Suhoy Su-33 (NATO rapor ismi 'Flanker-D') Rus firması olan Sukhoi tarafından 1982'de uçak gemileri için üretilmiş bir donanma savaş uçağıdır. Su-27 'Flanker' 'dan türetilmiş bir uçaktır ve Su-27K olarak da bilinir. Su-27'den başlıca farkı, Su-33'ün uçak gemileri tarafından kullanılmak üzere tasarlanmış olmasıdır. Su-27'nin aksine Su-33 havada yakıt ikmali yapabilmektedir.
Su-33 | |
---|---|
Türü | Çok amaçlı avcı |
Ulusal köken | Sovyetler Birliği Rusya |
Üretici | Sukhoi |
İlk uçuş | 17 Ağustos 1987 |
Hizmete giriş | 31 Ağustos 1998 |
Üretim sayısı | 24+ |
Gelişimi | Sukhoi Su-27 |
Gelişim süreci
Su-33 ilk uçuşunu Mayıs 1985'te yaptı ve Rus Donanması'nda hizmete 1994 yılında girdi. 24 uçağı kapsayan bir filo Rus Donanmasında sadece uçak gemisinde konuşlandı.
Testler sırasında her pilot gerçek bir uçak gemisine iniş yapmadan önce işaretsiz iniş tekniği için, betondan yapılmış ve uçak gemisi pistlerine benzer bir piste 400 defa iniş yaptı. Bu süreçte sadece bir noktada ufak çaplı bir kaza yaşandı, dokunup tekrar kalkılan pas geçişlerde. Bir iniş sırasında, piste yan taraftan 45 derece açıyla vuran rüzgâr pilotu Victor Pugachev olan ve o zaman T-10K olarak adlandırılan bir prototipin 3 metre sürüklenerek neredeyse kaza yapmasına neden oluyordu. Uçak güverteyi terkederken iniş takımlarından birisi alt güverte çıkıntısındaki payandalardan birine vurdu, payanda eğildi ama uçak zarar görmedi. Hem MiG-29K 'Fulcrum-D' hem de Su-27K pilotları payandayı görmüş ama önem vermemişlerdi çünkü payandalar uçuş güvertesinin alt seviyesindeydiler. Pilotların tek şikayeti daha sonra çözülmüş olan çıkıntıların türbülans yapmalarıydı.
İlk uçak gemisi inişi umulduğu gibi kaza olmadan gerçekleşmedi. Uçağın kısaltılmış olmasına rağmen hala hangar kapakları için çok uzun olduğunu keşfettiler ve hangar içinden kopması için özel bir kelepçe iniş takımlarına tutturulmuştu.
Sonraki gün, önceki kalkışlarda bulundu: su soğutmalı jet patlamalı deflektörler normal ayar açısı 60 derecede ayarlanmıştı ve motor nozullarına çok yakındılar. 45 dereceye ayarlanmaları emredilmişti ama hareketlendirici bu pozisyonda tutamamıştı. Mürettebat geçici olarak bağlayıcıları çelik borulardan uydurarak bunları pozisyonlarında tuttular. Fakat şanssızlık eseri kaynakçılar metal parçaları temizlemeyi ihmal ettiler ve bu da metal parçaların gözlemcileri pelte haline getirmesine enden oldu. Durumları daha da kötüleştirircesine, ateşleyici tetikleri zamanında geri çekilmeyecekti ve prototip kalkanın önünde azami güvenlik zamanı 6 saniye iken 8 saniye kaldı. Bu kalkanın su borularının patlamasına neden oldu ve kalkan parçalara ayrıldı. Bazı gözlemciler uçakların yakıt hatlarının koptuğunu düşünerek bir patlamadan korkarak kaçtılar. Pilot olan Pugachev motorunu geri kısması şeklinde emir aldı ve sonucunda tetikleme geri alınarak motor kapatıldı. Avcı başka bir pozisyona çekildi ve Pugachev jet patlayıcı deflektörler veya tetiklemeler olmadan kalkışa geçti, hızla tırmandı ve kobra manevrası yaparak uçuşa geçti. Bir kaza olasılığına karşı bir Kamov Ka-27PS arama ve kurtarma helikopteri yakın uçuşta eşlik etti.
Tanımlama
F-14 Tomcat gibi Amerikan uçak gemisi tabanlı savaş uçaklarının aksine, Su-33 katapultla kalkış için değil kayarak atlama türünde kalkış için tasarlanmıştı. Kayarak atlama katapultla fırlatmaya göre birçok avantaja sahipti. Kayarak atlamanın en büyük avantajı pilot ve uçağın iskeleti üzerinde bir baskı yaratmaması ve daha düşük ağırlığa izin vermesidir çünkü daha az yapısal takviye gereklidir ve 'u (G kuvveti sevkeden azaltıcı)engeller. Ayrıca kayarak atlama tipi kalkış ile uçak, katapult ile fırlatma ile yapılandan daha önce motorun tam güç itişini keser çünkü uçak bir katapultun ayaklarından ziyade patlayıcı tetiklerle kontrol altında tutulur. Uçak hızlanma sırasında artan ayarlanmış hızlanma açısı gibi pozitif hücum açısı sahip olur ve bu da tırmanmaya yardım eder. Bu yöntem düşük hızlarda daha stabil ve manevra kabiliyeti yüksek bir uçak gerektirir. Alt tarafta ise, kayarak zıplamada uçak azami kalkış ağırlığında fırlatılamaz (BAe Harrier gibi MTOW'u başlangıç için çok hafif olanlar hariç), bu yüzden hem saldırı yükleri hem de menzil, katapult ile fırlatılan bir uçakla karşılaştırıldığında ezici bir eksikliktedir. Geniş uçaklar, bu yöntemle bütün uçak gemilerinden fırlatılamaz ve dolayısıyla bu mekanizmayla donatılmış uçak gemisini taktiksel havacılığa yöneltecek şekilde kısıtlar.
Su-33'ün uçak gemileri için tasarlanmış modeli, kalkış mesafesini kısaltan ve manevra kabiliyetini arttıran kanartlara sahiptir, fakat bu yeniden şekillendirilmesini gerektirmiştir. Kanart, hücum kenarı ve firar kenarı flapları tarafından yaratılan burun aşağı kuvveti takviye eder ve aynı zamanda, sesüstü hızlarda burun aşağı-yukarı hareketinden oluşan sürüklemenin etkisini azaltarak bir çeşit dengeleyici olarak çalışırlar. Kanat açıklığının değişmemesi sayesinde kanat alanıda artmıştır. Uçak gemilerindeki dar ve sıkışık hangarlara sığabilmesi için dikey kuyruk kısaltılmış ve kanatlarına katlanabilme özelliği eklenmiştir. Arka radome, hem kuyruk kancasına yer açmak hem de hangar içinde yer kazanmak için kısaltılmış ve yeniden şekillendirilmiştir. Daha iyi bir aşağı görüş yeteneği elde etmek için (Infra-red search and track)'nin yeri değiştirilmiş ve menzilin artması için L şekilli bir toplanabilir yakıt alma çubuğu eklenmiştir.
Su-33 , H-31 ve gibi güdümlü füzeler taşır. Uçak hem gece görevleri hem de gündüz görevleri için deniz üzerinde kullanılabilir. Komuta merkez gemisinden ya da Kamov Ka-31 (Ka-27'nin bir versiyonu) erken uyarı helikopteri yardımıyla yönlendirilebilir. füzeleri anti-gemi füzelerini engellemekte büyük destek sağlar.
Diğer hava savunması görevleri içinde Su-33, düşman Anti-Denizaltı saldırısı, Erken uyarı ve nakliye uçaklarının engellenmesi ve gemi saldırıları için kullanımı ile birlikte amfibi indirme, eskortluk, keşif ve mayın döşeme desteği görevlerinde kullanılabilir.
İhracat
Kommersant 23 Ekim'de yaptığı açıklamada devletin işlettiği Rosoboronexport şirketinin Çin ile anlaşmazlıkları gidererek toplam 2.5 Milyar Dolar değerinde 50 uçaklık anlaşmayı yaptığı belirtildi. Çin ilk olarak test etmek üzere 2 uçak alacak ve sonrasında ek opsiyonlarla 12-48 uçak daha alacaktı. Uçaklar yeni başlayan Çin uçak gemisi programında kullanılacak.
2006 yılının sonlarında 6. Zhuhai havacılık gösterisinde, Rusya Askeri Teknolojik İşbirliği Bürosu'nu temsilen Rus Hava Kuvvetlerinden Tuğgeneral Aleksander Denisov, Çin'in Rusya ile Su-33 alımına dair ilgilendiğini doğrulayarak görüşmelerin 2007'de başlayacağını söyledi. Çin basınında çıkan ve sadece resmi Çin otoritelerince bilinen alıma dair bilgiler hakkında ne Rus yetkililer ne de Çin Hükûmeti açıklama yapmadı fakat basitçe Çin'in "Su-33'ü öğreneceği" söylendi.
Teknik özellikler (Su-33)
- Mürettebat=1
- Kanat genişliği=7.40 m katlandığı zaman, 14.70 m tam açıkken
- Uzunluk=21.94 m
- Yükseklik=5.93 m
- Alan=62 m²
- Boş ağırlık=18,400 kg
- Yüklenmiş ağırlık=29,940 kg
- Azami kalkış ağırlığı=33,000 kg
- Motor (jet)=
- Jet tipi=ikincil yanmalı turbofanlar
- Jet sayısı=2
- İtme=123 kN
- Azami hız=Mach 2.17, 2,300 km/s(10,000 m yükseklikte)
- =240 km/s
- Tırmanma hızı=230 m/s
- Azami yükseklik=17,000 m
- Menzil=3,000 km
Azami dönüş: +8 g (+78 m/sn²) İniş Hızı: 235–250 km/s (145-155 mil/s)
- Yükleme=483 kg/m²;
- İtme/ağırlık=0.83
- Silahlar=
- 1x 30 mm top (150 tur)
- 6,500 kg'a kadar (14,300 lb) Dış bağlantılarda mühimmat:
- R-27/ havadan havaya füze
- Çeşitli bomba ve roketler
- ECM podları
Kaynakça
- Amerikan Bilimadamları Federasyonu17 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gordon, Y. Sukhoi Su-27 Flanker: Air Superiority Fighter. Airlife Publishing. .
Dış bağlantılar
- SU-33 Aerospaceweb16 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- SU-33 Airforce Technology3 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
İç bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suhoy Su 33 NATO rapor ismi Flanker D Rus firmasi olan Sukhoi tarafindan 1982 de ucak gemileri icin uretilmis bir donanma savas ucagidir Su 27 Flanker dan turetilmis bir ucaktir ve Su 27K olarak da bilinir Su 27 den baslica farki Su 33 un ucak gemileri tarafindan kullanilmak uzere tasarlanmis olmasidir Su 27 nin aksine Su 33 havada yakit ikmali yapabilmektedir Su 33TuruCok amacli avciUlusal koken Sovyetler Birligi RusyaUreticiSukhoiIlk ucus17 Agustos 1987Hizmete giris31 Agustos 1998Uretim sayisi24 GelisimiSukhoi Su 27Gelisim sureciSu 33 ilk ucusunu Mayis 1985 te yapti ve Rus Donanmasi nda hizmete 1994 yilinda girdi 24 ucagi kapsayan bir filo Rus Donanmasinda sadece ucak gemisinde konuslandi Testler sirasinda her pilot gercek bir ucak gemisine inis yapmadan once isaretsiz inis teknigi icin betondan yapilmis ve ucak gemisi pistlerine benzer bir piste 400 defa inis yapti Bu surecte sadece bir noktada ufak capli bir kaza yasandi dokunup tekrar kalkilan pas gecislerde Bir inis sirasinda piste yan taraftan 45 derece aciyla vuran ruzgar pilotu Victor Pugachev olan ve o zaman T 10K olarak adlandirilan bir prototipin 3 metre suruklenerek neredeyse kaza yapmasina neden oluyordu Ucak guverteyi terkederken inis takimlarindan birisi alt guverte cikintisindaki payandalardan birine vurdu payanda egildi ama ucak zarar gormedi Hem MiG 29K Fulcrum D hem de Su 27K pilotlari payandayi gormus ama onem vermemislerdi cunku payandalar ucus guvertesinin alt seviyesindeydiler Pilotlarin tek sikayeti daha sonra cozulmus olan cikintilarin turbulans yapmalariydi Su 33 Cizim Ilk ucak gemisi inisi umuldugu gibi kaza olmadan gerceklesmedi Ucagin kisaltilmis olmasina ragmen hala hangar kapaklari icin cok uzun oldugunu kesfettiler ve hangar icinden kopmasi icin ozel bir kelepce inis takimlarina tutturulmustu Sonraki gun onceki kalkislarda bulundu su sogutmali jet patlamali deflektorler normal ayar acisi 60 derecede ayarlanmisti ve motor nozullarina cok yakindilar 45 dereceye ayarlanmalari emredilmisti ama hareketlendirici bu pozisyonda tutamamisti Murettebat gecici olarak baglayicilari celik borulardan uydurarak bunlari pozisyonlarinda tuttular Fakat sanssizlik eseri kaynakcilar metal parcalari temizlemeyi ihmal ettiler ve bu da metal parcalarin gozlemcileri pelte haline getirmesine enden oldu Durumlari daha da kotulestirircesine atesleyici tetikleri zamaninda geri cekilmeyecekti ve prototip kalkanin onunde azami guvenlik zamani 6 saniye iken 8 saniye kaldi Bu kalkanin su borularinin patlamasina neden oldu ve kalkan parcalara ayrildi Bazi gozlemciler ucaklarin yakit hatlarinin koptugunu dusunerek bir patlamadan korkarak kactilar Pilot olan Pugachev motorunu geri kismasi seklinde emir aldi ve sonucunda tetikleme geri alinarak motor kapatildi Avci baska bir pozisyona cekildi ve Pugachev jet patlayici deflektorler veya tetiklemeler olmadan kalkisa gecti hizla tirmandi ve kobra manevrasi yaparak ucusa gecti Bir kaza olasiligina karsi bir Kamov Ka 27PS arama ve kurtarma helikopteri yakin ucusta eslik etti TanimlamaBir Su 33 Amiral Kuznetsov un guvertesinde F 14 Tomcat gibi Amerikan ucak gemisi tabanli savas ucaklarinin aksine Su 33 katapultla kalkis icin degil kayarak atlama turunde kalkis icin tasarlanmisti Kayarak atlama katapultla firlatmaya gore bircok avantaja sahipti Kayarak atlamanin en buyuk avantaji pilot ve ucagin iskeleti uzerinde bir baski yaratmamasi ve daha dusuk agirliga izin vermesidir cunku daha az yapisal takviye gereklidir ve u G kuvveti sevkeden azaltici engeller Ayrica kayarak atlama tipi kalkis ile ucak katapult ile firlatma ile yapilandan daha once motorun tam guc itisini keser cunku ucak bir katapultun ayaklarindan ziyade patlayici tetiklerle kontrol altinda tutulur Ucak hizlanma sirasinda artan ayarlanmis hizlanma acisi gibi pozitif hucum acisi sahip olur ve bu da tirmanmaya yardim eder Bu yontem dusuk hizlarda daha stabil ve manevra kabiliyeti yuksek bir ucak gerektirir Alt tarafta ise kayarak ziplamada ucak azami kalkis agirliginda firlatilamaz BAe Harrier gibi MTOW u baslangic icin cok hafif olanlar haric bu yuzden hem saldiri yukleri hem de menzil katapult ile firlatilan bir ucakla karsilastirildiginda ezici bir eksikliktedir Genis ucaklar bu yontemle butun ucak gemilerinden firlatilamaz ve dolayisiyla bu mekanizmayla donatilmis ucak gemisini taktiksel havaciliga yoneltecek sekilde kisitlar Su 33 un ucak gemileri icin tasarlanmis modeli kalkis mesafesini kisaltan ve manevra kabiliyetini arttiran kanartlara sahiptir fakat bu yeniden sekillendirilmesini gerektirmistir Kanart hucum kenari ve firar kenari flaplari tarafindan yaratilan burun asagi kuvveti takviye eder ve ayni zamanda sesustu hizlarda burun asagi yukari hareketinden olusan suruklemenin etkisini azaltarak bir cesit dengeleyici olarak calisirlar Kanat acikliginin degismemesi sayesinde kanat alanida artmistir Ucak gemilerindeki dar ve sikisik hangarlara sigabilmesi icin dikey kuyruk kisaltilmis ve kanatlarina katlanabilme ozelligi eklenmistir Arka radome hem kuyruk kancasina yer acmak hem de hangar icinde yer kazanmak icin kisaltilmis ve yeniden sekillendirilmistir Daha iyi bir asagi gorus yetenegi elde etmek icin Infra red search and track nin yeri degistirilmis ve menzilin artmasi icin L sekilli bir toplanabilir yakit alma cubugu eklenmistir Su 33 H 31 ve gibi gudumlu fuzeler tasir Ucak hem gece gorevleri hem de gunduz gorevleri icin deniz uzerinde kullanilabilir Komuta merkez gemisinden ya da Kamov Ka 31 Ka 27 nin bir versiyonu erken uyari helikopteri yardimiyla yonlendirilebilir fuzeleri anti gemi fuzelerini engellemekte buyuk destek saglar Diger hava savunmasi gorevleri icinde Su 33 dusman Anti Denizalti saldirisi Erken uyari ve nakliye ucaklarinin engellenmesi ve gemi saldirilari icin kullanimi ile birlikte amfibi indirme eskortluk kesif ve mayin doseme destegi gorevlerinde kullanilabilir IhracatKommersant 23 Ekim de yaptigi aciklamada devletin islettigi Rosoboronexport sirketinin Cin ile anlasmazliklari gidererek toplam 2 5 Milyar Dolar degerinde 50 ucaklik anlasmayi yaptigi belirtildi Cin ilk olarak test etmek uzere 2 ucak alacak ve sonrasinda ek opsiyonlarla 12 48 ucak daha alacakti Ucaklar yeni baslayan Cin ucak gemisi programinda kullanilacak 2006 yilinin sonlarinda 6 Zhuhai havacilik gosterisinde Rusya Askeri Teknolojik Isbirligi Burosu nu temsilen Rus Hava Kuvvetlerinden Tuggeneral Aleksander Denisov Cin in Rusya ile Su 33 alimina dair ilgilendigini dogrulayarak gorusmelerin 2007 de baslayacagini soyledi Cin basininda cikan ve sadece resmi Cin otoritelerince bilinen alima dair bilgiler hakkinda ne Rus yetkililer ne de Cin Hukumeti aciklama yapmadi fakat basitce Cin in Su 33 u ogrenecegi soylendi Teknik ozellikler Su 33 Murettebat 1 Kanat genisligi 7 40 m katlandigi zaman 14 70 m tam acikken Uzunluk 21 94 m Yukseklik 5 93 m Alan 62 m Bos agirlik 18 400 kg Yuklenmis agirlik 29 940 kg Azami kalkis agirligi 33 000 kg Motor jet Jet tipi ikincil yanmali turbofanlar Jet sayisi 2 Itme 123 kN Azami hiz Mach 2 17 2 300 km s 10 000 m yukseklikte 240 km s Tirmanma hizi 230 m s Azami yukseklik 17 000 m Menzil 3 000 km Azami donus 8 g 78 m sn Inis Hizi 235 250 km s 145 155 mil s Yukleme 483 kg m Itme agirlik 0 83 Silahlar 1x 30 mm top 150 tur 6 500 kg a kadar 14 300 lb Dis baglantilarda muhimmat R 27 havadan havaya fuze Cesitli bomba ve roketler ECM podlariKaynakcaAmerikan Bilimadamlari Federasyonu17 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gordon Y Sukhoi Su 27 Flanker Air Superiority Fighter Airlife Publishing ISBN 1 84037 029 7 Dis baglantilarSU 33 Aerospaceweb16 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde SU 33 Airforce Technology3 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ic baglantilarSukhoi Su 27 Sukhoi Su 30 Sukhoi Su 34 Sukhoi Su 35 Sukhoi Su 37