Tökeli İmre (25 Nisan 1657 - 13 Eylül 1705, İzmit), (Macarca: Thököly Imre) Erdel Prensi, Osmanlı yanlısı ve Habsburg karşıtı bir Macar devlet adamı.
Tökeli İmre | |
---|---|
Yukarı Macar prensi | |
Hüküm süresi | 1682–1685 |
Erdel prensi | |
Hüküm süresi | 22 Eylül 1690 - 25 Ekim 1690 |
Önce gelen | |
Sonra gelen | II. Michael Apafi |
Doğum | 25 Eylül 1657 Késmárk, Macaristan Krallığı (günümüzde Kežmarok, Slovakya) |
Ölüm | 13 Eylül 1705 (47 yaşında) İzmit, Osmanlı İmparatorluğu (günümüzde Türkiye) |
Babası | Tökeli István |
Annesi | Mária Gyulaffy |
Dini | Lutheran |
İmza |
Hayatı
Tökeli İmre 1657'de 'da doğdu. Avusturya yönetimindeki Protestan Macarların şefiydi. Protestan Macarlar Avusturya İmparatoru'nun Katolik mezhebine geçmeleri için yaptığı teklifi kabul etmediler ve Tökeli İmre başkanlığında İmparatora karşı ayaklandılar.
Tökeli İmre, Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmed Paşa'ya başvurarak, Osmanlı himayesine girmek istediğini bildirdi. Avusturya ile barışı bozmak istemeyen Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmed Paşa, olumlu karşılık vermedi. Buna rağmen savaşa devam eden Tökeli İmre, yukarı Macaristan'ı ele geçirdi. Fakat taraftarlarından çoğu kendisini terk edince Fazıl Ahmed Paşa'ya yaptığı teklifi, 1681 yılında Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'ya tekrarladı ve ona hediyeler göndererek yakınlık kurdu. Tökeli İmre'ye Orta Macaristan kralı unvanı verildi. Türklerden aldığı kuvvetlerle birçok Avusturya kalesini ele geçirdi. Ancak İkinci Viyana bozgunundan sonra önceden aldığı kaleleri kaybetti.
1688 yılında Avusturyalılara teslim oldu ve Viyana'ya götürüldü. Serbest kaldıktan sonra Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları boyunca Osmanlı Ordusunda görev aldı. Türk ve Tatar kuvvetlerinin başında Transilvanya'ya girdi ve Germen Ordusu'nu yenilgiye uğrattı. Bu başarısından dolayı Tökeli İmre'ye Transilvanya prensliği verildi. Zenta yenilgisinden sonra İzmit'e çekildi. Karlofça barış görüşmelerinde Avusturyalılar, Tökeli İmre'nin kendilerine teslim edilmesini istedilerse de Osmanlı Devleti bunu kabul etmedi. Tökeli İmre 1705 yılında İzmit'te öldü.
Mührünün üzerine "Kral-ı Orta Macar'ım ki namım Tökeli İmre, Mûin-i Âli Osman'ım daim hâzırım emre" yazdırmıştır.
Galeri
Kaynakça
- Macaristan Prensi İmre Thököly, Yüksek Lisans Tezi, Gülin Orcan, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2005.[]
Dış bağlantılar
- Angelfire.com: Detailed timeline of Hungarian history 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Wikimedia Commons'ta Tökeli İmre ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tokeli Imre 25 Nisan 1657 13 Eylul 1705 Izmit Macarca Thokoly Imre Erdel Prensi Osmanli yanlisi ve Habsburg karsiti bir Macar devlet adami Tokeli ImreYukari Macar prensiHukum suresi1682 1685Erdel prensiHukum suresi22 Eylul 1690 25 Ekim 1690Once gelenSonra gelenII Michael ApafiDogum25 Eylul 1657 1657 09 25 Kesmark Macaristan Kralligi gunumuzde Kezmarok Slovakya Olum13 Eylul 1705 47 yasinda Izmit Osmanli Imparatorlugu gunumuzde Turkiye BabasiTokeli IstvanAnnesiMaria GyulaffyDiniLutheranImzaHayatiTokeli Imre 1657 de da dogdu Avusturya yonetimindeki Protestan Macarlarin sefiydi Protestan Macarlar Avusturya Imparatoru nun Katolik mezhebine gecmeleri icin yaptigi teklifi kabul etmediler ve Tokeli Imre baskanliginda Imparatora karsi ayaklandilar Tokeli Imre Sadrazam Koprulu Fazil Ahmed Pasa ya basvurarak Osmanli himayesine girmek istedigini bildirdi Avusturya ile barisi bozmak istemeyen Sadrazam Koprulu Fazil Ahmed Pasa olumlu karsilik vermedi Buna ragmen savasa devam eden Tokeli Imre yukari Macaristan i ele gecirdi Fakat taraftarlarindan cogu kendisini terk edince Fazil Ahmed Pasa ya yaptigi teklifi 1681 yilinda Merzifonlu Kara Mustafa Pasa ya tekrarladi ve ona hediyeler gondererek yakinlik kurdu Tokeli Imre ye Orta Macaristan krali unvani verildi Turklerden aldigi kuvvetlerle bircok Avusturya kalesini ele gecirdi Ancak Ikinci Viyana bozgunundan sonra onceden aldigi kaleleri kaybetti 1688 yilinda Avusturyalilara teslim oldu ve Viyana ya goturuldu Serbest kaldiktan sonra Osmanli Kutsal Ittifak Savaslari boyunca Osmanli Ordusunda gorev aldi Turk ve Tatar kuvvetlerinin basinda Transilvanya ya girdi ve Germen Ordusu nu yenilgiye ugratti Bu basarisindan dolayi Tokeli Imre ye Transilvanya prensligi verildi Zenta yenilgisinden sonra Izmit e cekildi Karlofca baris gorusmelerinde Avusturyalilar Tokeli Imre nin kendilerine teslim edilmesini istedilerse de Osmanli Devleti bunu kabul etmedi Tokeli Imre 1705 yilinda Izmit te oldu Muhrunun uzerine Kral i Orta Macar im ki namim Tokeli Imre Muin i Ali Osman im daim hazirim emre yazdirmistir GaleriKaynakcaMacaristan Prensi Imre Thokoly Yuksek Lisans Tezi Gulin Orcan Ankara Universitesi Ankara 2005 olu kirik baglanti Dis baglantilarAngelfire com Detailed timeline of Hungarian history 4 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Tokeli Imre ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir