Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Korkut Ata (Dede Korkut), Oğuz Türklerinin eski destanlarında yüceltip kutsallaştırılmış; bozkır hayatının geleneklerini ve törelerini çok iyi bilen, kabile teşkilatını koruyan yarı-efsanevi bir bilgedir ve Türkler’in en eski destanı olan Dede Korkut Kitabı’ndaki hikayelerin anlatıcısı ozandır.
Adı, tarihî kaynaklarda ve çeşitli Oğuz rivayetlerinde kimi zaman sadece “Korkut”, kimi zaman “Korkut Ata” olarak geçer; Batı Türkçesinde “Dede Korkut” olarak da anılır.Sirderya havzasında tespit edilmiş halk anlatıları onu bir baksı (Şaman) olarak tanıtırken yazılı kaynaklarda hükümdarlara vezirlik, müşavirlik yapmış bir Müslüman Türk velisi olarak tanıtılmıştır. Oğuzların İslâm’ı kabul edişlerinden önceki dönemlerin bir kâhini (kam, baksı) olduğu, İslâmlaşma sürecinde kültürel değişime paralel olarak bir evliya kimliğine büründüğü düşünülür. 2018'de Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan'ın UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri'ne dahil edilmiştir.
Kazak ve Kırgız bahşılarının piri olarak da tanınmaktadır. Bir söylenceye göre Kırgız şamanlarına kopuz çalmayı ve türkü söylemeyi öğretmiştir.
Hayatı
Halk rivayetlerine göre aydın, berrak gözlü bir dev kızından dünyaya gelen Dede Korkut'un hayatı hakkında tarihi kaynaklardaki bilgiler birbirinden farklıdır. Korkut Ata’dan bahsedilen en eski tarihî kaynak İlhanlı veziri Reşidüddin’in ’idir. Tabip Reşidüddin’in 1305 yılında bir heyetle yazdığı bu ünlü kitapta dört Oğuz hükümdarının çağdaşı olarak Korkut’tan bahsedilir. Bu esere göre Korkut, Bayat boyundan olup Kara Hoca’nın oğludur. 295 yıl yaşamıştır. Oğuz sülalesinin dokuzuncu hükümdarı İnal Sır Yavkuy zamanında ortaya çıkmış; onuncu hükümdar Kayı İnal Han’ın ve ondan sonraki üç Oğuz hükümdarının müşavirliğini yapmıştır. Bir menkıbeye göre Kayı İnal Han Muhammed peygamber devrinde Müslüman olmuş ve Dede Korkut’u Peygamber’e elçi göndermiştir.
’nin kaleme aldığı ve Saru Saltuk’u konu alan Saltukname (1480)’ye göre Korkut Ata Osmanoğulları ile aynı soydandır. Eserin ikinci ve üçüncü cildinde Osmanoğulları’nın soyu İshak peygamberin oğlu Ays nesline dayandırılmakta ve Korkut Ata soyundan oldukları belirtilmektedir.
Tebrizli Bayatî Hasan b. Mahmûd’un eseri olan Câm-ı Cem-Âyin (1481) adlı Osmanlı silsilenamesine göre Korkut Ata, 28. Oğuz Hanı Kara Han tarafından Medine’ye gönderilmiş; İslam peygamberi ile tanıştıktan sonra Oğuzlar’a İslamiyet’i öğretmekle görevlendirilen Selman-ı Farisi ile birlikte dönmüştür. Aynı kaynakta onun Ürgenç Dede adlı bir oğlu olduğu kayıtlıdır.
15. yüzyılda kaleme alınan Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî’de Korkut Ata, Türk söylencelerinde Hanlar Han’ı olarak adı geçen Oğuz padişahı Bayındır Han ve onun beylerbeyi Kazan ile birlikte anılmıştır; bunların ölümüyle Oğuz cemaatinin dağıldığı söylenir.
Ebu'l Gazi Bahadır Han'ın 1659-1660 yıllarında yazdığı Şecere-i Terakime adlı eserine göre Korkut Ata, Kayı boyundandır, Abbasiler devrinde yaşamıştır ve Oğuz ilinde çok sayılan bir devlet müşaviridir.
Ecelden kaçması hakkında
Ebülgazi Bahadır Han’a göre 295 yıl, bir halk rivayetine göre 100 yıl yaşamış olan Dede Korkut’un ölümü hakkındaki rivayetler de çok çeşitlidir. Kazaklar arasında yaygın olan menkıbeye göre yirmi yaşında iken rüyasında aklar giymiş bazı yaratıklar ona kırk yıl yaşayacağını haber vermiş, bunun üzerine Korkut ölümsüzlük istemeye karar vermiştir. Karşılık beklemeden hastalara yaptığı yardımlar Allah katında makbule geçmiş ve bir gün uykuda iken Allah ona, "Ölümü kendin arzu etmedikçe ölmeyeceksin" demiştir.
Bir başka rivayete göre Korkut Ata uzun süre ölümden kaçmak istemiş ama nereye gitse “mezar arayan Korkut için” mezar kazan birilerini görmüştü. Sonunda 300 yaşında iken kendisi için kazılan mezarlardan birinin yanında ölmüştür. Dede Korkut’un ölümden kaçma çabası, Sümerler’de Gılgamış Destanı’nda Gılgamış’ın ölümsüzlüğe ulaşma uğraşları ile anlatılan ölümsüzlük arayışının bir uzantısı olarak düşünülebilir.
Mezarı hakkında
Azerbaycan'da ve Anadolu’da Dede Korkut'a ait olduğu iddia edilen kimi mezarlar vardır.
1638 yılında Alman imparatorunun Moskova ve İran elçisi Adam Olearius, Dede Korkut'un Demirkapı- Derbend şehri yakınlarında “İmam Korkut” adlı bir İslam velisinin mezarını gördüğünü anlatmıştır. İran ve Dağıstan Tatarları arasındaki sınırı belirleyen küçük bir ırmağın kenarında bulunan mezar, kaya içine oyulmuş büyük bir mağara şeklinde olup tabutu dört tahtadan yapılmıştı. Olearius’un yerlilerden dinleyip aktardığı söylenceye göre kopuz çalıp şiirler söyleyen bu İslam velisi, peygamberin yakınlarındandı ve onun ölümünden sonra 300 yıl daha yaşamıştı; putperest Lezgiller’i İslam’a davet için gittiği sırada öldürülmüştü.
Evliya Çelebi Seyahatname’de, 1647’de Demir Kapu’da gördüğü ziyaretgâhın Dede Korkut’a ait olduğunu yazar. Olearius’un bahsettiği mezarı aramaya sonradan Rus doğubilimci Wilhelm Barthold da gitmiş fakat bulamamıştır. Mezarın zamanla kaybolduğu düşünülür.
Evliye Çelebi 1655’te gördüğü Ahlat’tan bahsederken de “Ahlat’ta yatanlardan birisi de Korkut Han’dır şeklinde bahseder.
Sirderya havzasında yaşayan Kırgız, Kazak, Karakalpak ve Türkmenler tarafından ziyaret edilen ve Korkut Ata'nın kabri olarak bilinen bir mezar daha vardır. Kalinski ile Kızılorda arasında Sirderya nehrinin Aral gölüne yakın bir yerinde sahilde bulunmaktadır.
Bayburt’un güney doğusundaki Masat köyünün hemen çıkışında halk arasında Ali Baba Türbesi denen Türkmen türbesinin Dede Korkut 'a ait olduğu iddia edillir. Bu tez, şair Orhan Şaik Gökyay tarafından ortaya atılmıştır.
Kişiliği
Dede Korkut’un kişiliği hakkındaki bilgiler halk efsanelerinden, Dede Korkut Kitabı’ndan ve Oğuzların tarihi ile ilgili bilgi veren yazılı kaynaklardan gelir.
Dede Korkut Kitabı’na göre destanın anlatıcısı ozan, Oğuzların Bayat boyundan olup İslam peygamberi Muhammed'in yaşadığı zamana yakın bir dönemde yaşamış Müslümandır; kalp gözü açık; hikmetli sözler sahibi bilge bir ozandır; Oğuz beylerinin ve halkın töresini, geçmişini bilen, halkın her müşkülünü halleden geleneksel bir eğitici, yol gösterici ve akıl hocasıdır. Köklerinin ozan/baksı geleneğine dayandığı, sıradan insan olmayıp Tanrı tarafından seçilmiş olduğu, söylediklerinin kendi duygu ve düşüncelerinden ziyade Hak Tealâ‟nın ilham etmesiyle ortaya çıktığı anlaşılır.
Tarihî kaynaklarda Dede Korkut'un şahsiyeti hakkında verilen bilgiler büyük ölçüde Kitâb-ı Dede Korkut'taki bu bilgilerle örtüşür. Korkut Ata'nın birçok Oğuz hükümdarına vezirlik, müşavirlik yaptığı, bazı beylerin çocuklarına ad verdiği aktarılır. Hem geçmişte hem de gelecekte olacakları bilen, Türkler arasında büyük bir üne sahip biri olarak tanıtılır; velilik özelliği öne çıkartılır.
Halk anlatılarında Korkut Ata eşsiz bir halk şairi, kopuz ve dombranın mucidi olarak tanıtılmıştır. Kopuz çalmak ve şamanlık yapmak için kendisinin Ata ruhlar tarafından görevlendirildiğine inanılır. Karakalpakistan'da derlenmiş bir efsane onun kopuzun nasıl yapılacağına olağanüstü varlıklardan öğrenmiştir. Bir başka söylenceye göre hızlı koşan devesine binerek halkının sonsuza dek yaşayacağı cennet gibi bir mekan arayan Ata Korkut, “ölümsüz hiçbir şey yokmuş” fikrine gelmiş ve sonsuz hayatı kopuzun ezgilerinde aramaya başlamış; nesilden nesile geçen kıymetli sözler ve ezgiler üretmiştir. Şiir ve ezginin atası kabul edilir.
Söylencelerde Korkut Ata'nın doğaüstü güçleri öne çıkarılmıştır. Kendisinden “Ölü dersem ölü değil, diri dersem diri değil” sözleriyle bahsedilir.[] Tüm hayvanların ve özellikle de kuşların dilini bildiği anlatılır. Ayrıca kendisinin “Tuman” adını verdiği bir yiğit de tüm kuşların dilini bilir.[] Azerbaycan Türkleri arasındaki yaygın bir inanışa göre, dünyadaki her şeyin adını Korkut Ata koymuştur. Yiğitlere de ad vermiştir.
Etimoloji
Korkut sözcüğü (Kor/Gor) kökünden türemiştir. Çok büyük, ulu, heybetli, korku veren demektir. Ayrıca korkutucu düş anlamında da kullanılır. Kelime kökünde kor, korumak, korkutmak, koramak (yanmak) gibi anlamları vardır.
Ayrıca bakınız
Dipnotlar
- ^ a b c d e f g h "Orhan Şaik Gökyay, Dede Korkut, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt 9" (PDF). 27 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015.
- ^ a b c d (PDF). 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015.
- ^ a b c d e f g (PDF). 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015.
- ^ . 3 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022.
- ^ "Şükrü Haluk Akalın, Kitab-ı Dede Korkut ve Anadolu Türk Destanlarından Saltuknâme, Azerbaycan Cumhuriyeti Hükûmeti Milletler Arası dede Korkut Şenlikleri, 7-9 Nisan 2000, Bakû". 2 Aralık 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015.
- ^ a b c d e . 2 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015.
- ^ "Cengiz Gökşen, Dede Korkut Hikayelerindeki Ozan Tipi Bağlamında Kars Âşıklık Geleneği, Turkish Studies, Cilt 6/4 Sonbahar 2011" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Korkut Ata Dede Korkut Oguz Turklerinin eski destanlarinda yuceltip kutsallastirilmis bozkir hayatinin geleneklerini ve torelerini cok iyi bilen kabile teskilatini koruyan yari efsanevi bir bilgedir ve Turkler in en eski destani olan Dede Korkut Kitabi ndaki hikayelerin anlaticisi ozandir Dede Korkut un Askabat taki heykeli50 Turkmenistan manatinda Korkut Ata nin resmi Adi tarihi kaynaklarda ve cesitli Oguz rivayetlerinde kimi zaman sadece Korkut kimi zaman Korkut Ata olarak gecer Bati Turkcesinde Dede Korkut olarak da anilir Sirderya havzasinda tespit edilmis halk anlatilari onu bir baksi Saman olarak tanitirken yazili kaynaklarda hukumdarlara vezirlik musavirlik yapmis bir Musluman Turk velisi olarak tanitilmistir Oguzlarin Islam i kabul edislerinden onceki donemlerin bir kahini kam baksi oldugu Islamlasma surecinde kulturel degisime paralel olarak bir evliya kimligine burundugu dusunulur 2018 de Turkiye Azerbaycan ve Kazakistan in UNESCO Somut Olmayan Kulturel Miras Listeleri ne dahil edilmistir Kazak ve Kirgiz bahsilarinin piri olarak da taninmaktadir Bir soylenceye gore Kirgiz samanlarina kopuz calmayi ve turku soylemeyi ogretmistir HayatiHalk rivayetlerine gore aydin berrak gozlu bir dev kizindan dunyaya gelen Dede Korkut un hayati hakkinda tarihi kaynaklardaki bilgiler birbirinden farklidir Korkut Ata dan bahsedilen en eski tarihi kaynak Ilhanli veziri Residuddin in idir Tabip Residuddin in 1305 yilinda bir heyetle yazdigi bu unlu kitapta dort Oguz hukumdarinin cagdasi olarak Korkut tan bahsedilir Bu esere gore Korkut Bayat boyundan olup Kara Hoca nin ogludur 295 yil yasamistir Oguz sulalesinin dokuzuncu hukumdari Inal Sir Yavkuy zamaninda ortaya cikmis onuncu hukumdar Kayi Inal Han in ve ondan sonraki uc Oguz hukumdarinin musavirligini yapmistir Bir menkibeye gore Kayi Inal Han Muhammed peygamber devrinde Musluman olmus ve Dede Korkut u Peygamber e elci gondermistir nin kaleme aldigi ve Saru Saltuk u konu alan Saltukname 1480 ye gore Korkut Ata Osmanogullari ile ayni soydandir Eserin ikinci ve ucuncu cildinde Osmanogullari nin soyu Ishak peygamberin oglu Ays nesline dayandirilmakta ve Korkut Ata soyundan olduklari belirtilmektedir Tebrizli Bayati Hasan b Mahmud un eseri olan Cam i Cem Ayin 1481 adli Osmanli silsilenamesine gore Korkut Ata 28 Oguz Hani Kara Han tarafindan Medine ye gonderilmis Islam peygamberi ile tanistiktan sonra Oguzlar a Islamiyet i ogretmekle gorevlendirilen Selman i Farisi ile birlikte donmustur Ayni kaynakta onun Urgenc Dede adli bir oglu oldugu kayitlidir 15 yuzyilda kaleme alinan Velayet name i Haci Bektas i Veli de Korkut Ata Turk soylencelerinde Hanlar Han i olarak adi gecen Oguz padisahi Bayindir Han ve onun beylerbeyi Kazan ile birlikte anilmistir bunlarin olumuyle Oguz cemaatinin dagildigi soylenir Ebu l Gazi Bahadir Han in 1659 1660 yillarinda yazdigi Secere i Terakime adli eserine gore Korkut Ata Kayi boyundandir Abbasiler devrinde yasamistir ve Oguz ilinde cok sayilan bir devlet musaviridir Ecelden kacmasi hakkinda Ebulgazi Bahadir Han a gore 295 yil bir halk rivayetine gore 100 yil yasamis olan Dede Korkut un olumu hakkindaki rivayetler de cok cesitlidir Kazaklar arasinda yaygin olan menkibeye gore yirmi yasinda iken ruyasinda aklar giymis bazi yaratiklar ona kirk yil yasayacagini haber vermis bunun uzerine Korkut olumsuzluk istemeye karar vermistir Karsilik beklemeden hastalara yaptigi yardimlar Allah katinda makbule gecmis ve bir gun uykuda iken Allah ona Olumu kendin arzu etmedikce olmeyeceksin demistir Bir baska rivayete gore Korkut Ata uzun sure olumden kacmak istemis ama nereye gitse mezar arayan Korkut icin mezar kazan birilerini gormustu Sonunda 300 yasinda iken kendisi icin kazilan mezarlardan birinin yaninda olmustur Dede Korkut un olumden kacma cabasi Sumerler de Gilgamis Destani nda Gilgamis in olumsuzluge ulasma ugraslari ile anlatilan olumsuzluk arayisinin bir uzantisi olarak dusunulebilir Mezari hakkinda Azerbaycan da ve Anadolu da Dede Korkut a ait oldugu iddia edilen kimi mezarlar vardir 1638 yilinda Alman imparatorunun Moskova ve Iran elcisi Adam Olearius Dede Korkut un Demirkapi Derbend sehri yakinlarinda Imam Korkut adli bir Islam velisinin mezarini gordugunu anlatmistir Iran ve Dagistan Tatarlari arasindaki siniri belirleyen kucuk bir irmagin kenarinda bulunan mezar kaya icine oyulmus buyuk bir magara seklinde olup tabutu dort tahtadan yapilmisti Olearius un yerlilerden dinleyip aktardigi soylenceye gore kopuz calip siirler soyleyen bu Islam velisi peygamberin yakinlarindandi ve onun olumunden sonra 300 yil daha yasamisti putperest Lezgiller i Islam a davet icin gittigi sirada oldurulmustu Evliya Celebi Seyahatname de 1647 de Demir Kapu da gordugu ziyaretgahin Dede Korkut a ait oldugunu yazar Olearius un bahsettigi mezari aramaya sonradan Rus dogubilimci Wilhelm Barthold da gitmis fakat bulamamistir Mezarin zamanla kayboldugu dusunulur Evliye Celebi 1655 te gordugu Ahlat tan bahsederken de Ahlat ta yatanlardan birisi de Korkut Han dir seklinde bahseder Sirderya havzasinda yasayan Kirgiz Kazak Karakalpak ve Turkmenler tarafindan ziyaret edilen ve Korkut Ata nin kabri olarak bilinen bir mezar daha vardir Kalinski ile Kizilorda arasinda Sirderya nehrinin Aral golune yakin bir yerinde sahilde bulunmaktadir Bayburt un guney dogusundaki Masat koyunun hemen cikisinda halk arasinda Ali Baba Turbesi denen Turkmen turbesinin Dede Korkut a ait oldugu iddia edillir Bu tez sair Orhan Saik Gokyay tarafindan ortaya atilmistir KisiligiDede Korkut un kisiligi hakkindaki bilgiler halk efsanelerinden Dede Korkut Kitabi ndan ve Oguzlarin tarihi ile ilgili bilgi veren yazili kaynaklardan gelir Dede Korkut Kitabi na gore destanin anlaticisi ozan Oguzlarin Bayat boyundan olup Islam peygamberi Muhammed in yasadigi zamana yakin bir donemde yasamis Muslumandir kalp gozu acik hikmetli sozler sahibi bilge bir ozandir Oguz beylerinin ve halkin toresini gecmisini bilen halkin her muskulunu halleden geleneksel bir egitici yol gosterici ve akil hocasidir Koklerinin ozan baksi gelenegine dayandigi siradan insan olmayip Tanri tarafindan secilmis oldugu soylediklerinin kendi duygu ve dusuncelerinden ziyade Hak Teala nin ilham etmesiyle ortaya ciktigi anlasilir Tarihi kaynaklarda Dede Korkut un sahsiyeti hakkinda verilen bilgiler buyuk olcude Kitab i Dede Korkut taki bu bilgilerle ortusur Korkut Ata nin bircok Oguz hukumdarina vezirlik musavirlik yaptigi bazi beylerin cocuklarina ad verdigi aktarilir Hem gecmiste hem de gelecekte olacaklari bilen Turkler arasinda buyuk bir une sahip biri olarak tanitilir velilik ozelligi one cikartilir Halk anlatilarinda Korkut Ata essiz bir halk sairi kopuz ve dombranin mucidi olarak tanitilmistir Kopuz calmak ve samanlik yapmak icin kendisinin Ata ruhlar tarafindan gorevlendirildigine inanilir Karakalpakistan da derlenmis bir efsane onun kopuzun nasil yapilacagina olaganustu varliklardan ogrenmistir Bir baska soylenceye gore hizli kosan devesine binerek halkinin sonsuza dek yasayacagi cennet gibi bir mekan arayan Ata Korkut olumsuz hicbir sey yokmus fikrine gelmis ve sonsuz hayati kopuzun ezgilerinde aramaya baslamis nesilden nesile gecen kiymetli sozler ve ezgiler uretmistir Siir ve ezginin atasi kabul edilir Soylencelerde Korkut Ata nin dogaustu gucleri one cikarilmistir Kendisinden Olu dersem olu degil diri dersem diri degil sozleriyle bahsedilir kaynak belirtilmeli Tum hayvanlarin ve ozellikle de kuslarin dilini bildigi anlatilir Ayrica kendisinin Tuman adini verdigi bir yigit de tum kuslarin dilini bilir kaynak belirtilmeli Azerbaycan Turkleri arasindaki yaygin bir inanisa gore dunyadaki her seyin adini Korkut Ata koymustur Yigitlere de ad vermistir EtimolojiKorkut sozcugu Kor Gor kokunden turemistir Cok buyuk ulu heybetli korku veren demektir Ayrica korkutucu dus anlaminda da kullanilir Kelime kokunde kor korumak korkutmak koramak yanmak gibi anlamlari vardir Ayrica bakinizDede Korkut Hikayeleri Dede Korkut Hikayeleri cizgi film Dipnotlar a b c d e f g h Orhan Saik Gokyay Dede Korkut Turk Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 9 PDF 27 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Mayis 2015 a b c d PDF 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2015 a b c d e f g PDF 2 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2015 3 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Subat 2022 Sukru Haluk Akalin Kitab i Dede Korkut ve Anadolu Turk Destanlarindan Saltukname Azerbaycan Cumhuriyeti Hukumeti Milletler Arasi dede Korkut Senlikleri 7 9 Nisan 2000 Baku 2 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2015 a b c d e 2 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2015 Cengiz Goksen Dede Korkut Hikayelerindeki Ozan Tipi Baglaminda Kars Asiklik Gelenegi Turkish Studies Cilt 6 4 Sonbahar 2011 PDF 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Mayis 2015