Ören İyesi – Türk, Tatar, Altay ve Çuvaş mitolojilerinde Harabe Ruhu. Üren İyesi olarak da söylenir. Peg İyesi, Kıyrağan İyesi veya Çaldıbar İyesi de denir. Harabenin koruyucu ruhudur. Uygarlığın bozulma sınırları olarak görülür. Ölümle iç içe olan ve korkulan yerlerdir. Bu nedenle tıpkı mezarlıklar gibi ölü alanlar olarak algılanırlar. Örenler de, bir anlamda yapıların ölüleri ve onların mezarlarıdır. Buralarda sabaha kadar bilinmeyen ışıklar yanar ve müzik sesleri gelir.
Türk kültüründe örenler
Cin, peri, mekir, hortlak, meçkey gibi adlarla anılan varlıkların geceleri dolaştıklarına, horoz sesi ya da sabah ezanı duyulur duyulmaz dağılıp, kendi mekanlarına çekildiklerine inanılır. Yaşadıkları bu yerler ise değirmenler, hamamlar, terk edilmiş yapılar, örenler, mezarlıklar ve hanlardır. Issız yerleri anlatmak için kullanılan "in-cin top oynuyor" deyimi bu anlayıştan kaynaklanmaktadır. Bunun dışında bu tür yerlere kimsenin girmeye cesaret edemeyeceği düşüncesi altın, hazine gibi servetlerin gömülmesine neden olmuştur. Hazinelerin bir çömlek içinde harabelere ve viranelere gömülmesi geçmiş dönemlerde oldukça yaygın bir alışkanlık haline gelmiştir. Türk halk inancında "ıssız" sözcüğü Is'ı (İye'si, yani koruyucu ruhu olmayan) yerleri ifade etmekte kullanılır ki, bu tür yerlerin koruyucu ruhu olmadığı için artık tamamen kötü varlıkların eline geçmiştir. İşte örenlerin (harabe ve viranelerin) en tehlikeli olanları da bunlardır.
Etimoloji
(Ör/Ür) kökünden türemiştir. Eski yapı veya kent kalıntısı, virane, harabe demektir.
Kaynakça
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Adana Halk Kültüründe Albasması Ayşe Başçetinçelik" (PDF). 23 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Ocak 2012.
- ^ "Zati Divanında Halk İnanışları, Hakan Yekbaş" (PDF). 16 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Ocak 2012.
Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oren Iyesi Turk Tatar Altay ve Cuvas mitolojilerinde Harabe Ruhu Uren Iyesi olarak da soylenir Peg Iyesi Kiyragan Iyesi veya Caldibar Iyesi de denir Harabenin koruyucu ruhudur Uygarligin bozulma sinirlari olarak gorulur Olumle ic ice olan ve korkulan yerlerdir Bu nedenle tipki mezarliklar gibi olu alanlar olarak algilanirlar Orenler de bir anlamda yapilarin oluleri ve onlarin mezarlaridir Buralarda sabaha kadar bilinmeyen isiklar yanar ve muzik sesleri gelir Bir oren Sarkisla Kanak Baraji yakinlari Turk kulturunde orenlerCin peri mekir hortlak meckey gibi adlarla anilan varliklarin geceleri dolastiklarina horoz sesi ya da sabah ezani duyulur duyulmaz dagilip kendi mekanlarina cekildiklerine inanilir Yasadiklari bu yerler ise degirmenler hamamlar terk edilmis yapilar orenler mezarliklar ve hanlardir Issiz yerleri anlatmak icin kullanilan in cin top oynuyor deyimi bu anlayistan kaynaklanmaktadir Bunun disinda bu tur yerlere kimsenin girmeye cesaret edemeyecegi dusuncesi altin hazine gibi servetlerin gomulmesine neden olmustur Hazinelerin bir comlek icinde harabelere ve viranelere gomulmesi gecmis donemlerde oldukca yaygin bir aliskanlik haline gelmistir Turk halk inancinda issiz sozcugu Is i Iye si yani koruyucu ruhu olmayan yerleri ifade etmekte kullanilir ki bu tur yerlerin koruyucu ruhu olmadigi icin artik tamamen kotu varliklarin eline gecmistir Iste orenlerin harabe ve viranelerin en tehlikeli olanlari da bunlardir Etimoloji Or Ur kokunden turemistir Eski yapi veya kent kalintisi virane harabe demektir Kaynakca Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Adana Halk Kulturunde Albasmasi Ayse Bascetincelik PDF 23 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 31 Ocak 2012 Zati Divaninda Halk Inanislari Hakan Yekbas PDF 16 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 31 Ocak 2012 Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz