Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Afrodisias veya Afrodisyas (Grekçe: Ἀφροδισιάς, romanize: Aphrodisiás), Tanrıça Afrodit'e adanmış birçok eski çağ kentinin ortak adı. Afrodisyas (ya da Afrodisias) adlı kentlerin en ünlüsü, Anadolu'nun güneybatısında, eski Karia bölgesinde, günümüzde Aydın ilinin Karacasu ilçesine bağlı Geyre mahallesinin bulunduğu yerde bulunan Antik Yunan kentidir. Arkeolojik kazılar başladıktan sonra Geyre taşınmıştır.
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 Tetrapylon | |
| Konum |  Türkiye |
| (Kriter) | Kültürel: ii, iii, iv, vi |
| Referans | 1519 |
| Tescil | 2017 (41. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
| Koordinatlar | 37°42′33.2″K 28°43′24.8″D / 37.709222°K 28.723556°D |
2009'da UNESCO tarafından (Dünya Mirası Geçici Listesi)'ne dâhil edilen Afrodisias, 2017'de ise Dünya Mirası olarak tescil edildi.
Tarihçe
MÖ 5. yüzyılda kurulan kent, Roma İmparatorluğu döneminde gelişmiş, MÖ 1. yüzyıl ile MS 5. yüzyıllar arasında, başta heykelcilik olmak üzere önemli bir sanat merkezi haline gelmiş, Afrodit tapınağıyla ve Afrodit adına yapılan törenlerle ün salmıştır.
Kentin tanrıçası Aphrodite için yapılan tapınak kentteki en eski mermer binadır. Tapınağa ait kutsal alanın (temenos) sınırlarının belli olması bu alana tanınan sığınma hakkından dolayı önemli olmuştur. Tapınak çevresindeki yazıtlarla önce bu imtiyazın Julius Caesar ve ardılı, daha sonra da Roma İmparatoru Augustus tarafından verildiği ortaya konulmuştur.
MS 1. yüzyılın başlarında tamamlanan mermer tapınağın yapımında yardımcı olan seçkin yerel ailelerin isimleri sütunlar üzerine yazılmış, tapınağın kurucusu olarak kabul edilen Gaius Julius Zoilos, yaşamı boyunca Aphrodite rahibi unvanı ile onurlandırılmıştır.
Ören Yeri
Afrodisias kenti, deprem kuşağındaki konumu nedeniyle, tarihi boyunca pek çok depremden şiddetle etkilenmiştir. Özellikle 4. yüzyıl ve 7. yüzyılda burada büyük depremler olduğu bilinmektedir. 4. yüzyıl depremi ayrıca Afrodisias'ın bulunduğu mevkide su akış mecralarını da değiştirmiş, kentin bazı kısımlarını su baskınlarına maruz kalmaya müsait bir hale getirmiştir. Su baskınları sorununu çözümleme amaçlı ve aciliyet içinde inşa edildiği anlaşılan tahliye sisteminin kanıtları bugün de görülebilmektedir. 7. yüzyıldaki depremden sonra Afrodisias bir daha hiçbir zaman tam olarak kendine gelememiş ve bakımsızlığa düşmüştür. Zamanla kalıntılar kısmen Geyre köyü alanı ile örtülmüştür. 20. yüzyıl başlarında Geyre köyünün bir kısmı yine bir deprem nedeniyle boşalmış, boşaltılan alanın altındaki kalıntılar ortaya çıkmıştır. 1960'larda Geyre, deprem olasılığı da düşünülerek bugünkü yerine taşınmış ve belde olmuştur.
Kent 7. yüzyıldan itibaren paganizm çağrışımlı Afrodisias ismini terkederek Hristiyanlık etkisiyle (Haç kenti) şeklinde adlandırılmıştır. Bizans İmparatorluğu döneminde bölge (antik çağ Karya'sına nazaran daha iç bölgede yer almasına rağmen) Karya olarak anılmaya başlamıştır. 1260 yılından itibaren Türklerin bölgede egemenlik kurması ile Karia ismi Geyre olarak Türkçeye yansımıştır.
Kazılar ve diğer çalışmalar
Afrodisias'ın medyada sıklıkla ünlü fotoğrafçısı Ara Güler tarafından tesadüfi biçimde keşfedildiği söylense de, Antik kent, 18. yüzyıldan bu yana bilinmektedir. İlk keşfedilidği bu dönemde şehir duvarlarına işlenmiş zengin yazıt koleksiyonunu kayıt altına almak üzere antik kente birçok keşif gezisi düzenlenmiştir.[1] 24 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ara Güler'in katkısı ise yıllar sonra uluslararası camiada bu antik kentin ihtişamının tekrar öne çıkarılmasına katkıda bulunması olmuştur. köydeki insanların Aphrodisias'a ait sütun ve taşları, evlerinin ve işyerlerinin belli kısımlarında kullanıldığını görmüştür. Geri döndüğünde çektiği fotoğrafları dönemin sanatçı-aydınlarına göstermiş ama kimse ilgilenmemiştir. Daha sonra bir ABD dergisine fotoğraflarla birlikte yazıları göndermiş ve büyük ilgi görmüştür. Renkli resimler olursa 10 sayfa ayıracaklarını söylemeleri üzerine Ara Güler tekrar aynı yere gider. Resimleri çeker, yazısını yazar. Kendisinden daha detaylı yazılar istenince Kenan Erim ile görüşür ve yazılar yazılır. Kenan Bey de hafriyatlar için gerekli izinleri alıp detaylı çalışmalara başlar. Aphrodisias'ta ilk kazılar 1904-1905 yıllarında Paul Gaudin tarafından yapılmıştır. Hâlen sürmekte olan ve New York Üniversitesi tarafından koordine edilen Afrodisias kazılarının başlangıcı, 1961 yılından ölümüne kadar tüm kariyerini buraya adayan Kenan Erim'e dayanmaktadır. Bugün, çalışmaların devamı yine New York Üniversitesi himayesinde; Oxford Üniversitesi Lincoln Kürsüsü'nde Klasik Arkeoloji ve Sanat Profesörü olan Prof. R.R.R. Smith ile New York Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü'nde Prof. Christopher Ratte'nin ortak yönetimi altında sürmektedir. Sur duvarlarından itibaren 1 km.lik alan ilan edilmiştir. Kalıntıların zenginliği nedeniyle kazıların başlangıcında inşa edilen 'nin yetersiz kalması nedeniyle yeni bir Afrodisias Müzesi'nin kurulması için çalışılmıştır. 1 Haziran 2008'de Afrodisias antik kentinde müzeye ek olarak Sebasteion-Sevgi Gönül Salonu açılmıştır.
Mimari yapılar, konservasyon ve restorasyon
Konservasyon, restorasyon ve ören yeri sunumu projeleri Thomas Kaefer, Gerhard Paul ve Trevor Proudfoot tarafından yönetilen ekiplerce gerçekleştirilmiştir.
Hadrianus Hamamı
2010’da Hadrianus Hamamı’nda başlanan kapsamlı proje, kompleksin ana yapısı üzerindeki konservasyon ve restorasyon çalışmaları ile devam etmiştir. Arzu Öztürk ve ekibi ile doktora öğrencisi Allyson Mc David tarafından mimarî dokümentasyona devam edilmiştir. Oda 8’deki (aleipterion) yıkılmış mimarî parçalar incelenmek üzere taşınmış, oda dikkatlice temizlenmiştir. Esas konservasyon çalışmaları oda 4, 5 ve 12’de yoğunlaşmış, burada döşemeler, hipokostlar ve duvarlar restore edilmiştir. Oda 4’te, yani hamamın merkez caldarium’unda yeni bir çalışmaya başlanarak, odanın batısındaki büyük havuza yoğunlaşılmıştır. Burada yapılan işlemler arasında, yıkılmış parçaları temizlemek, duvarları sağlamlaştırmak, taşları dübellemek, hipokostların tuğla desteklerini onarmak ve çöken döşeme kesimlerini desteklemek bulunmaktadır. Oda 5’teki çalışma neredeyse tamamlanmıştır: Batıdaki havuzun tuğla ve mermer yapısı onarılmış ve odanın güneydoğu köşesindeki mermer döşeme yıkılmış hâliyle sabitlenip sağlamlaştırılmıştır. Oda 12’de hipokostların tuğla destekleri güçlendirilmiş ve ince mermer döşeme ile yuvarlak havuz tamamen onarılmıştır. Hipokost desteklerinin altına ve üstüne ince çelik levhalar yerleştirilerek döşeme desteklenmiştir.
Sebasteion Güney Binası
Sebasteion’un üç katlı güney binasının anastylosisi Thomas Kaefer ve Gerhard Paul yönetiminde tamamlanmaya yakın hâle getirilmiştir. 2012’de hazırlanan Korint düzenindeki katta Oda 1’e ait Claudius ve Agrippina kabartmasının kopyası yerine yerleştirilmiştir. Bunun dışında korunmamış olan sütun, sütun başlığı, arşitrav-friz bloğu parçaları da kopyalanarak cepheye yerleştirilmiştir. Çalışma en son korniş katında devam etmektedir. Restore edilmiş binadaki çatlaklar ve aralıklar harç ile doldurulmuş, kopyalanmış kabartmalar ve mimarî parçalar konservatör Joanna Skwiercz tarafından açık kahverengi bir renkle renklendirilmiştir. Sebasteion Güney Binasının batıya doğru uzanan 8 adet açık odası temizlenmiş ve tabanları çakıl ile kaplanarak binanın mimarî parçalarını sergilemek amacıyla hazırlanmıştır.
Sebasteion Propylonu
Sebasteion Propylon’unun batı tarafının anastylosis’i 2012‘de başlamış, 2013’te de devam etmiştir. Bütün yapının temeli onarılmış, çalışma İon düzenindeki kata yoğunlaşmıştır. İon düzenindeki mevcut bloklar onarılmış, bulunamayan kaideler, sütun tamburları ve başlıkların kalıpları alınarak kopyaları hazırlanmıştır. Çalışma birinci katın sütunlarının dikilmesiyle başlamış, özellikle kapının güney yarısına yoğunlaşmıştır.
Güney Agora ve Havuz
Güney Agora havuzunun doğu ve batısındaki kısımlar Kenan Erim tarafından 1980’lerde kazılmıştır. 2011’de havuzun su sisteminin detaylı bir incelemesi yapıldıktan ve 2012’de test açmaları açıldıktan sonra, Mica ve Ahmet Ertegün tarafından karşılanan, havuzu ve etrafını kazmak amaçlı beş yıllık bir projeye başlanmıştır. 2012 açmaları, havuzun etrafında bitki tarhları bulunduğunu göstermiştir. Bunlar muhtemelen havuzun doğusundaki Agora Kapı’sında bulunan bir yazıtın bahsettiği palmiye ağaçları içindir. Bu durumda, ‘Güney Agora’, ağaçlar ve gösterişli bir havuzu bulunan, mermer portikolarla çevrili bir park idi. Böylece Agora, Erken İmparatorluk Dönemi Roma’daki portikolara, örneğin Philippus Portikosu, Livia Portikosu, Pompeius Tiyatro’su önündeki Pompeius Portikosu’na benzemektedir. 2013 sezonunda, 1980’lerde tamamlanmadan bırakılan havuzun orta kısmında açmalar kazılmıştır.
Havuzla Bağlantılı Heykeller
Eski kazı defterlerinde ve müze depolarındaki araştırma sayesinde havuzun orijinal dekorasyonun parçası olduğu düşünülen birtakım heykeller tespit edilmiştir. Mavi damarlı mermerden yapılmış iki adet kurbağa heykeli havuzun doğu tarafındaki fıskiyeleri teşkil etmektedir. Env.71-331, başı hariç bütün hâlde bir kurbağa ve env. 86-75A kurbağanın sol parçası olup, bu eser Val Munday tarafından Müze deposunda restore edilmiştir. Kaliteli beyaz mermerden (Dokimeion?) yapılmış ve havuzun doğu tarafında bulunmuş yunus balığı sırtındaki çocuk heykeli ise (env. 90-5) büyük ihtimalle ana su giriş deliğinin yanında durmaktaydı.’in Çeşmesi Tiyatro’nun güneydoğusunda bulunan Gaudin’in Çeşmesi üzerinde detaylı arkeolojik ve mimarî çalışma Esen Öğüş tarafından sürdürülmüştür. Yapının yeni mimarî çizimleri yapılmış, kullanımı ve kronolojisi ile ilgili detaylı çalışma yapılmıştır. 1970’lerde yapılan cephenin kısmî anastylosisinin statik durumu incelenmiştir. 1980’lerde yapı yanına konulan alınlık blokları kış mevsiminde yüzüstü düştüğünden, bu bloklar kaldırılıp yapı yanındaki sağlam bir platform üzerine yerleştirilerek alınlık yeniden oluşturulmuştur.
Tetrapylon Caddesi
Tetrapylon’dan Sebasteion Propylon’a uzanan kuzey-güney caddesindeki kazılar şu amaçlarla devam etmiştir: (a) Afrodisias’ın geç antik, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı tarihini aydınlatmak ve (b) bu caddeyi ziyaretçilere açmak. Caddenin ve antik drenajının açılması aynı zamanda bölgedeki taban suyu probleminin kontrolünü sağlayacaktır. 2013’te kuzeyden güneye doğru NAve 13.1-4 olarak adlandırılan dört açma kazılmıştır. Bu dört açma Shannon Ness, Jonathan Cox, Kristin Newby ve Kemal Baran tarafından yönetilmiştir.
Sikke ve Seramikler
Son yıllardaki kazılardan çıkmış bütün sikkeleri bir katalog hâlinde derleme çalışmasına Ahmet Tolga Tek ve ona yardımcı olan Hüseyin Köker tarafından başlanmıştır. Roma ve Geç Roma seramiği çalışmaları Ulrike Outschar yönetiminde ve Hüseyin Erpehlivan yardımlarıyla devam etmiştir. Selçuklu ve Osmanlı seramikleri üzerinde yeni bir çalışmaya Muradiye Öztaşkın tarafından başlanmıştır. Bu çalışmanın amacı hem yeni kazılardan çıkan malzemeyi incelemek hem de ören yerindeki İslâmî Dönem seramiğinin tipolojisini oluşturmaktır.
Taban Suyu Yönetimi
Ege Üniversitesi’nden hidrolog ve paleo-coğrafya uzmanı İlhan Kayan kent merkezindeki hidrolojik durumu Mayıs’ta değerlendirmiştir. Buna göre, yüksek kapasiteli yeni bir su pompası alınmış ve Güney Agora’da kullanılmaya başlanmıştır. Sebasteion Caddesi, Tetrapylon Caddesi ve Güney Agora Havuzu etrafındaki antik drenaj kanallarının incelenmesine ve onarımına başlanmıştır. Prof. Kayan’ın ekibi Eylül’de hidrolojik sondajlar yaparak kent merkezindeki su seviyesini belirleyecek bir program yürütmüştür.
Diğer
Bouleuterion sahne binası arkasındaki kireçtaşı bloklar üzerinde konservasyon çalışması yürütülmüştür. Kent surlarının stadyum etrafındaki kemerleri ve Stadyum’un güneyindeki tonozlar onarılmıştır. Tiyatro tepesinin batısında yer alan 1970’lerden kalan derin açmalar, Güney Agora kazı toprağı ile doldurulmuştur. Tetrapylon ile Tapınak-Kilise arasında kalan diğer eski açmalar da doldurulmuştur. Yönerge uyarınca yedi adet yeni işaret plâkası hazırlanarak ören yerine yerleştirilmiştir.
Müze Çalışmaları
2010 yılında İzmir’den Afrodisias Müzesi’ne getirilen ve üzerinde büst olan bir alınlık ile Hadrian Hamamı’ndan iki adet konsül protomu, üzerlerindeki kirlilikten oluşmuş derin siyah sülfat lekelerini gidermek amacıyla, ammonyum karbonat ile temizlenmiştir.
Kaynakça
- Özel
- ^ Aygel, Cemal (1958). Üç Antik Şehir: Priene, Miletos ve Afrodisyas. Teknik Kitap ve Mecmua.
- ^ "Archaeological Site of Aphrodisias" (İngilizce). UNESCO. 20 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017.
- ^ . Araştırma yazı:Tekin Gün. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . CNN Türk. 18 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2022.
- ^ a b c d e f g ÖĞÜŞ, Esen (2012). Assos Kazısı 2013 Yılı Çalışmaları, Afrodisias 2013. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayın No:34462. ss. 73,74,75,76,77,78,79,80. ISSN 1017-7655. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2021.
- Genel
- Bektaş, Cengiz, Afrodisias, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, 2008, .
- Foss, C., S. Mitchell, et al., Aphrodisias/Ninoe, Pleiades, 2007 [2]19 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Erim, Kenan T., Aphrodisias, Awakened City Of Ancient Art, National Geographic Magazine, June, 1972.
- Erim, Kenan T., Aphrodisias, Net Turistik Yayınlar A.Ş., 2002. .
- Erim, Kenan T., Aphrodisias: City of Venus Aphrodite, 1986 (New York: Facts on File).
- Güler, Ara, Aphrodisias'ın Çığlığı,Yapı Kredi Yayınları Özel Dizi, İstanbul, Mart 2009, 212 sayfa.
- Ilgım, Mesut (Ed.), Afrodisias Sebasteion Sevgi Gönül Salonu, Yapı Kredi Yayınları-2715, İstanbul, 2008, .
- MacDonald, David, The Coinage of Aphrodisias, London: Royal Numismatic Society, 1992.
- Ratté, Christopher, Archaeological Computing at Aphrodisias, Turkey, Connect, Humanities Computing, New York University, Summer 1998, [3]3 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Roueché, Charlotte, Aphrodisias in Late Antiquity: The Late Roman and Byzantine Inscriptions, Revised Second Edition, 2004, ISBN 1-897747-17-9[].
- Roueche, Charlotte, Erim, Kenan T. (edd.), Aphrodisias Papers: Recent Work on Architecture and Sculpture, Journal of Roman Archaeology Supplementary Series, 1991.
- Smith, R.R.R, Aphrodisias - City and Sculpture in Roman Asia, Ertuğ & Kocabıyık Publications, 2008.
- Smith, R.R.R. - Lenaghan, J.L.(Ed.), Aphrodisias'tan Roma Portreleri, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık-T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, , 2008.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Afrodisias ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Uzaydan Afrodisias10 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
![image]()
- Aphrodisias.org 14 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
 | Arkeoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Afrodisias veya Afrodisyas Grekce Ἀfrodisias romanize Aphrodisias Tanrica Afrodit e adanmis bircok eski cag kentinin ortak adi Afrodisyas ya da Afrodisias adli kentlerin en unlusu Anadolu nun guneybatisinda eski Karia bolgesinde gunumuzde Aydin ilinin Karacasu ilcesine bagli Geyre mahallesinin bulundugu yerde bulunan Antik Yunan kentidir Arkeolojik kazilar basladiktan sonra Geyre tasinmistir AfrodisiasUNESCO Dunya MirasiTetrapylonKonum TurkiyeKriterKulturel ii iii iv viReferans1519Tescil2017 41 oturum BolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaKoordinatlar37 42 33 2 K 28 43 24 8 D 37 709222 K 28 723556 D 37 709222 28 723556AfrodisiasAfrodit Tapinagi kalintilariStadyumAntik tiyatroAfrodit Tapinagi kalintilari 2009 da UNESCO tarafindan Dunya Mirasi Gecici Listesi ne dahil edilen Afrodisias 2017 de ise Dunya Mirasi olarak tescil edildi TarihceMO 5 yuzyilda kurulan kent Roma Imparatorlugu doneminde gelismis MO 1 yuzyil ile MS 5 yuzyillar arasinda basta heykelcilik olmak uzere onemli bir sanat merkezi haline gelmis Afrodit tapinagiyla ve Afrodit adina yapilan torenlerle un salmistir Kentin tanricasi Aphrodite icin yapilan tapinak kentteki en eski mermer binadir Tapinaga ait kutsal alanin temenos sinirlarinin belli olmasi bu alana taninan siginma hakkindan dolayi onemli olmustur Tapinak cevresindeki yazitlarla once bu imtiyazin Julius Caesar ve ardili daha sonra da Roma Imparatoru Augustus tarafindan verildigi ortaya konulmustur MS 1 yuzyilin baslarinda tamamlanan mermer tapinagin yapiminda yardimci olan seckin yerel ailelerin isimleri sutunlar uzerine yazilmis tapinagin kurucusu olarak kabul edilen Gaius Julius Zoilos yasami boyunca Aphrodite rahibi unvani ile onurlandirilmistir Oren YeriAfrodisias kenti deprem kusagindaki konumu nedeniyle tarihi boyunca pek cok depremden siddetle etkilenmistir Ozellikle 4 yuzyil ve 7 yuzyilda burada buyuk depremler oldugu bilinmektedir 4 yuzyil depremi ayrica Afrodisias in bulundugu mevkide su akis mecralarini da degistirmis kentin bazi kisimlarini su baskinlarina maruz kalmaya musait bir hale getirmistir Su baskinlari sorununu cozumleme amacli ve aciliyet icinde insa edildigi anlasilan tahliye sisteminin kanitlari bugun de gorulebilmektedir 7 yuzyildaki depremden sonra Afrodisias bir daha hicbir zaman tam olarak kendine gelememis ve bakimsizliga dusmustur Zamanla kalintilar kismen Geyre koyu alani ile ortulmustur 20 yuzyil baslarinda Geyre koyunun bir kismi yine bir deprem nedeniyle bosalmis bosaltilan alanin altindaki kalintilar ortaya cikmistir 1960 larda Geyre deprem olasiligi da dusunulerek bugunku yerine tasinmis ve belde olmustur Kent 7 yuzyildan itibaren paganizm cagrisimli Afrodisias ismini terkederek Hristiyanlik etkisiyle Hac kenti seklinde adlandirilmistir Bizans Imparatorlugu doneminde bolge antik cag Karya sina nazaran daha ic bolgede yer almasina ragmen Karya olarak anilmaya baslamistir 1260 yilindan itibaren Turklerin bolgede egemenlik kurmasi ile Karia ismi Geyre olarak Turkceye yansimistir Kazilar ve diger calismalarAfrodisias in medyada siklikla unlu fotografcisi Ara Guler tarafindan tesadufi bicimde kesfedildigi soylense de Antik kent 18 yuzyildan bu yana bilinmektedir Ilk kesfedilidgi bu donemde sehir duvarlarina islenmis zengin yazit koleksiyonunu kayit altina almak uzere antik kente bircok kesif gezisi duzenlenmistir 1 24 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ara Guler in katkisi ise yillar sonra uluslararasi camiada bu antik kentin ihtisaminin tekrar one cikarilmasina katkida bulunmasi olmustur koydeki insanlarin Aphrodisias a ait sutun ve taslari evlerinin ve isyerlerinin belli kisimlarinda kullanildigini gormustur Geri dondugunde cektigi fotograflari donemin sanatci aydinlarina gostermis ama kimse ilgilenmemistir Daha sonra bir ABD dergisine fotograflarla birlikte yazilari gondermis ve buyuk ilgi gormustur Renkli resimler olursa 10 sayfa ayiracaklarini soylemeleri uzerine Ara Guler tekrar ayni yere gider Resimleri ceker yazisini yazar Kendisinden daha detayli yazilar istenince Kenan Erim ile gorusur ve yazilar yazilir Kenan Bey de hafriyatlar icin gerekli izinleri alip detayli calismalara baslar Aphrodisias ta ilk kazilar 1904 1905 yillarinda Paul Gaudin tarafindan yapilmistir Halen surmekte olan ve New York Universitesi tarafindan koordine edilen Afrodisias kazilarinin baslangici 1961 yilindan olumune kadar tum kariyerini buraya adayan Kenan Erim e dayanmaktadir Bugun calismalarin devami yine New York Universitesi himayesinde Oxford Universitesi Lincoln Kursusu nde Klasik Arkeoloji ve Sanat Profesoru olan Prof R R R Smith ile New York Universitesi Guzel Sanatlar Enstitusu nde Prof Christopher Ratte nin ortak yonetimi altinda surmektedir Sur duvarlarindan itibaren 1 km lik alan ilan edilmistir Kalintilarin zenginligi nedeniyle kazilarin baslangicinda insa edilen nin yetersiz kalmasi nedeniyle yeni bir Afrodisias Muzesi nin kurulmasi icin calisilmistir 1 Haziran 2008 de Afrodisias antik kentinde muzeye ek olarak Sebasteion Sevgi Gonul Salonu acilmistir Mimari yapilar konservasyon ve restorasyonKonservasyon restorasyon ve oren yeri sunumu projeleri Thomas Kaefer Gerhard Paul ve Trevor Proudfoot tarafindan yonetilen ekiplerce gerceklestirilmistir Hadrianus Hamami 2010 da Hadrianus Hamami nda baslanan kapsamli proje kompleksin ana yapisi uzerindeki konservasyon ve restorasyon calismalari ile devam etmistir Arzu Ozturk ve ekibi ile doktora ogrencisi Allyson Mc David tarafindan mimari dokumentasyona devam edilmistir Oda 8 deki aleipterion yikilmis mimari parcalar incelenmek uzere tasinmis oda dikkatlice temizlenmistir Esas konservasyon calismalari oda 4 5 ve 12 de yogunlasmis burada dosemeler hipokostlar ve duvarlar restore edilmistir Oda 4 te yani hamamin merkez caldarium unda yeni bir calismaya baslanarak odanin batisindaki buyuk havuza yogunlasilmistir Burada yapilan islemler arasinda yikilmis parcalari temizlemek duvarlari saglamlastirmak taslari dubellemek hipokostlarin tugla desteklerini onarmak ve coken doseme kesimlerini desteklemek bulunmaktadir Oda 5 teki calisma neredeyse tamamlanmistir Batidaki havuzun tugla ve mermer yapisi onarilmis ve odanin guneydogu kosesindeki mermer doseme yikilmis haliyle sabitlenip saglamlastirilmistir Oda 12 de hipokostlarin tugla destekleri guclendirilmis ve ince mermer doseme ile yuvarlak havuz tamamen onarilmistir Hipokost desteklerinin altina ve ustune ince celik levhalar yerlestirilerek doseme desteklenmistir Sebasteion Guney Binasi Sebasteion un uc katli guney binasinin anastylosisi Thomas Kaefer ve Gerhard Paul yonetiminde tamamlanmaya yakin hale getirilmistir 2012 de hazirlanan Korint duzenindeki katta Oda 1 e ait Claudius ve Agrippina kabartmasinin kopyasi yerine yerlestirilmistir Bunun disinda korunmamis olan sutun sutun basligi arsitrav friz blogu parcalari da kopyalanarak cepheye yerlestirilmistir Calisma en son kornis katinda devam etmektedir Restore edilmis binadaki catlaklar ve araliklar harc ile doldurulmus kopyalanmis kabartmalar ve mimari parcalar konservator Joanna Skwiercz tarafindan acik kahverengi bir renkle renklendirilmistir Sebasteion Guney Binasinin batiya dogru uzanan 8 adet acik odasi temizlenmis ve tabanlari cakil ile kaplanarak binanin mimari parcalarini sergilemek amaciyla hazirlanmistir Sebasteion Propylonu Sebasteion Propylon unun bati tarafinin anastylosis i 2012 de baslamis 2013 te de devam etmistir Butun yapinin temeli onarilmis calisma Ion duzenindeki kata yogunlasmistir Ion duzenindeki mevcut bloklar onarilmis bulunamayan kaideler sutun tamburlari ve basliklarin kaliplari alinarak kopyalari hazirlanmistir Calisma birinci katin sutunlarinin dikilmesiyle baslamis ozellikle kapinin guney yarisina yogunlasmistir Guney Agora ve Havuz Guney Agora havuzunun dogu ve batisindaki kisimlar Kenan Erim tarafindan 1980 lerde kazilmistir 2011 de havuzun su sisteminin detayli bir incelemesi yapildiktan ve 2012 de test acmalari acildiktan sonra Mica ve Ahmet Ertegun tarafindan karsilanan havuzu ve etrafini kazmak amacli bes yillik bir projeye baslanmistir 2012 acmalari havuzun etrafinda bitki tarhlari bulundugunu gostermistir Bunlar muhtemelen havuzun dogusundaki Agora Kapi sinda bulunan bir yazitin bahsettigi palmiye agaclari icindir Bu durumda Guney Agora agaclar ve gosterisli bir havuzu bulunan mermer portikolarla cevrili bir park idi Boylece Agora Erken Imparatorluk Donemi Roma daki portikolara ornegin Philippus Portikosu Livia Portikosu Pompeius Tiyatro su onundeki Pompeius Portikosu na benzemektedir 2013 sezonunda 1980 lerde tamamlanmadan birakilan havuzun orta kisminda acmalar kazilmistir Havuzla Baglantili Heykeller Eski kazi defterlerinde ve muze depolarindaki arastirma sayesinde havuzun orijinal dekorasyonun parcasi oldugu dusunulen birtakim heykeller tespit edilmistir Mavi damarli mermerden yapilmis iki adet kurbaga heykeli havuzun dogu tarafindaki fiskiyeleri teskil etmektedir Env 71 331 basi haric butun halde bir kurbaga ve env 86 75A kurbaganin sol parcasi olup bu eser Val Munday tarafindan Muze deposunda restore edilmistir Kaliteli beyaz mermerden Dokimeion yapilmis ve havuzun dogu tarafinda bulunmus yunus baligi sirtindaki cocuk heykeli ise env 90 5 buyuk ihtimalle ana su giris deliginin yaninda durmaktaydi in Cesmesi Tiyatro nun guneydogusunda bulunan Gaudin in Cesmesi uzerinde detayli arkeolojik ve mimari calisma Esen Ogus tarafindan surdurulmustur Yapinin yeni mimari cizimleri yapilmis kullanimi ve kronolojisi ile ilgili detayli calisma yapilmistir 1970 lerde yapilan cephenin kismi anastylosisinin statik durumu incelenmistir 1980 lerde yapi yanina konulan alinlik bloklari kis mevsiminde yuzustu dustugunden bu bloklar kaldirilip yapi yanindaki saglam bir platform uzerine yerlestirilerek alinlik yeniden olusturulmustur Tetrapylon Caddesi Tetrapylon dan Sebasteion Propylon a uzanan kuzey guney caddesindeki kazilar su amaclarla devam etmistir a Afrodisias in gec antik Bizans Selcuklu ve Osmanli tarihini aydinlatmak ve b bu caddeyi ziyaretcilere acmak Caddenin ve antik drenajinin acilmasi ayni zamanda bolgedeki taban suyu probleminin kontrolunu saglayacaktir 2013 te kuzeyden guneye dogru NAve 13 1 4 olarak adlandirilan dort acma kazilmistir Bu dort acma Shannon Ness Jonathan Cox Kristin Newby ve Kemal Baran tarafindan yonetilmistir Sikke ve Seramikler Son yillardaki kazilardan cikmis butun sikkeleri bir katalog halinde derleme calismasina Ahmet Tolga Tek ve ona yardimci olan Huseyin Koker tarafindan baslanmistir Roma ve Gec Roma seramigi calismalari Ulrike Outschar yonetiminde ve Huseyin Erpehlivan yardimlariyla devam etmistir Selcuklu ve Osmanli seramikleri uzerinde yeni bir calismaya Muradiye Oztaskin tarafindan baslanmistir Bu calismanin amaci hem yeni kazilardan cikan malzemeyi incelemek hem de oren yerindeki Islami Donem seramiginin tipolojisini olusturmaktir Taban Suyu Yonetimi Ege Universitesi nden hidrolog ve paleo cografya uzmani Ilhan Kayan kent merkezindeki hidrolojik durumu Mayis ta degerlendirmistir Buna gore yuksek kapasiteli yeni bir su pompasi alinmis ve Guney Agora da kullanilmaya baslanmistir Sebasteion Caddesi Tetrapylon Caddesi ve Guney Agora Havuzu etrafindaki antik drenaj kanallarinin incelenmesine ve onarimina baslanmistir Prof Kayan in ekibi Eylul de hidrolojik sondajlar yaparak kent merkezindeki su seviyesini belirleyecek bir program yurutmustur Diger Bouleuterion sahne binasi arkasindaki kirectasi bloklar uzerinde konservasyon calismasi yurutulmustur Kent surlarinin stadyum etrafindaki kemerleri ve Stadyum un guneyindeki tonozlar onarilmistir Tiyatro tepesinin batisinda yer alan 1970 lerden kalan derin acmalar Guney Agora kazi topragi ile doldurulmustur Tetrapylon ile Tapinak Kilise arasinda kalan diger eski acmalar da doldurulmustur Yonerge uyarinca yedi adet yeni isaret plakasi hazirlanarak oren yerine yerlestirilmistir Muze Calismalari 2010 yilinda Izmir den Afrodisias Muzesi ne getirilen ve uzerinde bust olan bir alinlik ile Hadrian Hamami ndan iki adet konsul protomu uzerlerindeki kirlilikten olusmus derin siyah sulfat lekelerini gidermek amaciyla ammonyum karbonat ile temizlenmistir KaynakcaOzel Aygel Cemal 1958 Uc Antik Sehir Priene Miletos ve Afrodisyas Teknik Kitap ve Mecmua Archaeological Site of Aphrodisias Ingilizce UNESCO 20 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2017 Arsivlenmis kopya 16 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2017 Arastirma yazi Tekin Gun 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi CNN Turk 18 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mayis 2022 a b c d e f g OGUS Esen 2012 Assos Kazisi 2013 Yili Calismalari Afrodisias 2013 T C Kultur ve Turizm Bakanligi Yayin No 34462 ss 73 74 75 76 77 78 79 80 ISSN 1017 7655 9 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2021 GenelBektas Cengiz Afrodisias Arkeoloji ve Sanat Yayinlari Istanbul 2008 ISBN 978 605 396 023 2 Foss C S Mitchell et al Aphrodisias Ninoe Pleiades 2007 2 19 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erim Kenan T Aphrodisias Awakened City Of Ancient Art National Geographic Magazine June 1972 Erim Kenan T Aphrodisias Net Turistik Yayinlar A S 2002 ISBN 975 479 166 X Erim Kenan T Aphrodisias City of Venus Aphrodite 1986 New York Facts on File Guler Ara Aphrodisias in Cigligi Yapi Kredi Yayinlari Ozel Dizi Istanbul Mart 2009 212 sayfa Ilgim Mesut Ed Afrodisias Sebasteion Sevgi Gonul Salonu Yapi Kredi Yayinlari 2715 Istanbul 2008 ISBN 978 975 08 1439 6 MacDonald David The Coinage of Aphrodisias London Royal Numismatic Society 1992 Ratte Christopher Archaeological Computing at Aphrodisias Turkey Connect Humanities Computing New York University Summer 1998 3 3 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Roueche Charlotte Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions Revised Second Edition 2004 ISBN 1 897747 17 9 olu kirik baglanti Roueche Charlotte Erim Kenan T edd Aphrodisias Papers Recent Work on Architecture and Sculpture Journal of Roman Archaeology Supplementary Series 1991 Smith R R R Aphrodisias City and Sculpture in Roman Asia Ertug amp Kocabiyik Publications 2008 Smith R R R Lenaghan J L Ed Aphrodisias tan Roma Portreleri Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik T C Kultur ve Turizm Bakanligi ISBN 975 08 1481 5 2008 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Afrodisias ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Uzaydan Afrodisias10 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aphrodisias org 14 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arkeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz