Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şulaveri-Şomu kültürü, günümüz Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan topraklarında ve Kuzey İran'ın bazı bölgelerinde bulunan Geç Neolitik / Eneolitik bir kültürdür. Bu kültürün en eski kalıntıları Gürcistan'da tespit edilmiştir ve M.Ö. 6. binyıl başlarına uzanmaktadır. Şulaveri-Şomu kültürü, bilinen en eski Neolitik kültürlerden biri olarak kabul edilir.
| Coğrafi aralık | Güney Kafkasya, Ermeni Yaylası |
|---|---|
| Çağ | Cilalı Taş Devri |
| Önemli sitler | , |
| Öncül | |
| Ardıl | Karaz Kültürü, |
Ana Sit
'Şulaveri-Şomu' adı, 1925'ten beri Gürcistan Cumhuriyeti'ndeki kasabasından ve Azerbaycan'ın Agstafa Bölgesinde Şomu Tepelerin'den gelmektedir. Bu iki yer arasındaki mesafe sadece 70 km'dir.
Şulaveri-Şomu kültürü Batı Azerbaycan'daki Şomutepe, Babadervis sahalarındaki kazılar sırasında I. Narimanov (1958-1964'te) ve Doğu Gürcistan'daki Şulaveris Gora'da A.I. Dzhavakhisvili ve T.N Chubinishvili (1966-1976'da) tarafından keşfedilmiştir. Bu sitelerden yapılan keşifler, aynı kültürel özelliklerin Küçük Kafkasya dağlarının kuzey eteklerinde yayıldığını ortaya koymuştur.
Öncesi
Şulaveri-Şomu kültürü, MÖ 6-5. Binyılı kapsar. Alanlarda bulunan maddi kültür örneklerine göre nüfusun ana faaliyetlerinin tarım ve üreme olduğunu göstermektedir. Şulaveri kültürü, MÖ 4000–2200 civarında bu alanda gelişen Karazkültüründen önce gelir. Daha sonra, Orta Tunç Çağı döneminde (MÖ 3000-1500 civarı), Trialeti kültürü ortaya çıktı. Doğu Gürcistan'ın Sioni kültürü muhtemelen Şulaveri'den Kura-Aras kültür kompleksine geçişi temsil ediyor. Kerpiç yuvarlak, oval ve yarı oval mimari yapı bu kültür için tipiktir. Binalar kullanım amaçlarına göre farklı boyutlardadır. Çapları 2 ila 5 m arasında değişmektedir. Bazıları yaşam alanı olarak kullanılırken, daha küçük binalar depolama alanı olarak (1–2 m çapında) kullanılmıştır. Azerbaycan'daki Şomutepe ve Gürcistan'daki Şulaveri'de yapılan kazılar sırasında araştırmalarda söz konusu olmuştur. Özellikle son yıllarda Göytepe'deki arkeolojik araştırmalar sonucunda, Şulaveri-Şomutepe kültürünün MÖ 7. binyılın ve 6. binyılın ikinci yarısına ait olduğu tespit edilmiştir. Şulaveri-Şomutepe alanları ilk olarak Eneolitik çağa atfedilse de, şimdi Hramis Didi-Gora ve Arucho I'de olduğu gibi metal nesnelerin keşfedildiği üst katmanlar dışında Neolitik çağın maddi ve kültürel bir örneği olarak kabul edilmektedir.
Maddi Kültür
Şulaveri-Şomu kültürü, yuvarlak kerpiç mimarileri, evcil hayvanların yetiştirilmesi ve tahıl yetiştirilmesi ile ayırt edilir.Obsidyenden yapılmış oyulmuş süslemeler, bıçaklar, yanıklar ve sıyırıcılar, kemik ve boynuzdan yapılmış aletler, nadir bulunan metal eşya örnekleri, buğday, tırtıl, arpa ve üzüm gibi bitki kalıntıları ile Kazılar sırasında hayvan kemikleri (domuzlar, keçiler, köpekler ve sığırlar) bulunmuştur. Alanlarda bulunan, çoğunlukla oturmuş kadınların antropomorfik figürinleri, doğurganlık kültüyle ilgili dini amaçlar için kullanılan öğeleri temsil etmektedir. Şulaveri-Şomu bölgelerinde ortaya çıkan havanlar esas olarak bazalt (% 50), metamorfik kayaçlar (% 34) ve kumtaşlarından (% 11) yapılmıştır. Toprak kil üretiminde bölgesel kil kullanılmıştır. Bazalt ve grog, daha sonra bitkisel materyaller çömlekçilikte temper olarak kullanılmıştır. Şulaveri-Şomu'da seramik üretim seviyeleri:
| I. Aşama | Çıkıntı tabanı olan kaba tencereler |
| II. Aşama | İnce bezemeli çanak çömlek |
| III. Aşama | Düz tabanlı kaba renkli ve süslü seramikler |
| IV. Aşama | Boyalı tencere |
| V. Aşama | İnce kırmızı cilalı seramik |
En eski üzüm
Dünyadaki üzümlere ilişkin en eski kanıtlar, Gürcistan'ın güneydoğusundaki 'ndeki alanının yakınındaki genel "Shulaveri bölgesi" nde bulunmuştur. Özellikle, en son kanıtlar aynı bölgedeki Imiri köyü yakınlarındaki Gadachrili gora'dan gelmektedir.
Coğrafi bağlantılar
Shulaverian malzeme kültürünün karakteristik özelliklerinin çoğunun (dairesel kerpiç mimarisi, plastik tasarımla süslenmiş çömlekçilik, antropomorfik kadın figürinleri, uzun prizmatik bıçakların üretimine vurgu yapan obsidyen endüstrisinin) Yakın Doğu Neolitik (Hassuna) kökenine sahip olduğuna inanılmaktadır. Kemiğe dayalı enstrümanların teknolojisi ve tipolojisi Orta Doğu Neolitik malzeme kültürüne benzer. Shomutepe'de bulunan 2 küçük içi boş olan bir el değirmeni, Khramisi Didi-Gora'da tespit edilene benzer. Makrolitik araçlar ile hardal kullanımı arasındaki benzerlikler Shulaveri-Shomu kültürünü Halaf kültürüne daha da yakınlaştırır. Suriye'deki Shulaveri-Shomu sahalarında ve Tell Sabi Abyad'ın Geç Neolitik tabakalarında bulunan havaneli ve harçlar da birbirine benzemektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Encyclopedic Dictionary of Archeology - Barbara Ann Kipfer, s.512
- ^ "Gürcistan’da 8000 yıllık köy bulundu"
- ^ a b c d e f g h i From Neolithic to Chalcolithic in the Southern Caucasus: Economy and Macrolithic Implements from Şulaveri-Şomu Sites of Kwemo-Kartli (Georgia) (2008). "From Neolithic to Chalcolithic in the Southern Caucasus: Economy and Macrolithic Implements from Şulaveri-Şomu Sites of Kwemo-Kartli (Georgia)". Paléorient. 34 (2): 85–135. doi:10.3406/paleo.2008.5258 24 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b c d Bertille, Lyonnet; Farhad, Guliyev; Laurence, Bouquet; Gaëlle, Bruley-Chabot; Anaïck, Samzun; Laure, Pecqueur; Elsa, Jovenet; Emmanuel, Baudouin; Michel, Fontugne (2016). "Mentesh Tepe, an early settlement of the Shomu-Shulaveri Culture in Azerbaijan 10 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Quaternary International. 395: 170–183. Bibcode:2016QuInt.395..170L. 10 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. doi:10.1016/j.quaint.2015.02.038. ISSN 1040-6182
- ^ Kushnareva, K. Kh. 1997. The Southern Caucasus in Prehistory: Stages of Cultural and Socioeconomic Development from the Eighth to the Second Millennium B.C. University Museum Monograph 99. Philadelphia: The University of Pennsylvania Museum.
- ^ Kiguradze, T. and Menabde, M. 2004. The Neolithic of Georgia. In: Sagona, A. (ed.), A View from the Highlands: Archaeological Studies in Honour of Charles Burney. Ancient Near Eastern Studies Supplement 12. Leuven: Peeters. s. 345-398.
- ^ Ancient civilisations of East and West. Moscow: Progress Publishers. 1988. s. 89.
- ^ Peter Boisseau, How wine-making spread through the ancient world: U of T archaeologist 10 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 17 Haziran 2015 - news.utoronto.ca
- ^ Kiguradze, T. (2001). "Caucasian Neolithic". In Ember, Melvin; Peregrine, Peter Neal (eds.). Encyclopedia of Prehistory. 4 : Europe. New York, Boston, Dordrecht, London, Moscow: Kluwer Academic / Plenum Publishers. s. 55–76.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sulaveri Somu kulturu gunumuz Gurcistan Azerbaycan ve Ermenistan topraklarinda ve Kuzey Iran in bazi bolgelerinde bulunan Gec Neolitik Eneolitik bir kulturdur Bu kulturun en eski kalintilari Gurcistan da tespit edilmistir ve M O 6 binyil baslarina uzanmaktadir Sulaveri Somu kulturu bilinen en eski Neolitik kulturlerden biri olarak kabul edilir Sulaveri Somu KulturuCografi aralikGuney Kafkasya Ermeni YaylasiCagCilali Tas DevriOnemli sitler OnculArdilKaraz Kulturu Ana Sit Sulaveri Somu adi 1925 ten beri Gurcistan Cumhuriyeti ndeki kasabasindan ve Azerbaycan in Agstafa Bolgesinde Somu Tepelerin den gelmektedir Bu iki yer arasindaki mesafe sadece 70 km dir Sulaveri Somu kulturu Bati Azerbaycan daki Somutepe Babadervis sahalarindaki kazilar sirasinda I Narimanov 1958 1964 te ve Dogu Gurcistan daki Sulaveris Gora da A I Dzhavakhisvili ve T N Chubinishvili 1966 1976 da tarafindan kesfedilmistir Bu sitelerden yapilan kesifler ayni kulturel ozelliklerin Kucuk Kafkasya daglarinin kuzey eteklerinde yayildigini ortaya koymustur OncesiSulaveri Somu kulturu MO 6 5 Binyili kapsar Alanlarda bulunan maddi kultur orneklerine gore nufusun ana faaliyetlerinin tarim ve ureme oldugunu gostermektedir Sulaveri kulturu MO 4000 2200 civarinda bu alanda gelisen Karazkulturunden once gelir Daha sonra Orta Tunc Cagi doneminde MO 3000 1500 civari Trialeti kulturu ortaya cikti Dogu Gurcistan in Sioni kulturu muhtemelen Sulaveri den Kura Aras kultur kompleksine gecisi temsil ediyor Kerpic yuvarlak oval ve yari oval mimari yapi bu kultur icin tipiktir Binalar kullanim amaclarina gore farkli boyutlardadir Caplari 2 ila 5 m arasinda degismektedir Bazilari yasam alani olarak kullanilirken daha kucuk binalar depolama alani olarak 1 2 m capinda kullanilmistir Azerbaycan daki Somutepe ve Gurcistan daki Sulaveri de yapilan kazilar sirasinda arastirmalarda soz konusu olmustur Ozellikle son yillarda Goytepe deki arkeolojik arastirmalar sonucunda Sulaveri Somutepe kulturunun MO 7 binyilin ve 6 binyilin ikinci yarisina ait oldugu tespit edilmistir Sulaveri Somutepe alanlari ilk olarak Eneolitik caga atfedilse de simdi Hramis Didi Gora ve Arucho I de oldugu gibi metal nesnelerin kesfedildigi ust katmanlar disinda Neolitik cagin maddi ve kulturel bir ornegi olarak kabul edilmektedir Maddi KulturSulaveri Somu kulturu yuvarlak kerpic mimarileri evcil hayvanlarin yetistirilmesi ve tahil yetistirilmesi ile ayirt edilir Obsidyenden yapilmis oyulmus suslemeler bicaklar yaniklar ve siyiricilar kemik ve boynuzdan yapilmis aletler nadir bulunan metal esya ornekleri bugday tirtil arpa ve uzum gibi bitki kalintilari ile Kazilar sirasinda hayvan kemikleri domuzlar keciler kopekler ve sigirlar bulunmustur Alanlarda bulunan cogunlukla oturmus kadinlarin antropomorfik figurinleri dogurganlik kultuyle ilgili dini amaclar icin kullanilan ogeleri temsil etmektedir Sulaveri Somu bolgelerinde ortaya cikan havanlar esas olarak bazalt 50 metamorfik kayaclar 34 ve kumtaslarindan 11 yapilmistir Toprak kil uretiminde bolgesel kil kullanilmistir Bazalt ve grog daha sonra bitkisel materyaller comlekcilikte temper olarak kullanilmistir Sulaveri Somu da seramik uretim seviyeleri I Asama Cikinti tabani olan kaba tencerelerII Asama Ince bezemeli canak comlekIII Asama Duz tabanli kaba renkli ve suslu seramiklerIV Asama Boyali tencereV Asama Ince kirmizi cilali seramikEn eski uzumDunyadaki uzumlere iliskin en eski kanitlar Gurcistan in guneydogusundaki ndeki alaninin yakinindaki genel Shulaveri bolgesi nde bulunmustur Ozellikle en son kanitlar ayni bolgedeki Imiri koyu yakinlarindaki Gadachrili gora dan gelmektedir Cografi baglantilarShulaverian malzeme kulturunun karakteristik ozelliklerinin cogunun dairesel kerpic mimarisi plastik tasarimla suslenmis comlekcilik antropomorfik kadin figurinleri uzun prizmatik bicaklarin uretimine vurgu yapan obsidyen endustrisinin Yakin Dogu Neolitik Hassuna kokenine sahip olduguna inanilmaktadir Kemige dayali enstrumanlarin teknolojisi ve tipolojisi Orta Dogu Neolitik malzeme kulturune benzer Shomutepe de bulunan 2 kucuk ici bos olan bir el degirmeni Khramisi Didi Gora da tespit edilene benzer Makrolitik araclar ile hardal kullanimi arasindaki benzerlikler Shulaveri Shomu kulturunu Halaf kulturune daha da yakinlastirir Suriye deki Shulaveri Shomu sahalarinda ve Tell Sabi Abyad in Gec Neolitik tabakalarinda bulunan havaneli ve harclar da birbirine benzemektedir Ayrica bakinizTarihoncesi Gurcistan Karaz kulturuKaynakca a b Encyclopedic Dictionary of Archeology Barbara Ann Kipfer s 512 Gurcistan da 8000 yillik koy bulundu a b c d e f g h i From Neolithic to Chalcolithic in the Southern Caucasus Economy and Macrolithic Implements from Sulaveri Somu Sites of Kwemo Kartli Georgia 2008 From Neolithic to Chalcolithic in the Southern Caucasus Economy and Macrolithic Implements from Sulaveri Somu Sites of Kwemo Kartli Georgia Paleorient 34 2 85 135 doi 10 3406 paleo 2008 5258 24 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi a b c d Bertille Lyonnet Farhad Guliyev Laurence Bouquet Gaelle Bruley Chabot Anaick Samzun Laure Pecqueur Elsa Jovenet Emmanuel Baudouin Michel Fontugne 2016 Mentesh Tepe an early settlement of the Shomu Shulaveri Culture in Azerbaijan 10 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Quaternary International 395 170 183 Bibcode 2016QuInt 395 170L 10 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi doi 10 1016 j quaint 2015 02 038 ISSN 1040 6182 Kushnareva K Kh 1997 The Southern Caucasus in Prehistory Stages of Cultural and Socioeconomic Development from the Eighth to the Second Millennium B C University Museum Monograph 99 Philadelphia The University of Pennsylvania Museum Kiguradze T and Menabde M 2004 The Neolithic of Georgia In Sagona A ed A View from the Highlands Archaeological Studies in Honour of Charles Burney Ancient Near Eastern Studies Supplement 12 Leuven Peeters s 345 398 Ancient civilisations of East and West Moscow Progress Publishers 1988 s 89 ISBN 5010018233 Peter Boisseau How wine making spread through the ancient world U of T archaeologist 10 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 17 Haziran 2015 news utoronto ca Kiguradze T 2001 Caucasian Neolithic In Ember Melvin Peregrine Peter Neal eds Encyclopedia of Prehistory 4 Europe New York Boston Dordrecht London Moscow Kluwer Academic Plenum Publishers s 55 76 ISBN 0306462559