Ança Manastırı (Gürcüce: ანჩის მონასტერი; okunuşu: “ançis monast’eri”), tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Anca olan İncilli köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü Ortodoks manastırıdır. Ança Manastırı, Tao-Klarceti bölgesindeki beş Gürcü piskoposluğundan biri olan Ança Piskoposluğu’nun da merkeziydi.
Ança Kilisesi kalıntıları. Niko Marr’ın 1904'teki gezisinden bir fotoğraf. | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | İncilli, Ardanuç, Artvin (il) |
Koordinatlar | 41°11′32″K 42°06′35″D / 41.19222°K 42.10972°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Harabe |
Mimari | |
Mimari tür | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | 9. yüzyıl |
Tarihçe
Ança Manastırı üzerine en eski bilgi Grigol Handzteli’nin Yaşamı’ (951) adlı elyazmasında yer alır. Buna göre Ança Kilisesi 9. yüzyıl başlarında inşa edilmiştir. Ança Manastırı Klarceti’nin önemli din ve kültür merkezlerinden biriydi. Ança Manastırı 1550’lerde Osmanlı Devleti’nin eline geçmesine karşın dinsel faaliyet 17. yüzyılın ortalarına kadar sürmüş, ancak cemaati giderek azalmıştır. Bundan dolayı Kraliçe Tamar'ın (1184-1213) isteğiyle hazırlanmış olan ünlü İsa triptiki Ança ikonası 1664'te buradan alınarak Tiflis’e götürülmüştür. Tiflis’te bu triptikin konduğu kilise bugün Ança İkonu Kilisesi (Ançishatis Eklesia) adıyla anılmaktadır. Rus idaresi sırasında Tao-Klarceti bölgesini gezen Gürcü bilim insanı Dimitri Bakradze Ança Manastırı’nı harap halde bulmuştu. Doğubilimci Nikolay Marr'ın 1904 yılındaki araştırma gezisi sırasında da Ança Kilisesi yıkılmış ve taşları köydeki yapılarda kullanılmıştı.
Kalıntılar
Klarceti ve Şavşeti bölgesinde 1904 yılında araştırma gezsisi yapan Nikolay Marr'ın verdiği bilgiye göre kilisenin taşlarının bir kısmı Aziz Seyidoğlu adlı kişinin evinin inşasında kullanılmıştı. Evin güney ve batı duvarları tamamen kilisenin taşlarından örülmüştü. Evin inşasında kullanılan taşların bir kısmında süslemeler de vardı. Kilisenin süslemeleri, cephe duvarları taşları köyün camisinin inşasında da kullanılmıştır. Nitekim caminin güney duvarında kilisenin penceresinin alınlık taşı bulunmaktadır. Kahverengimsi bu taşta dairesel örgü motifler yer alır. Caminin doğu duvarında üç sıra halinde kahverengimsi düzgün kesme taşlar da kiliseden alınmıştır. Ança Kilisesi’nin taşları köydeki evlere de dağılmıştır. Pintigil mahallesinde 20 numaralı evin köşesinde örgü motifli bir taş tespit edilmiştir. Samanlığın kapı süvesi olarak yine örgü motifli bir taş kullanılmıştır. 11 numaralı evin ahırının duvaının alt kısmında pembe taştaki örgü motifler zarar görmüştür.
Kaynakça
- ^ Mine Kadiroğlu - Bülent İşler, Gürcü Sanatının Ortaçağı, 2010, s. 178,
- ^ a b Niko Mari, Şavşeti ve Klarceti Gezisi Günlükleri (შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები), Batum, 2015, s. 277 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 128, .
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 90. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- "ანჩისხატის ისტორია" (Ança İkonu Tarihi) 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Cultural Tourism in a Digital Era: First International Conference - The Ancha Icon of Savior" 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Anca Manastiri Gurcuce ანჩის მონასტერი okunusu ancis monast eri tarihsel Klarceti bolgesinde gunumuzde Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli ve eski adi Anca olan Incilli koyunde Orta Cag da insa edilmis Gurcu Ortodoks manastiridir Anca Manastiri Tao Klarceti bolgesindeki bes Gurcu piskoposlugundan biri olan Anca Piskoposlugu nun da merkeziydi Anca ManastiriAnca Kilisesi kalintilari Niko Marr in 1904 teki gezisinden bir fotograf Temel bilgilerKonumIncilli Ardanuc Artvin il Koordinatlar41 11 32 K 42 06 35 D 41 19222 K 42 10972 D 41 19222 42 10972InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumHarabeMimariMimari turGurcu mimarisiTamamlanma9 yuzyilTarihceAnca Manastiri uzerine en eski bilgi Grigol Handzteli nin Yasami 951 adli elyazmasinda yer alir Buna gore Anca Kilisesi 9 yuzyil baslarinda insa edilmistir Anca Manastiri Klarceti nin onemli din ve kultur merkezlerinden biriydi Anca Manastiri 1550 lerde Osmanli Devleti nin eline gecmesine karsin dinsel faaliyet 17 yuzyilin ortalarina kadar surmus ancak cemaati giderek azalmistir Bundan dolayi Kralice Tamar in 1184 1213 istegiyle hazirlanmis olan unlu Isa triptiki Anca ikonasi 1664 te buradan alinarak Tiflis e goturulmustur Tiflis te bu triptikin kondugu kilise bugun Anca Ikonu Kilisesi Ancishatis Eklesia adiyla anilmaktadir Rus idaresi sirasinda Tao Klarceti bolgesini gezen Gurcu bilim insani Dimitri Bakradze Anca Manastiri ni harap halde bulmustu Dogubilimci Nikolay Marr in 1904 yilindaki arastirma gezisi sirasinda da Anca Kilisesi yikilmis ve taslari koydeki yapilarda kullanilmisti KalintilarKlarceti ve Savseti bolgesinde 1904 yilinda arastirma gezsisi yapan Nikolay Marr in verdigi bilgiye gore kilisenin taslarinin bir kismi Aziz Seyidoglu adli kisinin evinin insasinda kullanilmisti Evin guney ve bati duvarlari tamamen kilisenin taslarindan orulmustu Evin insasinda kullanilan taslarin bir kisminda suslemeler de vardi Kilisenin suslemeleri cephe duvarlari taslari koyun camisinin insasinda da kullanilmistir Nitekim caminin guney duvarinda kilisenin penceresinin alinlik tasi bulunmaktadir Kahverengimsi bu tasta dairesel orgu motifler yer alir Caminin dogu duvarinda uc sira halinde kahverengimsi duzgun kesme taslar da kiliseden alinmistir Anca Kilisesi nin taslari koydeki evlere de dagilmistir Pintigil mahallesinde 20 numarali evin kosesinde orgu motifli bir tas tespit edilmistir Samanligin kapi suvesi olarak yine orgu motifli bir tas kullanilmistir 11 numarali evin ahirinin duvainin alt kisminda pembe tastaki orgu motifler zarar gormustur Kaynakca Mine Kadiroglu Bulent Isler Gurcu Sanatinin Ortacagi 2010 s 178 ISBN 9789944579216 a b Niko Mari Savseti ve Klarceti Gezisi Gunlukleri შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები Batum 2015 s 277 9 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 9789941434112 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 128 ISBN 9789941478178 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 90 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9Dis baglantilar ანჩისხატის ისტორია Anca Ikonu Tarihi 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cultural Tourism in a Digital Era First International Conference The Ancha Icon of Savior 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde