Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kolesteril ester transfer proteini (İngilizce Cholesteryl ester transfer protein veya onun kısaltması CETP; plasma lipid transfer protein olarak da bilinir), lipoproteinler arasında nötr lipitler, yani kolesteril ester ve trigliseritler taşıyan bir plazma proteinidir. Fizyolojik rolü, VLDL veya LDL taneciklerindeki trigliseritler ile HDL'deki kolesteril esterlerin yer değiştirmesini sağlamaktır. Aslında çoğu zaman kolesteril esterler ile kolesteril esterleri, trigliseritlerle trigliseritleri de birbiriyle değiştirir, ama bu değişimlerin net bir etkisi olmaz.
Genetik
CETP geni insanda 16. kromozomda, 16q21 konumunda yer alır.
Protein yapısı
ile CETP molekülünün ince uzun, bir bumerang gibi eğri bir şekli olduğu bulunmuştur. Proteinin içi boydan boya tünel gibi oyuktur. Şekli çözülmüş olan kristal yapısında, proteinin içindeki oyukta yer alan iki kolesteril ester molekülü ve tünelin iki ucunu tıkayan iki fosfolipit molekülü görülmüştür. Tünelin orta kısmının daralmasına neden olacak mutasyonlar proteinin lipit taşıma etkinliğini yok ettikleri için, taşınan lipitlerin bu tünel boyunca kayması gerektiği öne sürülmüştür. Proteinin Karboksi ucunda bulunan oynak bir alfa sarmal vardır, bunun bir yüzü hidrofobik, öbür yüzü hidrofiliktir; bu sarmal olmazsa protein lipit taşıyamaz. Sarmalın liporotein yüzeyindeki lipitlerin yapısını bozarak nötür lipitlerin proteine ulaşmasını sağladığı öne sürülmüştür.
Hastalığa etkisi
CETP'nin işlevini artıran bazı ender mutasyonlar ateroskleroz ile ilişkilendirilmiştir. Buna karşın, CETP genindeki I405V polimorfizmini bulunduran kişilerde daha düşük plazma CETP düzeyi olduğu ve bu kişilerin ortalama ömrünün daha uzun olduğu bulunmuştur. Ancak, hipertriglisemik hastalarda aynı polimorfizmi sahip hastalarda koroner kalp hastalıkları sıklığı daha yüksek olduğu görülmüştür. D442G mutasyonu, CETP düzeylerinin düşük olmasına ve HDL düzeylerini artırır. Bu mutasyonu taşıyanlarda koroner kalp hastlaıklarının daha sık olduğu bulunmuştur.
Farmakoloji
Ateroskleroz ve koroner klap hastalıklarında HDL'nın koruyucu bir etkisi vardır, buna karşın metabolik sendrom gibi bazı hastalıklarda ise HDL düzeyleri düşüktür. CETP eksikliği HDL düzeylerini yükselttiği için CETP aktivitesini farmakolojik yolla azaltmak konusunda çeşitli ilaç şirketleri aktif olarak çalışmaktadırlar. Pfizer'in geliştirdiği adlı (hem tek başına hem de bir statin eşliğinde) HDL düzeylerini yükselttiği ve LDL'yi azalttığı (bir statinle beraber verilince) 2004'te yapılan bir araştırmada gösterilmiştir. Ancak, kardiyovasküler sonuçlar hayal kırıcı olmuştur; bu klinik çalışmaya katılan hastaların çoğunda hipertansiyon gelişmiş ve aterosklerozda bir farklılık meydana gelmemiştir. ve atorvastatin birleşik terapisinde kardiyovasküler vaka sayısı ve mortalite daha yüksek çıkmıştır. Başka ilaç şirketlerinin diğer CETP inhibitörleri üzerindeki klinik çalışmaları sürmektedir.
Kaynakça
(Bu maddenin yazılmasında kısmen kullanılmıştır.)
- ^ Qiu, X., Mistry, A., Ammirati, M.J., Chrunyk, B.A., Clark, R.W., Cong, Y., Culp, J.S., Danley, D.E., Freeman, T.B., Geoghegan, K.F., Griffor, M.C., Hawrylik, S.J., Hayward, C.M., Hensley, P., Hoth, L.R., Karam, G.A., Lira, M.E., Lloyd, D.B., McGrath, K.M., Stutzman-Engwall, K.J., Subashi, A.K., Subashi, T.A., Thompson, J.F., Wang, I.K., Zhao, H., Seddon, A.P. (2007). "Crystal structure of cholesteryl ester transfer protein reveals a long tunnel and four bound lipid molecules". Nat.Struct.Mol.Biol. Cilt 14. ss. 106-13. 6 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
- ^ a b Zhong S, Sharp DS, Grove JS, Bruce C, Yano K, Curb JD, Tall AR (Haziran 1996). "Increased coronary heart disease in Japanese-American men with mutation in the cholesteryl ester transfer protein gene despite increased HDL levels". J Clin Invest. 97 (12). ss. 2917-23. doi:10.1172/JCI118751. (PMID) 8675707. 16 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
- ^ Barzilai N, Atzmon G, Schechter C, Schaefer EJ, Cupples AL, Lipton R, Cheng S, Shuldiner AR (Ekim 2003). "Unique lipoprotein phenotype and genotype associated with exceptional longevity". JAMA. 290 (15). ss. 2030-40. doi:10.1001/jama.290.15.2030. (PMID) 14559957. 8 Ocak 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
- ^ Bruce C, Sharp DS, Tall AR (Mayıs 1998). "Relationship of HDL and coronary heart disease to a common amino acid polymorphism in the cholesteryl ester transfer protein in men with and without hypertriglyceridemia". J Lipid Res. 39 (5). ss. 1071-8. (PMID) 9610775. 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
- ^ Barter PJ, Brewer HB Jr, Chapman MJ, Hennekens CH, Rader DJ, Tall AR (Şubat 2003). "Cholesteryl ester transfer protein: a novel target for raising HDL and inhibiting atherosclerosis". Arterioscler Thromb Vasc Biol. 23 (2). ss. 160-7. doi:10.1161/01.ATV.0000054658.91146.64. (PMID) 12588754. 12 Ekim 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
- ^ Brousseau ME, Schaefer EJ, Wolfe ML, Bloedon LT, Digenio AG, Clark RW, Mancuso JP, Rader DJ (Nisan 2004). "Effects of an inhibitor of cholesteryl ester transfer protein on HDL cholesterol". N Engl J Med. 350 (15). ss. 1505-15. doi:10.1056/NEJMoa031766. (PMID) 15071125. 17 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
- ^ Nissen SE, Tardif JC, Nicholls SJ, Revkin JH, Shear CL, Duggan WT, Ruzyllo W, Bachinsky WB, Lasala GP, Tuzcu EM; ILLUSTRATE Investigators (Mart 2007). "Effect of torcetrapib on the progression of coronary atherosclerosis". N Engl J Med. 356 (13). ss. 1304-16. doi:10.1056/NEJMoa070635. (PMID) 17387129. 5 Kasım 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
- ^ Kastelein JJ, van Leuven SI, Burgess L, Evans GW, Kuivenhoven JA, Barter PJ, Revkin JH, Grobbee DE, Riley WA, Shear CL, Duggan WT, Bots ML; RADIANCE 1 Investigators. (Nisan 2007). "Effect of torcetrapib on carotid atherosclerosis in familial hypercholesterolemia" (abstract). N Engl J Med. 356 (16). ss. 1620-30. doi:10.1056/NEJMoa071359. (PMID) 17387131. 5 Kasım 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
- ^ "Pfizer Stops All Torcetrapib Clinical Trials in Interest of Patient Safety". U.S. Food and Drug Administration. 3 Aralık 2006. 13 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından .
- ^ El Harchaoui K, van der Steeg WA, Stroes ES, Kastelein JJ (Ağustos 2007). "The role of CETP inhibition in dyslipidemia". Curr Atheroscler Rep. 9 (2). ss. 125-33. doi:10.1007/s11883-007-0008-5. (PMID) 17877921.
- ^ de Grooth GJ, Kuivenhoven JA, Stalenhoef AF, de Graaf J, Zwinderman AH, Posma JL, van Tol A, Kastelein JJ (Mayıs 2002). "Efficacy and safety of a novel cholesteryl ester transfer protein inhibitor, JTT-705, in humans: a randomized phase II dose-response study". Circulation. 105 (18). ss. 2159-65. doi:10.1161/01.CIR.0000015857.31889.7B. (PMID) 11994249. 3 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
- ^ Reuters (4 Ekim 2007). "Merck announces its investigational CETP-Inhibitor, MK-0859, produced positive effects on lipids with no observed blood pressure changes". Reuters, Inc. 3 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kolesteril ester transfer proteini Ingilizce Cholesteryl ester transfer protein veya onun kisaltmasi CETP plasma lipid transfer protein olarak da bilinir lipoproteinler arasinda notr lipitler yani kolesteril ester ve trigliseritler tasiyan bir plazma proteinidir Fizyolojik rolu VLDL veya LDL taneciklerindeki trigliseritler ile HDL deki kolesteril esterlerin yer degistirmesini saglamaktir Aslinda cogu zaman kolesteril esterler ile kolesteril esterleri trigliseritlerle trigliseritleri de birbiriyle degistirir ama bu degisimlerin net bir etkisi olmaz CETP molekulu ve ona bagli dort lipit iki kolesteril ester ve iki fosfatidil kolin 2obd 2 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Protein genis acili bir V harfi gibidir sekilde V nin bir ucundan bukulme noktasina dogru bakilmaktadir Protein zincirinin karboksil ucu kirmizi amino ucu mor olacak sekilde gokkusagi renkleri ile renklendirilmistir GenetikCETP geni insanda 16 kromozomda 16q21 konumunda yer alir Protein yapisiile CETP molekulunun ince uzun bir bumerang gibi egri bir sekli oldugu bulunmustur Proteinin ici boydan boya tunel gibi oyuktur Sekli cozulmus olan kristal yapisinda proteinin icindeki oyukta yer alan iki kolesteril ester molekulu ve tunelin iki ucunu tikayan iki fosfolipit molekulu gorulmustur Tunelin orta kisminin daralmasina neden olacak mutasyonlar proteinin lipit tasima etkinligini yok ettikleri icin tasinan lipitlerin bu tunel boyunca kaymasi gerektigi one surulmustur Proteinin Karboksi ucunda bulunan oynak bir alfa sarmal vardir bunun bir yuzu hidrofobik obur yuzu hidrofiliktir bu sarmal olmazsa protein lipit tasiyamaz Sarmalin liporotein yuzeyindeki lipitlerin yapisini bozarak notur lipitlerin proteine ulasmasini sagladigi one surulmustur Hastaliga etkisiCETP nin islevini artiran bazi ender mutasyonlar ateroskleroz ile iliskilendirilmistir Buna karsin CETP genindeki I405V polimorfizmini bulunduran kisilerde daha dusuk plazma CETP duzeyi oldugu ve bu kisilerin ortalama omrunun daha uzun oldugu bulunmustur Ancak hipertriglisemik hastalarda ayni polimorfizmi sahip hastalarda koroner kalp hastaliklari sikligi daha yuksek oldugu gorulmustur D442G mutasyonu CETP duzeylerinin dusuk olmasina ve HDL duzeylerini artirir Bu mutasyonu tasiyanlarda koroner kalp hastlaiklarinin daha sik oldugu bulunmustur FarmakolojiAteroskleroz ve koroner klap hastaliklarinda HDL nin koruyucu bir etkisi vardir buna karsin metabolik sendrom gibi bazi hastaliklarda ise HDL duzeyleri dusuktur CETP eksikligi HDL duzeylerini yukselttigi icin CETP aktivitesini farmakolojik yolla azaltmak konusunda cesitli ilac sirketleri aktif olarak calismaktadirlar Pfizer in gelistirdigi adli hem tek basina hem de bir statin esliginde HDL duzeylerini yukselttigi ve LDL yi azalttigi bir statinle beraber verilince 2004 te yapilan bir arastirmada gosterilmistir Ancak kardiyovaskuler sonuclar hayal kirici olmustur bu klinik calismaya katilan hastalarin cogunda hipertansiyon gelismis ve aterosklerozda bir farklilik meydana gelmemistir ve atorvastatin birlesik terapisinde kardiyovaskuler vaka sayisi ve mortalite daha yuksek cikmistir Baska ilac sirketlerinin diger CETP inhibitorleri uzerindeki klinik calismalari surmektedir Kaynakca Bu maddenin yazilmasinda kismen kullanilmistir Qiu X Mistry A Ammirati M J Chrunyk B A Clark R W Cong Y Culp J S Danley D E Freeman T B Geoghegan K F Griffor M C Hawrylik S J Hayward C M Hensley P Hoth L R Karam G A Lira M E Lloyd D B McGrath K M Stutzman Engwall K J Subashi A K Subashi T A Thompson J F Wang I K Zhao H Seddon A P 2007 Crystal structure of cholesteryl ester transfer protein reveals a long tunnel and four bound lipid molecules Nat Struct Mol Biol Cilt 14 ss 106 13 6 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2008 a b Zhong S Sharp DS Grove JS Bruce C Yano K Curb JD Tall AR Haziran 1996 Increased coronary heart disease in Japanese American men with mutation in the cholesteryl ester transfer protein gene despite increased HDL levels J Clin Invest 97 12 ss 2917 23 doi 10 1172 JCI118751 PMID 8675707 16 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Barzilai N Atzmon G Schechter C Schaefer EJ Cupples AL Lipton R Cheng S Shuldiner AR Ekim 2003 Unique lipoprotein phenotype and genotype associated with exceptional longevity JAMA 290 15 ss 2030 40 doi 10 1001 jama 290 15 2030 PMID 14559957 8 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Bruce C Sharp DS Tall AR Mayis 1998 Relationship of HDL and coronary heart disease to a common amino acid polymorphism in the cholesteryl ester transfer protein in men with and without hypertriglyceridemia J Lipid Res 39 5 ss 1071 8 PMID 9610775 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Barter PJ Brewer HB Jr Chapman MJ Hennekens CH Rader DJ Tall AR Subat 2003 Cholesteryl ester transfer protein a novel target for raising HDL and inhibiting atherosclerosis Arterioscler Thromb Vasc Biol 23 2 ss 160 7 doi 10 1161 01 ATV 0000054658 91146 64 PMID 12588754 12 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Brousseau ME Schaefer EJ Wolfe ML Bloedon LT Digenio AG Clark RW Mancuso JP Rader DJ Nisan 2004 Effects of an inhibitor of cholesteryl ester transfer protein on HDL cholesterol N Engl J Med 350 15 ss 1505 15 doi 10 1056 NEJMoa031766 PMID 15071125 17 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Nissen SE Tardif JC Nicholls SJ Revkin JH Shear CL Duggan WT Ruzyllo W Bachinsky WB Lasala GP Tuzcu EM ILLUSTRATE Investigators Mart 2007 Effect of torcetrapib on the progression of coronary atherosclerosis N Engl J Med 356 13 ss 1304 16 doi 10 1056 NEJMoa070635 PMID 17387129 5 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Kastelein JJ van Leuven SI Burgess L Evans GW Kuivenhoven JA Barter PJ Revkin JH Grobbee DE Riley WA Shear CL Duggan WT Bots ML RADIANCE 1 Investigators Nisan 2007 Effect of torcetrapib on carotid atherosclerosis in familial hypercholesterolemia abstract N Engl J Med 356 16 ss 1620 30 doi 10 1056 NEJMoa071359 PMID 17387131 5 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Pfizer Stops All Torcetrapib Clinical Trials in Interest of Patient Safety U S Food and Drug Administration 3 Aralik 2006 13 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan El Harchaoui K van der Steeg WA Stroes ES Kastelein JJ Agustos 2007 The role of CETP inhibition in dyslipidemia Curr Atheroscler Rep 9 2 ss 125 33 doi 10 1007 s11883 007 0008 5 PMID 17877921 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link de Grooth GJ Kuivenhoven JA Stalenhoef AF de Graaf J Zwinderman AH Posma JL van Tol A Kastelein JJ Mayis 2002 Efficacy and safety of a novel cholesteryl ester transfer protein inhibitor JTT 705 in humans a randomized phase II dose response study Circulation 105 18 ss 2159 65 doi 10 1161 01 CIR 0000015857 31889 7B PMID 11994249 3 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Reuters 4 Ekim 2007 Merck announces its investigational CETP Inhibitor MK 0859 produced positive effects on lipids with no observed blood pressure changes Reuters Inc 3 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2007