Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Doğu Asur Kilisesi (Asurca: ܥܕܬܐ ܕܡܕܢܚܐ ܕܐܬܘܖ̈ܝܐ ʻEta d-Madınğa d-Aturaye), resmi olarak Kutsal Havarisel Katolik Doğu Asur Kilisesi (Asurca: ܥܕܬܐ ܩܕܝܫܬܐ ܘܫܠܝܚܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝ ܕܡܕܢܚܐ ܕܐܬܘܖ̈ܝܐ, ʻEta Qaddişta w-Şliğayta Qatoliqi d-Madınğa d-Aturaye), tarihsel olarak Asur, Beyt Nahrin (Mezopotamya) merkezlidir. Doğu Kilisesi - tarihi Patrikliği kiliselerinden bir tanesidir. Günümüz Asur Doğu Kilisesi gerek Ortodoks, Doğu Ortodoks veya Katolik olsun diğer kiliselerle komünyon içinde değildir. Kalkedon Konsilisonrasında heretik ilan edildikleri için komünyon dahilinde değillerdir.
Doğu Asur Kilisesi ܥܕܬܐ ܕܡܕܢܚܐ ܕܐܬܘܖ̈ܝܐ (Kutsal Havarisel Katolik Doğu Asur Kilisesi) | |
|---|---|
 Doğu Asur Kilisesi ܥܕܬܐ ܕܡܕܢܚܐ ܕܐܬܘܖ̈ܝܐ (Kutsal Havarisel Katolik Doğu Asur Kilisesi) (ܥܕܬܐ ܩܕܝܫܬܐ ܘܫܠܝܚܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝ ܕܡܕܢܚܐ ܕܐܬܘܖ̈ܝܐ) | |
| Kurucu | Aziz Tomas (Mar Toma), Aziz Bartholomew (Mar Bar Tulmay), Aziz Thaddeus (Addai) ve Aziz Mari. |
| Tanınma | Birinci Efes Konsili |
| İlk lider | Aziz Tomas (Mar Toma) |
| Başpiskopos | III. Awa |
| Merkezi | Tarihsel olarak Bağdat, resmî olarak Erbil. |
| Dil | Asurca |
| Liturji | Mar Addai ve Mar Mari |
| Üyesi | 400.000–500.000 |
| Yönetimi | Hindistan, Irak, İran, Suriye, Türkiye, Lübnan, İsrail, ABD, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Birleşik Krallık, Fransa, Belçika, Avusturya, Almanya, Rusya, Danimarka, İsveç, İsviçre, İtalya, Gürcistan, Okyanusya |
5. yüzyılda Süryanice konuşan Hristiyanlar İsa'nın doğası nedeniyle düştükleri anlaşmazlık sonrası ikiye bölününce Batı ve Doğu Süryanileri olmak üzere ikiye ayrıldılar. Bu gruplardan biri batı süryanileri olarak bilinen monofizit inançlı yakubiler iken, diğer grup doğu Süryanileri olarak bilinen, diofizit inanca sahip Asuriler'dir. Teolojik olarak Nasturizm öğretisi ile ilişkilendirilmekte olan Asuriler ayrıca Nasturi Kilisesi olarak da bilinmektedir.
Önemi
Süryolog Sebastian Brock verdiği bir röportajında Hristiyanlığın Latin Batı ve Yunan Doğu dışında Asuri Oryantal olarak üçüncü bir ayağı olduğunu ifade eder. Ona göre Asuri Oryantal kiliselerin diğer kiliseler yanında araştırılmamasının nedenleri 3 temel madde ile özetlenebilmektedir. Bunlardan birincisi kilise tarihi yazımının başlangıcı olarak kabul edilebilecek Eusebius'un Kilise Tarihi adlı eseri ve Eusebius'un bu eserde seçtiği anlatım perspektifidir. Eusebius bu eserinde daha ziyade Roma İmparatorluğu içinde kalan kiliselere konsantre olmuş, eserin yazıldığı tarihlerde Roma İmparatorluğu dışında var olan kiliseleri kitabına dahil etmemişti. Eusebius'un tarih yazımı daha sonraki dönem kilise tarihçileri içinde etkileyici oldu ve kilise tarihini ele alan yaklaşımlar daha çok avrupamerkezci bir tutum sergilediler. Oysa Avrupa'ya doğru ilerleyen Latin Batı ve Yunan Slav Hristiyanlığının dışında Hindistan ve Çin sınırlarına kadar yayılmış Asuri Oryantal bir gelenek vardı. Sebastian Brock'un sıraladığı Asuri Oryantal geleneğinin bilinmemesinin bir diğer önemli nedeni ise konsil sonuçlarıdır. Özellikle Kadıköy'de 451 yılında yapılan konsil ardından monofizit batı süryanileri ile nasturi doğu süryani kiliseleri ayrılıkçı ve heretik olarak değerlendirilmişler, bu nedenden dolayı Avrupa tarih yazımında bu kiliseler marjinalize edilmişlerdir. Son olarak Asuri/Süryani geleneğin Avrupa'da gerektiği önemi bulamamasının bir diğer nedeni Latince ve Yunanca gibi dillerin yanında Süryanice ve lehçelerinin ancak üniversitelerin belli bölümlerde öğrenime açık olması ve ancak bu şekilde öğrenilebilir, çalışılabilir ve araştırabilir olması öne sürülebilir.
Patriklik
8 Eylül 2021 tarihinde Mar Awa patrik seçilmiştir.
Ayrıca bakınız
Dipnotlar
Kaynakça
- ^ Sebastian Brock on the Syriac tradition in Christianity;https://www.youtube.com/watch?v=RsJfUbAmOLE 14 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Wilhelm Baum - Dietmar W. Winkler, Die Apostolische Kirche des Ostens. Geschichte der sogenannten Nestorianer, sayfa 10 (Klagenfurt 2000)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dogu Asur Kilisesi Asurca ܥܕܬܐ ܕܡܕܢܚܐ ܕܐܬܘܖ ܝܐ ʻEta d Madinga d Aturaye resmi olarak Kutsal Havarisel Katolik Dogu Asur Kilisesi Asurca ܥܕܬܐ ܩܕܝܫܬܐ ܘܫܠܝܚܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝ ܕܡܕܢܚܐ ܕܐܬܘܖ ܝܐ ʻEta Qaddista w Sligayta Qatoliqi d Madinga d Aturaye tarihsel olarak Asur Beyt Nahrin Mezopotamya merkezlidir Dogu Kilisesi tarihi Patrikligi kiliselerinden bir tanesidir Gunumuz Asur Dogu Kilisesi gerek Ortodoks Dogu Ortodoks veya Katolik olsun diger kiliselerle komunyon icinde degildir Kalkedon Konsilisonrasinda heretik ilan edildikleri icin komunyon dahilinde degillerdir Dogu Asur Kilisesi ܥܕܬܐ ܕܡܕܢܚܐ ܕܐܬܘܖ ܝܐ Kutsal Havarisel Katolik Dogu Asur Kilisesi Dogu Asur Kilisesi ܥܕܬܐ ܕܡܕܢܚܐ ܕܐܬܘܖ ܝܐ Kutsal Havarisel Katolik Dogu Asur Kilisesi ܥܕܬܐ ܩܕܝܫܬܐ ܘܫܠܝܚܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝ ܕܡܕܢܚܐ ܕܐܬܘܖ ܝܐ KurucuAziz Tomas Mar Toma Aziz Bartholomew Mar Bar Tulmay Aziz Thaddeus Addai ve Aziz Mari TaninmaBirinci Efes KonsiliIlk liderAziz Tomas Mar Toma BaspiskoposIII AwaMerkeziTarihsel olarak Bagdat resmi olarak Erbil DilAsurcaLiturjiMar Addai ve Mar MariUyesi400 000 500 000YonetimiHindistan Irak Iran Suriye Turkiye Lubnan Israil ABD Kanada Avustralya Yeni Zelanda Birlesik Krallik Fransa Belcika Avusturya Almanya Rusya Danimarka Isvec Isvicre Italya Gurcistan Okyanusya 5 yuzyilda Suryanice konusan Hristiyanlar Isa nin dogasi nedeniyle dustukleri anlasmazlik sonrasi ikiye bolununce Bati ve Dogu Suryanileri olmak uzere ikiye ayrildilar Bu gruplardan biri bati suryanileri olarak bilinen monofizit inancli yakubiler iken diger grup dogu Suryanileri olarak bilinen diofizit inanca sahip Asuriler dir Teolojik olarak Nasturizm ogretisi ile iliskilendirilmekte olan Asuriler ayrica Nasturi Kilisesi olarak da bilinmektedir OnemiSuryolog Sebastian Brock verdigi bir roportajinda Hristiyanligin Latin Bati ve Yunan Dogu disinda Asuri Oryantal olarak ucuncu bir ayagi oldugunu ifade eder Ona gore Asuri Oryantal kiliselerin diger kiliseler yaninda arastirilmamasinin nedenleri 3 temel madde ile ozetlenebilmektedir Bunlardan birincisi kilise tarihi yaziminin baslangici olarak kabul edilebilecek Eusebius un Kilise Tarihi adli eseri ve Eusebius un bu eserde sectigi anlatim perspektifidir Eusebius bu eserinde daha ziyade Roma Imparatorlugu icinde kalan kiliselere konsantre olmus eserin yazildigi tarihlerde Roma Imparatorlugu disinda var olan kiliseleri kitabina dahil etmemisti Eusebius un tarih yazimi daha sonraki donem kilise tarihcileri icinde etkileyici oldu ve kilise tarihini ele alan yaklasimlar daha cok avrupamerkezci bir tutum sergilediler Oysa Avrupa ya dogru ilerleyen Latin Bati ve Yunan Slav Hristiyanliginin disinda Hindistan ve Cin sinirlarina kadar yayilmis Asuri Oryantal bir gelenek vardi Sebastian Brock un siraladigi Asuri Oryantal geleneginin bilinmemesinin bir diger onemli nedeni ise konsil sonuclaridir Ozellikle Kadikoy de 451 yilinda yapilan konsil ardindan monofizit bati suryanileri ile nasturi dogu suryani kiliseleri ayrilikci ve heretik olarak degerlendirilmisler bu nedenden dolayi Avrupa tarih yaziminda bu kiliseler marjinalize edilmislerdir Son olarak Asuri Suryani gelenegin Avrupa da gerektigi onemi bulamamasinin bir diger nedeni Latince ve Yunanca gibi dillerin yaninda Suryanice ve lehcelerinin ancak universitelerin belli bolumlerde ogrenime acik olmasi ve ancak bu sekilde ogrenilebilir calisilabilir ve arastirabilir olmasi one surulebilir Patriklik8 Eylul 2021 tarihinde Mar Awa patrik secilmistir Ayrica bakinizMar Benyamin Simun XXI Qudsanis koyu Patrikhane Keldani Katolik Kilisesi Suryani Ortodoks KilisesiDipnotlarKaynakca Sebastian Brock on the Syriac tradition in Christianity https www youtube com watch v RsJfUbAmOLE 14 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wilhelm Baum Dietmar W Winkler Die Apostolische Kirche des Ostens Geschichte der sogenannten Nestorianer sayfa 10 Klagenfurt 2000