Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Taşıyıcı tabanlı uçaklar, uçak gemilerinden operasyonlar için tasarlanmış deniz uçaklarıdır. Kısa bir mesafeden fırlatılabilmeli ve güverteden fırlatma ve toparlanmanın ani kuvvetlerine dayanacak kadar sağlam olmalıdırlar. Buna ek olarak, bu türdeki uçakların kanatları genellikle katlanabilirdir. Bu da dar alanlarda operasyonları kolaylaştırır.
Bu tür uçaklar; havadan havaya muharebe, hava yer saldırısı, denizaltı savunma harbi (ASW), arama kurtarma (SAR), nakliye (COD), hava durumu gözlemi, keşif ve havadan erken uyarı ve kontrol (AEW&C) gibi birçok amaç için tasarlanmıştır.
Deniz helikopterleri, helikopter gemileri, muhripler, fırkateynler ve konteyner gemileri dahil olmak üzere daha geniş bir gemi yelpazesinden hareket edebildiğinden, terim genellikle yalnızca sabit kanatlı uçaklara uygulanır.
Tarihi
1903'te sabit kanatlı uçakların gelişini, 1910'da savaş gemisi (Birleşik Devletler Donanması USS Birmingham) güvertesinden bir uçağın ilk uçuşu ve 1912'de, bir uçağın güverteden ilk uçuşu izledi. Bunu deniz uçakları ve HMS Engadine gibi deniz uçaklarına destek gemileri izledi. Bu evrim 1920'lerin başında devam etti ve evrim, HMS Argus (1918), Hōshō (1922), USS Langley (1922) ve Béarn (1927) gibi gemilerle sonuçlandı. Bu gelişmelerle birlikte, bu gemilerin uçuş güvertelerinden kalkış ve iniş için uyarlanmış özel uçaklara olan ihtiyaç kabul edildi.
Başta Taranto Muharebesi, Pearl Harbor Saldırısı olmak üzerine İkinci Dünya Savaşı sırasında diğer sayısız olay, hava gücünün önemini göstermiş ve 1920lerdeki evrimin devam etmesine neden olmuştur. Bu kapsamda özellikle uçakların menzili artırılarak uçakların taşıma gücü ve etkinliği yükseltilmiştir. İkinci Dünya Savaşı sonrasında gemi operasyonlarının boyutu ve önemi artmaya devam etti.
Türleri
Modern uçak gemisi tabanlı uçaklar, çeşitli kullanıcılarının ihtiyaçlarına uyacak şekilde başlıca üç farklı versiyonda inşa edilmiştir. Aşağıdaki terimler şu anda ABD Donanması tarafından kullanılan terimlerdir.
CATOBAR
CATOBAR, uçakların bir uçak gemisinin güvertesinden indirilmesi ve kurtarılması için kullanılan bir sistemdir. Bu teknikte, uçaklar mancınık destekli bir kalkış ve durdurma telleri kullanılarak gemiye iniş yapar. Bu sistem alternatif yöntemlere göre daha maliyetli olmasına rağmen, uçağın daha yüksek faydalı yüklerle çalışmasına olanak sağladığı için taşıyıcı operasyonlarında daha fazla esneklik sağlar. CATOBAR ile gemiler şu anda ABD Nimitz sınıfını, ABD Gerald R. Ford sınıfı ve Fransa'nın Charles de Gaulle'ü içermektedir.
Mancınıkların kullanılması, bir uçak gemisinin büyük sabit kanatlı uçakları fırlatmasına izin verir. Örneğin, ABD Donanması, (E-2 Hawkeye) AEW uçağını ve Grumman C-2 Greyhound kargo uçağını mancınıklarla fırlattı.
STOVL
STOVL kalkışları, mancınık yerine "kayakla atlama" ile gerçekleştirilir. STOVL kullanımı, genellikle, bir mancınık karmaşıklığından kaçınırken, VTOL kullanımına kıyasla uçağın daha büyük bir yük taşımasına izin verir. En iyi bilinen örnek Hawker Siddeley Harrier, VTOL kalkış yeteneğine sahip olmasına rağmen, yakıt ve silah yükünü artırmak için genellikle bir STOVL uçağı olarak çalıştırılır.
STOBAR
STOBAR, hem STOVL hem de CATOBAR unsurlarını birleştiren, bir uçak gemisinin güvertesinden uçakların fırlatılması ve kurtarılması için kullanılan bir sistemdir. Uçaklar, kalkışa yardımcı olmak için (bir mancınık kullanmak yerine) bir kayakla atlama kullanarak kendi güçleriyle fırlatılır. Ancak bunlar geleneksel uçaklardır ve gemiye inmek için durdurma telleri gerektirir. Rusya Deniz Kuvvetleri ve Çin Halk Kurtuluş Ordusu Deniz Kuvvetleri'nın Admiral Kuznetsov sınıfı uçak gemisi, Suhoy Su-33 (Rusya) ve Shenyang J-15'i (Çin) STOBAR uçağı olarak işletiyor. Diğerleri arasında Hint INS Vikramaditya ve Vikrant; her ikisi de Mikoyan MiG-29K'ları çalıştıracak.
Yardımsız kalkış
İkinci Dünya Savaşı'ndan önce, çoğu uçağın ağırlığı, uçak gemilerinden kendi güçleriyle fırlatılmalarına izin verdi, ancak durdurulması için yardım gerekiyordu. Mancınıklar kuruldu, ancak yalnızca gemi hareketsizken kullanıldı veya rüzgara karşı yelken açılarak güverte üzerinde yeterli rüzgar ayarlanamadı. Kuzey Amerika North American B-25 Mitchell kadar büyük uçaklar bile bu şekilde fırlatıldı. Bu mümkün oldu, çünkü geminin en hafif hakim rüzgarlarda bile hızı, düşük kalkış hızı ile birleştiğinde erken uçakların çok kısa bir mesafede uçma hızı kazanmasına izin verdi. Bunun en uç versiyonu 1920'lerde kullanılan savaş gemisi platformlarıydı. Sopwith Camel gibi I. Dünya Savaşı döneminden kalma çift kanatlı avcı uçakları, bir savaş gemisinin ileri top taretinin üzerine monte edilmiş yalnızca birkaç düzine fit uzunluğundan fırlatıldı.
Curtiss P-40 Warhawk, Republic P-47 Thunderbolt, Supermarine Spitfire ve Hawker Hurricane gibi geleneksel uçaklar limanda bir uçak gemisine vinçlerle yüklenecek, gemiden kendi güçleri ile denizde hedeflerine yakın bir yerde uçurulacak ve karadaki dostane bir hava alanına ineceklerdi. Bunlar genellikle savaş misyonları değildi, ancak bazı durumlarda fırlatılan uçak gemi için hava koruması sağladı ve uçak taşıyıcı tarafından kurtarılamadı.
North American Rockwell OV-10 Bronco gibi bazı STOL uçakları, daha yakın zamanlarda uçak gemileri ve amfibi hücum gemilerinden bu şekilde işletilmiştir, ancak bu yaygın bir uygulama değildir.
Lockheed C-130 Hercules gibi çok büyük uçaklar bile büyük uçak gemilerinden başarıyla indi ve fırlatıldı, ancak uçakta kargo ve çok az yakıt vardı.
Modern uçak gemisi tabanlı uçaklar
Hizmettekiler
- Boeing EA-18G Growler
- (Boeing F/A-18E/F Super Hornet)
- Dassault Rafale
- Grumman C-2 Greyhound
- Lockheed Martin F-35 Lightning II
- McDonnell Douglas AV-8B Harrier II
- (McDonnell Douglas F/A-18 Hornet)
- McDonnell Douglas T-45 Goshawk
- Mikoyan MiG-29K
- (Northrop Grumman E-2 Hawkeye)
- Shenyang J-15
- Suhoy Su-25
- Suhoy Su-33
Geliştirilme aşamasındakiler
- Boeing MQ-25 Stingray
- Baykar Bayraktar Kızılelma
- Baykar Bayraktar TB3
- HAL TEDBF
- Shenyang J-31
Kaynakça
- ^ (PDF). history.navy.mil. Naval Aviation News. Ekim 1962. 26 Şubat 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022.
- ^ []
- ^ []
- ^ "Hawker Siddeley Harrier Aircraft". britishaircraft.co.uk (İngilizce). 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2022.
- ^ "Russia delivers 4 MiG-29 fighters to India". sputniknews.com (İngilizce). Sputnik. 12 Şubat 2009. 16 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2022.
- ^ Özberk, Tayfun. "Turkey To Deploy MIUS Unmanned Combat Aircraft From LHD Anadolu". navalnews.com (İngilizce). Naval News. 24 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tasiyici tabanli ucaklar ucak gemilerinden operasyonlar icin tasarlanmis deniz ucaklaridir Kisa bir mesafeden firlatilabilmeli ve guverteden firlatma ve toparlanmanin ani kuvvetlerine dayanacak kadar saglam olmalidirlar Buna ek olarak bu turdeki ucaklarin kanatlari genellikle katlanabilirdir Bu da dar alanlarda operasyonlari kolaylastirir Cavour ucak gemisinin ucus guvertesinden kalkan bir AV 8B Bu tur ucaklar havadan havaya muharebe hava yer saldirisi denizalti savunma harbi ASW arama kurtarma SAR nakliye COD hava durumu gozlemi kesif ve havadan erken uyari ve kontrol AEW amp C gibi bircok amac icin tasarlanmistir Deniz helikopterleri helikopter gemileri muhripler firkateynler ve konteyner gemileri dahil olmak uzere daha genis bir gemi yelpazesinden hareket edebildiginden terim genellikle yalnizca sabit kanatli ucaklara uygulanir TarihiKraliyet Donanmasi Fairey Swordfish in HMS Tracker dan kalkisi 1939 1903 te sabit kanatli ucaklarin gelisini 1910 da savas gemisi Birlesik Devletler Donanmasi USS Birmingham guvertesinden bir ucagin ilk ucusu ve 1912 de bir ucagin guverteden ilk ucusu izledi Bunu deniz ucaklari ve HMS Engadine gibi deniz ucaklarina destek gemileri izledi Bu evrim 1920 lerin basinda devam etti ve evrim HMS Argus 1918 Hōshō 1922 USS Langley 1922 ve Bearn 1927 gibi gemilerle sonuclandi Bu gelismelerle birlikte bu gemilerin ucus guvertelerinden kalkis ve inis icin uyarlanmis ozel ucaklara olan ihtiyac kabul edildi Basta Taranto Muharebesi Pearl Harbor Saldirisi olmak uzerine Ikinci Dunya Savasi sirasinda diger sayisiz olay hava gucunun onemini gostermis ve 1920lerdeki evrimin devam etmesine neden olmustur Bu kapsamda ozellikle ucaklarin menzili artirilarak ucaklarin tasima gucu ve etkinligi yukseltilmistir Ikinci Dunya Savasi sonrasinda gemi operasyonlarinin boyutu ve onemi artmaya devam etti TurleriModern ucak gemisi tabanli ucaklar cesitli kullanicilarinin ihtiyaclarina uyacak sekilde baslica uc farkli versiyonda insa edilmistir Asagidaki terimler su anda ABD Donanmasi tarafindan kullanilan terimlerdir CATOBAR Fransiz Rafale M ucagi ucak gemisine inerken yakalama kancasini acmis durumda CATOBAR ucaklarin bir ucak gemisinin guvertesinden indirilmesi ve kurtarilmasi icin kullanilan bir sistemdir Bu teknikte ucaklar mancinik destekli bir kalkis ve durdurma telleri kullanilarak gemiye inis yapar Bu sistem alternatif yontemlere gore daha maliyetli olmasina ragmen ucagin daha yuksek faydali yuklerle calismasina olanak sagladigi icin tasiyici operasyonlarinda daha fazla esneklik saglar CATOBAR ile gemiler su anda ABD Nimitz sinifini ABD Gerald R Ford sinifi ve Fransa nin Charles de Gaulle u icermektedir Manciniklarin kullanilmasi bir ucak gemisinin buyuk sabit kanatli ucaklari firlatmasina izin verir Ornegin ABD Donanmasi E 2 Hawkeye AEW ucagini ve Grumman C 2 Greyhound kargo ucagini manciniklarla firlatti STOVL Bir F 35B HMS Queen Elizabeth in guvertesinden havalanmak icin kayakla atlama kullanir STOVL kalkislari mancinik yerine kayakla atlama ile gerceklestirilir STOVL kullanimi genellikle bir mancinik karmasikligindan kacinirken VTOL kullanimina kiyasla ucagin daha buyuk bir yuk tasimasina izin verir En iyi bilinen ornek Hawker Siddeley Harrier VTOL kalkis yetenegine sahip olmasina ragmen yakit ve silah yukunu artirmak icin genellikle bir STOVL ucagi olarak calistirilir STOBAR Rusya yapimi MiG 29K MiG 29 avci ucagindan gelistirilmis bir ucak gemisi ucagidir STOBAR hem STOVL hem de CATOBAR unsurlarini birlestiren bir ucak gemisinin guvertesinden ucaklarin firlatilmasi ve kurtarilmasi icin kullanilan bir sistemdir Ucaklar kalkisa yardimci olmak icin bir mancinik kullanmak yerine bir kayakla atlama kullanarak kendi gucleriyle firlatilir Ancak bunlar geleneksel ucaklardir ve gemiye inmek icin durdurma telleri gerektirir Rusya Deniz Kuvvetleri ve Cin Halk Kurtulus Ordusu Deniz Kuvvetleri nin Admiral Kuznetsov sinifi ucak gemisi Suhoy Su 33 Rusya ve Shenyang J 15 i Cin STOBAR ucagi olarak isletiyor Digerleri arasinda Hint INS Vikramaditya ve Vikrant her ikisi de Mikoyan MiG 29K lari calistiracak Yardimsiz kalkis Ikinci Dunya Savasi ndan once cogu ucagin agirligi ucak gemilerinden kendi gucleriyle firlatilmalarina izin verdi ancak durdurulmasi icin yardim gerekiyordu Manciniklar kuruldu ancak yalnizca gemi hareketsizken kullanildi veya ruzgara karsi yelken acilarak guverte uzerinde yeterli ruzgar ayarlanamadi Kuzey Amerika North American B 25 Mitchell kadar buyuk ucaklar bile bu sekilde firlatildi Bu mumkun oldu cunku geminin en hafif hakim ruzgarlarda bile hizi dusuk kalkis hizi ile birlestiginde erken ucaklarin cok kisa bir mesafede ucma hizi kazanmasina izin verdi Bunun en uc versiyonu 1920 lerde kullanilan savas gemisi platformlariydi Sopwith Camel gibi I Dunya Savasi doneminden kalma cift kanatli avci ucaklari bir savas gemisinin ileri top taretinin uzerine monte edilmis yalnizca birkac duzine fit uzunlugundan firlatildi Curtiss P 40 Warhawk Republic P 47 Thunderbolt Supermarine Spitfire ve Hawker Hurricane gibi geleneksel ucaklar limanda bir ucak gemisine vinclerle yuklenecek gemiden kendi gucleri ile denizde hedeflerine yakin bir yerde ucurulacak ve karadaki dostane bir hava alanina ineceklerdi Bunlar genellikle savas misyonlari degildi ancak bazi durumlarda firlatilan ucak gemi icin hava korumasi sagladi ve ucak tasiyici tarafindan kurtarilamadi North American Rockwell OV 10 Bronco gibi bazi STOL ucaklari daha yakin zamanlarda ucak gemileri ve amfibi hucum gemilerinden bu sekilde isletilmistir ancak bu yaygin bir uygulama degildir Lockheed C 130 Hercules gibi cok buyuk ucaklar bile buyuk ucak gemilerinden basariyla indi ve firlatildi ancak ucakta kargo ve cok az yakit vardi Modern ucak gemisi tabanli ucaklarBaykar Bayraktar TB3Hizmettekiler Boeing EA 18G Growler Boeing F A 18E F Super Hornet Dassault Rafale Grumman C 2 Greyhound Lockheed Martin F 35 Lightning II McDonnell Douglas AV 8B Harrier II McDonnell Douglas F A 18 Hornet McDonnell Douglas T 45 Goshawk Mikoyan MiG 29K Northrop Grumman E 2 Hawkeye Shenyang J 15 Suhoy Su 25 Suhoy Su 33Gelistirilme asamasindakiler Boeing MQ 25 Stingray Baykar Bayraktar Kizilelma Baykar Bayraktar TB3 HAL TEDBF Shenyang J 31Kaynakca PDF history navy mil Naval Aviation News Ekim 1962 26 Subat 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2022 yalin URL yalin URL Hawker Siddeley Harrier Aircraft britishaircraft co uk Ingilizce 30 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2022 Russia delivers 4 MiG 29 fighters to India sputniknews com Ingilizce Sputnik 12 Subat 2009 16 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2022 Ozberk Tayfun Turkey To Deploy MIUS Unmanned Combat Aircraft From LHD Anadolu navalnews com Ingilizce Naval News 24 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2022