilginç bir polisiyedir.
1970'li yıllarda Lumet'in filmlerindeki sosyal duyarlılık arttı, ancak bu filmlerin didaktik olmaktan çok mesafeli ve seyirciyi spekülasyonlar yapmaya iten filmler olduğu söylenebilir. Örneğin başrolünde Al Pacino'nun bulunduğu Serpico, dürüst bir polisin yozlaşmış mafya-polis ilişkilerini bozmaya çalışmasını ve mafyadan nasiplenen polislerin bir anda hedefi haline gelişini anlatırken bir yandan da yozlaşmanın topluma ne kadar derinden nüfuz ettiğini gösteren küçük ama önemli bir filmdi. 1974'te dev bir kadroyla çektiği Agatha Christie uyarlaması Murder on the Orient Express'in kadrosunun gücünü ekrana yansıtmakta başarısız bir uyarlama olduğu söylenebilir. Yine Al Pacino'lu Dog Day Afternoon en bilindik filmlerinden biriydi, ancak Lumet'in 1976 tarihli filmi Network, medya dünyasındaki iktidar ilişkilerini ve serbest piyasa ekonomisinin medyadaki yansımalarını ele alan ve Peter Finch'in sinema tarihine geçen performansıyla öne çıkan kalburüstü bir filmdi.
Lumet, 1981 yılında 'yle Serpico'nun temalarını panoramik boyutlara taşıyarak bir bakıma o filmin devamını çekmiş oldu. Ertesi yıl Paul Newman ve James Mason'ın en önemli performanslarını sundukları kabul edilen adlı mahkeme dramasıyla o türe tekrar dönüş yaptı. Bu filmin en ilginç özelliklerinden biri, kariyerinin sonlarına gelmiş yaşlı ve alkolik bir avukatın iç dünyasındaki çöküşü sinematografisine yansıtabilmekteki büyük başarısıdır.
Lumet 1980'lerin devamında ve 1990'larda filmlerine devam etti. Dönemin modasına uyarak Running on Empty gibi sıradan bir aile draması, John Cassavetes filmi Gloria'nın yeniden çevrimi ve aksiyon filmleriyle ünlü Vin Diesel'le çekilmiş bir mahkeme draması olan Find Me Guilty gibi filmlerden sonra yönetmenlik hayatına devam etti. 9 Nisan 2011'de Manhattan'daki evinde öldü.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Sidney Lumet
- FilmForce profili 24 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sidney Lumet d 25 Haziran 1924 o 9 Nisan 2011 Amerikali sinema yonetmeni Bir sure televizyon icin calistiktan sonra 1957 yilinda cektigi 12 Angry Men 12 Ofkeli Adam ile sinemaya basarili bir gecis yapmis Serpico Dog Day Afternoon Kopeklerin Gunu Network Sebeke ve Hukum gibi filmlerle ununu artirmistir 5 defa cesitli dallarda Oscar a aday olmasina ragmen hicbirini kazanamamis ancak 2005 yilinda Ampas tarafindan kendisine Yasam Boyu Basari Odulu verilmistir Sidney LumetDogum25 Haziran 1924 Philadelphia Pensilvanya Amerika Birlesik DevletleriOlum9 Nisan 2011 86 yasinda New York Birlesik DevletlerMeslekYonetmen yapimci oyuncuEtkin yillar1939 2007KariyeriEbeveynleri oyuncu olan Lumet in kendisi de tiyatronun cesitli dallarinda calistiktan sonra yeni canlanmaya baslayan televizyon sektorunde kendisine yer buldu ve cesitli diziler cekti Ilk sinema filmi olan 12 Angry Men Lumet in kuvvetli sinema tekniginin yani sira oyunculardan da ust duzey performanslar aldigi bir film oldu ve zamanla bir klasik haline geldi Bu filmde 12 juri uyesi bir cinayet sanigi hakkinda tartisirken hukuk sistemi ahlak ve vicdan gibi konular da seyirci nezdinde tartismaya aciliyordu 12 Angry Men daha sonra Lumet e atfedilen cesitli niteliklerin de gozlenebildigi bir filmdi Saglam bir sinema dili oyuncu yonetimindeki basari ve toplumsal bir tezin samimiyetle irdelenmesi Lumet 2 yil sonra 1959 da Marlon Brando Anna Magnani ve Joanne Woodward la birlikte unlu Amerikali oyun yazari Tennessee Williams in bir oyunundan yola cikarak adli filmini cekti Yine nitelikli bir eser olarak kabul edilebilecek bu filmle Lumet basarili tiyatro uyarlamalarina bir baslangic yapmis oldu 1962 de bu kez Eugene O Neill in bir oyunundan yola cikarak Long Day s Journey Into Night i 1964 teyse Ikinci Dunya Savasi nda Nazi toplama kamplarindan kurtularak Amerika da yasamina devam etmeye calisan Yahudi jenerasyonuna bir bakis atan in yani sira 1962 Kuba Fuze Krizi yle ortaya cikan nukleer savas ihtimaline dikkat ceken adli filmlerini cekti Bunlardan ilki sinema teknigindeki nitelik ve geri donuslerin etkili kullanimiyla sinema okullarinda ders niyetine gosterilen bir film haline geldi Bu ilk donemde daha cok Henry Fonda yla calisan Lumet sonraki donemde Sean Connery yle birkac film cekti bir soygun filmi parodisi olmasina ragmen Watergate Skandali yla ilgili kehanetler iceriyordu ise bir tecavuzcunun pesindeki bir polisin bu takibinin yavas yavas kendisiyle yuzlesmesine donustugu ilginc bir polisiyedir 1970 li yillarda Lumet in filmlerindeki sosyal duyarlilik artti ancak bu filmlerin didaktik olmaktan cok mesafeli ve seyirciyi spekulasyonlar yapmaya iten filmler oldugu soylenebilir Ornegin basrolunde Al Pacino nun bulundugu Serpico durust bir polisin yozlasmis mafya polis iliskilerini bozmaya calismasini ve mafyadan nasiplenen polislerin bir anda hedefi haline gelisini anlatirken bir yandan da yozlasmanin topluma ne kadar derinden nufuz ettigini gosteren kucuk ama onemli bir filmdi 1974 te dev bir kadroyla cektigi Agatha Christie uyarlamasi Murder on the Orient Express in kadrosunun gucunu ekrana yansitmakta basarisiz bir uyarlama oldugu soylenebilir Yine Al Pacino lu Dog Day Afternoon en bilindik filmlerinden biriydi ancak Lumet in 1976 tarihli filmi Network medya dunyasindaki iktidar iliskilerini ve serbest piyasa ekonomisinin medyadaki yansimalarini ele alan ve Peter Finch in sinema tarihine gecen performansiyla one cikan kalburustu bir filmdi Lumet 1981 yilinda yle Serpico nun temalarini panoramik boyutlara tasiyarak bir bakima o filmin devamini cekmis oldu Ertesi yil Paul Newman ve James Mason in en onemli performanslarini sunduklari kabul edilen adli mahkeme dramasiyla o ture tekrar donus yapti Bu filmin en ilginc ozelliklerinden biri kariyerinin sonlarina gelmis yasli ve alkolik bir avukatin ic dunyasindaki cokusu sinematografisine yansitabilmekteki buyuk basarisidir Lumet 1980 lerin devaminda ve 1990 larda filmlerine devam etti Donemin modasina uyarak Running on Empty gibi siradan bir aile dramasi John Cassavetes filmi Gloria nin yeniden cevrimi ve aksiyon filmleriyle unlu Vin Diesel le cekilmis bir mahkeme dramasi olan Find Me Guilty gibi filmlerden sonra yonetmenlik hayatina devam etti 9 Nisan 2011 de Manhattan daki evinde oldu Dis baglantilarIMDb de Sidney Lumet FilmForce profili 24 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde