Silisyum, yeryüzünde en çok bulunan elementlerden biridir. Atom numarası (proton sayısı) 14'tür. "Si" simgesi ile gösterilir. Oda sıcaklığında katı hâldedir. Yarı iletken özelliğe sahip oluşu ve doğada, ormanlarda, doğal yaşam alanlarında çok bulunması, transistör, diyot ve elektronik hafızalarda kullanılabilmesinin pratik ve hızlı oluşu, entegre devrelerin ve bilgisayarların silisyum teknolojisi ile inşa edilmesini sağlamıştır. "Silikon Vadisi" ismi, silisyumun (ingilizcede silicon) bilgisayar teknolojilerindeki bu yaygın kullanımından gelmektedir.
Adlandırmalar | |
---|---|
silicon, Si, 14 | |
Özellikler | |
Molekül formülü | Si |
Molekül kütlesi | 28.08553 |
Görünüm | Katı |
Yoğunluk | 2.3290 g·cm−3 |
Erime noktası | 1687 K, 1414 °C, 2577 °F |
Kaynama noktası | 3538 K, 3265 °C, 5909 °F |
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Silisyum, periyodik tabloda 4A grubunda 3. periyotta bulunur. Nötr haldeki elektron dizilimi ilk katmanda 2, ikinci katmanda 8, üçüncü katmanda 4'tür (yani 4 adet valans elektron vardır). Kararlı yapısı yoktur (yani nötr halde bulunur). Yoğunluğu 2,33 g/cm3'dür. Diyamanyetik bir elementtir. Bağıl atom kütlesi (izotoplarının ortalama kütlesi) 28,0855'tir.
Kararlı hale geçerken aldığı yükler nedeniyle ve ayrıca doğada çok bulunduğu için yakın gelecekte tıpkı karbon selektörleri olduğu gibi silisyum selektörlerinin de var olacağı tahmin edilmektedir.
Camın ana maddesi kum olarak bilinir. Bunun sebebi camın asıl hammaddesi olan silisyumun kumda, özellikle de deniz kumunda çok bulunmasıdır.
Keşif
1787'de Antoine Lavoisier silikanın temel bir kimyasal elementin oksidi olabileceğinden şüphelendi, ancak silisyumun oksijene olan kimyasal afinitesi o kadar yüksek ki oksidi indirgemek ve elementi izole etmek için hiçbir yolu yoktu.
1808'de silisyumu izole etme girişiminden sonra Sir Humphry Davy, silikon için Latince silex, çakmaktaşı için silicis kelimesinden türetilen ve metal olduğuna inandığı için "-ium" sonunu ekleyerek "silicium" adını önerdi.
Gay-Lussac ve Thénard'ın 1811'de yakın zamanda izole edilmiş potasyum metalinin silikon tetraflorür ile ısıtılması yoluyla saf olmayan amorf silisyumu hazırladıkları düşünülür, ancak ürünü saflaştırıp karakterize etmediler ve onu yeni bir element olarak tanımlamadılar.
Silikona bugünkü adı 1817'de İskoç kimyager Thomas Thomson tarafından verildi. Davy'nin isminin bir kısmını korudu ancak silikonun bor ve karbona benzer bir ametal olduğuna inandığı için "-on" kelimesini ekledi.
Silisyumun keşfi 1824 yılında İsveçli kimyager Jöns Jakob Berzelius tarafından gerçekleştirilmiştir. Silisyum bundan önce de kullanılıyordu ancak element olarak ne olduğu bilinmiyordu.
Silisyum doğada siliksat asidi (mSiO2.nH2O) ve tuzları hâlinde bulunur. Yerkabuğunun yaklaşık %25,7'si bu elementten oluşur. Oksijenden sonra bileşikleri hâlinde en fazla bulunan elemen silisyumdur. Silisyum dioksit (SiO2) doğada kum ve kuartz şeklinde bulunur.
Silisyumun iki tane allotropu vardır. Bunlardan birincisi saf kristal silisyumdur. Saydam olmayan koyu gri renkli, parlak sert ve kırılgan olup örgü yapısı elmasa benzer. Diğeri ise amorf silisyumdur. Koyu kahverengi renkli olup tane büyüklüğü nedeni ile kristal silisyumdan ayırt edilebilir. Kolay reaksiyona girer.
Saf olarak silisyum eldesi, silisyum dioksitin (SiO2) kok kömürü (grafit) ile elektrikli fırında bileşenlerine indirgenmesi sonucunda gerçekleşir. Gerekenden daha fazla karbon kullanılırsa silisyum karbür (SiC) oluşur.
SiO2 + 2C → Si + 2CO
Silisyum klorür (SiCl4) önce fraksiyonlu destilasyon yöntemi ile saflaştırılır. Daha sonra hidrojen ile indirgenir. Bu şekilde saf silisyum elde edilir.
SiCl4 + 2H2 → Si + 4HCl
Silisyumlu yarı iletkenler
İlk yarı iletken cihazlar silisyum değil galenit kullanırdı; bunlar arasında Alman fizikçi Ferdinand Braun'un 1874'teki kristal dedektörü ve Hintli fizikçi Jagadish Chandra Bose'un 1901'deki radyo kristal dedektörü de vardı.
İlk silisyumlu yarı iletken cihaz, 1906'da Amerikalı mühendis Greenleaf Whittier Pickard tarafından geliştirilen silisyum radyo kristal dedektörüydü.
1940 yılında Russell Ohl silisyumdaki p-n bağlantısını ve fotovoltaik etkilerini keşfetti.
1941'de, II. Dünya Savaşı sırasında radar mikrodalga dedektör kristalleri için yüksek saflıkta germanyum ve silisyum kristalleri üretme teknikleri geliştirildi.
1947'de fizikçi William Shockley, germanyum ve silikondan yapılmış alan etkili amplifikatör teorisini ortaya attı ancak bunun yerine germanyumla çalışmaya başlamadan önce çalışan bir cihaz yapmayı başaramadı. Çalışan ilk transistör aynı yıl John Bardeen ve Walter Brattain tarafından Shockley'in idaresinde çalışırken yapılan nokta temaslı transistördü.
1954'te fiziksel kimyager Morris Tanenbaum, Bell Laboratuvarlarında ilk silisyum bağlantı transistörünü yaptılar.
1955'te Bell Laboratuarlarından Carl Frosch ve Lincoln Derick kazara silisyum dioksitin (SiO2) silisyum üzerinde büyüyebileceğini keşfettiler ve daha sonra 1958'de bunun difüzyon süreçleri sırasında silisyum yüzeyleri maskeleyebileceğini öne sürdüler.
Silisyum Çağı
"Silisyum Çağı", 20. yüzyılın sonlarından 21. yüzyılın başlarına kadar olan dönemi ifade eder. Bunun nedeni, Taş Devri, Bronz Çağı ve Demir Çağı'nın kendi uygarlık çağlarında baskın malzemeler tarafından tanımlanmasına benzer şekilde, Silisyum Çağı'nın (Dijital Çağ veya Bilgi Çağı olarak da bilinir) baskın malzemesinin silisyum olmasıdır.
Silisyumun yüksek teknolojili yarı iletken cihazlarda önemli bir unsur olması nedeniyle dünyanın birçok yeri onun adını taşır. Örneğin, Kaliforniya'daki Santa Clara Vadisi, elementin oradaki yarı iletken endüstrisinde temel malzeme olması nedeniyle Silikon Vadisi takma adını almıştır. O zamandan bu yana, İsrail'deki Silicon Wadi dahil olmak üzere pek çok başka yer de benzer şekilde adlandırılmıştır; Oregon'da Silisyum Ormanı; Teksas, Austin’de Silisyum Tepeleri; Utah, Salt Lake City'de Silikon Yamaçları; Almanya'da Silisyum Saksonya; Hindistan'da Silisyum Vadisi; Meksika, Mexicali‘de Silisyum Sınırı; İngiltere, Cambridge’de Silisyum Fen; Londra'da Silisyum Roundabout; İskoçya'da Silisyum Glen; İngiltere, Bristol'de Silikon Gorge; New York'ta Silisyum Sokağı ve Los Angeles'ta Silisyum Sahili.
Kaynakça
- ^ In his table of the elements, Lavoisier listed five "salifiable earths", i.e., ores that could be made to react with acids to produce salts (salis = salt, in Latin): chaux (calcium oxide), magnésie (magnesia, magnesium oxide), baryte (barium sulfate), alumine (alumina, aluminium oxide), and silice (silica, silicon dioxide). About these "elements", Lavoisier speculates: "We are probably only acquainted as yet with a part of the metallic substances existing in nature, as all those which have a stronger affinity to oxygen than carbon possesses, are incapable, hitherto, of being reduced to a metallic state, and consequently, being only presented to our observation under the form of oxyds, are confounded with earths. It is extremely probable that barytes, which we have just now arranged with earths, is in this situation; for in many experiments it exhibits properties nearly approaching to those of metallic bodies. It is even possible that all the substances we call earths may be only metallic oxyds, irreducible by any hitherto known process." – from Lavoisier (1799). Elements of Chemistry. 4. Robert Kerr tarafından çevrildi. Edinburgh, Scotland: William Creec. s. 218. (The original passage appears in: Lavoisier (1789). Traité Élémentaire de Chimie. 1. Paris: Cuchet. s. 174.
- ^ Greenwood & Earnshaw 1997, s. 328.
- ^ Davy, Humphry (1808). "Electro chemical researches, on the decomposition of the earths; with observations on the metals obtained from the alkaline earths, and on the amalgam procured from ammonia". Philosophical Transactions of the Royal Society of London (İngilizce). Cilt 98. W. Bowyer and J. Nichols. ss. 333-370.. On p. 353 Davy coins the name "silicium" : "Had I been so fortunate as to have obtained more certain evidences on this subject, and to have procured the metallic substances I was in search of, I should have proposed for them the names of silicium [silicon], alumium [aluminium], zirconium, and glucium [beryllium]."
- ^ Gay-Lussac, Joseph Louis; Thénard, Louis Jacques baron (1811). Recherches physico-chimiques, faites sur la pile: sur la préparation chimique et les propriétés du potassium et du sodium; sur la décomposition de l'acide boracique; sur les acides fluorique, muriatique et muriatique oxigéné; sur l'action chimique de la lumière; sur l'analyse végétale et animale, etc (Fransızca). Deterville. pp. 313–314; vol. 2, pp. 55–65.
- ^ Thomson, Thomas; Baldwin, Charles; Blackwood, William; Baldwin, Cradock; Bell & Bradfute, bookseller; Hodges & McArthur, bookseller (1817). A system of chemistry : in four volumes. University of Wisconsin - Madison. London : Printed for Baldwin, Craddock, and Joy, Paternoster-Row; William Blackwood, and Bell and Bradfute, Edinburgh; and Hodges and Macarthur, Dublin. s. 252.: "The base of silica has been usually considered as a metal, and called silicium. But as there is not the smallest evidence for its metallic nature, and as it bears a close resemblance to boron and carbon, it is better to class it along with these bodies, and to give it the name of silicon."
- ^ a b "Timeline". The Silicon Engine. Bilgisayar Tarihi Müzesi. 5 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ağustos 2019.
- ^ a b "1901: Semiconductor Rectifiers Patented as "Cat's Whisker" Detectors". The Silicon Engine. Bilgisayar Tarihi Müzesi. 25 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2019.
- ^ "1947: Invention of the Point-Contact Transistor". The Silicon Engine. Computer History Museum. 30 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2019.
- ^ "1954: Morris Tanenbaum fabricates the first silicon transistor at Bell Labs". The Silicon Engine. Bilgisayar Tarihi Müzesi. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2019.
- ^ Bassett, Ross Knox (2007). To the Digital Age: Research Labs, Start-up Companies, and the Rise of MOS Technology. Johns Hopkins University Press. ss. 22-23. ISBN .
- ^ Saxena, A. (2009). Invention of integrated circuits: untold important facts. International series on advances in solid state electronics and technology. World Scientific. ss. 96-97. ISBN .[]
- ^ a b (2001). "Introduction". Fundamental Aspects of Silicon Oxidation. Springer Science & Business Media. ss. 1-11. ISBN .
- ^ Dabrowski, Jarek; Müssig, Hans-Joachim (2000). "1.2. The Silicon Age". Silicon Surfaces and Formation of Interfaces: Basic Science in the Industrial World. World Scientific. ss. 3-13. ISBN .
- ^ Siffert, Paul; Krimmel, Eberhard (2013). "Preface". Silicon: Evolution and Future of a Technology. Springer Science & Business Media. ISBN .
- ^ Uskali, T.; Nordfors, D. (23 Mayıs 2007). (PDF). Innovation Journalism 4 Conference, Stanford University. 7 Eylül 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
Element veya periyodik tablo ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Silisyum yeryuzunde en cok bulunan elementlerden biridir Atom numarasi proton sayisi 14 tur Si simgesi ile gosterilir Oda sicakliginda kati haldedir Yari iletken ozellige sahip olusu ve dogada ormanlarda dogal yasam alanlarinda cok bulunmasi transistor diyot ve elektronik hafizalarda kullanilabilmesinin pratik ve hizli olusu entegre devrelerin ve bilgisayarlarin silisyum teknolojisi ile insa edilmesini saglamistir Silikon Vadisi ismi silisyumun ingilizcede silicon bilgisayar teknolojilerindeki bu yaygin kullanimindan gelmektedir Silisyum AdlandirmalarIUPAC adisilicon Si 14OzelliklerMolekul formulu SiMolekul kutlesi 28 08553Gorunum KatiYogunluk 2 3290 g cm 3Erime noktasi 1687 K 1414 C 2577 FKaynama noktasi 3538 K 3265 C 5909 FAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklari Silisyum periyodik tabloda 4A grubunda 3 periyotta bulunur Notr haldeki elektron dizilimi ilk katmanda 2 ikinci katmanda 8 ucuncu katmanda 4 tur yani 4 adet valans elektron vardir Kararli yapisi yoktur yani notr halde bulunur Yogunlugu 2 33 g cm3 dur Diyamanyetik bir elementtir Bagil atom kutlesi izotoplarinin ortalama kutlesi 28 0855 tir Kararli hale gecerken aldigi yukler nedeniyle ve ayrica dogada cok bulundugu icin yakin gelecekte tipki karbon selektorleri oldugu gibi silisyum selektorlerinin de var olacagi tahmin edilmektedir Camin ana maddesi kum olarak bilinir Bunun sebebi camin asil hammaddesi olan silisyumun kumda ozellikle de deniz kumunda cok bulunmasidir KesifJons Jacob Berzelius 1823 te silikon elementini kesfetti 1787 de Antoine Lavoisier silikanin temel bir kimyasal elementin oksidi olabileceginden suphelendi ancak silisyumun oksijene olan kimyasal afinitesi o kadar yuksek ki oksidi indirgemek ve elementi izole etmek icin hicbir yolu yoktu 1808 de silisyumu izole etme girisiminden sonra Sir Humphry Davy silikon icin Latince silex cakmaktasi icin silicis kelimesinden turetilen ve metal olduguna inandigi icin ium sonunu ekleyerek silicium adini onerdi Gay Lussac ve Thenard in 1811 de yakin zamanda izole edilmis potasyum metalinin silikon tetraflorur ile isitilmasi yoluyla saf olmayan amorf silisyumu hazirladiklari dusunulur ancak urunu saflastirip karakterize etmediler ve onu yeni bir element olarak tanimlamadilar Silikona bugunku adi 1817 de Iskoc kimyager Thomas Thomson tarafindan verildi Davy nin isminin bir kismini korudu ancak silikonun bor ve karbona benzer bir ametal olduguna inandigi icin on kelimesini ekledi Silisyumun kesfi 1824 yilinda Isvecli kimyager Jons Jakob Berzelius tarafindan gerceklestirilmistir Silisyum bundan once de kullaniliyordu ancak element olarak ne oldugu bilinmiyordu Silisyum dogada siliksat asidi mSiO2 nH2O ve tuzlari halinde bulunur Yerkabugunun yaklasik 25 7 si bu elementten olusur Oksijenden sonra bilesikleri halinde en fazla bulunan elemen silisyumdur Silisyum dioksit SiO2 dogada kum ve kuartz seklinde bulunur Silisyumun iki tane allotropu vardir Bunlardan birincisi saf kristal silisyumdur Saydam olmayan koyu gri renkli parlak sert ve kirilgan olup orgu yapisi elmasa benzer Digeri ise amorf silisyumdur Koyu kahverengi renkli olup tane buyuklugu nedeni ile kristal silisyumdan ayirt edilebilir Kolay reaksiyona girer Saf olarak silisyum eldesi silisyum dioksitin SiO2 kok komuru grafit ile elektrikli firinda bilesenlerine indirgenmesi sonucunda gerceklesir Gerekenden daha fazla karbon kullanilirsa silisyum karbur SiC olusur SiO2 2C Si 2CO Silisyum klorur SiCl4 once fraksiyonlu destilasyon yontemi ile saflastirilir Daha sonra hidrojen ile indirgenir Bu sekilde saf silisyum elde edilir SiCl4 2H2 Si 4HClSilisyumlu yari iletkenlerIlk yari iletken cihazlar silisyum degil galenit kullanirdi bunlar arasinda Alman fizikci Ferdinand Braun un 1874 teki kristal dedektoru ve Hintli fizikci Jagadish Chandra Bose un 1901 deki radyo kristal dedektoru de vardi Ilk silisyumlu yari iletken cihaz 1906 da Amerikali muhendis Greenleaf Whittier Pickard tarafindan gelistirilen silisyum radyo kristal dedektoruydu 1940 yilinda Russell Ohl silisyumdaki p n baglantisini ve fotovoltaik etkilerini kesfetti 1941 de II Dunya Savasi sirasinda radar mikrodalga dedektor kristalleri icin yuksek saflikta germanyum ve silisyum kristalleri uretme teknikleri gelistirildi 1947 de fizikci William Shockley germanyum ve silikondan yapilmis alan etkili amplifikator teorisini ortaya atti ancak bunun yerine germanyumla calismaya baslamadan once calisan bir cihaz yapmayi basaramadi Calisan ilk transistor ayni yil John Bardeen ve Walter Brattain tarafindan Shockley in idaresinde calisirken yapilan nokta temasli transistordu 1954 te fiziksel kimyager Morris Tanenbaum Bell Laboratuvarlarinda ilk silisyum baglanti transistorunu yaptilar 1955 te Bell Laboratuarlarindan Carl Frosch ve Lincoln Derick kazara silisyum dioksitin SiO2 silisyum uzerinde buyuyebilecegini kesfettiler ve daha sonra 1958 de bunun difuzyon surecleri sirasinda silisyum yuzeyleri maskeleyebilecegini one surduler Silisyum CagiMOS transistoru olarak da bilinen MOSFET Silisyum Caginin temel bilesenidir 1959 da Bell Laboratuvarlari nda Mohamed M Atalla ve Dawon Kahng tarafindan icat edildi Silisyum Cagi 20 yuzyilin sonlarindan 21 yuzyilin baslarina kadar olan donemi ifade eder Bunun nedeni Tas Devri Bronz Cagi ve Demir Cagi nin kendi uygarlik caglarinda baskin malzemeler tarafindan tanimlanmasina benzer sekilde Silisyum Cagi nin Dijital Cag veya Bilgi Cagi olarak da bilinir baskin malzemesinin silisyum olmasidir Silisyumun yuksek teknolojili yari iletken cihazlarda onemli bir unsur olmasi nedeniyle dunyanin bircok yeri onun adini tasir Ornegin Kaliforniya daki Santa Clara Vadisi elementin oradaki yari iletken endustrisinde temel malzeme olmasi nedeniyle Silikon Vadisi takma adini almistir O zamandan bu yana Israil deki Silicon Wadi dahil olmak uzere pek cok baska yer de benzer sekilde adlandirilmistir Oregon da Silisyum Ormani Teksas Austin de Silisyum Tepeleri Utah Salt Lake City de Silikon Yamaclari Almanya da Silisyum Saksonya Hindistan da Silisyum Vadisi Meksika Mexicali de Silisyum Siniri Ingiltere Cambridge de Silisyum Fen Londra da Silisyum Roundabout Iskocya da Silisyum Glen Ingiltere Bristol de Silikon Gorge New York ta Silisyum Sokagi ve Los Angeles ta Silisyum Sahili Kaynakca In his table of the elements Lavoisier listed five salifiable earths i e ores that could be made to react with acids to produce salts salis salt in Latin chaux calcium oxide magnesie magnesia magnesium oxide baryte barium sulfate alumine alumina aluminium oxide and silice silica silicon dioxide About these elements Lavoisier speculates We are probably only acquainted as yet with a part of the metallic substances existing in nature as all those which have a stronger affinity to oxygen than carbon possesses are incapable hitherto of being reduced to a metallic state and consequently being only presented to our observation under the form of oxyds are confounded with earths It is extremely probable that barytes which we have just now arranged with earths is in this situation for in many experiments it exhibits properties nearly approaching to those of metallic bodies It is even possible that all the substances we call earths may be only metallic oxyds irreducible by any hitherto known process from Lavoisier 1799 Elements of Chemistry 4 Robert Kerr tarafindan cevrildi Edinburgh Scotland William Creec s 218 The original passage appears in Lavoisier 1789 Traite Elementaire de Chimie 1 Paris Cuchet s 174 Greenwood amp Earnshaw 1997 s 328 Davy Humphry 1808 Electro chemical researches on the decomposition of the earths with observations on the metals obtained from the alkaline earths and on the amalgam procured from ammonia Philosophical Transactions of the Royal Society of London Ingilizce Cilt 98 W Bowyer and J Nichols ss 333 370 On p 353 Davy coins the name silicium Had I been so fortunate as to have obtained more certain evidences on this subject and to have procured the metallic substances I was in search of I should have proposed for them the names of silicium silicon alumium aluminium zirconium and glucium beryllium Gay Lussac Joseph Louis Thenard Louis Jacques baron 1811 Recherches physico chimiques faites sur la pile sur la preparation chimique et les proprietes du potassium et du sodium sur la decomposition de l acide boracique sur les acides fluorique muriatique et muriatique oxigene sur l action chimique de la lumiere sur l analyse vegetale et animale etc Fransizca Deterville pp 313 314 vol 2 pp 55 65 Thomson Thomas Baldwin Charles Blackwood William Baldwin Cradock Bell amp Bradfute bookseller Hodges amp McArthur bookseller 1817 A system of chemistry in four volumes University of Wisconsin Madison London Printed for Baldwin Craddock and Joy Paternoster Row William Blackwood and Bell and Bradfute Edinburgh and Hodges and Macarthur Dublin s 252 The base of silica has been usually considered as a metal and called silicium But as there is not the smallest evidence for its metallic nature and as it bears a close resemblance to boron and carbon it is better to class it along with these bodies and to give it the name of silicon a b Timeline The Silicon Engine Bilgisayar Tarihi Muzesi 5 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Agustos 2019 a b 1901 Semiconductor Rectifiers Patented as Cat s Whisker Detectors The Silicon Engine Bilgisayar Tarihi Muzesi 25 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2019 1947 Invention of the Point Contact Transistor The Silicon Engine Computer History Museum 30 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2019 1954 Morris Tanenbaum fabricates the first silicon transistor at Bell Labs The Silicon Engine Bilgisayar Tarihi Muzesi 17 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2019 Bassett Ross Knox 2007 To the Digital Age Research Labs Start up Companies and the Rise of MOS Technology Johns Hopkins University Press ss 22 23 ISBN 978 0 8018 8639 3 Saxena A 2009 Invention of integrated circuits untold important facts International series on advances in solid state electronics and technology World Scientific ss 96 97 ISBN 978 981 281 445 6 olu kirik baglanti a b 2001 Introduction Fundamental Aspects of Silicon Oxidation Springer Science amp Business Media ss 1 11 ISBN 978 3 540 41682 1 Dabrowski Jarek Mussig Hans Joachim 2000 1 2 The Silicon Age Silicon Surfaces and Formation of Interfaces Basic Science in the Industrial World World Scientific ss 3 13 ISBN 978 981 02 3286 3 Siffert Paul Krimmel Eberhard 2013 Preface Silicon Evolution and Future of a Technology Springer Science amp Business Media ISBN 978 3 662 09897 4 Uskali T Nordfors D 23 Mayis 2007 PDF Innovation Journalism 4 Conference Stanford University 7 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 8 Agustos 2016 Element veya periyodik tablo ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz