Edessalı Thaddeus (bazı doğu Hristiyan geleneklerinde Süryani ve Arami dillerinde Addai ya da Aday (ܐܕܝ) olarak da bilinir ve bazen Addeus şeklinde latinize edildiği de olur.) İsa'nın 70 müridinden biridir ve muhtemelen İsa'nın 12 havarisinden birisi olan Yehuda Taday (Thaddeus) ile aynı kişidir.
Hayatı
Thaddeus'un doğumu ve ölümü hakkında bir fikir birliği yoktur. Bazı tarihçiler onun varlığına ilişkin tartışmalarda bulunurlar. Bazıları ise Edessalı Thaddeus ile Addai'nin aynı kişi olduklarını iddia etmektedirler.
Çeşitli Hristiyan geleneklerine göre Thaddeus Edessa'da doğmuş bir Yahudi idi. Kudüs'e bir festival için gelmiş,Vaftizci Yahya'nın vaazlarını dinlemişti. Ürdün Nehri'nde Yahya tarafından vaftiz edildikten sonra Filistin'de kalmaya karar veren Thaddeus, daha sonraları İsa ile tanışmış ve onun havarisi olmuştu. Daha sonraları İsa tarafından seçilen şehirlere giderek vaaz vermesi istenen 70 Havariden biri olarak seçilmiştir.
İlerleyen dönemlerde Mezopotamya, Suriye ve Pers İmparatorluğu'nda inciller üzerine vaazlar vermeye başlayan Thaddeus Edessa'da rahipler görevlendirmiş ve çoğu kişinin Hristiyanlığı geçmesine sebep olmuştur. Gerek Edessa'da gerekse daha sonra gittiği Beyrut'ta kiliseler kurmuştur.
Süryani liturjisi Addai ve Mari'nin ilahi liturjisi olarak da bilinir. Milattan sonra 200lü yıllara tarihlenen bu liturji bugün hala Doğu Asur Kilisesi, Keldani Katolik Kilisesi ile Havari Tomas tarafından kurulan Syro-Malabar Katolik Kilisesi ile Keldani Asur Kilisesi tarafından kullanılmaktadır.
Addai ve Kral Abgar'ın iyileşmesi
Doğu Ortodoks kiliseleri arasında İsa'nın bir havarisi olarak bilinen Aziz Addai Tomas tarafından Edessa şehrine Osroene'li V. Kral Abgar'ı iyileştirmek üzere gönderilmiştir. Daha sonra burada incili öğretmek üzere kalan Thaddeus Abgar ve halkını (Aziz Mari ve Aggai dahil) hristiyanlığa geçirmiştir.
Kral Abgar'ın İsa ile yazışmasını konu alan efsanevi hikâyesinden ilk bahseden kilise tarihçisi Eusebius'tur. Efsanenin orijinalinde, Eusebius Abgar ve İsa arasında geçen resmi yazışmaları içerdiği iddiasıyla belgeler ortaya koymaktadır. Eusebius çeşitli eserlerden yaptığı alıntılarda, alıntıladığı eserlerin orijinalliği ve güvenilirliğinden en ufak bir şüphe duymamaktaydı. Kilise tarihi adlı eserinde aktardığına göre: "Thomas, 12 havariden biri, ruhani bir dürtü ile 70 müritten birisi olarak seçilmiş olan Thaddeus'u Edessa'ya İsa'nın öğretilerini vaaz etmek üzere gönderdi." (Historia Ecclesiastica, I, xiii)
Thaddes'un iyileştirme hikâyesi ve onun incil öğretileri kuzey Mezopotamya ve Antakya'nın doğusunda hızla büyüyen Hristiyan toplulukların oluşmasına yol açtı. Thaddeus'un hikâyesi Süryanice bir metin olan Addai Doktrini adlı eserde de kendisine yer bulur. Bu metinde Addai'nin rolü ele alınmakla kalmaz, aynı zamanda onun Hristiyan inancını yaymak için seçilmiş 72 müritten biri olduğu dile getirilir. Hikâyenin tarihsel doğruluğu konusunda çeşitli tartışmalar bulunmaktadır.[] Bir süre sonra Efsane, mucizevi imajın sözde yeri olan Suriye'ye geri döndüğünde mucizevi bir dokuya işlenmişti. Aynı hikâye daha detaylı bir biçimde Efraim tarafından da anlatılır.
Kaynakça
- ^ Charles George Herbermann, The Catholic Encyclopedia (Universal Knowledge Foundation, 1913), p. 136.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2017.
- ^ . 9 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2017.
- ^ Sengstock, Mary C. (1982). Chaldean-Americans: Changing Conceptions of Ethnic Identity. Center for Migration Studies. ISBN . 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2017.
- ^ Herbermann, Charles George (1913). The Catholic Encyclopedia. Encyclopedia Press. s. 282.
- ^ Eusebius, Church History, 1.13 and 3.1
- ^ Luke 10:1 – 20
- ^ Walter Bauer, Orthodoxy and Heresy in Earliest Christianity, 1934, (in English 1971) (On-line text 18 Ağustos 2000 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
Dış bağlantılar
- Catholic Encyclopedia: The Legend of Abgar 5 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Catholic Encyclopedia: The Liturgy of Sts. Addeus and Maris4 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Catholic Encyclopedia: Doctrine of St. Addai 21 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Syriac Orthodox: Doctrine of St. Addai 19 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - online metin İngilizce
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Edessali Thaddeus bazi dogu Hristiyan geleneklerinde Suryani ve Arami dillerinde Addai ya da Aday ܐܕܝ olarak da bilinir ve bazen Addeusseklinde latinize edildigi de olur Isa nin 70 muridinden biridir ve muhtemelen Isa nin 12 havarisinden birisi olan Yehuda Taday Thaddeus ile ayni kisidir HayatiThaddeus un dogumu ve olumu hakkinda bir fikir birligi yoktur Bazi tarihciler onun varligina iliskin tartismalarda bulunurlar Bazilari ise Edessali Thaddeus ile Addai nin ayni kisi olduklarini iddia etmektedirler Cesitli Hristiyan geleneklerine gore Thaddeus Edessa da dogmus bir Yahudi idi Kudus e bir festival icin gelmis Vaftizci Yahya nin vaazlarini dinlemisti Urdun Nehri nde Yahya tarafindan vaftiz edildikten sonra Filistin de kalmaya karar veren Thaddeus daha sonralari Isa ile tanismis ve onun havarisi olmustu Daha sonralari Isa tarafindan secilen sehirlere giderek vaaz vermesi istenen 70 Havariden biri olarak secilmistir Ilerleyen donemlerde Mezopotamya Suriye ve Pers Imparatorlugu nda inciller uzerine vaazlar vermeye baslayan Thaddeus Edessa da rahipler gorevlendirmis ve cogu kisinin Hristiyanligi gecmesine sebep olmustur Gerek Edessa da gerekse daha sonra gittigi Beyrut ta kiliseler kurmustur Suryani liturjisi Addai ve Mari nin ilahi liturjisi olarak da bilinir Milattan sonra 200lu yillara tarihlenen bu liturji bugun hala Dogu Asur Kilisesi Keldani Katolik Kilisesi ile Havari Tomas tarafindan kurulan Syro Malabar Katolik Kilisesi ile Keldani Asur Kilisesi tarafindan kullanilmaktadir Addai ve Kral Abgar in iyilesmesiAbgar in Mandilo nu Thaddeus tan alisi Ikona Azize Katerina Manastiri Sina Dagi Dogu Ortodoks kiliseleri arasinda Isa nin bir havarisi olarak bilinen Aziz Addai Tomas tarafindan Edessa sehrine Osroene li V Kral Abgar i iyilestirmek uzere gonderilmistir Daha sonra burada incili ogretmek uzere kalan Thaddeus Abgar ve halkini Aziz Mari ve Aggai dahil hristiyanliga gecirmistir Kral Abgar in Isa ile yazismasini konu alan efsanevi hikayesinden ilk bahseden kilise tarihcisi Eusebius tur Efsanenin orijinalinde Eusebius Abgar ve Isa arasinda gecen resmi yazismalari icerdigi iddiasiyla belgeler ortaya koymaktadir Eusebius cesitli eserlerden yaptigi alintilarda alintiladigi eserlerin orijinalligi ve guvenilirliginden en ufak bir suphe duymamaktaydi Kilise tarihi adli eserinde aktardigina gore Thomas 12 havariden biri ruhani bir durtu ile 70 muritten birisi olarak secilmis olan Thaddeus u Edessa ya Isa nin ogretilerini vaaz etmek uzere gonderdi Historia Ecclesiastica I xiii Thaddes un iyilestirme hikayesi ve onun incil ogretileri kuzey Mezopotamya ve Antakya nin dogusunda hizla buyuyen Hristiyan topluluklarin olusmasina yol acti Thaddeus un hikayesi Suryanice bir metin olan Addai Doktrini adli eserde de kendisine yer bulur Bu metinde Addai nin rolu ele alinmakla kalmaz ayni zamanda onun Hristiyan inancini yaymak icin secilmis 72 muritten biri oldugu dile getirilir Hikayenin tarihsel dogrulugu konusunda cesitli tartismalar bulunmaktadir kaynak belirtilmeli Bir sure sonra Efsane mucizevi imajin sozde yeri olan Suriye ye geri dondugunde mucizevi bir dokuya islenmisti Ayni hikaye daha detayli bir bicimde Efraim tarafindan da anlatilir Kaynakca Charles George Herbermann The Catholic Encyclopedia Universal Knowledge Foundation 1913 p 136 Arsivlenmis kopya 8 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2017 9 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2017 Sengstock Mary C 1982 Chaldean Americans Changing Conceptions of Ethnic Identity Center for Migration Studies ISBN 9780913256428 24 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2017 Herbermann Charles George 1913 The Catholic Encyclopedia Encyclopedia Press s 282 Eusebius Church History 1 13 and 3 1 Luke 10 1 20 Walter Bauer Orthodoxy and Heresy in Earliest Christianity 1934 in English 1971 On line text 18 Agustos 2000 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarCatholic Encyclopedia The Legend of Abgar 5 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Catholic Encyclopedia The Liturgy of Sts Addeus and Maris4 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Catholic Encyclopedia Doctrine of St Addai 21 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Syriac Orthodox Doctrine of St Addai 19 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde online metin Ingilizce