Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur.Eylül 2022) ( |
Tajchy (tekil: Tajch, Almanca Teich'ten) orta Slovakya'daki 'ndaki yapay su rezervuarlarıdır. Bunların çoğu, 18. yüzyılda Banská Štiavnica'daki gümüş madenlerine enerji sağlamak için inşa edildi. Tajchy, en yüksek noktalarında birbirine 100 km'den fazla kanal ve tünel ile bağlanan 60 rezervuardan oluşan sofistike bir sistemden oluşuyordu.
24 yapay göl hala durmakta ve rekreasyon amaçlı kullanılmaktadır. Tarihi değerleri nedeniyle tajchy, UNESCO tarafından 11 Aralık 1993 tarihinde Banská Štiavnica kasabası ve çevresindeki teknik tarihi anıtlarla birlikte Dünya Mirası Alanı ilan edildi.
Çalışma sistemi
Banská Štiavnica bölgesi, önemli akan yüzey suyu kaynaklarını besler. Bu nedenle tajchy, yağışlardan elde edilen suyu depolamak için tasarlanmıştır. Toplam uzunluğu 72 km olan kanallar, suyu yağmurdan ve eriyen kardan altmış rezervuara yönlendirdi. Tüm sistem 7 milyon m3 su biriktirebilir. Su daha sonra 57 km'lik kanallardan sarkaç hareket sistemi ile donatılmış yedi pompayı çalıştıran su çarklarına akar. Pompalar madenlerden fazla yer altı suyunu çıkararak, su çarkları daha sonra madencilik, işleme, metalurji ve değirmenler için enerji sağlamıştır.
Tarihi
Banská Štiavnica, çoğunlukla gümüş üreten önemli bir Orta Çağ maden merkeziydi. İlk su depoları 15. yüzyılda yerel madenciler tarafından kurulmuştur. Bununla birlikte, tajchy'nin en önemli gelişimi, 17. yüzyılda madencilik endüstrisindeki bir krizle hızlandırıldı. Maden kuyularının derinliği drenaj tünelleri seviyesinin altına inmeye başladı. Sonuç olarak, mayınlar yer altı suları altında kaldı. O dönemin boşaltma mekanizmaları, çok pahalı olan insan veya hayvan gücünden güç alıyordu. Yasaklayıcı maliyetler nedeniyle, Viyana Kraliyet Mahkemesi Dairesi, Banská Štiavnica ve çevresindeki madenleri kapatmaya karar verdi. Bir maden uzmanı ve mucit , memleketindeki madenciliği kurtarmak için cesur bir teklif sunarak karara itiraz etti. Tajchy kullanımına dayalı yenilikçi bir plan nihayet İmparator VI. Charles tarafından onaylandı.
18. yüzyılda, tajchy kademeli olarak üç ünlü mühendis tarafından tasarlanan karmaşık bir göller ve kanallar sistemine dönüştü: Jozef Karol Hell, babası Maximilian Hell ve özellikle Jozef'in öğretmeni Samuel Mikovíny. Proje teknik ve ekonomik olarak zorluydu. Örneğin, iki Richňava tajchy'nin inşası, üç yıl boyunca (1738-1740) her gün 4.000 kişinin çalışmasını gerektiriyordu. Ancak tamamlandıktan sonra, tajchy su basmış madenlerden tüm suyu tahliye edebildiğini kanıtladı ve hatta diğer patlama yapan endüstriler için yeterli enerji sağladı.
Yenilenen refah, Banská Štiavnica'nın büyük ekonomik ve kültürel gelişimiyle sonuçlandı. 1782'de Banská Štiavnica (Selmecbánya), Bratislava (Pozsony) ve Debrecen'den sonra Macaristan Krallığı'nın üçüncü büyük şehriydi (23.192 ile veya 40.000 banliyö dahil). 1762'de Kraliçe Maria Theresia, Banská Štiavnica'da bir Madencilik Akademisi kurulmasını emretti ve dünyadaki ilk teknik üniversite bu şekilde kuruldu. Kasaba, "madencilik, hidrolojik, metalurji, itme ve test ekipmanlarının yanı sıra yangın, su ve hava cihazlarına ve diğer maden lokasyonlarında bulunmayan sarkaç etkili drenaj cihazlarına sahip olduğu için", başka bir deyişle tajchy sahibi olduğu için seçilmiştir. Tajchy ayrıca Francis I, Joseph II ve Leopold II gibi kraliyet ziyaretçileri tarafından da övgüye değer bulundu.
Su rezervuarları
19. yüzyılın ortalarına kadar, Avrupa'da madencilik endüstrisi için inşa edilen en yüksek üç baraj Slovakya'da tajchy idi: Rozgrund (30,2 m), Počúvadlo (29,6 m) ve Veľká Richňava (23,4 m). Aynı dönemde, Avrupa'daki 13 maden suyu rezervuarından en büyük su hacmine sahip 7 rezervuarından 7'si tajchy idi. Birkaç yüzyıl sonra tajchy, doğal ortamlarının ayrılmaz bir parçası haline geldi. Barajların birçoğu yakın zamanda yeniden inşa edildi. Rezervuarların bazıları turistler tarafından yoğun olarak ziyaret edilirken, diğerleri, genellikle daha küçük göller şeklinde Štiavnica Dağları'nın ormanlarında gizlenmiştir.
En büyük göl, 12,13 hektarlık alanı ve 11 m derinliği ile Počúvadeľské jazero'dur (veya Počúvadlo). Hacim olarak 745.000 m3'tür. Ana baraj 195 m uzunluğunda ve 19 m kalınlığındadır. Turistik altyapısı, Počúvadlo'yu tüm tajchy'ler içinde en popüler olanı yapmaktadır.
Veľká Richňavská nádrž (veya Veľká Richňava), 569 m uzunluğunda, 23.4 m yüksekliğinde ve 23 m kalınlığında bir baraja sahiptir. Bu tajch, en büyük derinlik (21 m) ve hacim (960.000 m3) ile karakterizedir.Štiavnické Bane'e su sağlar ve rekreasyon için de hizmet verir.
Rozgrund, 20. yüzyılın ikinci yarısına kadar Çekoslovakya'daki en yüksek toprak barajıydı. Rezervuar, Banská Štiavnica kasabasına içme suyu sağlamaktadır.
Tüm korunmuş rezervuarların listesi
|
|
Kaynakça
- ^ a b "Tajchy v Banskej Štiavnici" (Slovakça). SKonline. 28 Haziran 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2007.
- ^ "Tajchy – vznik tajchov" (Slovakça). MO SRZ Banská Štiavnica. 9 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2007.
- ^ "Štiavnické tajchy – prírodná zaujímavosť" (Slovakça). Región Hont – regionálny informačný systém. 5 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2007.
- ^ a b c d "UNESCO Hazinesinde Slovakya – Banská Štiavnica (sayfa 4)". 12 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2007.
- ^ "Tajchy v okolí Banskej Štiavnice" (Slovakça). Unofficial site of Banská Štiavnica. 4 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2007.
- ^ a b "Richňavské tajchy" (Slovakça). Geopark Banská Štiavnica. 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2007.
- ^ a b "UNESCO Hazinesinde Slovakya – Banská Štiavnica (sayfa 5)". 12 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2007.
- ^ "Vodohospodársky systém" (Slovakça). Geopark Banská Štiavnica. 24 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2007.
- ^ a b "Banská Štiavnica : Tajchy" (Slovakça). 4adventure. 2 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2007.
- ^ "Štiavnické tajchy: nejstarší přehrady na světě". Mladá fronta DNES (Çekçe). 3 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2007.
- ^ "Archived copy". 15 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2014.
Dış bağlantılar
- UNESCO Hazinesinde Slovakya 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Eylul 2022 Tajchy tekil Tajch Almanca Teich ten orta Slovakya daki ndaki yapay su rezervuarlaridir Bunlarin cogu 18 yuzyilda Banska Stiavnica daki gumus madenlerine enerji saglamak icin insa edildi Tajchy en yuksek noktalarinda birbirine 100 km den fazla kanal ve tunel ile baglanan 60 rezervuardan olusan sofistike bir sistemden olusuyordu Pocuvadlo Golu korunmus tajchy lerden biridir 24 yapay gol hala durmakta ve rekreasyon amacli kullanilmaktadir Tarihi degerleri nedeniyle tajchy UNESCO tarafindan 11 Aralik 1993 tarihinde Banska Stiavnica kasabasi ve cevresindeki teknik tarihi anitlarla birlikte Dunya Mirasi Alani ilan edildi Calisma sistemiBanska Stiavnica bolgesi onemli akan yuzey suyu kaynaklarini besler Bu nedenle tajchy yagislardan elde edilen suyu depolamak icin tasarlanmistir Toplam uzunlugu 72 km olan kanallar suyu yagmurdan ve eriyen kardan altmis rezervuara yonlendirdi Tum sistem 7 milyon m3 su biriktirebilir Su daha sonra 57 km lik kanallardan sarkac hareket sistemi ile donatilmis yedi pompayi calistiran su carklarina akar Pompalar madenlerden fazla yer alti suyunu cikararak su carklari daha sonra madencilik isleme metalurji ve degirmenler icin enerji saglamistir TarihiTajchy Banska Stiavnica nin gelisimi icin cok onemli hale gelmistir Banska Stiavnica cogunlukla gumus ureten onemli bir Orta Cag maden merkeziydi Ilk su depolari 15 yuzyilda yerel madenciler tarafindan kurulmustur Bununla birlikte tajchy nin en onemli gelisimi 17 yuzyilda madencilik endustrisindeki bir krizle hizlandirildi Maden kuyularinin derinligi drenaj tunelleri seviyesinin altina inmeye basladi Sonuc olarak mayinlar yer alti sulari altinda kaldi O donemin bosaltma mekanizmalari cok pahali olan insan veya hayvan gucunden guc aliyordu Yasaklayici maliyetler nedeniyle Viyana Kraliyet Mahkemesi Dairesi Banska Stiavnica ve cevresindeki madenleri kapatmaya karar verdi Bir maden uzmani ve mucit memleketindeki madenciligi kurtarmak icin cesur bir teklif sunarak karara itiraz etti Tajchy kullanimina dayali yenilikci bir plan nihayet Imparator VI Charles tarafindan onaylandi 18 yuzyilda tajchy kademeli olarak uc unlu muhendis tarafindan tasarlanan karmasik bir goller ve kanallar sistemine donustu Jozef Karol Hell babasi Maximilian Hell ve ozellikle Jozef in ogretmeni Samuel Mikoviny Proje teknik ve ekonomik olarak zorluydu Ornegin iki Richnava tajchy nin insasi uc yil boyunca 1738 1740 her gun 4 000 kisinin calismasini gerektiriyordu Ancak tamamlandiktan sonra tajchy su basmis madenlerden tum suyu tahliye edebildigini kanitladi ve hatta diger patlama yapan endustriler icin yeterli enerji sagladi Yenilenen refah Banska Stiavnica nin buyuk ekonomik ve kulturel gelisimiyle sonuclandi 1782 de Banska Stiavnica Selmecbanya Bratislava Pozsony ve Debrecen den sonra Macaristan Kralligi nin ucuncu buyuk sehriydi 23 192 ile veya 40 000 banliyo dahil 1762 de Kralice Maria Theresia Banska Stiavnica da bir Madencilik Akademisi kurulmasini emretti ve dunyadaki ilk teknik universite bu sekilde kuruldu Kasaba madencilik hidrolojik metalurji itme ve test ekipmanlarinin yani sira yangin su ve hava cihazlarina ve diger maden lokasyonlarinda bulunmayan sarkac etkili drenaj cihazlarina sahip oldugu icin baska bir deyisle tajchy sahibi oldugu icin secilmistir Tajchy ayrica Francis I Joseph II ve Leopold II gibi kraliyet ziyaretcileri tarafindan da ovguye deger bulundu Su rezervuarlari19 yuzyilin ortalarina kadar Avrupa da madencilik endustrisi icin insa edilen en yuksek uc baraj Slovakya da tajchy idi Rozgrund 30 2 m Pocuvadlo 29 6 m ve Veľka Richnava 23 4 m Ayni donemde Avrupa daki 13 maden suyu rezervuarindan en buyuk su hacmine sahip 7 rezervuarindan 7 si tajchy idi Birkac yuzyil sonra tajchy dogal ortamlarinin ayrilmaz bir parcasi haline geldi Barajlarin bircogu yakin zamanda yeniden insa edildi Rezervuarlarin bazilari turistler tarafindan yogun olarak ziyaret edilirken digerleri genellikle daha kucuk goller seklinde Stiavnica Daglari nin ormanlarinda gizlenmistir En buyuk gol 12 13 hektarlik alani ve 11 m derinligi ile Pocuvadeľske jazero dur veya Pocuvadlo Hacim olarak 745 000 m3 tur Ana baraj 195 m uzunlugunda ve 19 m kalinligindadir Turistik altyapisi Pocuvadlo yu tum tajchy ler icinde en populer olani yapmaktadir Veľka Richnavska nadrz veya Veľka Richnava 569 m uzunlugunda 23 4 m yuksekliginde ve 23 m kalinliginda bir baraja sahiptir Bu tajch en buyuk derinlik 21 m ve hacim 960 000 m3 ile karakterizedir Stiavnicke Bane e su saglar ve rekreasyon icin de hizmet verir Rozgrund 20 yuzyilin ikinci yarisina kadar Cekoslovakya daki en yuksek toprak barajiydi Rezervuar Banska Stiavnica kasabasina icme suyu saglamaktadir Tum korunmus rezervuarlarin listesi deki Bakomi rezervuari daki Belianske rezervuari Cervena studna rezervuari Banska Stiavnica Stiavnicke Bane deki Evicka rezervuari Banska Bela daki Goldfuss rezervuari Banska Bela daki Halcianske rezervuari Banska Stiavnica daki Klinger rezervuari deki Kolpassky kucuk rezervuari Bansky Studenec teki Kolpassky buyuk rezervuari Stiavnicke Bane deki Krechsengrund rezervuari Bansky Studenec deki Kysihyblianske rezervuarlari Banska Stiavnica da Lintich rezervuari yikildi Banska Stiavnica daki Michalstolniansky rezervuari deki Moderstolna rezervuari Banska Stiavnica daki Ottergrund rezervuari Pocuvadlo rezervuari Banska Stiavnica daki Rozgrund rezervuari Stiavnicke Bane de Stiavnicke Bane de Richnava kucuk rezervuar Stampoch rezervuari Stiavnicke Bane de buyuk Vindsachta rezervuari Banska Stiavnica daki buyuk Vodarenska rezervuari Banska Stiavnica da kucuk Vodarenska rezervuari Banska Hodrusa daki Hodrusa ust rezervuari Banska Hodrusa daki Hodrusa alt rezervuari Banska Stiavnica daki Komorovske ust ve alt rezervuarlari Banska Stiavnica daki Banky rezervuariKaynakca a b Tajchy v Banskej Stiavnici Slovakca SKonline 28 Haziran 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2007 Tajchy vznik tajchov Slovakca MO SRZ Banska Stiavnica 9 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2007 Stiavnicke tajchy prirodna zaujimavost Slovakca Region Hont regionalny informacny system 5 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2007 a b c d UNESCO Hazinesinde Slovakya Banska Stiavnica sayfa 4 12 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2007 Tajchy v okoli Banskej Stiavnice Slovakca Unofficial site of Banska Stiavnica 4 Nisan 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2007 a b Richnavske tajchy Slovakca Geopark Banska Stiavnica 28 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2007 a b UNESCO Hazinesinde Slovakya Banska Stiavnica sayfa 5 12 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2007 Vodohospodarsky system Slovakca Geopark Banska Stiavnica 24 Mart 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2007 a b Banska Stiavnica Tajchy Slovakca 4adventure 2 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2007 Stiavnicke tajchy nejstarsi prehrady na svete Mlada fronta DNES Cekce 3 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2007 Archived copy 15 Ocak 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ocak 2014 Dis baglantilarUNESCO Hazinesinde Slovakya 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi